(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2011/035
Gündem No: 5
Karar Tarihi: 02.05.2011
Karar No: 2011-UH.II-1440
Şikayetçi: Park Gıda Hay. Hazır Yemek Taah. Tem. San. Tic. Ltd. Şti., Av.Zekai Akpolat Mavi İş Merkezi No: 7 Kat: 6 Merkez / Muş
İhaleyi yapan idare: Muş İl Sağlık Müdürlüğü, İstasyon Caddesi Hükümet Konağı Kat: 4 - 49100 Merkez / Muş
Başvuru tarih ve sayısı: 05.04.2011 / 18079
Başvuruya konu ihale: 2010/501929 İhale Kayıt Numaralı "Muş Devlet Hastanesi 2 Yıllık Malzemeli Yemek Yapım ve Sonrası Hizmet Alımı İhalesi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 28.04.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.H.(10.89).(0265)./2011-19E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Muş İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 18.10.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Muş Devlet Hastanesi 2 Yıllık Malzemeli Yemek Yapım ve Sonrası Hizmet Alımı İhalesi” ihalesine ilişkin olarak Park Gıda Hay. Hazır Yemek Taah. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 23.03.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 23.03.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 05.04.2011 tarih ve 18079 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.04.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) Başvuruya konu ihalede, yeterlik kriteri olarak gıda üretim izin belgesinin istenilmesinin ilgili mevzuata aykırı olduğu,
2) Yaklaşık maliyetin hesaplamasının usulüne uygun olarak yapılmadığı, hesaplamalar esnasında idari ve teknik şartnamelerde yer alan düzenlemelerin dikkate alınmadığı, güncellemelerin yanlış yapıldığı,
3) Kamu İhale Kurulunun düzeltici işlem kararına rağmen isteklilerden teklif süresinin uzatılması talebinde bulunulmadığı,
4) Kamu İhale Kanununda yer alan, eşitlik ve rekabet ilkelerinin ihlal edildiği,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartnamenin 2.1 inci maddesinde ihale konusu hizmetin adı: “Muş Devlet Hastanesi 2 Yıllık Malzemeli Yemek Yapım ve Sonrası Hizmet Alımı” olarak belirlenmiştir.
İhale ilanının “İhaleye Katılabilme Şartları ve İstenilen Belgeler ile Yeterlik Değerlendirmesinde Uygulanacak Kriterler” başlıklı 4 üncü maddesi başlığı altında yer alan 4.1.1.3 üncü maddesinde; “İhale Konusu İşin Yerine Getirilmesi İçin Zorunlu Olan ve İlgili Mevzuatında Zorunlu O İş İçin Özel Olarak Düzenlenen Sicil, İzin, Ruhsat vb. Belge olarak, 5179 Sayılı Kanun kapsamında üretim tesisi adına düzenlenmiş gıda üretim izin belgesi” istenilmiş olup, benzer düzenlemeye idari şartnamenin 7.1 inci maddesinin (h) bendinde yer verilmiştir.
Yapılan incelemede, iddiaya konu edilen düzenlemenin ihale ilanına yansıyan bir düzenleme olduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinde; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar…” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Tebliğin 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasında; “…(2) İdareye şikayet başvurusunda bulunulmadan veya idareye yapılan şikayet başvurusu hakkında idarece bir karar alınmadan ve on günlük karar verme süresi beklenilmeden doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde, Yönetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince bu başvurular ilgili idareye gönderilir. Ayrıca, başvuru sahibine de bilgi verilir. İdareye yapılan şikayet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda yer alan Kanun hükmünde, şikayet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren on gün içinde ihaleyi yapan idareye yapılacağı, ihale dokümanının ilana yansıyan hükümlerine yönelik başvurularda sürelerin, ilanın yayımlandığı tarihinden itibaren başlatılacağı düzenlenmiştir.
Başvuruya konu ihalenin 17.09.2010 tarihinde ilan edildiği, dolayısıyla, ihale ilanına yansıyan düzenlemelere karşı yapılacak başvuruların bu tarihten itibaren 10 gün içinde ihaleyi yapan idareye yapılması gerektiği hususu dikkate alındığında, başvuru sahibince en geç 27.09.2010 tarihine kadar idareye başvuruda bulunulması gerektiği anlaşılmıştır.
Ancak, yapılan incelemede başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu ilk başvurunun bu tarihten sonraki bir tarih olan 12.10.2010 tarihinde olduğu, söz konusu başvurunun, idarece 15.10.2010 tarih ve 800 sayılı yazı ile reddedilmesi üzerine, Kurum kayıtlarımıza 01.11.2010 tarihinde alınan dilekçesi ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 25.11.2010 tarih ve 2010/UH.II-3562 sayılı Kurul kararı ile itirazen şikayet başvurusunun reddedildiği, başvuru sahibinin, gıda üretim izin belgesinin istenilmesine ilişkin 1 inci iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiğinin belirtildiği, daha sonra ihale komisyonu tarafından alınan 23.03.2011 tarihli karar üzerine anılan isteklinin tekrar 23.03.2011 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, ancak söz konusu 2 nci başvuruda, gıda üretim izin belgesinin istenilmesine ilişkin 1 inci iddiaya yer verilmediği görülmüştür.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak, idareye, süresinde yapılmış bir şikayet başvurusunun olmadığı, başvuru sahibi tarafından daha önce aynı konuya ilişkin olarak yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine iddianın Kurum tarafından incelendiği ve süre yönünden reddedildiği, incelemeye konu itirazen şikayet başvurusundan önce idareye yapılmış olan 2 nci şikayet başvurusunda ise 1 inci iddiaya yer verilmediği görüldüğünden anılan mevzuat hükümleri doğrultusunda başvuru sahibinin 1 inci iddiasının reddi gerekmektedir.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanunun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9 uncu maddesinde; “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,
Aynı Kanunun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36 ncı maddesinde; “İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Alım Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7 nci maddesinde; “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
…
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez…” hükmü,
Aynı Yönetmeliğin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8 inci maddesinde; “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,
Yine aynı Yönetmeliğin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9 uncu maddesinde; “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
…
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,
İdari şartnamenin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30 uncu maddesinde; “…30.2.3. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri ile işin yaklaşık maliyeti açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir…” düzenlemesi,
İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde; “25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, vergi, resim ve harç giderleri yükleniciye aittir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. 1- Bu Hizmet işinde çalıştırılacak personel yol ücreti verilmeyecektir. Bu Hizmet işinde çalıştırılacak personelin giyim giderleri yüklenici tarafından, yemek giderleri ise idare tarafından karşılanacaktır.
25.3.2- Çalıştırılacak personellerin yemekleri hastane idaresince karşılanacaktır.
25.3.3-Çalıştırılacak personellerin kıyafetleri (Teknik şartnamesinin Çalıştırılacak İşçiler Ve Uyulması Gereken Hususlar başlıklı bölümün 7. Maddesinde belirtilen kıyafet) yüklenici tarafından karşılanacaktır.
25.3.4- Çalıştırılacak personellerin tüm özlük hakları (Asgari ücret farkı + resmi ve dini bayram günleri ücretleri ve artış farkları dahil) yükleniciye aittir.
25.3.5.- Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak katma değer vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde idarece yükleniciye ayrıca ödenecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. İş kazası ve meslek hastalıkları risk oranı %1 dir.” düzenlemesi,
Yer almaktadır.
İlgili mevzuat hükmü incelendiğinde; idarelerin, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle yaklaşık maliyetin tutarını tespit edebileceklerinin belirtildiği ayrıca ihale komisyonu tarafından, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yaklaşık maliyetin, teklif fiyatları ile birlikte açıklanacağının ifade edildiği görülmüştür.
Teknik şartnamenin ilgili kısmında; günlük ortalama toplam yemek ve kahvaltı sayısının tahminen 1.650 adet olduğu, ortalama günlük 80 kişilik diyet yemeği ve kahvaltı verileceği, hizmetin ifa yerinin; mutfak, yemekhaneler, servisler (C blok 1, 2, 3, 4 ve 5 inci katlar; B blok 2 ve 3 üncü katlar) ve hastanede açılabilecek yeni klinik ve birim olduğunun belirtildiği, ayrıca toplam çalışacak personel sayısının 35 kişi olacağı, söz konusu personelin, dağılımının aşağıda yer alan tablodaki gibi olduğu görülmüştür.
Personelin Niteliği Kişi Sayısı
Ahçı başı 1
Ahçı 3
Ahçı yardımcısı 5
Bulaşıkçı 7
Garson 17
Diyet uzmanı veya gıda mühendisi 1
Yönetici 1
Toplam personel sayısı 35
Başvuruya konu ihalede, idari şartnamede; personelin ücreti ile diğer özlük haklarına ilişkin ödemeler ve personelin giyim giderlerinin teklif fiyata dahil olduğunun belirtildiği görülmüştür.
İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet cetveli ve ekleri incelendiğinde; toplam yemek maliyeti için 1.845.231,73 TL, tüm çalışanlara asgari ücret üzerinden ödeme yapılacağı öngörülerek, işçilik ücreti için 799.453,00 TL, LPG gideri için 180.708,00 TL, 35 kişinin giyim gideri için 2.500,00 TL, elektrik ve su gideri için 64.800,00 TL ve % 5 oranındaki yüklenici karı için ise 144.634,64 TL olmak üzere toplam yaklaşık maliyet tutarının 3.037.327,36 TL olarak belirlendiği, idarece çiğ yemek girdilerinin birim fiyatlarını tespit etmek amacıyla yapılan piyasa araştırmasında ihale konusu iş için gerekli çiğ yemek girdilerinin alım-satımıyla iştigal eden 2 farklı firmadan fiyat teklifi istendiği, anılan firmalardan alınan tekliflerin aritmetik ortalamaları alınarak, birim fiyatların tespit edildiği, tespit edilen birim fiyatlarla menülerdeki yemeklerin tutarlarının hesaplandığı görülmüştür.
İtirazen şikayet başvurusunda yer alan 2 nci iddiada, yaklaşık maliyetin hesaplamasının usulüne uygun olarak yapılmadığı, hesaplamalar esnasında idari ve teknik şartnamelerde yer alan düzenlemelerin dikkate alınmadığı, güncellemelerin yanlış yapıldığının ifade edildiği, ancak idarenin yaklaşık maliyet hesaplamasının, ilgili Yönetmeliğin 8 inci maddesine uygun olarak yapıldığı, ihale konusu işe ilişkin olarak idari ve teknik şartnamelerde yer alan düzenlemeler dikkate alınarak hesaplamaların yapıldığı, ayrıca idarenin yaklaşık maliyet hesaplaması esnasında herhangi bir güncelleme yapılmadığı anlaşıldığından iddia yerinde bulunmamıştır.
4734 sayılı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinde; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır…” hükmü yer almaktadır.
İlgili mevzuat hükmünde; ihale komisyonu tarafından, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yaklaşık maliyetin, teklif fiyatları ile birlikte açıklanacağının ifade edildiği görülmüştür.
İhale dosyası incelendiğinde; ihale tarihinin 18.10.2010 olduğu, aynı tarihte düzenlenen isteklilerce teklif edilen fiyatlara ilişkin tutanakta, yaklaşık maliyetin hazır bulunanlara açıklandığının belirtildiği, düzenlenen ilk ihale komisyon kararının 29.11.2010 olduğu, tebligata ilişkin belgelere göre komisyon kararının 02.12.2010 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği, başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak, yukarıda alıntılanan Kanun hükmü gereğince, şikayet konusu işlemin farkına varıldığı tarihi izleyen 10 gün içerisinde idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerekirken, başvuru sahibinin, bu sürede başvuruda bulunmadığı daha sonraki bir tarih olan 23.03.2011 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu görüldüğünden, idareye yapılan şikayet başvurusunun süresinde yapılmadığı tespit edilmiştir.
Yapılan inceleme neticesinde; idare tarafından yapılan yaklaşık maliyet hesaplamasının ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemekle birlikte, yukarıda belirtildiği üzere, incelemeye konu 2 nci iddiaya yönelik olarak, idareye yapılan şikayet başvurusunun süresinde yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin 2 nci iddiasının süre yönünden reddi gerekmektedir.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanununun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32 nci maddesinde; “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Aynı Kanunun “Teminat mektupları” başlıklı 35 inci maddesinde; “…32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 54 üncü maddesinde; “(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7 nci maddesinde; “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.” açıklaması,
İdari şartnamenin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24 üncü maddesinde; “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 90 doksan takvim günüdür.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olacaktır.” düzenlemesi,
Yine idari şartnamenin “Geçici teminat” başlıklı 26 ncı maddesinde; “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir.
26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 14.02.2011 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle İdare tarafından değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi,
Yer almaktadır.
İlgili mevzuat hükümleri incelendiğinde; tekliflerin geçerlilik süresinin ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği, idarece ihtiyaç duyulması halinde ise bu sürenin, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği, teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresinin de aynı süre ile uzatılacağı belirtilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinde aynı hususa ilişkin olarak; kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabileceği belirtilerek, idarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalamak isteyip istemediği sorulmadan, sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerektiği ifade edilmiştir.
İdari şartnamede yer alan düzenlemeler incelendiğinde; tekliflerin geçerlilik süresinin, ihale tarihinden itibaren 90 takvim günü olduğu, ihtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılmasının istekliden talep edilebileceği, isteklinin, bu talebi kabul edip etmemekte serbest olduğu, teklifinin geçerlilik süresini uzatan isteklinin, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile uygun hale getireceği, geçici teminat mektuplarında, geçerlilik tarihinin 14.02.2011 tarihinden önce olmamak üzere belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
İhale tarihinin 18.10.2010 olduğu dikkate alındığında; tekliflerin geçerlilik süresinin 15.01.2011 tarihine kadar olması ve geçici teminat mektuplarının geçerlilik süresinin ise asgari 14.02.2011 tarihine kadar olması gerektiği, idarece teklif geçerlilik süresinin idari şartnamede belirtilen süre (90 takvim günü) kadar uzatılması durumunda son teklif geçerlilik süresinin 15.04.2011 tarihine, geçici teminat mektuplarının süresinin ise asgari 15.05.2011 tarihine kadar olması gerektiği tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihalede, idarece tekliflerin son geçerlilik tarihi olan 15.01.2011 tarihinde isteklilere tekliflerini uzatmaları için herhangi bir talepte bulunulmadığı, yalnızca ihalenin üzerinde bırakıldığı istekliye 23.03.2011 tarihinde teklif geçerlilik süresinin uzatılması konulu bir talep gönderildiği, anılan isteklinin 24.03.2011 tarihli cevabi yazısında ise; teklif geçerlilik süresinin uzatılmasını kabul ettiği, anılan isteklinin teklif dosyasında sunmuş olduğu geçici teminat mektubunun 01.07.2011 tarihine kadar geçerli olduğu görülmüştür. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunmuş olduğu geçici teminat mektubunun ise 02.05.2011 tarihine kadar geçerli olduğu görülmüştür.
İhaleye yönelik Kurumumuza yapılan itirazen şikayet başvurusuna ilişkin olarak alınan 31.01.2011 tarih ve 2011/UH.II-526 sayılı Kurul kararı ile Günay Yem. Ltd. Şti., Biter Kervan ve Yem. Ltd. Şti. ve İkizler Yemek Fab. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiğine karar verildiği, başvuru sahibinin iddiasında yer alan düzeltici işlemin anılan Kurul kararı olduğu tespit edilmiştir.
İhalede sunulan tekliflerin geçerlilik süresi, 15.01.2011 tarihinde öngörülen süre kadar tekrar uzatılmış olsaydı bile, tekliflerin, geçerlilik süresinin ancak 15.04.2011 tarihine kadar uzatılabileceği, bu tarihin de, yapılan incelemenin tarihinin gerisinde kalacağı, özetle idarenin, tekliflerin geçerlilik süresinin uzatılması yönünde, isteklilerden talepte bulunmamasının mevcut durum itibariyle esasa etkili sonuçlar doğurmadığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinde, ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabileceği belirtilmiştir.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; idarece, ihale dokümanında öngörülen teklif geçerlilik süresinin dolmasına rağmen, isteklilerden, tekliflerinin geçerlilik süresinin uzatılması talebinde bulunulmamasının, ihale sürecinde yaşanan gecikmeler nedeniyle esasa etkili sonuçlar doğurmadığı, anılan Tebliğin ilgili maddesinde, uzatılan teklif geçerlilik süresinin de dolmasına rağmen sözleşme imzalanamadığı durumlarda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabileceğinin belirtildiği görüldüğünden, anılan eksikliğin ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak nitelikte olmadığı değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin, anılan eksiklik nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği şeklindeki 3 üncü iddiası yerinde bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü yer almaktadır.
İncelemeye konu 4 üncü iddiaya ilişkin olarak, itirazen şikayet dilekçesinde açıklayıcı bir ifadenin olmadığı, mevzuat alıntıları yapıldığı ve yalnızca eşitlik ve haksız rekabet ilkelerinin ihlal edildiği ifadesine yer verildiği görüldüğünden, iddianın, idarenin hangi iş veya eylemine yönelik olduğu ve ihale sürecinin hangi aşamasının iddiaya konu edildiği anlaşılamadığından, ihale süreci genel olarak incelenmiştir.
İhalenin tarihinin 18.10.2010 olduğu, düzenlenen ilk ihale komisyon kararının 29.11.2010 tarihli olduğu, komisyon kararına göre ihalenin Günay Yem. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ihaleye ilişkin olarak Kurumumuza yapılan itirazen şikayet başvurusuna ilişkin olarak alınan 31.01.2011 tarih ve 2011/UH.II-526 sayılı Kurul kararı ile Günay Yem. Ltd. Şti., Biter Kervan ve Yem. Ltd. Şti. ve İkizler Yemek Fab. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiğine karar verildiği, ayrıca ihaleye yönelik olarak yine Kurumumuza yapılan 2 farklı başvuruya ilişkin alınan 25.11.2010 tarih ve 2010/UH.II-3562 sayılı ve 31.01.2011 tarih ve 2011/UH.II-527 sayılı Kurul kararları ile başvuruların reddedildiği, idarece, Kurul kararı üzerine, aşırı düşük teklif sorgulamalarının yapıldığı, sunulan aşırı düşük teklif açıklamaların incelenmesi sonucunda, 09.03.2011 tarihli 2 nci ihale komisyon kararı ile ihalenin yine Günay Yem. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, 2 nci komisyon kararına ilişkin olarak, Üstün Yem. Ltd. Şti. tarafından 17.03.2011 tarihinde yapılan başvuru üzerine, idarece düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, nihai olarak, 23.03.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Üstün Yem. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde; ihale sürecinde, idarenin, Kanunun 5 inci maddesinde yer alan ve idarelerin sağlamakla yükümlü olduğu eşitlik ve rekabet ilkelerine aykırı bir iş veya eyleminin görülmediği, ihale sürecinin genel olarak, alınan Kurul kararları ve yapılan şikayet başvuruları ile şekillendiği anlaşıldığından başvuru sahibinin 4 üncü iddiası da yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy