(4734 S. K. m. 4, 5, 17, 55, 58, 59, 60) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 13) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 4, 6) 
Toplantı No: 2012/006 
Gündem No: 56
Karar Tarihi: 19.01.2012
Karar No: 2012/UH.III-480    
Şikayetçi: No - Med Medikal Gıda Sağ. Hiz. Taah. Yat. Tic. Ltd. Şti., Musalla Bağları Ruhi Bağdadi Sokak Dünya İş Merkezi No:10 KONYA
İhaleyi yapan idare: Başbakanlık Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Konya İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, Ögretmenevleri Mahallesi Larende Cd. 13 42040 KONYA
Başvuru tarih ve sayısı: 28.12.2011 / 54949
Başvuruya konu ihale: 2011/169455 İhale Kayıt Numaralı "Müdürlüğümüz Ve Müdürlüğümüze Bağlı Kuruluşların Bina, Bahçe Ve Çevrenin Temizliği, Çamaşırların Yıkanması, Kalorifer Tesisatının İşletilmesi Ve Kalorifer Yakma, Teknik Hizmetlerin Yürütülmesi İşi (107 Personel Çalıştırılacaktır)" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 16.01.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H..(4583).(0226)./2011-80E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Başbakanlık Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Konya İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından 01.12.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Müdürlüğümüz Ve Müdürlüğümüze Bağlı Kuruluşların Bina, Bahçe ve Çevrenin Temizliği, Çamaşırların Yıkanması, Kalorifer Tesisatının İşletilmesi ve Kalorifer Yakma, Teknik Hizmetlerin Yürütülmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak No-Med Medikal Gıda Sağ. Hiz. Taah. Yat. Tic. Ltd. Şti.’nin 15.12.2011 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.12.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 28.12.2011 tarih ve 54949 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.12.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
1) Başvurunun reddine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade edilmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:  
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalenin üçüncü kısmına teklif verdikleri, idarece gönderilen kesinleşen ihale kararı ile ekindeki ihale komisyon kararına göre Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.’nin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının anlaşıldığı, ancak ihale komisyon kararında da belirtildiği üzere anılan isteklinin biri boş biri dolu olmak üzere iki adet teklif mektubu sunduğu, söz konusu davranışın ihale kararını etkileyecek davranış niteliğinde olduğu, dolayısıyla anılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle değil, 4734 sayılı Kanunun 58, 59 ve 60 ncı maddeleri gereğince ihale dışı bırakılması gerektiği, her ne kadar söz konusu ihale bakımından bir hak kayıpları olmasa da idare tarafından 01.12.2011 tarihinden sonraki ihalelerde hak kaybına uğradıkları, bu nedenle bu ihale bakımından düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiği iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
06.12.2011 tarihli ihale komisyon kararında; Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, bu nedenle ihale dışı bırakıldığı, ayrıca anılan isteklinin teklif zarfı içerisinde fazladan doldurulmamış, kaşeli, ancak imzasız bir birim fiyat teklif mektubunun bulunduğu, 4734 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde teklifin; “Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgiler” olarak tanımlandığı, dolayısıyla boş olan birim fiyat mektubunun ihale komisyonunca dikkate alınmadığı hususları belirtilmiştir.
İdarece gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde; Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.’nin teklif zarfı kapsamında 2 adet teklif mektubu sunduğu, teklif mektuplarından birinin imzalı ve kaşeli olduğu, bu teklif mektubunda toplam teklifin “2.092.195,76 TL” olduğu, teklif mektubu ekindeki cetvele göre ihalenin birinci kısmına 743.816,16 TL, ikinci kısmına 490.224,72 TL, üçüncü kısmına 858.154,88 TL teklif edildiği görülmüştür. Sunulan diğer teklif mektubunda “idarenin adı, ihale kayıt numarası, ihalenin adı, teklif sahibinin adı ve soyadı/ticaret unvanı, vergi kimlik numarası, tebligat adresi, telefon ve faks numarası, elektronik posta adresi (varsa)” bölümleri doldurulmuş olmakla birlikte, mektupta ve eki cetvelde teklif fiyatın bulunmadığı ve teklif mektubu ile eki cetvelin şirket kaşesi ile kaşelendiği, ancak imzalanmadığı tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur …” hükmü,
   
Anılan Kanunun 4 üncü maddesinde; “Teklif; Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade eder.”  hükmü,
“Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17 nci maddesinde;
“İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
     
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.”hükmü,
“İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58 inci maddesinde ise; “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.” hükmü,
Yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, 4734 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla anılan Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen davranışlarda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, söz konusu fiili işleyen ilgililer hakkında, fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği görülmektedir.
4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (d) bendinde ise, yasak fiil ve davranışlar arasında sayılan; “ihalelerde birden fazla teklif verme” fiilinin, ancak birden fazla “fiyat teklifi verilmesi” halinde işlenebileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. Anılan Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan “teklif” tanımı dikkate alındığında, teklifin esaslı unsurunun “fiyat teklifi” olduğu anlaşıldığından, teklif bedeli içermeyen mektupların “teklif mektubu” niteliği kazanamayacağı açıktır.
İncelemeye konu ihalede, anılan isteklinin teklif zarfında, bir adedi teklif bedeli doldurulmuş olan, bir adedi teklif bedeli kısmı boş bırakılmış olan toplam iki adet teklif mektubu sunulduğu görülmüş olup, bu durumun 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (d) bendi kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, teklif zarfı içerisinde fazladan doldurulmamış, imzasız bir birim fiyat teklif mektubu sunulmuş olmasının, ihale komisyonunun tereddüde düşmesine sebebiyet verebileceği ve 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan saydamlık ve güvenilirlik ilkelerini zedeleyen bir davranış olarak nitelendirilebileceği anlaşılmıştır. Dolayısıyla anılan isteklinin söz konusu fiilinin 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (b) bendinde yer alan; “ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak” fiili kapsamında bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Bu çerçevede, söz konusu isteklinin teklifinin, aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle değil, 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde sayılan yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun anlaşılması sebebiyle, anılan Kanunun 10 uncu maddesi gereğince ihale dışı bırakılması ve istekli hakkında Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen yasaklama hükümlerinin uygulanması gerektiği anlaşılmıştır.
Ayrıca, idarece gönderilen bilgi belgeler incelendiğinde, idarenin başvuru sahibinin şikâyetini 21.12.2011 tarihli yazı ile cevapladığı, cevabın aynı tarihte tebliğ edildiği, başvuru sahibinin 28.12.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyette bulunduğu, idarenin başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini izleyen tarihten itibaren on gün geçmesini beklemeden ihalenin üçüncü kısmında Türkeli Hizmet Taahhüt Gıda Tur. Nak. ve İnş. Ltd. Şti ile 23.12.2011 tarihinde sözleşme imzaladığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinin 5 inci fıkrasında; “İdareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü bulunmaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesi ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 4 ve 6 ncı maddelerinde de Kuruma yapılan başvuru sonuçlanmadan sözleşmenin imzalanamayacağı hususları açıkça belirtilmiştir.
Yukarıda aktarılan hükümler çerçevesinde, şikâyet başvurusu üzerine alınan kararın son bildirim tarihini izleyen tarihten itibaren on gün geçmesi beklenmeksizin, ihalenin üçüncü kısmında Türkeli Hizmet Taahhüt Gıda Tur. Nak. ve İnş. Ltd. Şti ile 23.12.2011 tarihinde imzalanan sözleşmenin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşılmış olmakla birlikte, Kuruma yapılan başvuru üzerine yapılan inceleme, ihale sonucunu etkilemediğinden, idarenin bu kalemde ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalamış olmasının esasa etki etmediği görülmüştür.
Ayrıca, başvuru sahibi tarafından ihalenin üçüncü kısmına ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyete konu edilen kısmın yaklaşık maliyetinin 945.884,86 TL olduğu, 4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca, yaklaşık maliyeti 576.629,00 TL’ye kadar olan mal ve hizmet alımı ihalelerinde başvuru bedelinin 2.305,00 TL olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibince fazla yatırıldığı anlaşılan 1.153,00 TL’nin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.’nin 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi gereğince ihale dışı bırakılması, istekli hakkında anılan Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen yasaklama hükümleri uyarınca işlem yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
1) İhalenin 3 üncü kısmına ilişkin olarak anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy