(4734 S. K. m. 21, 30, 54, 55, 65) 
Toplantı No: 2012/072 
Gündem No: 58
Karar Tarihi: 05.12.2012
Karar No: 2012-UH.II-4643   
Şikayetçi: S.S. 159 Nolu Mut Öğretmen Öğrenci Servisleri Yolcu Taşıma Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi, Karşıyaka Mahallesi M. Kemal Bulvarı Belediye Blokları Kat: 2 No: 105 MERSİN
İhaleyi Yapan Daire: Milli Eğitim Bakanlığı Mut İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Doğancı Mahallesi Hükümet Caddesi No: 62B-1 Kat:3 33600 MERSİN
Başvuru Tarih ve Sayısı: 30.10.2012/35683 
Başvuruya Konu İhale: 2012/151667 İhale Kayıt Numaralı "2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı Ortaöğretim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alımı İşi İhalesi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Milli Eğitim Bakanlığı Mut İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 16.10.2012 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan “2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı Ortaöğretim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alımı İşi İhalesi” ihalesine ilişkin olarak S.S. 159 Nolu Mut Öğretmen Öğrenci Servisleri Yolcu Taşıma Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi’nin 19.10.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.10.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.10.2012 tarih ve 35683 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.10.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/3970 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklif zarfının yapıştırılan yerinin mühürlü olduğu, imzalı olmadığı,
2) Pazarlık usulü ile gerçekleşen ihalede isteklilerin salon dışına alınmadan gizli olarak incelenmesi gereken belgelerin istekliler önünde incelendiği, öngördükleri araçların, hangi hatta taşıma yapacaklarının, araç dağıtım çizelgelerinin ve birim fiyat teklif cetvelinin açıklandığı, ikinci tekliflerin verilmesi için kırk dakika süre verildiği, ikinci teklifler verilip yaklaşık maliyet açıklandığında diğer isteklinin açıklanmış olan fiyatları öğrenmesi sebebiyle bu kalemlerde teklif fiyatını düşürdüğü,
3) İdarenin, öğrenci sayısı ve yol güzergahlarını belirlerken kamuyu zarara uğrattığı,
4) İhale üzerinde bırakılan isteklinin kullanmayı öngördüğü araçların 2012-2013 eğitim öğretim yılı bitene kadar öğrenci taşımak üzere İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile yaptığı sözleşmede kullanacağı araçlar olduğu, isteklinin bir araçla birden fazla sefer yapacağı,
iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Şikayete konu ihalenin, Mut İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından pazarlık usulü ile gerçekleşen “2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı Ortaöğretim Öğrencilerinin Taşınması Hizmet Alımı” ihalesi olduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30 uncu maddesinde; “Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır ve mühürlenir.” hükmü,
İdari şartnamenin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30 uncu maddesinin 30.2.2 nci maddesinde; “İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp kaşelenmesi veya mühürlenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.” düzenlemesi,
Bulunmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli olan S.S. 137 Nolu Mut Öğr. ve Servis Araçları Mid. Min. Oto. Mot. Taş. Koop. tarafından sunulan teklif zarflarının, idareye sunulan asılları istenilmiş olup, Kuruma (yeterlik ve teklif zarfları) gönderilen teklif zarfları incelendiğinde; teklif zarfı üzerinde isteklinin adı ve adresinin bulunduğu kaşenin, ihale kayıt numarasının, ihaleyi yapan idare adının ve adresinin bulunduğu, zarfların (arka yüzlerinde) yapıştırılan yerlerinde ise isteklinin imzası ile kaşesinin bulunduğu görülmüştür. Buna göre zarfların yapıştırılan yerlerinde her ne kadar mühür olmasa da isteklinin kaşesi bulunduğundan, isteklinin idari şartnameye uygun zarf sunduğu, idarenin bu yöndeki değerlendirmesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde; “Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:
…..
b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
….
(b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.
….
Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır.
…” hükmü,
İdari şartnamenin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30 uncu maddesinde;       “30.1.Teklifler, bu Şartnamede belirtilen ihale saatine kadar İdareye (tekliflerin sunulacağı yere) verilecektir.
30.2.İhale komisyonunca, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır:
30.2.1.İhale komisyonunca bu Şartnamede belirtilen ihale saatinde ihaleye başlanır ve bu saate kadar kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur.
30.2.2.İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp kaşelenmesi veya mühürlenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.
30.2.3.Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir.
30.2.4.Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi,
“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31 inci maddesinde;
“31.1.Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.
31.2.Teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde İdarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak İdare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.
31.3.Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde isteklilerce sunulan belgelerin, ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, isteklinin ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi durumunda kabul edilecektir.
31.4.Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.
31.5.Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” düzenlemesi,
“ Son tekliflerin alınması” başlıklı 32 nci maddesinde;
“32.1.İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda yeterliği tespit edilen isteklilerden, ilk fiyat tekliflerini aşmamak ve ihale kararına esas olmak üzere son yazılı fiyat tekliflerini vermeleri istenir. İstekliler, kendilerine bildirilen tarih ve saatte tekliflerini ihale komisyonuna sunar. İhale komisyonu, son teklifleri bir tutanakla isteklilerden teslim alır ve son teklif bedelleri ile işin yaklaşık maliyetini hazır bulunanlara açıklayarak tutanağa bağlar. Son yazılı fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ilk teklifi, son teklifleri olarak kabul edilir ve teklifler değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.
32.2.İlk fiyat teklifi ile son yazılı fiyat teklifinin farklı kişiler tarafından imzalanması halinde, son yazılı fiyat teklifini imzalayan kişinin temsile yetkili olduğuna ilişkin belgelerin de teklif mektubuna eklenmesi zorunludur.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasından, idarece üç kooperatifin doküman almaya ve teklif vermeye davet edildiği, anılan kooperatiflerin ihale dokümanı satın aldığı, başvuru sahibi olan S.S. 159 Nolu Mut Öğretmen Öğrenci Servisleri Yolcu Taş. Ot. Motr. Taş. Koop. ile S.S. 137 Nolu Mut Öğr. ve Servis Araçları Mid. Min. Oto. Mot. Taş. Koop. tarafından teklif verildiği,
16.10.2012 tarihinde, gerçekleşen ihalede, idarece “Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı”nın (Saat 14:40’ta) düzenlendiği, tutanakta ihale dokümanında istenilen belgelerin “Var-Yok” şeklinde belirtildiği, ihale komisyon üyelerinin tamamının adı ve imzasının yer aldığı,
İdarece “İsteklilerce teklif Edilen Fiyatlar Tutanağı”nın (Saat 15:20’de) düzenlendiği, bu tutanakta ihaleye teklif veren iki isteklinin, teklif vermiş olduğu her bir kısım için öngördüğü fiyatlara yer verildiği ve tutanağın ihale komisyon üyelerince imza altına alındığı,
Aynı tarihte (16.10.2012) isteklilere elden verilen yazıda, saat 16:20’ye kadar ilk fiyat teklifini aşmayan son fiyat tekliflerini vermelerinin istenildiği,
İstekliler tarafından verilen son fiyatlara saat 16:30’da düzenlenen “Son fiyatlar” tutanağında yer verildiği ve yaklaşık maliyetin açıklandığı,
Başvuru sahibi istekli olan S.S. 159 Nolu Mut Öğretmen Öğrenci Servisleri Yolcu Taş. Ot. Motr. Taş. Koop.’ne teklif edilen fiyatlara ilişkin tutanağın verildiğine dair tutanak düzenlendiği,
Son olarak ihalenin kısımları bazında, ihale komisyon kararlarının alındığı anlaşılmıştır.
İdari şartnamenin yukarıda yer verilen düzenlemeleri uyarınca, ilk oturumda isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı kontrol edilecek, teklif bedelleri açıklanacak, oturum kapatılacak, tekliflerin ayrıntılı değerlendirmesine geçilecek ve yeterliği tespit edilen isteklilerden ilk fiyat teklifini aşmayan son yazılı fiyat teklifleri istenecek, son teklifler alındıktan sonra bu teklifler ile işin yaklaşık maliyeti açıklanacak ve teklifler değerlendirilmek üzere oturum kapatılacak, ayrıca tüm bu işlemler tutanak altına alınacaktır.
Pazarlık usulü ile gerçekleşen ihalede, idarece gönderilen bilgi ve belgeler üzerinden yapılan incelemede, yukarıda bahsi geçen işlemlerin yapıldığı ve tutanak altına alındığı görülmüş olup, bu işlemlerin ilgili Kanun hükmüne ve idari şartnameye uygun olduğu tespit edilmiştir.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.
….” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki hüküm uyarınca, ihale dokümanına yönelik iddiaların, en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar ileri sürülmesi gerekmektedir.
Somut ihalenin tarihi 16.10.2012 olup, isteklilere davet yazısı 15.10.2012 tarihinde elden verilmiştir. Bu durumda isteklinin ihale tarihinden üç iş günü öncesinde ihale dokümanına yönelik şikayet başvurusunda bulunmasının beklenilmesi hakkaniyete aykırı olacaktır. Bu itibarla isteklinin idareye şikayet başvurusu için öngörülen süre içinde (5 gün) idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından, söz konusu iddia aşağıda değerlendirilmiştir.
İdarece gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, Mut Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen 31.08.2012 tarih ve 4406 sayılı yazıda, taşıma merkezi olacak okulların, merkez okullara uzaklıkların, öğrenci sayısının ve taşıt sayısı ile kapasitesinin, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Ortaöğretim Uygulaması ile ilgili 2012/32 Nolu Genelgesi doğrultusunda, aynı yazıda görevlendirilen planlama komisyonu tarafından belirlenmesi konusunda kaymakamlık oluru alındığı (Ek:18), planlama komisyonu tarafından merkez okula uzaklık, sınıflara göre öğrenci sayısı, taşıt sayısı ve kapasitesinin belirlendiği ve bu belirlemelerin yaklaşık maliyet hesabına da esas oluşturduğu, ihale dokümanına da yansıdığı ve isteklilerin tekliflerini bu parametrelere göre hesaplamaları gerektiği anlaşılmıştır.
İdarece yol güzergahı ve öğrenci sayısının, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Ortaöğretim Uygulaması ile ilgili 2012/32 Nolu Genelgesi doğrultusunda görevlendirilen komisyon tarafından belirlendiği anlaşılmıştır. Söz konusu komisyonun yaptığı değerlendirmenin doğru olup olmadığının teyidinin, ihalenin gerçekleştirileceği bölgede bulunan öğrenci sayısı, yol güzergahı, merkez okulun diğer okullara uzaklığı gibi bilgilere sahip olunması halinde yapılabileceği açık olup, bu değerlendirmenin kamu ihale mevzuatına yönelik bir iddia olmadığı değerlendirilmiş, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
          
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklif mektubunda ihaleye ilişkin ihale dokümanının oluşturan tüm belgelerin okunduğu, anlaşıldığı ve kabul edildiği, ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemelerin dikkate alınarak teklif verildiği, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmemeleri durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettikleri belirtilmiştir. İdarece, idari şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı maddesi uyarınca değerlendirme yapıldığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin belgelerinin yeterli olduğu ve son tekliflerin alınması üzerine de isteklinin en düşük teklif verdiği kalemlerde ihalenin üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır. Öte yandan mevzuatta anılan istekli ile sözleşme yapıldıktan sonra yüklenici sıfatı ile işin ifası sırasında sözleşmeye aykırı hareketlerde bulunması sonucunda uygulanacak yaptırımlarla ilgili düzenlemeler bulunduğundan, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy