(4734 S. K. m. 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 16, 78, 79) 
Toplantı No: 2013/013
Gündem No: 6
Karar Tarihi: 11.02.2013
Karar No: 2013/UH.II-880  
Şikayetçi: Altın Yiğit Hay. Taş. Mad. Tur. İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti., KAPAKLICA MAH. ZAFER MEYDANI BAĞIRGAN İŞHANI KÜTAHYA
İhaleyi Yapan Daire: Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Ayvalı Mah. Halil Sezai Erkut Cad. Afra Sok. 06010 ANKARA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 21.01.2013/2661
Başvuruya Konu İhale: 2012/169754 İhale Kayıt Numaralı "Emet Bor İşletme Müdürlüğünün İhtiyacı Olan Şoförü İle Birlikte 6 (Altı) Adet Hizmet Aracı Kiralaması" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 24.12.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Emet Bor İşletme Müdürlüğünün İhtiyacı Olan Şoförü ile Birlikte 6 (Altı) Adet Hizmet Aracı Kiralaması” ihalesine ilişkin olarak Altın Yiğit Hay. Taş. Mad. Tur. İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 07.01.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.01.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.01.2013 tarih ve 2661 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.01.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/407 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalenin 3’üncü ve 5’inci kısımlarında ihale üzerinde bırakılan Cafer Şen’in teklif ettiği tutarların aşırı düşük olması sebebiyle adı geçen isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale konusu işle ilgili olarak İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler”başlıklı 2’nci maddesinde,
“2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Emet Bor İşletme Müdürlüğünün ihtiyacı olan şoförü ile birlikte 6 (altı) adet hizmet aracı kiralaması
b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.
Ekli teknik şartnamede açıkça belirtilip detaylandırılmıştır.
c) Yapılacağı yer: Emet Bor İşletme Müdürlüğü” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’inci maddesinde,
“20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
20.2. Kısmi teklif verilebilecek kısımların listesi ekte belirtilmiştir.
İstekliler hatların tümüne teklif verilebileceği gibi, Teknik Şartnamemizin 2'nci maddesinde belirtilen hatlardan istedikleri hat için tek tek (ayrı ayrı) fiyat teklifinde bulunabilirler.”düzenlemesi,
Söz konusu Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri istekliye ait olup, teklif edilecek fiyata dahildir.
Ayrıca Yüklenici tarafından Belediye ve İl Trafik Komisyonu ve diğer merciler nezdinde yapılacak teşebbüs ve işlemler sırasında ödenecek her türlü masraf vergi ve harçlar teklif fiyatına dahildir
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Yüklenici teklif birim fiyatını oluştururken teklif (ihale) tarihi itibariyle, çalışanlara brüt asgari ücretin %50 fazlası üzerinden hesaplama yapmak suretiyle işçilik ücreti öngörecektir. Bu gider teklif fiyata dahil edilecektir.
Yemek, İdarenin yemekhanesinde ayni olarak karşılanacak olup, günlük 5,65 TL + KDV olarak 26 gün üzerinden isteklinin işçilerine verilecek ve yemek bedeli Yükleniciye fatura edilerek, Yüklenicinin, ilgili olduğu aya ait istihkakından kesilecektir. Bu tutar teklif fiyata dahil edilecektir.
Yüklenici çalıştıracağı işçilerin ‘’İşveren Mali Mesuliyet Sigorta’’ sını yaptıracaktır. Düzenlenecek poliçe İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının madde-1 ve madde-2 (B- Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında meydana gelen iş kazaları hariç)’de belirtilen teminatları karşılayacak şekilde;
a) Kişi başına bedeni: 150.000,00 TL.
b) Kaza başına bedeni: 500.000,00 TL.
öngörülerek poliçe düzenlenecek ve işe başlamadan önce Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Emet Bor İşletme Müdürlüğüne teslim edecektir. Buna ilişkin prim tutarı teklif fiyata dahildir. Ayrıca düzenlenecek olan poliçeye “Poliçenin vade bitiminde aynı şartlarda işin bitimine kadar uzatılacağına’’ dair şerh düşülecektir.
Yüklenici, hizmet araçlarının ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü sigorta, vergi, resim harç, sigorta primi, ulaşım giderleri, yakıt, amortisman, yağ, tamir, bakım, onarım, yedek parça, lastik, akü ve benzeri giderlerin tamamını teklif fiyatına dahil edecektir.
Yüklenici araçlar için "Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası" ve "Ferdi Koltuk Kaza Sigortası" yaptıracaklardır ve teklif fiyatına dahil edilecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Sürücüler İçin Sigorta Risk Prim Oranı %1.5’tir.”düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı kapsamında isteklilere verilen birim fiyat teklif cetveli örneği aşağıdaki gibidir:
Sıra No           Açıklama                                            Birimi              Miktarı            Teklif edilen   Tutarı
birim fiyat
1                      Hisarcık açık ocak birimi
emrindeki araç (1 adet pikap,
24 saat, 3 şoförü ile birlikte)              Km                  60.000
2                      Espey açık ocak birimi
emrindeki araç (1 adet pikap,
24 saat, 3 adet şoförü ile
birlikte)                                              Km                  72.000
3                      İç hizmetler birimi emrindeki
araç (1 adet minibüs, 24 saat,
3 adet şoförü ile birlikte)                   Km                  78.000
4                      Makine ikmal bakım ve onarım
birimi emrindeki araç (1 adet
minibüs, 16 saat, 2 adet
şoförü ile birlikte)                              Km                  60.000
 5                     Borik asit fabrikaları emrindeki
araç (1 adet minibüs, 24 saat,
3 adet şoförü ile birlikte)                   Km                  72.000
6                      Makine ikmal bakım ve onarım
birimi umumi nakliye emrindeki
araç (1 adet pikap, 8 saat,
1 adet şoförü ile birlikte)                   Km                  48.000
Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 1’inci maddesinde, ihale konusu işte çalıştırılacak araçlara ilişkin hatlara yer verilmiştir. Söz konusu hatlara ilişkin bilgilerin, yukarıda aktarılan birim fiyat teklif cetveli örneğinde yer alan düzenleme ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Aynı Şartname’nin “Binek aracı hizmet hatları ve çalışma şekli” başlıklı 2’nci maddesinde ise, 1’inci maddede belirtilen hatlarda çalıştırılacak araçlara ve şoförlere ilişkin niteliklere ve uyulacak kurallara yer verilmiştir.
Başvuru konusu ihale, İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 2’nci maddesindeki düzenlemede görüldüğü üzere “şoförü ile birlikte 6 (altı) adet hizmet aracı kiralaması” ihalesidir.
Konuyla ilgili olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde,
“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.”açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 25’inci maddesinde, ihale konusu işte çalıştırılacak şoförlere verilecek ücret ve yemek yardımına ilişkin bir düzenlemenin yapıldığı görülmekte, Teknik Şartname’nin “Binek aracı hizmet hatları ve çalışma şekli” başlıklı 2’nci maddesindeki düzenlemeden ise bahsi geçen şoförlerin haftalık çalışma saatlerinin tamamını işyerinde geçirecekleri anlaşılmaktadır.
Yaklaşık maliyetin incelenmesinden, ihalenin 4’üncü ve 6’ncı kısımları haricinde kalan kısımlarında, işçilik maliyetinin, araç giderlerinden daha fazla olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, araç kiralama hizmeti alımı yapılacak olmasına rağmen, başvuru konusu ihalenin, anılan Tebliğ’in 78.1’inci maddesindeki açıklama doğrultusunda personel çalıştırılmasına dayalı bir ihalenin özelliklerini taşıdığı sonucuna varılmıştır.
Aynı Tebliğ’in 79.4 numaralı maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyeceği ve dolayısıyla da kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altında kalan tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edileceği açıklanmış, buna karşın personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir ihalede aşırı düşük tekliflerin nasıl tespit edileceği hususunda mezkûr Tebliğ’de net bir metot belirlenmemiştir.
Ancak istikrar kazanmış Kamu İhale Kurulu kararlarına göre personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde olduğu gibi personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalelerde de kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altında kalan teklifler, aşırı düşük teklif olarak kabul edilmekte ve yaklaşık maliyet hesabında idarece kâr oranı belirlenmemiş olması hâlinde bu oran, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen azami yüklenici kârı oranı olan %20 olarak kabul edilmektedir.
İdarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında bulunan yaklaşık maliyeti hesabına ilişkin belgeler incelendiğinde, başvuru konusu ihaleyi oluşturan 6 kısımdan her biri için %15 oranında yüklenici kârı öngörüldüğü belirlenmiştir.
Bu doğrultuda, ihale işlem dosyasında bulunan yaklaşık maliyet tespitine ilişkin belgelere göre, ihalenin başvuru konusu 3’üncü ve 5’inci kısımları için yüklenici kârına ilişkin olarak idarece hesaplanan tutarlar, yaklaşık maliyetten hariç bırakıldığında, ihalenin 3’üncü kısmı için elde edilen tutar “139.620,00 TL (yaklaşık maliyet) – 18.252,62 TL (yüklenici kârı) =121.367,38 TL”, ihalenin 5’inci kısmı için elde edilen tutar ise “136.800,00 TL (yaklaşık maliyet) – 17.794,76 TL (yüklenici kârı) =119.005,24 TL” olmaktadır.
Başvuru sahibi firmanın, ihaleyi oluşturan 6 kısma da teklif verdiği belirlenmiştir. İhale komisyon kararına göre 1’inci, 2’nci ve 6’ncı kısımlar başvuru sahibi firma üzerinde, 3’üncü, 4’üncü ve 5’inci kısımlar Cafer Şen isimli istekli üzerinde bırakılmıştır. Başvuru sahibinin şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçelerine konu olan kısımlar ise yukarıda aktarılan birim fiyat teklif cetvelinin 3’üncü ve 5’inci satırlarında yer alan kısımlardır. İhalenin başvuru konusu 3’üncü ve 5’inci kısımlarına iki istekli tarafından teklif verilmiştir.
İhale komisyon kararına ve yüklenici kârı hariç bırakıldığında elde edilen yaklaşık maliyet değerlerine göre ihalenin bahsi geçen 3’üncü ve 5’inci kısımlarında oluşan durum aşağıdaki tablolarda görüldüğü gibidir.
3’üncü kısım:
İsteklinin Adı                         Teklif Bedeli              İhale komisyon kararındaki değerlendirme
Cafer Şen                               95.940,00 TL              İhale üzerinde bırakılan firma
Altın Yiğit Ltd. Şti.               102.960,00 TL            Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
Yüklenici kârı hariç
yaklaşık maliyet                     121.367,38 TL
5’inci kısım:
İsteklinin Adı                         Teklif Bedeli              İhale komisyon kararındaki değerlendirme
Cafer Şen                               84.240,00 TL              İhale üzerinde bırakılan firma
Altın Yiğit Ltd. Şti.               110.880,00 TL            Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
Yüklenici kârı hariç
 yaklaşık maliyet                    119.005,24 TL
Yukarıda belirtilen tablolarda görüldüğü üzere, ihalenin başvuru konusu 3’üncü ve 5’inci kısımlarına teklif veren Cafer Şen ile Altın Yiğit Hay. Taş. Mad. Tur. İnş. Taah. Ltd. Şti.nin teklif ettikleri tutarların, yüklenici kârı hariç yaklaşık maliyet tutarının altında kaldığı tespit edildiğinden, adı geçen her iki isteklinin teklifinin de aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği neticesine ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Cafer Şen ile Altın Yiğit Hay. Taş. Mad. Tur. İnş. Taah. Ltd. Şti.nin tekliflerinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy