(4734 S. K. m. 54, 65) (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 31) 
Toplantı No: 2015/028
Gündem No: 20
Karar Tarihi: 29.04.2015
Karar No: 2015/UY.I-1200   
Şikayetçi: Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. Ve Tic. A.Ş. - Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı 
İhaleyi Yapan Daire: Karayolları Genel Müdürlüğü Program Ve İzleme Dairesi Başkanlığı 
Başvuru Tarih ve Sayısı: 09.04.2015/32458
Başvuruya Konu İhale: 2014/137232 İhale Kayıt Numaralı "Trabzon - Aşkale Yolu Zigana Tüneli (Bağlantı Yolları Dahil) Km: 45+180 - 59+39495G / 66+79701İ Kesiminin Yapım" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ
BAŞVURU SAHİBİ:
Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. ve Tic. A.Ş.-Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
Yıldızevler Mah. 4.Cad. 714. Sok. No: 5/22 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,
İsmet İnönü Bulvarı No:14 06100 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/137232İhale Kayıt Numaralı “Trabzon - Aşkale Yolu Zigana Tüneli (Bağlantı Yolları Dahil) Km: 45+180 - 59+39495G / 66+79701İ Kesiminin Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Trabzon - Aşkale Yolu Zigana Tüneli (Bağlantı Yolları Dahil) Km: 45+180 - 59+39495G / 66+79701İ Kesiminin Yapım” ihalesine ilişkin olarak Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 16.03.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.03.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.04.2015 tarih ve 32458 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.04.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/972 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece alınan ihale komisyonu kararında; iş ortaklıklarının pilot ortağınca sunulan Azerbaycan Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı Azeryolservis ASC tarafından Global Trans Ltd. Şti. adına düzenlenen iş deneyim belgesinin Bakü noteri tarafından “İş bu kamu belgesinin S. Aliyeva tarafından imzalandığı, imzalayanın sıfatının kıdemli noter olduğu ve Bakü Şehri 1. Noterlik Dairesinin mühür/damgasını taşıdığına” ibaresi ile Bakü'deki Adalet Bakanlığının yetkilisi sıfatıyla onaylandığı, bu durumun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine aykırı olduğu ve iş ortaklıklarının Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.9.4.3’üncü maddesi uyarınca son 15 yıldaki üç iş deneyim belgesinin puanlaması için yürürlükteki mevzuata uygun belge sunmadıkları için 25 puan kaybettikleri, bu nedenle teklif vermeye davet edilecek adaylar listesine giremediklerinin ifade edildiği, oysa ki sunulan iş deneyim belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin (c) bendi kapsamında değerlendirilmesi durumunda Bakanlar Kurulu’nun 2004/6988 karar sayısı ile kabul ettiği “Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında İmzalanan Hukuki ve Ticari konularda Adli İşbirliği Anlaşmasının Onaylanması Hakkında Karar”ın 12. maddesinde yer alan hükme göre söz konusu iş deneyim belgesinin herhangi bir tasdik işlemine gerek kalmaksızın tercümesi ile birlikte sunulmasının yeterli olduğunun tespit edileceği, bu nedenle pilot ortakları tarafından sunulan iş deneyim belgesinin bu haliyle geçerli kabul edilerek tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddia edilmekte,
Başvuru sahibinin 22.04.2015 tarihli ek dilekçesinde ise konuyla ilgili olarak Dışişleri Bakanlığı’ndan alınan 15.04.2015 tarihli yazı referans alınarak “Apostil tasdik şerhinin noter tasdikli tercümeden sonra verilmiş olması, verilen şerhin asıl belgeyi onayladığı gerçeğinin değiştirmediği” ifadesine yer verilmiş ve şikayete konu işlemin çok açık bir şekilde hukuka aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 10.11.2014 tarihinde ön yeterliği gerçekleştirilen Trabzon - Aşkale Yolu Zigana Tüneli (Bağlantı Yolları Dahil) Km: 45+180 - 59+39495G / 66+79701İ Kesiminin Yapım işi ihalesi belli istekliler arasında ihale usulü ile ihaleye çıkarılmış, ihale komisyonunun 15.12.2014 tarihli tutanağı ile ihaleye teklif veren 18 adaydan 16 aday yeterli bulunmuş, ancak ihale yetkilisinin 10.02.2015 tarihli yazısında yer alan “10.11.2014 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihalesi yapılan ve yeterlik alan bazı firmalar, Ankara-Polatlı-Sivrihisar Yolu Km:17+651-141+000 arası yapım işinin de belli istekliler arasında yapılması sırasında teklifler alınmış ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde belirtildiği şekilde evrakları sunmadığı tespit edilmiş ve ihaleye katılma şartını sağlayamadığından elenmelerine karar verilmiştir. Konunun komisyon tarafından değerlendirilmesi” ifadelerine istinaden ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda düzenlenen 02.03.2015 tarihli tutanak ile ihaleye teklif veren 18 adaydan 11 aday 100 tam puan alarak yeterli bulunmuştur.
Başvuru sahibinin teklifi ise; iş ortaklığının pilot ortağı tarafından sunulan iş deneyim belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu, dolayısıyla Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.9.4.3. bendine göre, iş ortaklığının son 15 yıldaki üç iş deneyim belgesinin puanlaması için yürürlükteki mevzuata uygun belge sunmadığı için 25 puan kaybettiği ve 75 olan toplam puan ile yeterlikleri tespit edilen adaylar arasında, Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.9. maddesinde belirtilen kriterlere göre yapılan puanlamaya göre oluşturulan sıralama sonucunda Şartname’nin 7.8. maddesine göre listeye alınan adaylar arasına giremediğinden yeterli bulunmamıştır.
İhaleye ait Ön Yeterlik Şartnamesi’nin “Ön yeterlik başvurusu için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin 7.5’inci alt maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. Adayın, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. Aday tarafından 255.000.000 TRY (Türk Lirası)'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
…
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan A/II Grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir.
7.7. Mezuniyet belgeleri/diplomalar:
İnşaat mühendisliği, ihale konusu iş veya benzer işlere denk sayılacaktır.” şeklinde düzenleme yapılarak adayların mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak teklifleri ile birlikte, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak 255.000.000, TL’den az olmamak üzere iş deneyim belgelerini sunmaları istenmiştir.
Anılan Şartname’nin 7.8’inci maddesinde “Yeterlikleri tespit edilen adaylar arasında 7.9. maddesinde belirtilen kriterlere göre yapılan puanlamaya göre oluşturulan sıralama sonucunda ilk 6 sıradaki aday listeye alınacak ve teklif vermeye davet edilecektir.
7.8.1. Ön yeterlik kriterlerini sağlayan adaylardan listeye alınacakların belirlenebilmesi için adayların ekonomik ve mali yeterlikleri ile mesleki ve teknik yeterlikleri, 7.9. maddesinde belirtilen kriterlere göre puanlanmak suretiyle en yüksek puandan başlanarak liste oluşturulur. Puanların eşit olması nedeniyle listeye alınacak aday sayısının öngörülen sayıyı aşması halinde, eşit puana sahip adayların tamamı listeye alınır.
7.8.2. Yeterliği tespit edilen aday sayısının, listeye alınarak teklif vermeye davet edilecek aday sayısından daha az olması durumunda, yeterliği tespit edilen aday sayısının en az beş olması kaydıyla, yeterlikleri tespit edilen tüm adaylar teklif vermeye davet edilecektir.” şeklinde düzenleme yapıldıktan sonra puanlama kriterleri ile ilgili olarak ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.9’uncu maddesinde “7.9. Puanlama kriterleri
7.9.1. Liste oluşturulması için gerekli belgeler: (7.9.1.1.) maddesinde belirtilen belgeler asgari yeterlik için zorunlu belge olmayıp, asgari yeterlik kriterlerini sağlayan aday sayısının listeye alınacak aday sayısını aşması durumunda listenin oluşturulması için yapılacak puanlama için sunulacaktır.
7.9.1.1. Adaylar (7.5) maddesi kapsamında sundukları iş deneyim belgesine ilave olarak varsa en fazla üç (3) adet yapım işi deneyim belgesi sunabilirler.
7.9.1.2. (7.9.1.1.) maddesi uyarınca sunulacak iş deneyim belgeleri, (en fazla 3 işe ilişkin) Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliğinin iş deneyim belgelerinin değerlendirilmesine ilişkin hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek belge tutarlarının toplamı puanlamaya alınacaktır. Adayın (7.5) maddesi kapsamında yeterlik için sunduğu iş deneyim belgesinin, 7.9.4.1. maddesine göre tam puan için gereken miktardan fazla olan tutarı bu toplama ilave edilecektir.
7.9.2. Yeterlik kriterlerini sağlayan adayların, şartnamenin (7.4.), (7.5.) ve (7.9.1.1.) maddeleri uyarınca sunduğu belgeler, ekonomik ve mali kapasiteleri ile mesleki ve teknik kapasitelerine göre Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek, aşağıda belirtilen tam puanlar üzerinden puanlamaya tabi tutulacaktır:” ifadelerine yer verilmiş ve liste oluşturulmak üzere istenilen iş deneyim belgeleri için de “7.9.2.2. Mesleki ve teknik kapasite (Toplam puan girildiğinde alt puanlar otomatik hesaplanacaktır): 50 puan
7.9.2.2.1. Asgari yeterlik için sunulan iş deneyim belgesi: 25,00 puan
7.9.2.2.3. (7.9.1.1.) maddesi uyarınca ilave olarak sunulan, son 15 yıla ilişkin en fazla 3 iş deneyim belgesinin toplam tutarı: 25,00 puan
…
7.9.4. Mesleki ve teknik kapasitenin puanlanması:
7.9.4.1. Yeterlik için sunulan iş deneyim belgesinin puanlanması:
7.9.4.1.1. Tam puan için gereken tutar: 510.000.000 TRY (Türk Lirası)
Tam puan için gereken tutara eşit veya daha fazla ise: 25,00 puan
Şartnamenin (7.5.) maddesinde iş deneyim için yeterlik kriteri olarak belirlenen tutara (255.000.000 TRY (Türk Lirası)) eşit ise: 12,50 puan
7.9.4.1.2. İş ortaklıklarında, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri puanlamada dikkate alınmaz.
7.9.4.1.3. İş ortaklıklarında hisse oranlarına bakılmaksızın, ortakların iş deneyim tutarlarının toplamı aşağıdaki eşitliğe göre hesaplanan değer üzerinden puanlanacaktır:
DP = D / [1 + 0,20(n -1)]
D = İş ortaklığının toplam iş deneyim tutarı
DP = Puanlamaya esas iş deneyim tutarı
n = İş ortaklığındaki özel ortak sayısı
7.9.4.3. Son 15 yıldaki 3 iş deneyim belgesinin puanlanması:
7.9.4.3.1. Tam puan için gereken tutar: 1.530.000.000 TRY (Türk Lirası)
Asgari puan için gereken tutar: 765.000.000 TRY (Türk Lirası)
Tam puan için gereken tutara eşit veya daha fazla ise: 25,00 puan
Asgari puan için gereken tutara eşit ise: 12,50 puan
7.9.4.3.2. İş ortaklıklarında ortaklık oranlarına bakılmaksızın, ortakların iş deneyim tutarlarının toplamı üzerinden değerlendirme yapılacaktır.
7.9.5. Puanlamalarda ara değerlere, doğrusal orantılama yapılmak suretiyle puan verilecektir.” şeklinde düzenleme yapılmış ve asgari yeterlik kriterlerini sağlayan aday sayısının listeye alınacak aday sayısını aşması durumunda listenin oluşturulması için yapılacak puanlama için adayların Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.5’inci maddesi kapsamında sundukları iş deneyim belgesine ilave olarak varsa en fazla üç (3) adet yapım işi deneyim belgesi sunabilmesine imkan tanınmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde yer alan “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.
(3) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
b) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
ç) “Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.
f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.
(4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
2) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte, “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.
(5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.” hükmü gereğince Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.10’uncu maddesinde de belgelerin sunuluş şekli ile ilgili olarak benzer düzenlemeye yer verilmiştir.
Ön Yeterlik Şartnamesi’nin “Ön yeterlik başvurusunun dili” başlıklı 7.12’inci maddesinde de yapılan “7.12.1. Başvuruyu oluşturan bütün belgeler ve ekleri ile diğer dokümanlar Türkçe olacaktır. Başka bir dilde sunulan belgeler, Türkçe onaylı tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli sayılacaktır. Bu durumda başvurunun veya belgenin yorumlanmasında Türkçe tercüme esas alınır. Tercümelerin yapılması ve tercümelerin onay işleminde ilgili maddedeki düzenlemeler esas alınacaktır.” şeklindeki düzenleme ile adayların başka bir dilde sunacakları belgeleri, Türkçe onaylı tercümesi ile birlikte vermesi gerektiği, tercümelerin yapılması ve tercümelerin onay işleminde ilgili maddedeki düzenlemelerin esas alınacağı ifade edilmiştir.
Diğer taraftan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 8’inci maddesinde ise konuya ilişkin olarak, “8.2. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesinde; Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgelerin, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaf olduğu belirtilmiştir.
8.2.1. 27/7/1984 tarih ve 84/8373 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi, 16/9/1984 tarih ve 18517 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf devletler ile bu devletlerde tasdik şerhi vermeye yetkili makamların Listesi, Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı’nın internet sayfasında (http://hcch.e-vision.nl/index_en.php?act=states.listing) yer almaktadır.
8.2.2. Anılan sözleşmenin 2 nci maddesi, sözleşmeye taraf akit devletlerin, sözleşmenin 1 inci maddesinde sayılan resmi belgelerden kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacağını hüküm altına almıştır. Bu sözleşmenin amaçları bakımından, tasdik işleminden, yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit işleminin anlaşılacağı öngörülmüştür.
8.2.3. Uygulamada yabancı ülkelerden alınan bazı belgelerin, Türkiye’deki tasdik şerhi (apostil) vermeye yetkili makamlara onaylatılarak idarelere sunulduğu görülmüş olup, yukarıda anılan sözleşmeye aykırı olarak onaylanan bu belgeler geçerli sayılmayacaktır.
8.2.4. İdareler, ön yeterlik şartnamesinin veya idari şartnamenin düzenlenmesi sırasında ihale işlemlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve bürokratik işlemlerin azaltılması için yurtdışından temin edilmiş teknik doküman, kişisel beyan gibi resmi makamlarca düzenlenmeyen belgelerin tasdik işleminden muaf olduğuna ilişkin düzenlemeler yapabilirler.
8.3. İdareler, ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamenin “Tekliflerin dili” başlıklı maddesini ihale konusu alımın niteliğini göz önünde bulundurmak suretiyle uygun seçeneği esas alarak düzenleyeceklerdir. İdareler, teklifi oluşturan bütün belgeler ve ekleri ile diğer dokümanların Türkçe olacağı ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin Türkçe tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli olacağına ilişkin bir düzenleme yapabilecekleri gibi, sadece belirli belgelerin yabancı dilde sunulmasına imkan verebilirler. İhale işlemlerinin etkin ve sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi ve hukuki sorunların yaşanmaması için yabancı dilde sunulmasına imkan verilen belgelerin teknik dokümanlar, kişisel beyanlar gibi belgelerle sınırlı tutulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
8.4. İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye sunulan belgelerde, 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir.” açıklamaları yer almaktadır.
Mevzuatın yukarıda yer alan hükümleri ile ihale dokümanında yapılan düzenlemelere göre; yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin;
-Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılacaktır.
-Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
-Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilecektir.
-“Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
-Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
-Apostil tasdik şerhinin belgenin verildiği devlet yetkili makamlarınca konulması gerekmektedir.
Ayrıca Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.12.1’inci maddesinde yer alan düzenlemeye göre başvuruyu oluşturan bütün belgeler ve eklerin Türkçe olacağı, başka bir dilde sunulan belgeler, Türkçe onaylı tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli sayılacağından anılan Yönetmelik ve Ön Yeterlik Şartnamesinin 7.10.5’inci maddesi uyarınca başvuru kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin yapılması ve tercümelerin tasdik işlemi;
-Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunlu olup bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
-Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işleminin belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde "apostil tasdik şerhi" taşıması halinde bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmayacak, bu tercümelerin "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mührün veya damganın, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
-Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilecektir.
-Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümenin de "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
-Yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmayacaktır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda belirtilen 31’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (b) bendinde söz edilen “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi”, Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan ve Türkiye’nin 08.05.1962 tarihinde imzaladığı, 20.06.1984 tarih ve 3028 sayılı Kanun ile uygun bulunmuş ve 16.09.1984 tarih ve 18517 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan uluslararası bir sözleşme olup, anılan sözleşme Türkiye bakımından 29.09.1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İncelenen itirazen şikayet başvurusunda, başvuru sahibi adayın yabancı dilde sunduğu belgelerin düzenlendiği ülke olan Azerbaycan Cumhuriyeti de Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün 01.03.2008 tarih ve 68/1 sayılı Genelgesi ekindeki listede belirtildiği üzere sözleşmeye taraf devletler arasındadır. Uluslararası sözleşme metninde, bu Sözleşmeyi imzalayan Devletlerin Yabancı resmi belgelerin diplomasi veya konsolosluk temsilciliklerince tasdiki mecburiyetinin kaldırılması isteği ile bu konuda bir sözleşme yapmayı kararlaştırdıkları belirtilmiştir.
Anılan uluslararası sözleşmenin 1’inci maddesindeki “İşbu Sözleme Akit Devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup da diğer bir Âkit Devlet ülkesinde kullanılacak olan resmi belgelere uygulanır. İşbu Sözleşmenin amaçları bakımından, aşağıdaki belgeler resmi belge sayılır:
a) Savcı, zabıt katibi veya adliye memuru tarafından erilmiş belgeler de dahi olmak üzere, Devletin bir yargı organına veya mahkemesine bağlı bir makam veya görevli memur tarafından düzenlenmiş olan belgeler
b) İdari belgeler
c) Noter senetleri
d) Kişilerce özel sıfatla imzalanmış belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının veya belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmi makam ve noterlerce tasdiki gibi resmi beyanlar
Bununla birlikte İşbu sözleşme
a) Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından
b) Ticaret veya gümrük işlemleriyle doğrudan doğruya ilgili olan idari belgelere uygulanmaz.” hükmü uyarınca bu sözleşmeye taraf devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup sözleşmeye taraf bir diğer devletin ülkesinde kullanılacak olan resmi belge kapsamında idari belgelerin de bulunduğu, incelenen itirazen şikayet başvurusundaki iddialara konu olan yabancı ülkede düzenlenmiş iş deneyim belgelerinin idari belge niteliğinde olması nedeniyle sözleşme kapsamında resmi belgeler olduğu anlaşılmıştır.
Buna göre yabancı ülkelerdeki idarelerce düzenlenerek idari belge vasfı taşıyan ve bu anlaşma kapsamında resmi belge olarak nitelenen iş deneyim belgelerinin, “apostil tasdik şerhi” taşıması koşulu ile Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaf olması söz konusudur.
Anılan Sözleşme’nin 2’nci maddesinde, “Akit Devletlerden her biri bu sözleşmenin uygulama alanına giren ve kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacaktır. Bu sözleşmenin amaçları bakımından, tasdik işleminden yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi ve konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.” hükmü, 3’üncü maddesinde ise, “İmzanın doğruluğunun belgeyi imzalayan kişinin sıfatının ve gerektiğinde bu belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi için zorunlu görülebilecek tek işlem 4. maddede tanımlanan tasdik şerhinin belgenin verildiği devlet yetkili makamınca bu belgeye konulmasından ibarettir. Ancak, yukarıdaki fıkrada belirtilen işleme uyulması gerek belgenin kullanıldığı ülkede yürürlükte bulunan yasa, yönetmelik veya uygulamalarla, gerekse iki veya daha çok akit devlet arasındaki bir anlaşma ile böyle bir işlemin kaldırılmış, basitleştirilmiş veya tasdikten tüm bağışık tutulmuş olması hallerinde istenemez.” hükmü yer almaktadır.
Uluslararası sözleşmenin 3’üncü maddesindeki hüküm Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (c) bendinde de yer almaktadır.
Anılan Sözleşmenin 4’üncü maddesi uyarınca bizzat belgenin veya buna eklenecek bir kağıdın üzerine, Sözleşme ekindeki örneğe uygun şekilde konulması gereken Tasdik Şerhi Örneği de yer almaktadır.
Anılan Sözleşme’nin 5’inci maddesinde, “Tasdik şerhi, belgede imzası bulunan veya belgeyi getiren kişinin isteği üzerine verilir.
Usulüne uygun biçimde doldurulan tasdik şerhi imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla, imzaladığını ve gerektiğinde, belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyid eder.
Tasdik şerhi üzerindeki imza, mühür veya damga her türlü doğrulama işleminden bağışıktır.” hükmü ve 7’nci maddesinde “6 ncı madde uyarınca görevlendirilen makamlardan her biri verilen tasdik şerhlerinin kaydedileceği ve aşağıdaki bilgileri içeren bir kayıt defteri veya fiş endeksi tutmak zorundadır:
a) Tasdik şerhlerinin sıra numarası ve tarihi
b) Resmi belgeyi imzalayan kişinin adı ve ne sıfatla imzaladığı veya imzasız olan belgeler için, mühür veya damgayı koyan makamın belirtilmesi,
Tasdik şerhini vermiş olan makam, İlgililerden herhangi birinin İstemi üzerine, şerh üzerinde gösterilen bilgilerin kayıt defteri veya fiş endeksindeki kayıtlara, uygun olup olmadığını incelemekle yükümlüdür.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümler çerçevesinde, söz konusu apostil tasdik şerhinin, anılan Sözleşme kapsamındaki resmi belgenin düzenlendiği ülkeden başka bir ülkede kullanılacağı hallerde, belgenin düzenlendiği ülkede tasdik şerhi vermeye yetkili makama sunulması üzerine yetkili makamın, kendisine sunulan belgedeki imzanın doğruluğunu, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığını ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunu teyit etmesini sağladığı anlaşılmıştır. Tasdik şerhlerinin kaydedildiği deftere işlenmesi gereken bilgiler arasında “resmi belgeyi imzalayan kişinin adı ve ne sıfatla imzaladığı veya imzasız olan belgeler için, mühür veya damgayı koyan makamın belirtilmesi” hususu yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Sözleşme hükümleri ile kamu ihale mevzuatı hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, “belgedeki imzanın doğruluğu ve belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığı” ibarelerinden kamu ihale mevzuatı uygulamasında, yabancı ülkede düzenlenen resmi belgeyi düzenleyen kişinin imzasının doğruluğunun, hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla kamu ihale mevzuatı uygulamasında ihaleye katılımda kullanılacak olup da yabancı ülkede düzenlenmiş olan iş deneyim belgesinin aslı, ilgili ülkenin apostil tasdik şerhi vermeye yetkili makamına sunulmalı, yetkili makam belgedeki belgeyi düzenleyene ait imzanın doğruluğunu, yani o şahsa ait olduğunu ve imzalayan şahsın sıfatını ve gerekli diğer hususları apostil tasdik şerhine işlemelidir.
Bu nedenle ihalede sunulacak olan belgenin aslının, düzenlendiği yabancı ülke noterinde aslına uygunluğu onaylı sureti çıkarıldıktan sonra, aslına uygunluğu noter onaylı bu suretin tasdik şerhi vermeye yetkili makama sunulması suretiyle apostil talebinde bulunulması halinde, apostil tasdik şerhi belgedeki son ıslak imzanın ait olduğu notere ilişkin olarak verilerek noterin imzasının doğruluğu ile hangi sıfatla imzaladığı ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğu teyit edilmiş olacağından kamu ihale mevzuatı ve yerleşik Kurul kararları uyarınca kabul edilen, yabancı ülkede düzenlenmiş resmi belgeyi düzenleyenin imzasının doğruluğu ve ne sıfatla imzaladığı hususları teyit edilmiş olmamaktadır.
Resmi belgenin aslının düzenlendiği ülkeden alınan apostil tasdik şerhi ile birlikte kullanılacağı ülkeye getirilmesi halinde, kullanılacağı ülkeden elde edilmiş aslına uygunluğu noter onaylı sureti ile yine noter onaylı tercümesinin ihaleye katılımda idarelere sunulması mümkündür.
Yine resmi belgenin aslının düzenlendiği ülkeden alınan apostil tasdik şerhi ile birlikte düzenlendiği ülkede notere sunulması ve noterden “aslı gibidir” onaylı suretinin çıkarılması ve tasdikli orijinal belgenin aslına uygunluğu onaylı suretini çıkaran noterin imzasına da apostil tasdik şerhi alınması halinde, bu yabancı belgenin Türkiye’de aslına uygunluğu noter onaylı tercümesi ile birlikte ihaleye katılımda idarelere sunulması mümkündür.
Bu tespitler çerçevesinde, itirazen şikayet başvurusundaki iddialara ilişkin yapılan değerlendirmede:
Bahse konu ihalede başvuru sahibi Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının pilot ortağı Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere; Bakü Metropoliteni tarafından düzenlenmiş 14.11.2013 tarih, 45/51-11-13 sayılı iş deneyim belgesi ile Azerbaycan Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı Azeryolservis Açık A.Ş. tarafından düzenlenmiş 01.10.2009 tarih, 09/A/028 sayılı iş deneyim belgeleri verilmiştir.
Söz konusu yabancı dilde sunulan iş deneyim belgelerinden Bakü Metropoliteni tarafından düzenlenmiş 14.11.2013 tarih, 45/51-11-13 sayılı iş deneyim belgesinin Azerbaycan dilinde hazırlandığı, Bakü Metropoliteni Başkanı Tağı Ahmedov tarafından imzalandığı ve belge üzerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Bakü Metropoliteni mührünün bulunduğu, söz konusu belgenin belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığı ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğu teyidi ile apostil tasdik şerhini taşıdığı, belge üzerinde Aktif Tercüme Müh. Dan. Hizmetleri’ne ait kaşe ve imzanın bulunduğu ve Azerice dilinden Türkçe diline çevrildiğine ilişkin kaşe ile Ankara 57. Noterliği’nin “aslına uygundur” mührü ile onaylı olduğu, söz konusu belgenin bu haliyle mevzuata uygun olarak sunulduğu anlaşılmıştır. İdarece de söz konusu belgenin sunuluş şekli mevzuata uygun olarak kabul edilmiştir.
Ancak başvuru sahibi iş ortaklığının pilot ortağı olan Aga Enerji Nakl. Mad. İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin iş deneyimini tevsik etmek üzere Azerbaycan Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı Azeryolservis Açık A.Ş. tarafından düzenlenen 01.10.2009 tarih, 09/A/028 sayılı sunduğu iş deneyim belgesi ile ilgili olarak, idarenin 02.03.2015 tarihli tutanağında; söz konusu belgenin Bakü noteri tarafından “İş bu kamu belgesinin S. Aliyeva tarafından imzalandığı, imzalayanın sıfatının kıdemli noter olduğu ve Bakü Şehri 1. Noterlik Dairesinin mühür/damgasını taşıdığına” ibaresi ile Bakü'deki Adalet Bakanlığının yetkilisi sıfatıyla onaylandığı, bu durumun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine aykırı olduğu ve iş ortaklıklarının Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 7.9.4.3’üncü maddesi uyarınca son 15 yıldaki üç iş deneyim belgesinin puanlaması için yürürlükteki mevzuata uygun belge sunmadıkları için 25 puan kaybettikleri, bu nedenle teklif vermeye davet edilecek adaylar listesine giremedikleri belirtildiğinden uyuşmazlık konusu belgenin 01.10.2009 tarih, 09/A/028 sayılı iş deneyim belgesi olduğu anlaşılmıştır.
Yabancı dilde sunulan 01.10.2009 tarih, 09/A/028 sayılı iş deneyim belgesi Azeryolservis ASC Başkan Yardımcısı Karayolları İşletmesi Müdürü Vagif Hacıyev tarafından imzalanmış ve belge üzerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı Azeryolservis mührü bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu belge, Azerbeycan dilinden Türkçe diline tercümesi yapılarak Bakü 1. Noter İdaresi tarafından onaylanmıştır. Belge üzerindeki apostil kaşesi’nin ise “İş bu kamu belgesini imzalayan: S. Aliyeva, imzalayanın sıfatı: kıdemli noter, taşıdığı mühür/damga: Bakü Şehri 1. Noterlik Dairesi” ibaresi ile Bakü'deki Adalet Bakanlığının yetkilisi sıfatıyla onaylandığı, bu haliyle sunulan belgenin belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidinin apostil tasdik şerhi veya o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılmadığı anlaşıldığından anılan adayın sunduğu belgenin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan başvuru sahibinin sunulan iş deneyim belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin (c) bendi kapsamında değerlendirilmesi durumunda Bakanlar Kurulu’nun 2004/6988 karar sayısı ile kabul ettiği “Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında İmzalanan Hukuki ve Ticari konularda Adli İşbirliği Anlaşmasının Onaylanması Hakkında Karar”ın 12. maddesinde yer alan hükme göre söz konusu iş deneyim belgesinin herhangi bir tasdik işlemine gerek kalmaksızın tercümesi ile birlikte sunulmasının yeterli olduğunun tespit edileceği, bu nedenle pilot ortakları tarafından sunulan iş deneyim belgesinin bu haliyle geçerli kabul edilerek tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği yönündeki iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasında 14.01.2004 tarihli ve 5066 sayılı Kanun’la onaylanan ve 23.03.2004 tarihli ve 25411 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli İşbirliği Anlaşması”nın ‘Genel Hükümler” başlıklı birinci kısmının 1’inci maddesinde “İşbu Anlaşmanın amacı, bir Akit Tarafın vatandaşlarının, diğer Akit Tarafın adli makamları önündeki hukuki ve ticari işlemlerinde yasal korunması, her iki Akit Tarafın, adli makamlarınca, hukuki ve ticari konularda karşılıklı adli yardım sağlamak üzere işbirliği yapılması ve hukuki ve ticari konularda mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi hususlarını düzenlemektir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Anlaşmanın “Belgeler” başlıklı ikinci kısmının 12’nci maddesinde ise “1. Akit Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgeler diğer Akit Tarafın bir adli makamı önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacaktır.
 2. Akit Taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenen belgeler, diğer Akit Taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacaktır.” hükümleri yer almaktadır.
Ancak, anılan ikili anlaşmanın hükümleri incelendiğinde kapsamının hukuki, cezai, ticari suçluların iadesi ve hükümlü kişilerin nakilleri konusunda adli yardımlaşmayı sağlamak ile sınırlı olduğu anlaşılmıştır.
Bu konuda bir başka itirazen şikayet başvurusu ile ilgili olarak Adalet Bakanlığı’na yazılan 11.02.2015 tarih ve 402 sayılı yazı ile “Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli İşbirliği Anlaşması”nın, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (c) bendi kapsamında, “belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme” olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda görüş talep edilmiş olup Adalet Bakanlığı’nın 26.02.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazısında “…Bu Anlaşma kapsamında, Azerbaycan makamları tarafından düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgeler Türkiye’deki adli makamlar önündeki işlemlerde tasdikten muaf bulunmaktadır.” denilmiş ve 30.03.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazısında ise Lahey Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli İşbirliği Anlaşması hakkında bilgi verilmiştir.
Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli İşbirliği Anlaşması”nın ihale mevzuatında kastedilen tasdikten muafiyet sağlayan ikili anlaşma olarak değerlendirilemeyeceği anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu konudaki iddiası da yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy