(4734 S. K. m. 54, 65)

Toplantı No: 2020/018

Gündem No: 43

Karar Tarihi: 21.04.2020

Karar No: 2020/UH.II-790

BAŞVURU SAHİBİ:

Aydoğanlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/722853 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralanması İşi” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 03.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç Kiralanması İşi” ihalesine ilişkin olarak Aydoğanlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından 09.03.202018.03.2020 27.03.2020 tarih ve 15653 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/580 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 26.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin kendilerinde bırakıldığı, daha sonra 27.02.2020 tarihli yönetim kurulu kararıyla ihalenin, geçerli tek teklif kalması ve bu teklifin de yaklaşık maliyete oldukça yakın olması değerlendirilerek ihalede rekabetin oluşmadığı, kaynakların verimli kullanılmadığı ve kamu yararı olmadığı gerekçeleriyle iptal edildiği, söz konusu gerekçelerin yerinde olmadığı, ihalede tek geçerli teklif kalmasının ihalede rekabet ortamının oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, önemli olanının ihaleye katılımda rekabetin sağlanması olduğu ve söz konusu ihaleye birden fazla teklif verildiği, diğer isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının rekabet ilkesine aykırılık arz etmeyeceği, verdikleri teklifin yaklaşık maliyetin de 468.824,43 TL altında olduğu, idare tarafından şikâyet başvurularının reddedilme gerekçesi olarak ihalede K1 yetki belgesi sunmayan bir isteklinin 2020 model araçlar sunacağını taahhüt etmesi, kendi araçlarının ise 2015 ve 2016 model olması, buna karşılık söz konusu isteklinin teklifi ile kendilerinin teklifi arasında 4.732.824,00 TL fark olması sebebiyle Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen ilkelerin zedelenmesi ve iptal kararından sonra geçici teminatlarının iadesini talep etmeleri olarak gösterildiği, ancak söz konusu gerekçelerin de uygun olmadığı, ihalede yeterlik kriterlerini sağlayan istekli ile yeterlik kriterlerini sağlamayan isteklinin tekliflerinin ve bu teklife esas mal ve hizmetlerin kalitesinin kıyaslanmasının mümkün olmadığı, ihaleyi iptal kararında bu husus ile ilgili bir değerlendirmenin de bulunmadığı, kesinleşen ihale kararında yer verilmeyen bir konu ile ilgili olarak daha sonra ilave değerlendirmeler yapılmasının mevzuata uygun olmadığı, ihale iptal edilip, iptal kararı isteklilere tebliğ edildikten sonra ihalenin hukuksal olarak hükümsüz olmasının mevzuat gereği olduğu, geçici teminatlarını iade almalarının idarenin iptal kararını kabul ettikleri, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularından vazgeçtikleri şeklinde yorumlanamayacağı, şikâyet ve itirazen şikâyet aşamalarından sonra çıkacak karara göre idarenin talebi ile yeniden geçici teminat verilmesinin ve hukuki sürece kaldığı yerden devam edilmesinin önünde bir engel bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde incelemeye konu ihalenin adı “Araç Kiralanması İşi” olarak belirtilmiş olup, anılan Şartname’nin ekinde işin türü ve miktarı tablo halinde

Sıra No

Açıklama

Birimi

Miktarı

1

Sedan Binek Araç Otomatik (21 adet x 12 ay)

ay

252

2

Sedan Binek Araç - Manuel (52 adet x 12 ay)

ay

624

3

Hafif Ticari Binek Araç (110 adet x 12 ay)

ay

1.320

4

(8+1) Otomobil (1 adet x 12 ay)

ay

12

5

Çift Sıralı Pick-up 4x2 (68 adet x 12 ay)

ay

816

6

Çift Sıralı Pick-up 4x4 (40 adet x 12 ay)

ay

480

7

Çift Kabin Kamyonet (31 adet x 12 ay)

ay

372

8

Damperli Kamyon 15 Tonluk (13 adet x 12 ay)

ay

156

9

Sabit Kasalı Kamyon 15 Tonluk (1 adet x 12 ay)

ay

12

Şeklinde gösterilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde idare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı inceleneceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” açıklamasına yer verilmiştir.

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

...

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır...” hükmü yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan ve “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılamaması ya da Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti” gibi ifade edilen durumlarda ihalenin iptali hususunda ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek usule ve amaca uygun olarak kullanılması, tesis edilen  iptal  işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gerekmektedir.

03.02.2020 tarihinde yapılan başvuruya konu ihaleye başvuru sahibi dâhil üç istekli tarafından teklif verildiği, Flora Sosyal ve Des. Hiz. Tic. Ltd. Şti. tarafından 15.473.256,00 TL, Ağaoğlu Dan. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından 16.384.200,00 TL ve başvuru sahibi Aydoğanlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından 20.206.080,00 TL fiyat teklifi verildiği, 26.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile Flora Sosyal ve Des. Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sunulan araç yetki sorgulama belgesi ile taşıt kartının geçerliği bulunmadığından ve söz konusu belgelerin K1 yetki belgesi olarak değerlendirilemeyeceğinden, Ağaoğlu Dan. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin de yeterlik belgeleri bulunmadığından ve sunulan belgelerin fotokopi olduğundan değerlendirme dışı bırakılmasının ardından ihalenin Aydoğanlar Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, daha sonra 27.02.2020 tarihli yönetim kurulu kararıyla ihalenin, “… İdaremiz tarafından yaklaşık maliyeti 20.674.904,43-TL olarak tespit edilen işe ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Aydoğanlar Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 20.206.080,00-TL tutarındaki teklifinin geçerli tek teklif olarak kaldığı ve bu teklifin idarece hesaplanan yaklaşık maliyete oldukça yakın olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde yapılan ihalede yeterli rekabetin oluşmadığı, ihalenin bu şekilde sonuçlandırılması halinde kaynakların verimli kullanılmasının ve kamu yararı olmadığından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39. maddesi  gereğince tüm teklifler reddedilerek iptal edilmesine” hususlarına yer verilerek iptal edildiği, başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna idarece verilen cevapta “Yapılan ihalede İhaleye (1) sıra numarası ile katılan AĞAOĞLU DANIŞMANLIK İÇ VE DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ. firmasının ilk oturumda fiyat teklifi dahi vermediği dikkate alındığında ihaleye sadece iki firma tarafından teklif verildiği görülmektedir. Ayrıca İhaleye (2) sıra numarası ile katılan FLORA SOSYAL VE DESTEK HİZMETLERİ TİCARET LTD. ŞTİ. firmasının her ne kadar K1 yetki belgesi olmadığı için teklifi değerlendirme dışı bırakılmış ise de ihale işlem dosyası içerisindeki belgeler üzerinde yapılan incelemede söz konusu firmanın 15.473.256,00 TL fiyat teklifi vererek temin edilecek Binek, Hafif Ticari Binek ve 8+1 Otomobil araçlar için 2020 model araç temin edeceğini taahhüt ettiği, başvuru sahibinin ise 20.674.904,43-TL olarak tespit edilen yaklaşık maliyetin sadece 468.824,43 TL altında ve FLORA SOSYAL VE DESTEK HİZMETLERİ TİCARET LTD. ŞTİ. firmasının teklifinin 4.732.824,00 üzerinde 20.206.080,00-TL fiyat teklifi ile ve ağırlıklı olarak 2015 ve 2016 model araçları taahhüt ettiği dikkate alındığında yapılan ihalenin bu haliyle sonuçlandırılması halinde 4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde yer alan; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü de göz önünde bulundurulduğunda ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanamayacağı ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanamayacağı anlaşılmaktadır.

Bu nedenle 10 adet firmanın ihale dokümanını satın aldığı, 3 isteklinin katıldığı, 2 isteklinin ise teklif verdiği ihalede geçerli tek teklifin başvuru sahibine ait olduğu, geçerli teklif her ne kadar yaklaşık maliyetin altında olsa da en düşük tekliften 4.732.824,00 TL yüksek olduğu, yaklaşık maliyetin de sadece 468.824,43 TL altında olduğu göz önüne alındığında, ihale yetkilisi Yönetim Kurulunun teklif tutarının yeterli görmeyerek rekabet oluşmadığı, ihalenin bu şekilde sonuçlandırılması halinde kaynakların verimli kullanılmasının mümkün olmadığı ve kamu yararı bulunmadığı gerekçesiyle ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisinin bulunduğu ve bu takdir yetkisinin de yukarıda anılan kanun hükümleri dikkate alındığında yerinde kullanıldığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir. Kaldı ki başvuru sahibinin 05.03.2020 tarih ve 1288 sayılı müracaatında nakit yatırmış olduğu Geçici Teminatının iadesini istediği,07.03.2020 tarih ve 7715 sayılı idare yazısı ile teminatının da iade edildiği, dolayısıyla kendisinin de Yönetim Kurulu kararını uygun bulduğu hususları dikkate alındığında daha sonradan şikâyet başvurusunda bulunmasına da bir mana verilememiştir.” hususlarına yer verildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede, 10 adet ihale dokümanının temin edildiği bahse konu ihaleye 3 isteklinin katıldığı, ihalede tek isteklinin teklifinin geçerli teklif olarak değerlendirildiği, söz konusu teklifin sahibi başvuru sahibinin fiyat teklifinin de yaklaşık maliyetin %97,7’sine tekabül ettiği ve ihalenin ihale yetkilisi tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle iptal edildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, anılan kararın ihale yetkilisinin takdir yetkisi kapsamında olduğu anlaşıldığından idarece ihalenin iptali işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy