Kamu İhale Kurumu - 06.06.2022 - Kamu İhale Kurumu Kararları

Mahkeme: Kamu İhale Kurumu

Karar Tarihi: 06.06.2022

Kamu İhale Kurumu - 06.06.2022

Karar Dilini Çevir:

(4734 S. K. m. 54, 65)

Toplantı No: 2021/006

Gündem No: 40

Karar Tarihi: 10.02.2021

Karar No: 2021/UH.II-366

BAŞVURU SAHİBİ:

Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satınalma Dairesi Başkanlığı Hizmet Alımları Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/607292 İhale Kayıt Numaralı “İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetim Dairesi Başkanlığı Görevleri Kapsamında Kullanılmak Üzere İş Makinesi ve Araç Kiralama” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satınalma Dairesi Başkanlığı Hizmet Alımları Şube Müdürlüğü tarafından 17.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetim Dairesi Başkanlığı Görevleri Kapsamında Kullanılmak Üzere İş Makinesi ve Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 11.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.12.2020 tarih ve 58749 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/2120 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdari Şartname’nin 46.1 ve Sözleşme Tasarısı’nın 14.2’nci maddelerinde, bu iş kapsamında fiyat farkı hesaplanacağının ifade edildiği ve buna ilişkin katsayılara yer verildiği, öte yandan Teknik Şartname’nin 15.3’üncü maddesinde, ihale konusu iş kapsamında kullanılacak araçların akaryakıt, tamir bakım-onarım, yedek parça, sigorta, yağ ve diğer giderlerinin yükleniciye ait olduğu, dolayısıyla teklif fiyata dahil edildiğinin ifade edildiği,

Oysa İdari Şartnamenin 25.2’nci maddesinde; “25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz. ” düzenlemesine yer verilmek sureti ile 25.1’inci maddede sayılan gider kalemlerinde artış olması halinde, teklif edilen fiyatın bu artışları ve farkları karşılayacak payı içerdiğinin kabul edileceğinin ifade edildiği, bu düzenlemeler ile her ne kadar ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların tüketeceği amortisman, yedek parça, bakım onarım, akaryakıt ve yağ gibi giderler için fiyat farkı ödeneceği belirtilmiş ise de, İdari Şartnamenin yukarıda aktarılan 25.2’nci maddesi çerçevesinde yüklenicinin fiyat farklarından yararlanamaması durumunun ortaya çıktığı, bu hususun da isteklileri tereddüde düşürerek sağlıklı bir teklif verilmesine engel olduğu,

2) Fiyat farkı hesaplanırken kullanılacak endekslere Teknik Şartnamede yer verildiği, buna karşılık Sözleşme Tasarısı’nın 8’inci maddesinde belirtilen daha üst dokümanlar olan İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısında yer verilmediği, sözleşmenin uygulanması sürecinde uyuşmazlık çıkması durumunda daha üst dokümanların uygulanacağının tartışmasız olduğu, bu hususun tekliflerin oluşturulmasında isteklileri tereddüde düşürdüğü,

3) Teknik Şartname’nin 11.4’üncü maddesinde, İdare tarafından atık dökümü yapılacak mahallerin belirlendiği, Teknik Şartnamenin 15.3’üncü maddesi ile 16’ncı maddesindeki birim fiyat poz tarifleri incelendiğinde, araçların birim maliyetlerine “nakliye” giderinin dahil edilmediğinin görüldüğü, bu hususun İzmir İli Genelinde toplanan atıkların döküm mahallerine gidiş ve dönüşlerinde ortaya çıkacak maliyetin kimin tarafından karşılanacağı hususunda tereddüt oluşturduğu ve sağlıklı teklif hazırlanmasını engellediği, İdare tarafından şikayet başvurusuna verilen cevapta “Teknik Şartnamenin 16, maddesinde birim fiyat tariflerine yer verilmiş olup saatlik teklif birim fiyatların hesabına engel bir durum bulunmamıştır. Başvuru sahibinin bu yöndeki iddiası uygun bulunmamıştır.” ifadelerine yer verildiği,

Oysa şikâyet başvurularında ifade edilen hususun, hangi bölgeden ne miktarda atık çıktığı, hangi aracın hangi bölgeye döküm yapacağının belli olmaması, saatlik çalışma üzerinden fiyatlandırılan arazözlerin su dolumlarını ne kadarlık mesafeden yapacağının belirtilmediği yönünde olduğu,

Takdir edileceği üzere bir süpürge aracının normal çalışma hızındaki süpürme işi ile yüklü halde döküm sahasına giderken ki yıpranması ve yakıt tüketimi arasında ciddi fark bulunduğu, idare tarafından yapılan tanımlamalarda sadece çalışma süresinin verildiği, ancak hangi tip aracın hangi bölgede çalıştırılacağı ve bu bölgenin döküm sahasına mesafesi hakkında bilgi verilmediği,

Yine benzer şekilde bir arazözün doluma gidiş gelişi ile rölantide yaptığı sulama arasında yakıt tüketiminde ciddi bir fark olduğu, bu araçların su nakli için yapacakları sarfiyatın yaklaşık maliyetin tespitinde dikkate alınıp alınmadığının belirsiz olduğu, idare tarafından iş makineleri için yapılan saatlik çalışma üzerinden fiyatlandırmanın nakliye içeren işlere uygun olmadığının açık olduğu,

Zira Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analizlerinde de nakliye için; iki ayrı formül kullanıldığı, eğer nakliye işi araçların saatlik çalışması üzerinden fiyatlandırılabilse idi bu formüllerin yayınlanmasına gerek olmayacağı, idare tarafından yapılan düzenleme hali hazırda işi sürdüren veya evvelce aynı idarede bu işi yapmış isteklilere haksız avantaj sağladığı gibi, hazırlanan yaklaşık maliyetin de işin reel maliyeti ile örtüşmeyeceğinin ortada olduğu,

4) Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde, işe başlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içerisinde teknik şartnamede belirtilen sayıda ve nitelikte makine ve ekipmanın şantiyede hazır bulunmamasının ağır aykırılık hali olarak belirlendiği, aynı düzenlemeye Teknik Şartnamenin “Cezalar” başlıklı 17.4’üncü maddesinde de yer verildiği,

Ancak Teknik Şartnamenin “İdarenin İtiraz Hakkı” başlıklı 12’nci maddesinde; idarenin uygun olmayan ekipman ve araçların iş yerinden uzaklaştırılmasını talep hakkı bulunduğu, yüklenicinin uygun olmayan ekipman ve araçları idarenin ve kontrol teşkilatının kabul edebileceği araçlarla değiştireceğinin ifade edildiği, bu düzenleme ile kontrol teşkilatına sınırsız bir yetki tanındığı, yüklenicinin teknik şartnamede yazan tüm vasıflara sahip bir araç getirmesi durumunda bile kontrol teşkilatının keyfi olarak getirilen araçları değiştirilmesini talep edebileceği, her iki düzenleme arasında çelişki mevcut olup, bu çelişkinin tekliflerin hazırlanması aşamasında tereddüde neden olduğu,

5) Birim Fiyat Teklif Cetvelinin 15 ve 16’ncı sıralarında yer alan kombi-van ve çift kabinli kamyonetin ilgili kanunlar uyarınca araç kasko değerinin %2’sine tabi olan araçlar olduğu, ancak Teknik Şartnamenin 16.15 ve 16.16’ncı maddelerindeki poz tariflerinde, araçların akaryakıt dahil olacak şekilde kiralanacağı, isteklilerden bu poz tariflerine göre tekliflerini akaryakıt dahil olacak şekilde belirlemelerinin talep edildiği, bu şekilde bir araç kiralama hizmet alımı yapılmasının ilgili kanun hükümlerine aykırı olduğu,

6) Birim fiyat teklif cetvelinin 15’inci ve 16’ncı satırlarında yer alan kombi-van ve çift kabinli kamyonet için “saat” üzerinden teklif alındığı, ancak belirtilen araçların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen iş makinelerinin kapsamına girmediği, bu nedenle de maliyet hesaplamalarının saat üzerinden yapılamadığı, bu araçların, periyodik bakım, lastik, akaryakıt vb. maliyetlerinin kat edecekleri kilometre üzerinden hesaplanabildiği, ihale dokümanının bu araçların kat edecekleri kilometreye göre maliyet hesabı yapılabilmesine olanak verecek tarzda düzenlenmemiş olmasının önemli bir eksiklik olduğu, kaldı ki Teknik Şartnamenin eki olan metrajlarda, İzmir ili sorumluluk alanında bulunan cadde sokak ve bulvarların kümülatif uzunluklarına yer verilmişken ve bu kapsamda araçların kat edebileceği kilometre İdarece belirlenebilecekken, belirtilen araçlar için saat üzerinden teklif alınmasının nedeninin anlaşılamadığı,

Birim fiyat teklif cetvelinde kombi-van ve çift kabinli kamyonet için de saatlik teklif alınmasının, yaklaşık maliyet hesaplamalarında bu araç sınıfının da iş makinesi sayılarak Çevre Şehircilik Bakanlığı analizlerine göre fiyat oluşturulduğu izlenimi verdiği, bahse konu araçların (kombi-van ve çift kabinli kamyonet) iş makinası kapsamında sayılamayacağı, bu araç sınıfı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analizlerine dayanılarak açıklama yapılamayacağı, aşırı düşük teklif açıklamalarında geçerli sayılmayan bir yöntemin işin yaklaşık maliyetinin belirlenmesinde de kullanılamayacağı ve bu araç sınıfı için saatlik teklif alınamayacağı,

İlgili araç gurubu için anılan Bakanlar Kurulu Kararına göre hesap yapan bir istekli ile diğer istekliler ve yaklaşık maliyet arasında ciddi bir fark ortaya çıkacağı, hatalı hesaplanan yaklaşık maliyetin hem tekliflerin hazırlanması hem de idare tarafından tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında sorun yaratacağı, yapılan düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu gibi sağlıklı teklif hazırlanmasını da engeller mahiyette olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartname, sözleşme tasarısı ve teknik şartname ile gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur.

(2) Belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılacak ihalelerin ön yeterlik dokümanında; adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir. Ayrıca, yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın ihaleye davet edilmesinin öngörüldüğü hallerde, sıralama kriterleri ve puanlama yöntemi ile beşten az olmamak üzere listeye alınacak aday sayısı da ön yeterlik dokümanında belirtilir.

(3) İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.29

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir :30

25.3.1. ……………………………………………………………………………

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5.31” düzenlemesi,

Anılan Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesine ilişkin 29 numaralı dipnotta “İdareler, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirteceklerdir.” düzenlemesi,

Anılan Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesine ilişkin 30 numaralı dipnotta “…Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri dışındaki tüm ihalelerde, gider kalemleri, ihale konusu işin özelliğine uygun olarak ilgili mevzuatına, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği ile Kurumun diğer düzenleyici işlemlerine aykırı olmamak kaydıyla idare tarafından belirlenerek buraya yazılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi (KDV. HARİÇ), resim, harç, karar pulu, damga vergisi, KİK payı ve teknik şartnamede yükleniciye ait olduğu belirtilen tüm diğer giderler teklif fiyata dahildir.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. 25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. 27/06/2013 tarihli ve 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 31/08/2013 gün 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” ın 5.Maddesi hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkı hesabında kullanılacak katsayılar aşağıdaki gibidir; …” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde yer alan düzenlemenin, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında yapılacak ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç), resim, harç, karar pulu, damga vergisi, KİK payı ve Teknik Şartname’de yükleniciye ait olduğu belirtilen tüm giderleri içerdiği, yine söz konusu düzenlemede belirtilen gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiğinin kabul edileceği ve yüklenicinin bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamayacağı ifade edilmiştir. Bu çerçevede İdari Şartname’nin 25.1’inci ve 25.2’nci maddesinde yer verilen düzenlemelerin aynı Şartname’nin söz konusu ihalede 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar çerçevesinde fiyat farkı ödeneceğine ilişkin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesi ile çelişkili olduğu, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde yer alan Teknik Şartnamede teklif fiyata dahil olduğu belirtilen giderlere ilişkin (akaryakıt, amortisman vb.) fiyat farkı verilebilmesinde tereddüt oluşturacağı, ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin birbirine aykırı olamayacağı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.

27/06/2013 tarihli ve 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 31/08/2013 gün 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan "4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar" ın 5.Maddesi hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

Fiyat farkı hesabında kullanılacak katsayılar aşağıdaki gibidir;

a1: 0,00

a2: 0,00

b1: 0,46

b2: 0,32

c : 0,22

F=An x B x (Pn-1)

Pn = [a1 + (a2* İn/İo) + (b1*Yn/Yo) + (b2* Gn/Go) + (c*Mn/Mo) ]” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.

14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır.

27/06/2013 tarihli ve 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 31/08/2013 gün 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” ın 5.Maddesi hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkı hesabında kullanılacak katsayılar aşağıdaki gibidir;

a1: 0,00

a2: 0,00b1: 0,46

b2: 0,32

c : 0,22

F=An x B x (Pn-1)

Pn = [a1 + (a2* İn/İo) + (b1*Yn/Yo) + (b2* Gn/Go) + (c*Mn/Mo) ]” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 17.3’üncü maddesinde “27/06/2013 tarihli ve 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, 31/08/2013 gün 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre ihale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

Fiyat farkı hesabında kullanılacak katsayılar al : 0,00 a2 : 0,00 bl : 0,46 b2 : 0,32 c : 0,22

F = An x B x ( Pn-1)

Pn = [a1 + (a2* İn/İo) + (b1*Yn/Yo) + (b2* Gn/Go) + (c*Mn/Mo) ]

5.maddede yer alan fiyat farkı formülünde;

Yo ve Yn endeksleri için, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 19 numaralı Kok ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri sütunundaki sayıları, Go ve Gn endeksleri için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun ÜFE Genel sütunundaki sayıları Mo ve Mn endeksleri için, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 28 numaralı Makine ve Ekipmanlar b.y.s sütunundaki sayıları kullanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan fiyat farkına ilişkin düzenlemelerden, İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısında yer verilen düzenlemelerden farklı olarak Teknik Şartname düzenlemelerinde fiyat farkı hesaplamalarında kullanılacak YO ve Yn, MO ve Mn ile GO ve Gn endeksleri için kullanılacak sayılara ilişkin açıklamalara yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan fiyat farkına ilişkin düzenlemelerin birbiri ile çelişkili olmadığı, İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısında yer verilen düzenlemelerden farklı olarak Teknik Şartname düzenlemelerinde fiyat farkı hesaplamalarında kullanılacak YO ve Yn, MO ve Mn ile GO ve Gn endeksleri için kullanılacak sayılara ilişkin açıklamalara yer verilmesinin teklif fiyatının oluşturulmasında isteklileri tereddüde düşürmeyeceği, kaldı ki anılan düzenlemelerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar çerçevesinde fiyat farkı ödemesinin yapılacağının belirtildiği, anılan esaslarda da ilgili katsayılarla ilgili açıklamalara yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Çalışma programı” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1İş kapsamında öngörülen çalışma programı, çalışma süreleri ve güzergahları teknik şartname ekinde yer almaktadır. Toplam vardiya çalışma süresine bağlı kalmak şartı ile İdare tarafından çalışma programında değişiklik yapılabilecektir.

11.2Vardiya çalışma süresine bağlı kalmak şartı ile Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri ile etkinliklerin olduğu özel günlerde merasim yapılacak meydanların, yolların ve bulvarların temizlenmesi işi için de araçlar İdare’nin belirleyeceği program doğrultusunda çalıştırabilecektir.

11.3İdaremiz tarafından kullanılan şantiyeler, İzmir İli, Karşıyaka İlçesi’nde bulunan Örnekköy Şantiye Alanı, Konak İlçesi, Konak Vapur İskelesi Otopark Alanı, Gediz Katı Atık Transfer İstasyonu, Aşık Veysel Rekreasyon Alanı Park Alanında tahsis edilen yerlerdir.

11.4İdaremiz tarafından belirlenen atık boşaltım yerleri aşağıdaki gibidir;

•Güney Bölgesi’nde oluşacak atıklar; çalıştığı alana en yakın olan Tire ve Kiraz Düzensiz Atık Depolama Alanına, Selçuk, Torbalı, Ödemiş Ara Transfer İstasyonlarından herhangi birine boşaltılacaktır. Kemalpaşa’da oluşan atıklar, Örnekköy Şantiye Alam’ndaki döküm rampasına boşaltacaktır.

•Yarımada Bölgesi’nde oluşacak atıklar; çalıştığı alana en yakın olan Çeşme, Urla, Menderes (Gümüldür) Transfer İstasyonlarından herhangi birine boşaltılacaktır.

•Kuzey Bölgesi’nde oluşacak atıklar; çalıştığı alana en yakm olan Harmandalı (Çiğli) ve Bergama Düzenli Depolama Alanına, Dikili ve Menemen (Türkelli) Transfer İstasyonlarından herhangi birine boşaltılacaktır. Menemen’de oluşan atıklar, Örnekköy Şantiye Alanı’ndaki döküm rampasına boşaltacaktır.

Merkez’de (Bayraklı, Balçova, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak, Narlıdere) oluşacak atıklar; Örnekköy Şantiye Alanı’ndaki döküm rampasına boşaltılacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Makine ve ekipmanın çalıştırılmasına ilişkin şartlar” başlıklı 15’inci maddesinde “…15.3 Yüklenicinin işin yürütülmesi için temin edeceği iş makinesi ve araçların, yedek parça, akaryakıt, tamir bakım, bakım-onarım, sigorta ve diğer giderleri ile yağ giderleri Yükleniciye aittir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan Şartname’nin “Birim fiyat tarifleri” başlıklı 16’ncı maddesinde ise ihale konusu işte çalıştırılacak olan araçların birim fiyat tariflerine yer verilmiştir. Öte yandan, ihale dokümanı ekinde araçların çalışma programlarına ve ihale konusu işin gerçekleştirileceği bölgelerin yol tiplerine, sayılarına ve uzunluklarının belirtildiği metrajlara yer verildiği görülmüştür.

Aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden işin yürütülmesi için temin edilecek iş makinası ve araçların yedek parça, akaryakıt, tamir-bakım-onarım, yağ giderleri ile sigorta ve diğer giderlerin yükleniciye ait olduğu, ihale konusu iş kapsamındaki oluşacak atıkların bölgesine göre idare tarafından kullanılan şantiyelerden hangisine boşaltılacağının belirtildiği anlaşılmıştır.

İhale konusu işin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetim Dairesi Başkanlığı görevleri kapsamında kullanılmak üzere iş makinesi ve araç kiralama hizmeti alımı olduğu, ihale konusu iş kapsamında yüklenici tarafından temin edilecek araçların idare tarafından belirlenecek program kapsamında çalıştırılacağı, söz konusu araçlar için çalışılacak saat üzerinden teklif alındığı, doğal olarak ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek olan, atıkların oluştuğu mahalden boşaltılacağı mahale nakledilmesi işinin de bu kapsamda olduğu, bu minvalde nakliye giderinin kimin tarafından karşılanacağına ilişkin bir belirsizlik bulunmadığı,

Diğer taraftan işin niteliği gereği hangi aracın hangi mahalde çalışacağına ilişkin kesin bir belirleme yapılmasının mümkün olmadığı, işin yürütülmesi sırasında ihtiyaca göre bu hususta değişiklikler yapılabileceği, ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve bu alanda tecrübe sahibi olmaları beklenen isteklilerin ihale dokümanı ekinde yer verilen çalışma programı ve ihale konusu işin gerçekleştirileceği bölgelerin yol tipleri, sayıları ve uzunluklarının belirtildiği metrajlar doğrultusunda teklif fiyatlarını oluşturabilecekleri anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiaları yerinde görülmemiştir.

Ayrıca başvuru sahibi tarafından iddia kapsamında belirtilen hususlardan ötürü yaklaşık maliyetin de yanlış hesaplandığı iddia konusu edilmekte ise de, başvuru sahibi tarafından 11.12.2020 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve iddiaların ihale dokümanı düzenlemelerine yönelik olduğu dikkate alındığında, başvuru tarihi itibariyle gizliliği korunan yaklaşık maliyet tutarına ilişkin olarak idareye şikâyet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulamayacağı anlaşılmaktadır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1. İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin Yüzde 0,01 tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların 50 'den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir. Ancak İşe başlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içerisinde teknik şartnamede belirtilen sayıda ve nitelikte makine ve ekipmanın şantiyede hazır bulunmaması. hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İdarenin itiraz hakkı” başlıklı 12’nci maddesinde “İdare, uygun olmayan ekipman ve araçların iş yerinden uzaklaştırılmasını talep hakkına sahiptir. Yüklenici, söz konusu ekipman ve araçları idarece ve kontrol teşkilatınca kabul edilebilir olanlarla değiştirecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Cezalar” başlıklı 17.4’üncü maddesinde “… Ağır aykırılık halleri, Ancak İşe başlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içerisinde teknik şartnamede belirtilen sayıda ve nitelikte makine ve ekipmanın şantiyede hazır bulunmaması.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinden idarenin uygun olmayan ekipman ve araçların uzaklaştırılmasını talep etme hakkının olduğu, bu talep doğrultusunda yüklenicinin söz konusu ekipman ve araçları idarece ve kontrol teşkilatınca kabul edilebilir olanlarla değiştirmesi gerektiği, işe başlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde Teknik Şartname’de belirtilen sayı ve nitelikte makine ve ekipmanın şantiyede hazır bulundurulmamasının ağır aykırılık hali olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinin idareye sınırsız bir şekilde takdir hakkı tanımadığı, söz konusu düzenlemeden idarenin Teknik Şartname’de belirtilen nitelikte olmayan araç ve ekipmanların iş yerinden uzaklaştırılması talep edebileceğinin anlaşıldığı, idarenin konuya ilişkin takdir yetkisinin sadece bu hususla sınırlı olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 1’inci maddesinde “a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri,

b) İktisadi Devlet Teşekkülleri ve özel kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan her çeşit banka ve teşekküller,

c) Yukardaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler,

d) Kamuya yararlı derneklerden Cumhurbaşkanlığınca lüzumlu görülenler tarafından kullanılacak taşıtlar bu Kanun hükümlerine tabidir.” hükmü,

Anılan Kanun’un 2’nci maddesinde “Traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları ve zırhlı ambulanslar ile münhasıran askeri maksatlar için kullanılan ve ordunun silah ve teçhizatından madut bulunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabi değildir.” hükmü,

Aynı Kanun’un 3’üncü maddesinde “a) Kurum: 1 inci madde hükmüne giren bütün daire, teşekkül ve müesseseleri,

b) Taşıt: Motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,

c) Arazi binek: Bütün tekerlekleri muharrik binek taşıtlarını,

d) Kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtları,

e) Arazi kaptıkaçtı: Bütün tekerlekleri muharrik olan kaptıkaçtıları,

f) Pikap: Şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750 kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtları,

g) Arazi pikap: Bütün tekerlekleri muharrik olan pikapları,

h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları ifade eder.” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “(1) Bu Esas ve Usullerin amacı, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.” hükmü,

Anılan Esas ve Usuller’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Bu Esas ve Usuller, 237 sayılı Kanuna tabi olan kurumları ve taşıtları kapsar.” hükmü,

Aynı Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:

…

ç) (Değişik: 15/9/2014 - 2014/6814 md.

1) Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir. …” hükmü yer almaktadır.

Kurum tarafından daha önce yapılan bir incelemeye esas olmak üzere Maliye Bakanlığı Bütçe Mali ve Kontrol Genel Müdürlüğüne (BÜMKO) gönderilen 09.01.2015 tarih ve 696 sayılı yazıda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yapılan hizmet alımı ihalelerine yönelik yapılacak incelemelerde uygulama birliğinin sağlanması ve yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi bakımından, ihale konusu araç temini olan ve ihale konusu araç temini olmamakla birlikte hizmet kapsamında ihtiyaç duyulan araçların da temin edildiği ihalelerde 17.03.2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin Bakanlık görüşü talep edilmiş olup, alınan 19.01.2015 tarih ve 556 sayılı yazıda “Bilindiği üzere 17/03/2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’e, 02/10/2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dâhil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigorta değerinin %2’sini aşmayacağı ve şoför giderleri dâhil yapılan taşıt kiralamalarında ise aylık kiralama bedeli, yukarıda belirtilen şekilde tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacağı hükümleri eklenmiş ve 6’ncı maddenin (ç) bendinde yapılan değişiklikle de taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla kapsam dâhilindeki kamu idarelerinin hizmet alımı suretiyle taşıt ediniminde söz konusu düzenlemeye uymaları gerekmekle birlikte doğrudan taşıt kiralama ihalesi kapsamında yer almayan ve diğer hizmet alımları bünyesinde işin yürütülmesi için gerekli olan ve taşıt kiralamasına ilişkin bedelin toplam ihale bedeli içerisinde önemli paya sahip olmadığı ihaleler kapsamında edinilecek olan taşıtların ise söz konusu düzenleme dâhilinde yer almadığı mütalaa edilmektedir.” şeklinde görüş bildirilmiştir.

Teknik Şartname’nin “İşin kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “İzmir Büyükşehir Belediyesi sorumluluk alanında bulunan görev yerlerinde kullanılmak üzere Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından verilecek program doğrultusunda 157 adet iş makinesi ve araç kiralama işini kapsar. Söz konusu işe ait operatörler İdareye aittir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Amaç” başlıklı 2’nci maddesinde “Bu şartnamenin amacı, işin kapsamında belirtilen işlerin, bir bütün içerisinde ve fonksiyonel olarak yürütülmesinde uygulanacak teknik esas ve usulleri belirlemektir.

Ayrıca, İzmir Büyükşehir Belediyesi sorumluluğundaki işlerin, birbirini takip eden bir bütün program dahilinde, koordinasyonlu olarak minimum iş makinesi ve araçla ile yapılabilmesi ve çalışma yapılacak alanların trafiğe kapatılma sürelerini minimuma indirerek vatandaşa verilen rahatsızlığın azaltılması amaçlanmaktadır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İşin yürütülmesi içim gerekli makine ve ekipman” başlıklı 10’uncu maddesinde “ 10.1 İhale konusu iş kapsamında idarece çalıştırılması öngörülen makine ve ekipmanın cinsi, teknik özellikleri ve miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Sıra

Makine ve Aracın Cinsi

Teknik Özellikleri

Adet

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI (0,5-1 m3)

Asgari 25 Hp motor gücünde, klimalı, 0,5 -1 mJ kapasiteli atık hazneli, asgari 150 İt su hazneli, ön iki teker arasından vakumlu, belden kırma manevra özellikli, 4 tekerden çekişli, yol ve kaldırım üstü süpürme aracı (iş makinesi).

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI (asgari 1 m3) ELEKTRİKLİ

Asgari 6 Kw motor gücünde, klimalı, asgari 1 mJ çöp hazneli, hidrolik sıkıştırmak çöp kamyonlarına aktarma yapabilmesi için asgari 1300 mm boşaltma yüksekliğine sahip, %100 elektrikli, monoblok (yekpare şasi ve ekipmana sahip) süpürme aracı (iş makinesi).

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI ( 1-1,5 m3)

Asgari 65 Hp motor gücünde, klimalı, 1-1,5 m3 kapasiteli atık hazneli, asgari 180 İt temiz su hazneli, belden kırma özellikli hidrostatik tip vakumlu yol ve kaldırım üstü süpürme aracı.

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI (asgari 1,5 m3)

Asgari 40 Hp motor gücünde, klimalı, min. 1,5 m kapasiteli atık hazneli, asgari 300 İt temiz su hazneli hidrostatik tip vakumlu yol süpürme aracı (iş makinesi).

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI (4-5 m3)

Asgari 140 Hp motor gücü ve en az 80 Hp yardımcı motor gücünde, klimalı, 4-5 m3 atık kapasiteli, asgari 1100 İt temiz su tanklı, çift taraflı, vakumlu yol süpürme aracı.

VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI (6-8 m3)

Asgari 175 Hp motor gücü ve en az 80 Hp gücünde yardımcı motorlu, klimalı, 6-8 m3 atık hazneli, asgari 1200 İt temiz su kapasiteli, çift taraflı, vakumlu yol süpürme aracı.

EL İLE KUMANDALI ELEKTRİKLİ VAKUMLU YOL SÜPÜRME MAKİNESİ

Asgari 240 İt atık hazneli, %100 elektrikli elle kumandalı vakumlu süpürme makinesi.

BASINÇLI YOL YIKAMA ARACI ( büyük tip asg. 18.000 it)

Asgari 300 Hp motor gücünde, klimalı, en az 18 ton su taşıma kapasiteli, ön yıkama tertibatlı, asgari 150 bar basınçlı yıkama hortumlu, yol yıkama aracı.

BASINÇLI YOL YIKAMA ARACI (küçük tip 4.000-6.000 İt)

Asgari 150 Hp gücünde, klimalı, 4-6 ton su taşıma kapasiteli, ön yıkama tertibatlı, asgari 150 bar basınçlı yıkama hortumlu, yol yıkama özellikli su tankeri.

SICAK SU SİSTEMLİ YÜKSEK BASINÇLI YOL YIKAMA/AFİŞ SÖKME ARACI (asgari 400 İt)

Asgari 150 Hp motor gücünde, klimalı, asgari 400 İt su tanklı, hidrolik tertibatlı sıcak su sistemli asgari 150 bar basınçlı yıkama hortumlu, afiş sökme, yol yıkama özellikli araç.

ELEKTRİKLİ KAMYONET ( asgari 1 m3)

%100 elektrikli, asgari 10 Kw motor gücünde, klimalı, (asgari 1 m3 kapasiteli, damperli hidrolik kasalı (büyük sıkıştırmalı çöp kamyonlarına aktarma yapabilecek kasa boyutuna sahip) kamyonet.

MİNİ DAMPER KASALI KAMYONET (asgari 1 m3)

Asgari 120 Hp motor gücünde, klimalı, büyük sıkıştırmalı çöp kamyonlarına aktarma yapabilecek özellikte asgari 1 m3 kapasiteli damper kasalı kamyonet.

HİDROLİK SIKIŞTIRMALI ÇÖP KAMYONU (asgari 13+2 m3)

Asgari 300 Hp motor gücünde, klimalı, asgari 13 m3 kapasiteli atık hazneli, asgari 2 m3 kapasiteli arka kepçe hazneli, motordan bağımsız çalışabilen hibrid sistemli çöp kamyonu.

KEPÇELİ, SÜRGÜ SİSTEMLİ MİNİPAK ÇÖP KAMYONU

t o

(asgari 6 m )

Asgari 140 Hp motor gücünde, klimalı, kepçeli sürgü sistemli, minipak imal, asgari 6 m3 atık hazneli çöp kamyonu.

KOMBİ-VAN

Asgari 70 Hp motor gücünde, dizel, klimalı, manuel vites kombi-van kamyonet.

ÇİFT KABİN KAMYONET

Asgari 150 Hp motor gücünde, dizel, çift kabin, klimalı, manuel vites, açık kasalı kamyonet.

KAZICI YÜKLEYİCİ

Asgari 100 Hp motor gücünde, klimalı, maksimum 2,5 m3 yükleme kovalı, kazıcı yükleyici.

YÜKLEYİCİ (LASTİK TEKERLEKLİ)

Asgari 140 Hp motor gücünde, klimalı, maksimum 2,5 m3 yükleme kovalı yükleyici.

DAMPERLİ KAMYON

Asgari 320 Hp motor gücünde, asgari 7 ton kapasiteli, klimalı, damperli kamyon.

BARİYER YIKAMA ARACI

Asgari 320 Hp motor gücünde, klimalı, en az 18 ton su taşıma kapasiteli su tanklı, asgari 200 bar basınçlı yıkama hortumlu, araç önü monteli bariyer yıkama ekipmanlı [çift taraflı (sağ-sol) kullanılabilen yıkama fırçalı, kabin içi kontrollü] araç.

KOMBİNE KANAL TEMİZLEME VE KANAL AÇMA ARACI

Asgari 320 Hp motor gücünde, klimalı olacaktır. Aracın toplam tank kapasitesi asgari 7000 İt olacaktır. Orta tank atık malzeme için, asgari 4000 İt. hacimde ve silindirik yapıda olacaktır. Yüksek basınçlı su pompası 1800 devir/dakika da en fazla 115 KW güç çekecek, en az 175 bar basınç ile 350 litre/dakika debili su verebilecek kapasitede olacak. Kamyonun yüklü ağırlığı asgari 18.000 KG olacaktır.

ÇEKİCİ + SEMİTREYLER

Çekici Tır (asgari 410 Hp, 6x4 çekiş sistemli, klimalı, PTO'lu) ve Semi treyler (asgari 50 m3 kapasiteli, PTO'dan tahrikli, asgari 3 adet çift etkili hidrolik silindiri bulunan, hidrolik tahrikli yürüyen tabanlı veya sıkıştırmalı motorlu sistem semi treyler) olacaktır.

TOPLAM

157

.” düzenlemesi

Aynı Şartname’nin “Birim fiyat tarifleri” başlıklı 16’ncı maddesinde “…

16.15Kombi-Van Çalıştırılması

İzmir Büyükşehir Belediyesi yetki alanındaki yollar, meydanların ve bölgelerin formen personelleriyle kontrollüğü amacıyla kullanılacaktır. Araçlar, asgari 70 Hp gücü ve üstü, manuel vites, klimalı, asgari çift Airbag, ABS fren sistemi, trafik seti, yangın tüpü vs. donanıma sahip dizel motorlu araçlar olacaktır. Araçların, Yüklenici’ye ait olan akaryakıt ve akaryakıt katkısı, amortisman, yedek parça, tamir-bakım, bakım-onarım, sigorta ve diğer giderleri, yağ giderleri ile araç takip sistemi, kamera sistemi ve araç giydirme giderleri dikkate alınarak, saatlik birim fiyatı hesaplanacaktır.

16.16Çift Kabin Kamyonet Çalıştırılması

İzmir Büyükşehir Belediyesi yetki alanındaki dar yollar, meydanlarda oluşacak atıkların toplanması amacıyla sevk ve idarede kullanılacaktır.

Çalıştırılacak araçlar; çift kabin, asgari 150 Hp motor gücünde, dizel, klimalı ve manuel vites olacaktır. Araçların, Yüklenici’ye ait olan akaryakıt ve akaryakıt katkısı, amortisman, yedek parça, tamir-bakım, bakım-onarım, sigorta ve diğer giderleri, yağ giderleri ile araç takip sistemi, kamera sistemi ve araç giydirme giderleri dikkate alınarak, saatlik birim fiyatı hesaplanacaktır.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhaleye ait yukarıda yer verilen doküman düzenlemeleri incelendiğinde, ihale konusu işin kapsamında vakumlu yol süpürme aracı, basınçlı yol yıkama aracı, elektrikli kamyonet, mini damper kasalı kamyonet, hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu, kepçeli sürgü sistemli minipak çöp kamyonu, kombi-van, çift kabin kamyonet, kazıcı yükleyici, yükleyici, damperli kamyon, bariyer yıkama aracı, kombine kanal temizleme ve kanal açma aracı, çekici+semitreyler olmak üzere 22 farklı tip araçtan toplamda 157 adet araç kiralanacağının anlaşıldığı, başvuru sahibinin iddialarının ise çift kabin kamyonet ve kombivana ilişkin olduğu görülmüştür. Bu sebeple inceleme söz konusu araçlara ilişkin olarak yapılmıştır.

İdarece gerçekleştirilen yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, başvuru sahibinin iddialarında yer alan çift kabin kamyonet ve kombivan tipi araçların toplam yaklaşık maliyetinin 8.887.131,68 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen Maliye Bakanlığı Bütçe Mali ve Kontrol Genel Müdürlüğünün (BÜMKO) yazısında, ihalenin konusu araç temini olan ve ihalenin konusu araç temini olmamakla birlikte hizmet kapsamında ihtiyaç duyulan araçların temin edildiği ihalelerde, idarelerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 6’ncı maddesinin (ç) bendinde yer alan “Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.” hükmüne uymaları gerektiği, ancak ihalenin doğrudan taşıt kiralama ihalesi kapsamında yer almayan ve diğer hizmet alımlarının bünyesinde işin yürütülmesi için gerekli olan araçların temin edildiği ihalelerde taşıtların kiralamasına ilişkin bedelin toplam ihale bedeli içerisinde önemli bir paya sahip olmadığı durumlarda söz konusu düzenleme dâhilinde bulunulmadığı yönünde görüş bildirildiği;

Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiası kapsamında yapılan incelemede, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller kapsamında bulunan araçların hizmet alımı suretiyle kiralanması durumunda yakıt hariç ihaleye çıkılması gerektiği, bu kapsama girmeyen araçlar için ise böyle bir zorunluluğun bulunmadığı, başvuruya konu ihalede ise kiralanacak olan araçlardan çift kabin kamyonet ve kombivan tipi araçların kiralanmasında bahse konu düzenlemede ihalenin yakıt hariç olacak şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı, ancak incelemeye konu ihalenin konusunun salt araç kiralama işi olmayıp, evsel ve katı atıkların toplanması, taşınması, nakli ve çevre temizliği amacı ile gerçekleştirilen bir araç kiralama işi olduğu, söz konusu ihalenin doğrudan taşıt kiralama ihalesi kapsamında yer almayan ve diğer hizmet alımlarının bünyesinde işin yürütülmesi için gerekli olan araçların temin edilmesi işi olduğu, bu itibarla yukarıda yer verilen Maliye Bakanlığının görüşü doğrultusunda iddiaya konu edilen çift kabin kamyonet ve kombivan tipi araçların kiralamasına ilişkin bedelin (8.887.131,68 TL) yaklaşık maliyet içerisinde (103.686.418,09 TL) önemli bir paya sahip olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “…Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir….” hükmü,

Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasında “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler…” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “(10) İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Şikayet başvurusu üzerine inceleme” başlıklı 10’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında “(3) İdare tarafından yapılan inceleme sonucunda on gün içerisinde 11 inci maddedeki kararlardan biri alınarak başvuru sonuçlandırılır. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayet başvuru süresi” başlıklı 4’üncü maddesinin sekizinci fıkrasında “İlana veya dokümana karşı şikayet başvurusunda bulunulduktan sonra ihaleye teklif verilmiş olması Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulmasını engellemez.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.

Birim fiyat teklif cetveli standart formunun aşağıdaki gibi olduğu anlaşılmıştır

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6

Birimi

Miktarı

Teklif Edilen4 Birim Fiyat

Tutarı

…

saat

2.191

HİZMET ALIMI (KOMBİ-VAN(TEKNİK ŞARTNAMEDE BELİRTİLEN TÜM GİDERLER TEKLİF FİYATINA DAHİL EDİLECEKTİR.)

saat

54.761

HİZMET ALIMI (ÇİFT KABİN KAMYONET(TEKNİK ŞARTNAMEDE BELİRTİLEN TÜM GİDERLER TEKLİF FİYATINA DAHİL EDİLECEKTİR.)

saat

38.325

…

saat

4.746

TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)

Teknik Şartname’nin “Makine ve ekipmanın çalıştırılmasına ilişkin şartlar” başlıklı 15’inci maddesinde “…15.3 Yüklenicinin işin yürütülmesi için temin edeceği iş makinesi ve araçların, yedek parça, akaryakıt, tamir bakım, bakım-onarım, sigorta ve diğer giderleri ile yağ giderleri Yükleniciye aittir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Aynı Şartname’nin “Birim fiyat tarifleri” başlıklı 16’ncı maddesinde ise ihale konusu işte çalıştırılacak olan araçların birim fiyat tariflerine yer verilmiştir. İhale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde, ihale konusu işte çalıştırılacak olan tüm araçlar için çalışılacak saat üzerinden teklif alındığı, öte yandan, ihale dokümanı ekinde araçların çalışma programlarına ve ihale konusu işin gerçekleştirileceği bölgelerin yol tiplerine, sayılarına ve uzunluklarının belirtildiği metrajlara yer verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin 15’inci ve 16’ncı satırlarında yer alan kombi-van ve çift kabinli kamyonetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen iş makineleri kapsamına girmediği, bu nedenle de maliyet hesaplamalarının saat üzerinden yapılamadığı, bu hususun sağlıklı teklif oluşturulmasına engel olduğu iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede,

Birim fiyat teklif cetvelinin 15 ve 16’ncı satırlarında yer alan iddia konusu kombi-van ve çift kabinli kamyonet için diğer ihale konusu araçlarda olduğu gibi çalışılacak saat üzerinden teklif alındığı, öte yandan ihale dokümanı ekinde araçların çalışma programlarına ve ihale konusu işin gerçekleştirileceği bölgelerin yol tiplerine, sayılarına ve uzunluklarının belirtildiği metrajlara yer verildiği anlaşılmıştır. İddia konusu araçların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen iş makineleri kapsamına girmemesinin anılan araçlar için çalışılacak saat miktarı üzerinden teklif alınmasına engel olmadığı, ihale konusu işe ilişkin olarak ihale dokümanında ihale konusu işin gerçekleştirileceği bölgelerin yol tiplerine, sayılarına ve uzunluklarına yer verildiği, ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve bu alanda tecrübe sahibi olmaları beklenen isteklilerin mevcut verileri ve çalışılacak saat miktarını dikkate alarak tekliflerini oluşturabileceği, anılan araçlar için saat üzerinden teklif alınmasının teklif fiyatı oluşturulmasına engel olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddiaları yerinde görülmemiştir.

Başvuru sahibinin birim fiyat teklif cetvelinin 15 ve 16’ncı satırlarında yer alan kombi-van ve çift kabin kamyonetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tanımlanan iş makinesi kapsamında değerlendirilerek yaklaşık maliyet hesabının bu çerçevede yapılmasının yaklaşık maliyetin hatalı olarak hesaplanmasına neden olacağına yönelik iddiasının 11.12.2020 tarihli idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 25.12.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu açıkça ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikâyet başvurusu yapılabileceği, anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde ise idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve Kurumun itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hükme bağlanmıştır.

Bahse konu Kanun maddeleri bir arada değerlendirildiğinde, ihale sürecinde hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlem veya eylemlere ilişkin dava açılmadan önce iki aşamalı bir idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin öncelikle ihaleyi yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikâyet üzerine alınan karar uygun bulunmaz veya şikâyet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale Kurumu’na başvuruda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.

Nitekim İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.

Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır. Aksi durumun kabulünün; iki aşamalı bu zorunlu idari başvuru yolunda, şikâyet başvurusu aşamasının Kanunun amacına ve emredici hükümlerine aykırı bir şekilde göz ardı edilerek, doğrudan itirazen şikayet başvurusunda bulunulması imkanının sağlanması ve bu şekilde idareye şikayet başvurusu yönünden idari merci tecavüzü sonucunu doğuracağı açıktır.

Bu çerçevede; 4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki Kurumun inceleme yetkisini düzenleyen hüküm, her durumda itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülen iddiaların Kurum tarafından incelenmesi zorunluluğunu doğurmamakta olup, bu iddiaların incelenmesinin ön koşulu; bunların Kanun’da öngörülen usul, şekil ve süre kurallarına uygun olarak ileri sürülmüş olmasıdır.

Bu usulün amacı ise başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın Kurumun önüne getirilmesidir. Bu çerçevede şikayet başvurusu aynı zamanda; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir. Dolayısıyla; Kurul tarafından alınan kararların, yargılama aşamasından önce tüketilmesi zorunlu olan idari başvuru yolu sonucunda ve hukuki değerlendirmeye dayalı yargılama benzeri bir faaliyete dayalı olarak alındığı dikkate alındığında, bu süreçte ilgili tarafların görüşünün alınmasının, hakkaniyete uygun, adil ve nesnel idari işlem tesisine ve bu doğrultuda yargılama aşamasında adil yargılanma ilkesine de hizmet edeceği açıktır.

Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ayrıca başvuru sahibi tarafından iddia kapsamında belirtilen hususlardan ötürü yaklaşık maliyetin de yanlış hesaplandığı iddia konusu edilmekte ise de, başvuru sahibi tarafından 11.12.2020 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve iddiaların ihale dokümanı düzenlemelerine yönelik olduğu dikkate alındığında, başvuru tarihi itibariyle gizliliği korunan yaklaşık maliyet tutarına ilişkin olarak idareye şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy