(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2014/038
Gündem No: 37
Karar Tarihi: 04.06.2014
Karar No: 2014-UH.II-2263
Şikayetçi: Mert İnşaat Turizm Tekstil Güvenlik Sistemleri Ve Temizlik Hizmetleri Ticaret Sanayii Limited Şirketi, MECİDİYEKÖY YOLIU CAD. YÜKSEL APT. NO:16 KAT:6 D:14 İSTANBUL
İhaleyi Yapan Daire: SGK Zonguldak İl Müdürlüğü, Meşrutiyet Mah Fevzipaşa Cad Tören Alanı 3 67100 ZONGULDAK
Başvuru Tarih ve Sayısı: 09.05.2014 / 14957
Başvuruya Konu İhale: 2013/181475 İhale Kayıt Numaralı "39 Kişi İle Malzemesiz Genel Temizlik" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: SGK Zonguldak İl Müdürlüğü tarafından 03.03.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “39 Kişi İle Malzemesiz Genel Temizlik” ihalesine ilişkin olarak Mert İnşaat Turizm Tekstil Güvenlik Sistemleri ve Temizlik Hizmetleri Ticaret Sanayii Limited Şirketi’nin 21.04.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 09.05.2014 tarih ve 14957 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.05.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/1623 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde kalan istekli tarafından 31 temizlik işçisi için giyim giderinin öngörülmediği, her bir işçilik grubu için giyim bedelinin ayrı ayrı belirtilmesi gerektiği, aksi halde iş artışı veya iş eksilişi durumunda fazla veya eksik ödemenin görülebileceği, bu nedenle de isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında her bir işçilik grubu için giyim bedelinin ayrı ayrı belirtilip belirtilmediğinin incelenmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti: İl Müdürlüğümüzde ve Bağlı Hizmet Birimlerimizde çalışacak genel temizlik elemanı (Toplam 39 Kişi) : En az, Asgari Ücret + (Asgari Ücret x %5), ücret verilecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Sözleşmenin uygulanması sırasından vergi resim ve harç giderleri sözleşme bedeline dahildir.
İşçilerin giyim bedeli Ayni olarak Firma tarafından karşılanacaktır.
- Zonguldak Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde çalışacak 31 işçiye kişi başı günlük brüt 2,85- TL?den aylık 26 gün üzerinden nakdi olarak yol ücreti yüklenici tarafından ödenecek ve bodroda gösterilecektir.
- Zonguldak Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde çalışacak 31 işçiye aylık 22 gün üzerinden yemekleri ayni olarak kurum tabldotundan karşılanacaktır. YÜKLENİCİYE RUCU EDİLMEYECEKTİR.
- Kdz Ereğli Sosyal Güvenlik Merkezi, Alaplı Sosyal güvenlik Merkezi, Çaycuma Sosyal Güvenlik Merkezi, ve Devrek Sosyal Güvenlik Merkezinde çalışacak 8 işçiye kişi başı günlük brüt 2,85-TL?den aylık 26 gün üzerinden nakdi olarak yol ücreti yüklenici tarafından ödenecek ve bordodo gösterilecektir.
- Kdz Ereğli Sosyal Güvenlik Merkezi, Alaplı Sosyal Güvenlik Merkezi, Çaycuma Sosyal Güvenlik Merkezi ve Devrek Sosyal Güvenlik Merkezinde çalışacak 8 işçiye kişi başı günlük brüt 5,50 TL?den aylık 22 gün üzerinden nakdi olarak yemek ücreti yüklenici tarafından ödenecek ve bordroda gösterilecektir.
- Malzeme giderleri: Teknik Şartnamelerde belirtilen, kullanılacak demirbaş malzemeleri Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
Bu giderlerin tümü teklif fiyata dahildir
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. % 2”düzenlemesi,
Teknik Şartname’de ise “YÜKLENİCİ TARAFINDAN KARŞILANACAK İŞÇİLERE VERİLECEK YAZLIK VE KIŞLIK GİYECEKLER HER BİR İŞÇİ İÇİN
YAZLIK KIŞLIK
İŞ ÖNLÜĞÜ 2 ADET 2 ADET
PANTOLON 2 ADET 2 ADET
AYAKKABI 1 ÇİFT 1 ÇİFT
TİŞÖRT 2 ADET ----------
SUETER ----------- 1 ADET
GÖMLEK ----------- 2 ADET
TÜM GİYİM MALZEMELERİNİN ÜSTÜNDE FİRMA AMBLEMİ İŞLENMİŞ OLACAKTIR.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalede 16 adet ihale dokümanı satın alındığı, 9 isteklinin ihaleye teklif verdiği, 1 isteklinin teklif zarfında eksik belge olması sebebiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geriye kalan 8 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu, sorgulamaya tâbi tutulanlardan 2 isteklinin açıklamada bulunmadığı, 1 isteklinin de teklif açıklamasını zamanında sunmadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, 5 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının ise idarece uygun bulunarak ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı iki teklif sahibinden iş deneyim tutarı daha yüksek olan Paşam Hizmet Kuyumculuk İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılarak neticelendirildiği görülmüştür.
Bahse konu ihalede, idarece kârsız yaklaşık maliyetin 1.955.564,80 TL, asgari işçilik maliyetinin ise 1.923.753,28TL olarak hesaplandığı, yapılan hesaplamada bu tutarın doğru olduğunun anlaşıldığı, idarenin 04.03.2014 tarihli yazıları ile aşırı düşük teklif sorgulamalarının yapıldığı, bu yazılarda genel olarak teklif bileşenlerin açıklanmasının istendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihalenin birim fiyat teklif cetvelinin 2 farklı iş kaleminden oluştuğu, ihale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetveli 1 sıra nolu “31 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemi için 1.500.290,88 TL ve 2 sıra nolu “8 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” için ise 423.464,96 TL olmak üzere toplam 1.923.755,84 TL bedel teklif edildiği, anılan istekli tarafından 1 sıra nolu iş kalemi için teklif edilen tutarın söz konusu iş kalemi için hesaplanan asgari işçilik maliyetine eşit olduğu, iş kaleminde yer alan 31 kişi için öngörülen giyim giderinin teklif birim fiyatına yansıtılmadığı tespit edilmiştir.
İhale üzerinde kalan istekli tarafından 13.03.2014 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, 1 sıra nolu iş kalemi için işçilik gideri olarak 1.500.290,88 TL, 2 sıra nolu iş kalemi için işçilik gideri olarak 423.462,40 TL, 39 kişinin tamamına ilişkin giyim için 2,49 TL ve firma karı için ise 0,07 TL olmak üzere toplam 1.923.755,84 TL bedel öngörüldüğü, işçilik gideri için öngörülen tutarların doğru hesaplandığı, giyim giderinin tevsiki amacıyla sunulan proforma faturanın ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı ve üzerinde ilgili beyan ifadesinin yer aldığı, proforma faturanın içeriğinin ve birim fiyatlarının teklif açıklaması ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde, aynen ihale üzerinde kalan istekli gibi, 1 sıra nolu “31 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemi için 1.500.290,88 TL ve 2 sıra nolu “8 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” için ise 423.464,96 TL olmak üzere toplam 1.923.755,84 TL bedel teklif edildiği, anılan istekli tarafından 1 sıra nolu iş kalemi için teklif edilen tutarın söz konusu iş kalemi için hesaplanan asgari işçilik maliyetine eşit olduğu, iş kaleminde yer alan 31 kişi için öngörülen giyim giderinin teklif birim fiyatına yansıtılmadığı görülmüştür.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından 12.03.2014 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, 1 sıra nolu iş kalemi için işçilik gideri olarak 1.500.290,88 TL, 2 sıra nolu iş kalemi için işçilik gideri olarak 423.462,40 TL, 39 kişinin tamamına ilişkin giyim için 2,41 TL ve firma kârı için ise 0,15 TL olmak üzere toplam 1.923.755,84 TL bedel öngörüldüğü, işçilik gideri için öngörülen tutarların doğru hesaplandığı, giyim giderinin tevsiki amacıyla sunulan proforma faturanın ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı ve üzerinde ilgili beyan ifadesinin yer aldığı, proforma faturanın içeriğinin ve birim fiyatlarının teklif açıklaması ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Her ne kadar ihale üzerinde kalan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvellerinde giyim giderlerinin ayrı ayrı iş kalemlerinde yer alması gerekmekte ise de, sadece 2 nolu iş kaleminde yer almasının toplam teklif bedeli açısından bakıldığında esasa etkili bir durum oluşturmadığı, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülen ihale üzerinde kalan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin istikrar kazanmış Kurul kararları gereği iş kalemlerindeki toplam asgari ücret tutarı olan 1.923.753,28 TL’nin üzerinde asgari işçilik ücreti öngörmüş olmaları sebebiyle bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı anlaşıldığından itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca yerinde bulunan Paşam Hizmet Kuyumculuk İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti., Mehmetoğulları Tem. Hizm. Araş. Bilgi Toplama Sist. Yem. Tur. İnş. Tic. Ltd. Şti., Mert İnş. Tur. Teks. Güv. Sis. ve Tem. Hizm. Tic. San Ltd. Şti. ve Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sundukları bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
1-Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca yerinde bulunan Paşam Hizmet Kuyumculuk İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı 0,003 TL ile 0,005 TL arasında değişen birim fiyatlar üzerinden toplamda 2,42 TL fiyat öngören Veli GÜRHAN tarafından istekli adına tanzim edilen 28.02.2014 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklininaşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı 0,003 TL ile 0,005 TL arasında değişen birim fiyatların5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Veli GÜRHAN ile anılan şahsın SMMM’si olan Serhan GÜRHAN’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
2- Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Mehmetoğulları Tem. Hizm. Araş. Bilgi Toplama Sist. Yem. Tur. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin ayrı ayrı olmak üzere 0,004 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 2,34 TL fiyat öngören Burak AYDOĞDU tarafından istekli adına tanzim edilen 28.02.2014 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanaklarında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı 0,004 TL olarak önerilen birim fiyatların5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Burak AYDOĞDU ile anılan şahsın SMMM’si olan Levent ÜZÜNCÜ’nün bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
3- Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Mert İnş. Tur. Teks. Güv. Sis. ve Tem. Hizm. Tic. San Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 5,85 TL fiyat öngören Gamze YOKUŞBAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen 03.03.2014 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanaklarında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Diğer yandan, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenen Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin açıklaması Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunda proforma fatura ile ilgili herhangi bir şikayete yer verilmediği” gerekçesine dayanılarak incelenmemiştir.
İtirazen şikayet başvurularının, başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından incelenmekte olduğu, iddialar ile sınırlı olarak inceleme hususu teklif mektubu ile verilen ve bütünü itibariyle ihale dosyasını oluşturan yeterlik kriterlerinden biri veya birkaçına itiraz olması halinde sadece bu itiraz konuları açısından sınırlı ve eşit muamele yönünden diğer istekliler nezdinde de Kanunun belirtilen amir hükmü uyarınca inceleme yapıldığı, sınır değerin altındaki aşırı düşük teklif açıklamaya yönelik iddialara ilişkin itiraz olması halinde, imalat sürecine ilişkin girdilerden oluşan iş kalemleri niteliği itibariyle hesap cetvelinde Tebliğ açıklaması yönünden bir bütünlük arz ettiğinden, sorgulamaya konu edilen bu işlemin bir parçasına yapılacak nokta itirazın, hukuki anlamda tespiti mümkün olmamakla beraber bir maliyet bileşeni veya kalemin iddia konusu olarak ele alınması bu açıdan sağlıklı bir inceleme ve değerlendirme yöntemi olmayacaktır.
Kurumda aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik iddialar, iş kalemi bazında sınırlı olarak değil de, açıklamanın Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen temel ilkelerden eşit muamele, güvenirlik ve kamuoyu denetimini ilkelerinin bir arada ön planda çalıştırılmasının temini açısından sorgulamaya konu iş kalemlerinin bir bütünlük içinde incelenerek karar verilmesi gerektiği, şayet itirazen şikayete konu iddiaların tamamına yönelik inceleme yapılmadığında, örneğin, isteklinin aşırı düşük açıklamalarında belirttiği maliyet bileşenleri bazında inceleme yapılarak teklifin bu açıdan uygun kabulü durumunda, mevzuat uyarınca aşırı düşük açıklanması gereken diğer maliyet bileşenlerinin de incelenmemiş olacağı, mevzuat anlamında eksik inceleme olarak tanımlanabilecek bu durumun da, aşırı düşük açıklama sunan veya aşırı düşük açıklamanın zor olduğu mantığı ile açıklama sunmayan istekliler nezdinde 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen temel ilkelerden “eşitlik” ilkesinin büyük ölçüde zedelenmesine sebep olacağı ve ihale mantığı açısından “kamu düzeninin” bu açıdan bozulmasına neden olunacağı durumun oluşturulmasına sebep olunacağı düşünülmektedir. Bu yönde yapılan incelemeye dayanak tesis edilen işlemlerin, her zaman idari açıdan sağlıklı bir denetimden yoksun bir şekilde bünyesinde büyük oranda “eşitsizlik” içereceği ve içerik yönünden bir idari işlem denetimi olan itirazen şikâyet incelemesindeki kamu hukukuna tabi olarak tesis edilen işlemlerin hukuka uygunluk denetiminin tam olarak gerçekleşmemesine sebep olacağından, konunun bu yönde ele alınarak çözüme kavuşturulması hukuki bir yaklaşım olamayacağı gibi, kamu düzeni ve sağlığı açısından da son derece kifayetsiz ve sakıncalı bir durum meydana gelmesine sebep olunacağı değerlendirilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde belirtilen giderlerin teklif fiyata dahil edildiğinin belirtilmesine ve aşırı düşük açıklamaların bu madde düzenlemesi kapsamında sunulmasına rağmen, aşırı düşük teklif açıklamaların denetimine ilişkin yapılan incelemede bu unsurlardan sadece bir veya birkaç tanesinin ele alınarak karar verilmemesi gerektiğinden,
Bu bağlamda, başvurunun Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yaptığı açıklamanın, bütün maliyet bileşenlerine yaptığı açıklamalar dikkate alınarak incelenmesi gerekmektedir.
Bu değerlendirmelerden hareketle yapılan inceleme uyarınca,
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifi geçerli teklif olarak belirlenen Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin ayrı ayrı olmak üzere 0,30 TL ile 040 TL arasında değişen birim fiyatlar üzerinden toplamda 2,10 TL fiyat öngören Buluş Tekstil Hizm. Org. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 12.03.2014 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Ayrıca, ihale üzerinde kalan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvellerinde 1 sıra nolu “31 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemi için asgari işçilik tutarına eşit bir tutarın teklif edilmiş olduğu, anılan iş kalemine ilişkin olarak teklif edilen tutarın içerisinde belirtilen 31 kişi için öngörülen giyim giderine yer verilmediği, aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, söz konusu giyim giderinin maliyetinin 2 sıra nolu “8 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemine dahil edildiğinin anlaşıldığı, bir başka deyişle anılan isteklilerin 1 nolu iş kalemine giyim hariç asgari işçilik maliyeti ile eşdeğer bir fiyat teklifi verdiği, sadece 2 nolu iş kalemine giyim bedeli eklediği, birim fiyat teklif cetvelinin 1 nolu iş kalemlerine giyim bedeli eklemediği, mevcut durumda 1 nolu iş kaleminde olabilecek bir iş artışı halinde 31 personel için giyim gideri ödenemeyeceği öte yandan 2 nolu iş kaleminde olabilecek bir iş artışı halinde ise 31 personel için öngörülen giyim giderinin artışa konu olabileceği bu durumda da kamu zararının oluşacağı anlaşıldığından, anılan isteklilerin tekliflerinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesinde belirtilen eşit muamele yönünden incelenmesine göre de:
İhalede geçerli teklif olarak belirlenen Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında öngörülen giyim giderinin tevsiki amacıyla sunulan proforma faturanın üzerinde ilgili beyan ifadesinin yer almasına rağmen proforma faturada meslek mensubu imzasının ve kaşesinin yer almadığı, bir başka deyişle söz konusu proforma fatura meslek mensubu tarafından onaylı olmadığı bu durumda anılan istekli tarafından sunulan teklif açıklamasında giyim giderinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tevsik edilemediği anlaşıldığından Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri maliyet satış tutanağında önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen;
Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca yerinde bulunan Paşam Hizmet Kuyumculuk İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin, Mehmetoğulları Tem. Hizm. Araş. Bilgi Toplama Sist. Yem. Tur. İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin ve Mert İnş. Tur. Teks. Güv. Sis. ve Tem. Hizm. Tic. San Ltd. Şti.’nin tekliflerinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifi geçerli teklif olarak belirlenen Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yaptığı açıklamanın, bütün maliyet bileşenlerine yaptığı açıklamalar dikkate alınarak incelenmesi gerektiği ve bu değerlendirmelerden hareketle yapılan inceleme uyarınca da anılan isteklinin teklifinin de belirtilen gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, ihale üzerinde kalan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvellerinde 1 sıra nolu “31 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemi için asgari işçilik tutarına eşit bir tutarın teklif edilmiş olduğu, anılan iş kalemine ilişkin olarak teklif edilen tutarın içerisinde belirtilen 31 kişi için öngörülen giyim giderine yer verilmediği, aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, söz konusu giyim giderinin maliyetinin 2 sıra nolu “8 kişi ile 32 aylık malzemesiz genel temizlik hizmeti alımı” iş kalemine dahil edildiğinin anlaşıldığı, bir başka deyişle anılan isteklilerin 1 nolu iş kalemine giyim hariç asgari işçilik maliyeti ile eşdeğer bir fiyat teklifi verdiği, sadece 2 nolu iş kalemine giyim bedeli eklediği, birim fiyat teklif cetvelinin 1 nolu iş kalemlerine giyim bedeli eklemediği, mevcut durumda 1 nolu iş kaleminde olabilecek bir iş artışı halinde 31 personel için giyim gideri ödenemeyeceği öte yandan 2 nolu iş kaleminde olabilecek bir iş artışı halinde ise 31 personel için öngörülen giyim giderinin artışa konu olabileceği bu durumda da kamu zararının oluşacağı anlaşıldığından, anılan isteklilerin tekliflerinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesinde belirtilen eşit muamele yönünden incelenmesine göre de: ihalede geçerli teklif olarak belirlenen Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında öngörülen giyim giderinin tevsiki amacıyla sunulan proforma faturanın üzerinde ilgili beyan ifadesinin yer almasına rağmen proforma faturada meslek mensubu imzasının ve kaşesinin yer almadığı, bir başka deyişle söz konusu proforma fatura meslek mensubu tarafından onaylı olmadığı bu durumda anılan istekli tarafından sunulan teklif açıklamasında giyim giderinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tevsik edilemediği anlaşıldığından Karaelmas Sosyal Hizm. Org. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, Paşam Hizmet Kuyumculuk İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.tarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı 0,003 TL ile 0,005 TL arasında değişen birim fiyatların5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Veli GÜRHAN ile anılan şahsın SMMM’si olan Serhan GÜRHAN’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Mehmetoğulları Tem. Hizm. Araş. Bilgi Toplama Sist. Yem. Tur. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı 0,004 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Burak AYDOĞDU ile anılan şahsın SMMM’si olan Levent ÜZÜNCÜ’nün bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alınan karara katılmıyorum. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy