(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79)
Toplantı No: 2013/033
Gündem No: 33
Karar Tarihi: 29.04.2013
Karar No: 2013/UH.III-1926 
Şikayetçi: Karahan Group İnş. Nak. Taah. San. Ve Tic. Ltd. Şti., HİLAL MAH. 674.SOK. NO : 8/9 YILDIZ ANKARA
İhaleyi Yapan Daire: Numune Hastanesi-Ankara, Ankara Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Ülkü Mah. No: 5 Talatpaşa Bulvarı, ANKARA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 02.04.2013 / 11624
Başvuruya Konu İhale: 2012/172788 İhale Kayıt Numaralı "12 Aylık Bilgi Sistemi Kullanımına Ve Bakım, Destek Ve İşletimine İlişkin Hizmet Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği tarafından 26.12.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “12 Aylık Bilgi Sistemi Kullanımına ve Bakım, Destek ve İşletimine İlişkin Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Karahan Group İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.03.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun idarenin 26.03.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.04.2013 tarih ve 11624 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.04.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/1327 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında yer vermiş olduğu giyim giderinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde“2.1.İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 12 Aylık Bilgi Sistemi Kullanımına ve Bakım, Destek ve İşletimine İlişkin Hizmet Alımı.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almakta olup, anılan maddenin gerekçesinde de konuya ilişkin olarak;“..işin gerektiği şekilde yapılmasına imkan verecek sorumlu bir teklif hazırlanıp hazırlanmadığını tespit etmek üzere, ihale komisyonunun yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine, bu teklif sahiplerinden tekliflerinin bileşenleri ile ilgili olarak açıklama istemesine ve bu açıklamalar çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapmasına imkan tanınmıştır.” ifadesine yer verilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59 uncu maddesinde de benzer hükümler yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde;…
“79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
…
79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.
Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.
…
Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2009”, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2010” dur.”açıklamalarına yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde;
“25.1.KDV Hariç tüm giderler (sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri) isteklilerce teklif edilen fiyata dahildir.
25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
a) En az, ilgili sertifika sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı olan 9 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 6 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
b) En az, lise mezunu ve ilgili sertifika sahibi veya konusunda diploma sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı olan 210 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 11 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
c) En az, 2 yıllık meslek yüksekokulu mezunu ve ilgili sertifika sahibi veya konusunda diploma sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı olan 60 kişi için (Brüt Asgari Ücretin % 16 fazlası) (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
ç) En az, 4 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika sahibi veya konusunda diploma sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı olan 22 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 21 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
d) En az, 4 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika sahibi veya konusunda diploma sahibi Bilgi Sistemi Ekip Sorumlusu olan 5 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 56 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
e) Network, Donanım, Teknik Destek, Yazılım ve Bakım konusunda mesleki deneyimi gösterir ilgili belge veya sertifika sahibi Personel olan 2 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 46 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
f) En az, meslek lisesi mezunu ve Network, Donanım, Teknik Destek, Yazılım ve Bakım konusunda mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika veya konusunda diploma sahibi Personel olan 1 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 51 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
g) En az, 2 yıllık ilgili meslek yüksekokulu mezunu ve Network, Donanım, Teknik Destek, Yazılım ve Bakım konusunda ilgili sertifika sahibi veya mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika sahibi veya konusunda diploma Teknik Destek Bakım Elemanı olan 3 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 66 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
h) En az, 4 yıllık üniversite mezunu ve Network, Donanım, Teknik Destek, Yazılım ve Bakım konusunda ilgili sertifika sahibi veya mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika sahibi Donanım-Yazılım Bakım Elemanı olan 1 kişi için Brüt Asgari Ücretin % 106 fazlası (% 3 sözleşme giderleri dahil) ödenecektir.
Ayrıca,
1. Tatil günlerinde çalışacak; en az, 4 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı'nın (Brüt Asgari Ücretin % 21 fazlası) (% 3 sözleşme giderleri dahil) toplam çalışacağı gün sayısı 14,5'tir.
2. Tatil günlerinde çalışacak; en az, 2 yıllık meslek yüksekokulu mezunu ve ilgili sertifika sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı'nın (Brüt Asgari Ücretin % 16 fazlası) (% 3 sözleşme giderleri dahil) toplam çalışacağı gün sayısı 43,5'tir.
3. Tatil günlerinde çalışacak; en az, lise mezunu ve ilgili sertifika sahibi Bilgi Sistemi Kullanım Elemanı'nın (Brüt Asgari Ücretin % 11 fazlası) (% 3 sözleşme giderleri dahil) toplam çalışacağı gün sayısı 116'dır.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
a) Bu hizmet ihalesinde çalıştırılacak işçilerin yemekleri idare tarafından karşılanacak olup, yüklenici yemek bedeli için herhangi bir bedel öngörmeyecektir.
b) Her işçiye sözleşme dönemi boyunca aylık (26 iş günü x 2 adet toplu taşıma bileti/kişi) 52 adet toplu taşıma bileti ayni olarak verilecektir.,
c) Bu hizmet ihalesinde çalıştırılacak işçiler için teknik şartnamede özellikleri belirtilen giyecekler (626 adet Pantolon, 313 çift Yazlık Ayakkabı, 313 çift Kışlık Ayakkabı, 626 adet Gömlek, 512 adet Fular, 57 adet Kravat, 313 adet Hırka) teklif fiyata dahildir.
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Diğer giderler:
Kamu İhale Genel Tebliği'nde tanımlanan sözleşme ve genel giderler için asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan % 3 tutar teklife dahildir.
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Bu ihalenin yaklaşık maliyeti hazırlanırken, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası (Kısa Vadeli Sigorta) prim oranı % 1 olarak dikkate alınmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdarece yapılan değerlendirme sonucunda; Marmara Tem. Hizm. Gıda Bilg. Rek. ve Org. San. Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, anılan isteklinin süresinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı 1’inci istekli, başvuru sahibi Karahan Group İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı 2’nci istekli olarak belirlediği görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamasında; giyim giderini tevsik etmek için Safari Makine Org. Tek. Gıda Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınan 26.12.2012 tarihli proforma fatura ile açıklama yapıldığı, faturanın proforma faturayı veren firma ve SMMM tarafından imzalandığı ve aynı SMMM tarafından yer alması gereken ibarenin yazıldığı, imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği görülmüştür.
İdari ve Teknik Şartname’de yer alan giyim giderleri ile ilgili olarak; proforma faturadaki giyim bedellerinin (pantolon; 0.01 TL- ayakkabı: 0,01 TL-gömlek: 0,01 TL v.s. ) ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilere uygun olmadığı hususu idarece tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.15’inci maddesi uyarınca idarece 12.02.2013tarihinde anılan isteklinin sunduğu proforma faturalardaki tutarların ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilere uygun olmadığı görüldüğünden SMMM Hasan GÜRSOY’dan maliyet/satış tutarı tespit tutanağının asıllarını yazılı olarak istediği görülmüştür.
14.02.2013 tarihinde SMMM Hasan GÜRSOYtarafından dilekçe ekinde mükellefe ait geçici vergi beyannamesi, imza sirküleri, TÜRMOB faaliyet belgesi ile Kamu İhale Tebliği ekindeki standart form (Ek-0.5)'a uygun olarak tanzim edildiği, mükellef ve kendisi tarafından imzalanarak uygun şekilde kaşelenmiş maliyet/satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu anlaşılmıştır.
Proforma fatura ve maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki bilgiler/tutarlar karşılaştırılmış herhangi bir tutarsızlığa/uyumsuzluğa rastlanmadığından ihale komisyonunca Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.15 inci maddesine istinaden teklif reddedilmeyerek vergi dairesine bildirim yapılmasına yönelik karar verilmiştir.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere aşırı düşük teklif sorgulamalarının değerlendirilmesinde, teklifi oluşturan bileşenlerin mevzuat hükümlerine uygun olarak belgelendirilmesi şartı aranmakta olup belgelerdeki bilgilerin ticari hayatın olağan akışına uygun olup olmadığı konusu, teklif bileşenleri ile ilgili açıklamaların değerlendirilmesinde bir kriter olarak yer almamaktadır.
Diğer taraftan giyim giderine ilişkin olarak idare tarafından piyasa araştırması sonucu toplam 313 personel için öngörülen toplam 52.119,80 TL bedele karşılık ihale üzerinde bırakılan isteklinin toplam 22,48 TL bedel öngörmesinin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı idarece anlaşılmakla birlikte, giyim giderine ilişkin öngörülen bedelin Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan açıklamalarına uygun olarak belgelendirildiği ve idare tarafından da bu bedelin tevsiki için açıklama ekinde idareye sunulan belgelerin 04.03.2013 tarih ve 8574 sayılı yazı ekinde ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğüne gönderildiği anlaşılmıştır.
İdarece yapılan işlemin mevzuata uygun olduğu ve anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında giyim giderini mevzuata uygun olarak tevsik ettiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının uygun olmadığı sonunca varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Marmara Tem. Hizm. Gıda Bilg. Rek. ve Org. San. Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 626 adet pantolon için 0,01 TL, 626 çift yazlık ve kışlık ayakkabı için 0,01 TL, 626 adet gömlek için 0,01 TL, 512 adet fular için 0,001 TL, 57 adet kravat için 0,001 TL ve 313 adet hırka için 0,01 TL birim fiyat üzerinden toplamda 22,48 bedel öngören Safari Mak. Org. Teks. Gıda Temz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 26.12.2012 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturadaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen, aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Marmara Tem. Hizm. Gıda Bilg. Rek. ve Org. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin belirtilen gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurulun çoğunluk kararına katılmıyorum.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy