(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2014/048
Gündem No: 49
Karar Tarihi: 16.07.2014
Karar No: 2014/UY.III-2638
Şikayetçi: Gaybet İnş. Mimarlık Tah. San. Ve Tic. Ltd. Şti., SAHABİYE MAH. BUYURKAN SOK. TÜRKASLAN İŞ MERKEZİ NO:29/8 KAYSERİ
İhaleyi Yapan Daire: Niğde İl Özel İdaresi, Adana Yolu Üzeri 51100 NİĞDE
Başvuru Tarih ve Sayısı: 09.06.2014 / 18198
Başvuruya Konu İhale: 2014/28449 İhale Kayıt Numaralı "Niğde/Çiftlik-Ovalıbağ Yas Yağmurlama Sulama Tesisi Yapım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Niğde İl Özel İdaresitarafından 31.03.2014tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Niğde/Çiftlik-Ovalıbağ Yas Yağmurlama Sulama Tesisi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Gaybet İnş. Mimarlık Tah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 23.05.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.05.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.06.2014 tarih ve 18198 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.06.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/1878sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, daha önce bir başka ihalede 4734 sayılı Kanun'un 17/d maddesinde belirtilen suçu işledikleri gerekçesiyle 1 yıl kamu ihalelerinden yasaklanmaları için Niğde Valiliği Mahalli İdareler Müdürlüğü'ne bilgi verildiğinin tespit edildiği, nihai yasaklama merci olan Bakanlık tarafından herhangi bir yasaklama kararı verilmeden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu, herhangi bir ihalede ilgili Kanun'un 17’inci maddesinin birinci fıkrasına aykırı fiil ve davranışta bulunmadıkları, yasak fiil ve davranışlarda bulunulduğu iddia edilen ihale tarihi 28.03.2014 tarihi iken ihaleye girip de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı başvuruya konu ihale tarihinin 31.03.2014 olduğu, dolayısıyla yasak fiil ve davranışın 28.03.2014 tarihinde tespit edilmesi ve 31.03.2014 tarihindeki ihaleye iştirak ettirilmemiş olmaları gerektiği, idare görevlilerinin ceza sorumluluklarının bulunduğu, tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde,
“2.1.İhale konusu işin
a) Adı: Niğde/Çiftlik-Ovalıbağ YAS Yağmurlama Sulama Tesisi Yapım İşi
b) Yatırım proje no'su/kodu:-
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Değişik çaplarda 10 Atü PVC boru döşenmesi, kırdöküm malzeme, değişik çap ve atülerde PVC dirsek (Deveboynu), çift çıkışlı almaç takımı, darbesiz vantuz, değişik çaplarda Elastomer Yataklı volanlı vana, hazır rögar.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Niğde/ Çiftlik/Ovalıbağ Köyü” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibi istekli olan Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin kamu ihalelerinden yasaklanması için aynı idarenin bir başka ihalesinde Niğde Valiliği’ne yazı yazıldığı, bu sebeple isteklinin geçici teminatı iade edilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
İhale işlem dosyasında yer alan belgeler incelendiğinde başvuru sahibi istekli hakkında yasaklama kararı alınması yönünde işlem başlatılmasına sebep olan ihalenin, Niğde İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen 2014/28260 ihale kayıt numaralı “Niğde-Bor/ Aliyet Yas Sulama Yağmurlama Tesisi Yapım İşi” ihalesi olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu ihaleye ilişkin 05.05.2014 tarihinde düzenlenen ve 06.05.2014 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan ihale komisyonu karar tutanağında,
“02.05.2014 tarihinde saat 09.00’da yapılan 3. Oturumda, Komisyonumuzca, isteklilerden Gaybet İnş. Mim. Tah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif zarfı içerisinde ibraz edilen 11 Haziran 2010 tarih 7583 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde, şirketin toplam 100 hisse itibar edilmek üzere; 49 hissesinin hakim ortak olarak Abdullah Kılınç’a, 26 hissesinin Ubeydullah Kılınç’a ve 25 hissesinin Musa Kılınç’a ait olduğu tespit edilmiştir. Kayseri 8. Noterliği tarafından tanzim edilen 14.04.2011 tarih 15853 sayılı vekaletname ile şirketi temsile şirket ortakları Abdullah Kılınç, Ubeydullah Kılınç ve Musa Kılınç’ın yetkilendirildiği Teklif Mektubunu Ubeydullah Kılınç’ın imzaladığı Teklif Zarfının incelenmesinden anlaşılmıştır. Aynı İhaleye Yıldırım İnşaat- Mehmet Yıldırım’ın teklif sunmuş dosyasının incelenmesinde; şirket sahibi Mehmet YILDIRIM tarafından Kayseri 3. Noterliği tarafından tanzim edilen 07.03.2014 tarih 3226 sayılı vekaletname ile ihaleye teklif vermeye, sözleşme imzalamaya ve süreç içinde kamu kurum ve kuruluşlarına müracaata kadar geniş yetkilerle Gaybetinş. Mim. Tah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin hakim ortağı Abdullah Kılınç’ın yetkilendirildiği, 28.03.2014 tarih 13 sıra numarası ile Yıldırım İnşaat- Mehmet Yıldırım, 28.03.2014 tarih 14 sıra numarası ile Gaybet İnş. Mim. Tah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ihale teklif zarfını Niğde İl özel idaresi Evrak Kayıt Birimine sunduğu anlaşılmakla, 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun 17/d maddesinde belirtildiği üzere “Alternatif teklif verebilme halleri dışında, İhalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.” olarak komisyonumuzca değerlendirmiş, 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun 58. maddesine göre 1 yıl Kamu ihalelerinden yasaklanmasına, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 28.1.9.2. maddesine istinaden geçici teminatlarının gelir kaydedilmesine karar verilmiş, diğer isteklilerin Teklif Zarflarında ise herhangi bir eksik tespit edilememiş ve “Uygun Olmayan Belgelerin Uygun Sayılmama Gerekçelerine ilişkin Tutanak” düzenlenerek imza altına alınmış, Aşırı Düşük Sınır Değer hesaplanmış ve sınır değerin altında kalan geçerli teklif olmadığı tespit edilerek tutanak altına alınmış ve oturum kapatılmıştır.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu ihalede Gaybet İnş. Mim. Tah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından alternatif teklif verebilme halleri dışında birden fazla teklif verildiği tespit edildiğinden söz konusu isteklinin 1 yıl kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanma kararı alınması yönünde işlem başlatıldığı anlaşılmıştır. Bahse konu yasaklama kararının İçişleri Bakanlığı tarafından alınmasını teminen ihaleyi yapan idare tarafından Niğde Valiliği’ne 07.05.2014 tarihli ve 3399 sayılı yazının gönderildiği tespit edilmiştir. Yapılan yasaklılık sorgulaması neticesinde başvuru sahibi istekli Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin İçişleri Bakanlığı tarafından 1 yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklandığı, yasaklılık başlangıç tarihinin 21.06.2014, bitiş tarihinin ise 21.06.2015 olduğu tespit edilmiştir.
Bahse konu 2014/28260 ihale kayıt numaralı ihalede ihale tarihi olan 28.03.2014 tarihinde gerçekleştirilen ilk oturumda eksik belge bulunup bulunmadığı yönüyle inceleme yapıldığı anlaşılmıştır. İkinci oturumun 04.04.2014 tarihinde yapıldığı, bu oturumda sunulan belgelerin ayrıntılı olarak incelendiği ancak Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre henüz değerlendirme yapılmadığı, söz konusu değerlendirmenin 05.05.2014 tarihinde gerçekleştirilen üçüncü oturumda yapıldığı, bu değerlendirmenin yer aldığı ihale komisyonu kararının ise 06.05.2014 tarihinde ihale yetkilisince onaylandığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, başvuru sahibi hakkında yasaklılık durumunun, başvuruya konu ihalenin tarihi olan 31.03.2014 tarihinde henüz ortaya çıkmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle, başvuruya konu ihaleden önce yasaklılık halinin ortaya çıkmaması nedeniyle istekliye bu konuda bildirim yapma imkanı bulunmadığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “…Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından ise aynı ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan hükümler doğrultusunda, kamu ihale mevzuatında belirlenen süre, şekil ve usuller çerçevesinde, sadece tek bir ihaleye yönelik olarak yapılacak bir başvurunun incelenerek sonuca bağlanması mümkün iken, belirtilen şartlar dışında kalan ihaleler ile ilgili bir değerlendirme yapma imkânı bulunmamaktadır. Başvuru sahibi istekli hakkında yasaklama kararı alınması yönünde başlatılan işlemin Niğde İl Özel İdaresi tarafından çıkılan 2014/28260 ihale kayıt numaralı “Niğde-Bor/Aliyet Yas Sulama Yağmurlama Tesisi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine aykırı faaliyette bulunmadıklarına dair iddiasının 2014/28260 ihale kayıt numaralı ihaleyi ilgilendirdiği ve şikâyete konu 2014/28449 İKN’li ihaleye yapılan itirazen şikâyet başvurusu çerçevesinde incelenemeyeceği anlaşıldığından söz konusu iddianın şekil yönünden reddedilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil veya davranışlar“ başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
…d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.”hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’nci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
…İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhalelere katılmaktan yasaklamaya ilişkin açıklamalar” başlıklı 28’inci maddesinde“28.1.8.2. İhale veya son başvuru tarihi itibarıyla haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan aday veya istekliler hakkında, ihale süreci içerisinde herhangi bir idare tarafından yasaklama kararı verilmesi durumunda yasaklama kararının Resmi Gazete’de yayım tarihindenönce teklif vermiş olan istekliler açısından yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Bu durumda olan aday veya isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları iade edilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 5812 sayılı Kanunla değişik 40 ıncı maddesinin son fıkrası gereğince ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin her ikisinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, ihale sırasında veya sonrasında yasak fiil ve davranışların tespit edilmesi halinde bu isteklilerin söz konusu ihaleye katılımına müsaade edilmeyeceği gibi, yasaklama kararının yürürlüğe girme tarihine kadarki süreç içerisinde de aynı idarenin diğer ihalelerine iştirak ettirilmeyecekleri açıkça hüküm altına alınmıştır.
İtirazen şikâyete konu ihaleyi düzenleyen idare olan Niğde İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen bir başka ihalede başvuru sahibi isteklinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine aykırı eylemde bulunduğu tespit edilerek idare tarafından bu istekliye ilişkin yasaklama süreci başlatılmıştır. Dolayısıyla, yukarıda aktarılan açık Kanun hükümlerinden ve Tebliğ açıklamaları çerçevesinde Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde görevlilerin cezai sorumluluklarının bulunduğu ve mevzuata bilinçli uyulmaması halinde yaptırım uygulanacağı ifadelerine yer verilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Görevlilerin ceza sorumluluğu“ başlıklı 60’ıncı maddesinde“İhale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; …taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları gereğince disiplin cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla ihale sürecinde idarede görevli olan kişilerin taraflardan birinin zararına yol açacak ihmal ve kusurlu hareketlerde bulunmamaları gerektiği hüküm altına alınmıştır. Somut olayda, yasaklama kararının içeriği konusunda değerlendirme yapılamamakla birlikte, yasaklama kararı alınması yönünde işlem başlatılmış bir isteklinin aynı idarenin yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadarki süreçte yaptığı bir başka ihaleye iştirak ettirilmesinin Kanun hükmüne açıkça aykırılık teşkil edeceği, bu durumun ihaleye teklif veren diğer isteklilerin zararına yol açacağı, bu durumda görevlilerin ceza sorumluluğunun ortaya çıkacağı görülmektedir. Dolayısıyla başvuru sahibi isteklinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler ve mevzuat hükümleri çerçevesinde, başvuru sahibi isteklinin aynı idarenin bir başka ihalesine ilişkin alınan yasaklama kararından dolayı teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık görülmediği anlaşıldığından başvurunun reddedilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.(¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy