(4734 S. K. m. 38) (5174 S. K. m. 51) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18)
Toplantı No: 2014/013
Gündem No: 38
Karar Tarihi: 13.02.2014
Karar No: 2014/UH.III-939 
Şikayetçi: Gökyüzü Temizlik Yemekçilik İnş. Tahmil Tahliye Gıda Tarım Ürünleri Tekstil Çırçır İşletmeciliği Özel Sağlık Bilgi İşlem San. Ve Tic. Ltd. Şti., ÇINARLI MAH. 61023 SOK. ERDOĞAN APT. B BLOK K:3 D:14 ADANA
İhaleyi Yapan Daire: Ceyhan Cumhuriyet Başsavcılığı (İdari İşler Müdürlüğü), Türlübaş Mah. Dr. Mahir Alp Boydak Bulv. 30 01960 ADANA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 20.01.2014/2522
Başvuruya Konu İhale: 2013/169564 İhale Kayıt Numaralı "10 Kişi İle Malzeme İle Genel Temizlik Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Ceyhan Cumhuriyet Başsavcılığı İdari İşler Müdürlüğü tarafından 13.12.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “10 Kişi İle Malzemeli Genel Temizlik Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 06.01.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.01.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.01.2014 tarih ve 2522 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.01.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/403sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, sundukları aşırı düşük teklif açıklamasının yeterli görülmeyerek tekliflerinin reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuruya konu “10 Kişi İle Malzemeli Genel Temizlik Hizmeti Alımı” ihalesinde işin süresinin 12 ay olduğu anlaşılmış olup, Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde işe başlama tarihinin 01.01.2014, işi bitirme tarihinin 31.12.2014 olduğu düzenlenmiştir.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
25.3.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.3. Malzeme giderleri:
Teknik Şartnamede belirtilmiştir.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
% 2”düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Giyecek Bedeli” başlıklı 10’uncu maddesinde her bir işçiye 2 adet (yazlık ve kışlık) iş önlüğü ile 1 çift çizme verileceği belirtilmiş, “Kullanılacak İş Makineleri, Temizlik Ekipman ve Malzemeleri” başlıklı 15’inci maddesinde ise iş makineleri ve temizlik malzemeleri listesi düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
…79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklamaları bulunmaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemeler doğrultusunda ihale konusu iş için teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamının (% 3 sözleşme giderleri ve genel giderler dâhil, giyim giderleri hariç) 154.665,60 TL olduğu tespit edilmiştir. İdarece bu tutara yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer alan giyim gideri ile temizlik malzemeleri bedelinin eklenmesiyle hesaplanan kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı 251.736,77 TL’dir.
İhale komisyonunca teklifleri aşırı düşük bulunan 3 istekliden 13.12.2013 tarihli yazılar ile ihale dokümanında belirtilen malzemelerin (giyim dâhil) maliyetine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiş olup, Gür Toptan Gıda-Mehmet Gür tarafından açıklama sunulmadığı, Öz Topaloğlu Koll. Şti. ve başvuru sahibi Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise idarece yeterli görülmediği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, toplam işçilik maliyetinin KİK işçilik hesaplama modülü kullanılarak (%3 sözleşme giderleri ve genel giderler dâhil) 154.665,60 TL olarak hesaplandığı, giyim için (%3 sözleşme giderleri ve genel giderler dâhil) 700,40 TL, Teknik Şartname’de belirtilen temizlik malzemeleri için 31.468,50 TL bedel öngörüldüğü, firma kârının 269,50 TL tutarında belirlendiği, böylece toplamda 187.104,00 TL tutarındaki teklif fiyatına ulaşıldığı anlaşılmıştır.
İhale dokümanında belirtilen 20 adet iş önlüğü ve 10 çift çizme için başvuru sahibince öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla, Yeni Model Kuyumculuk Konfeksiyon Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 19.12.2013 tarihli ve toplam bedeli 680,00 TL olan meslek mensubu onaylı proforma faturanın sunulduğu, söz konusu belgenin üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şerhinin ve meslek mensubu imzası ile kaşesinin bulunduğu, bu itibarla sunulan belgenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olduğu anlaşılmıştır.
Anılan istekli tarafından temizlik malzemelerine ilişkin bedeli tevsik etmek üzere, Ekol Temizlik Madde ve Makineleri-Nurcan Çiçekçi’den alınan 17.12.2013 tarihli ve toplam bedeli 31.468,50 TL olan proforma faturanın sunulduğu, üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şerhinin ve meslek mensubu imzası ile kaşesinin bulunduğu, sunulan belgenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olduğu anlaşılmıştır.
Bu haliyle, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, idarece anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde tesis edilen işlem yerinde görülmemiştir.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
İhale üzerinde bırakılan Öznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Kargo Kurye Servis Ziraat Elek. Elekt. İnş. Yem. Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 204.000,00 TL tutarındaki teklifinin kârsız yaklaşık maliyetin (251.736,77 TL) altında olduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyeceği, dolayısıyla kârsız yaklaşık maliyetin altındaki tekliflerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulacağı anlaşıldığından, anılan istekliden önemli teklif bileşenleriyle ilgili açıklama istenilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve Öznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Kargo Kurye Servis Ziraat Elek. Elekt. İnş. Yem. Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KISMEN KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurulca, başvuru sahibi Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve Öznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Kargo Kurye Servis Ziraat Elek. Elekt. İnş. Yem. Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen kararın “Öznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Kargo Kurye Servis Ziraat Elek. Elekt. İnş. Yem. Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine ilişkin” gerekçesi kısmına katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim ve temizlik bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim ve temizlik bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim ve temizlik bedelleri açıklamalarına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ve temizlik malzemelerine ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması Kurul çoğunluğunca yerinde bulunmayan başvuru sahibi Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin temizlik malzemesi giderlerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli temizlik malzemelerinden bazılarına ayrı ayrı olmak üzere 0,25 TL ile 0,90 TL arasında değişen birim fiyatların önerildiği Ekol Temizlik Madde ve Makineleri-Nurcan ÇİÇEKÇİ tarafından istekli adına tanzim edilen 17.12.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen temizlik maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen kararın “Öznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Kargo Kurye Servis Ziraat Elek. Elekt. İnş. Yem. Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine ilişkin” gerekçesi kısmına katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede temizlik malzemeleri giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturada önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması Kurul çoğunluğunca yerinde bulunmayan başvuru sahibi Gökyüzü Temizlik Yem. İnş. Tahm. Tahl. Gıda Tarım Ür. Teks. Çırçır İşl. Özel Sağ. Bil. İş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususlar dışında Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine kısmen katılıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy