(4734 S. K. m. 54, 65) 
Toplantı No: 2015/022
Gündem No: 7
Karar Tarihi: 01.04.2015
Karar No: 2015/UH.II-921 
Şikayetçi: Esa Nakış Temizlik Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire: Beşiktaş Belediye Başkanlığı (Destek Hizmetleri Müdürlüğü)
Başvuru Tarih ve Sayısı: 06.03.2015/21432
Başvuruya Konu İhale: 2015/4204 İhale Kayıt Numaralı "Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan - 2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli Ve Kent Temizliği Hizmet Alım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Esa Nakış Temizlik Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.,
Evren Mah. Gülbahar Cad. Şirin Sok. No: 28/31 Bağcılar/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Beşiktaş Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
Nispetiye Mahallesi Aytar Caddesi Başlık Sokak No: 1 34340 Beşiktaş/İSTANBUL
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/4204İhale Kayıt Numaralı “Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan - 2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği Hizmet Alım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Beşiktaş Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 24.02.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan - 2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Esa Nakış Temizlik Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.nin 18.02.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 06.03.2015 tarih ve 21432 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.03.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/641 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdarece talep edilen binek araç ve pick-up araçlara ilişkin 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla araçların yakıt hariç şoförlü veya şoförsüz olarak hizmet alımı suretiyle edinilebileceği, araçlar için akaryakıt giderinin teklif fiyata dâhil edilmesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği,
2) Kendi malı olarak istenen araçlar için belirli bir marka veya model işaret edilerek düzenleme yapıldığı, yol yıkama ve süpürme aracı ile mobil yıkama aracı için kendi malı olma kriteri hususunda idarenin takdir yetkisini amacının dışında kullandığı, araçların isteklinin kendi malı olması şartının ihalede rekabeti daralttığı,
Teknik Şartname’de çok amaçlı vinç kamyonu yer üstü, çok amaçlı vinç kamyonu yer altı, yol yıkama ve süpürme aracı (hibrit) ve mobil yıkama aracına ilişkin olarak yer verilen teknik özelliklerin genel olarak değil özel olarak düzenlendiği, bu nedenle de Nord Engineer markasını işaret ettiği,
3) Teknik Şartname’nin “istihdamdan doğan sorumluluk” başlıklı 13'üncü maddesindeki düzenlemeyle birlikte iş sözleşmesinden doğan bütün sorumluluğun yüklenici üzerinde bırakıldığı, bu durumun 4857 sayılı İş Kanunu’na aykırılık teşkil ettiği,
4) Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde işçiler için işin süresi boyunca 6 ayda 1 kez faraş ve ayda bir kez de süpürge verileceği şeklinde düzenleme yapıldığı, faraş ve süpürge malzemelerinin sözleşmenin hangi tarafınca karşılanacağının belirsiz olduğu,
Teknik Şartname’de temizlik için kullanılacak olan dezenfektan maddesi için de sözleşmenin hangi tarafınca karşılanacağı hususunda bir belirsizlik olduğu, bu durumun tekliflerin oluşturulması aşamasında tereddüt oluşturduğu, anılan gider kalemleri için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması gerektiği,
5) Teknik Şartname’nin “sağlık kuralları” başlıklı 16’ncı maddesinde idare tarafından sadece iş yeri hekimi bulundurulması yönünde düzenleme yapıldığı, ancak yasalar gereği iş güvenliği uzmanının ve diğer sağlık personelinin de bulundurulmasının zorunlu olduğu, bu kalemlere ait giderlerin ayrı bir gider kalemi olarak İdari Şartname'de düzenlenmesi ve birim fiyat teklif cetvelinde bu kalemler için ayrı bir satır açılması gerektiği,
6) İdari Şartname’nin “teklif fiyata dâhil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde talep edilen araçlara ilişkin özelliklerin belirtildiği, anılan maddede araçların akaryakıt giderlerinin teklif fiyata dahil edildiği, fakat araçların iş süresince yapacağı ortalama km mesafelerine ilişkin bir düzenleme yapılmadığı, bu durumun tekliflerin oluşturulmasında tereddüt oluşturduğu,
7) Teknik Şartname’de yüklenici firma tarafından toplanan çöplerin Baruthane transfer istasyonuna taşınacağı, çöp transfer istasyonunda değişiklik yapılması halinde çöplerin belediye tarafından gösterilen yere taşınacağı şeklinde düzenleme yapıldığı, çöp transfer istasyonunun değişmesi durumunda ek yakıt maliyeti oluşacağı, bu ek yakıt maliyetinin yükleniciye ödeneceği veya kesileceği hususunda açık bir düzenleme olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinin (a) bendinde ihale konusu işin adının “Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan - 2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği Hizmet Alım İşi” olarak belirlendiği ve anılan maddenin (c) bendinde işin miktarı ve türünün “480 Personel ve 68 araç ile çöp toplama, nakli ve kent temizliği…” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…İşe ait teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki araçlar ve bu araçlara ait yakıt, amortisman, bakım onarım, sigorta, kasko vb. tüm giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
Araçlar için her vardiya 7,5 saatttir.
Arazözlerin su gideri idareye aittir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Özel Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde işin kapsamı “Beşiktaş İlçesinin, ekte sunulan programa göre her türlü katı atık (tehlikeli ve tıbbi atıklar hariç) ve evsel atıkların (çöpler) toplanması, nakli, cadde, sokak, meydan ve pazar yerlerinin süpürülmesi, yıkanması, ibadethane ve okul temizliği, konteynerlerin bakımı, onarımı, temizliği işlerini kapsar.
İşin yapılacağı zaman dilimi 01.04.2015 – 31.03.2018 tarihleri arasında olup, işin toplam süresi 1096 gündür. İşe herhangi bir nedenden dolayı geç başlanması durumunda da işin 31.03.2018 tarihinde bitirilmesi esastır.” olarak düzenlenmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait “Araçların Teknik Özellikleri ve Sayıları” başlıklı Teknik Şartname’nin “Binek Aracı” ve “Çift Kabin Pıck – Up Araç” başlıklı maddelerinde “ …
 21- Binek Aracı:
•Minimum 60HP motor gücüne sahip olacaktır.
•Araçlarda güvenliği ve rahat kullanmayı sağlayacak tertibatlar olacaktır. (abs fren, hidrolik direksiyon, klima v.b gibi)
Not: 7 Adet Binek Aracı Bulundurulacaktır
22- Çift Kabin Pıck – Up Araç:
•Minimum 120 HP motor gücüne sahip olacaktır.
•Minimum 1,3 ton taşıma kapasitesi olacaktır.
•Araçlarda güvenliği ve rahat kullanmayı sağlayacak tertibatlar olacaktır. (abs fren, hidrolik direksiyon, klima v.b gibi)
Not: 2 Adet çift kabin pick-up Arac Bulundurulacaktır.…” düzenlemesi yer almaktadır.
17.03.2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” başlıklı Bakanlar Kurulu kararının “Amaç” başlıklı birinci maddesinde “Bu Esas ve Usullerin amacı, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir” düzenlemesi bulunmaktadır.
02.10.2014 tarih ve 29137 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile “Madde 1: 17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
ç) Taşıtlar yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.” şeklinde değişiklik getirilmiştir.
İdari ve Teknik Şartnamaler’de yer alan düzenlemelerden, inceleme konusu ihalenin esas olarak araç kiralama konulu olmadığı, çöp toplama, nakli ve kent temizliği hizmet alımı ihalesi olduğu, binek aracı ve pick up aracın ihale konusu çöp toplama, nakli ve kent temizliği ile ilgili ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca, söz konusu araçlara ilişkin maliyetin toplam yaklaşık maliyet içerisinde önemli bir maliyet bileşeni olmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, Bakanlar Kurulunun ilgili kararında geçen araçların yakıt hariç edinilmesine ilişkin düzenlemenin bu ihaleyi kapsayıcı olmayacağı, ilgili Şartname’nin yukarıda aktarılan maddelerinde sayılan binek araçlar için yakıt dâhil tüm masrafların yükleniciye ait olduğu düzenlemesinin başvuruya konu ihalede Bakanlar Kurulu kararına aykırılık teşkil etmediği ve bu yönüyle ihalenin iptalini gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiası yerinde görülmemiştir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. “ hükmü yer almaktadır.
Şikâyete konu edilen ve İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde ihaleye katılmaya ilişkin hususlar başlığı ile düzenlenen kendi malı olarak istenen araçlara ilişkin 23.01.2015 tarihli İhale İlanında “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 4’üncü madde de “…4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu:
Kendi Malı İstenen Araçlar
1 adet Büyük Çöp Kamyonu (13+1,5 m3)
1 adet Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer üstü
1 adet Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer Altı
5 adet Küçük Çöp Kamyonu (7+1 m3)
1 adet Büyük Sıkıştırmalı Kamyon (13+1,5 m3)
1 adet Büyük Süpürge Aracı (6 m3)
1 adet Yol Yıkama ve Süpürme Aracı (Hibrit)
1 Adet Mobil Yıkama Aracı
İstekliler tarafından, kendi malı istenen araçlara ait ruhsatlar ve bu araçlara ait devletin yetkili kıldığı resmi kurumlardan alınan araç kapasite, güç ve teknik özelliklerine ait dokümanlar teklif ile birlikte sunulacaktır.
İstekliler; teklif dosyalarında yukardaki araçların öz malı olduğunu belgeleyeceklerdir. Yukarıda belirtilen araçların isteklinin kendi malı olması gerekmektedir. İsteklinin kendi malı olan makine, techizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiraların ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
İhale ilanında yer verilen düzenlemelere ilişkin 4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen maddelerinde şikâyet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde yapılması gerektiği düzenlenmiştir. İhale ilanına yansıyan yeterlik kriteri olan araçların isteklinin kendi malı olması şartına ilişkin şikâyet başvurusunun ihale ilanının yayım tarihinden itibaren (23.01.2015) en geç on gün içerisinde yapılması (02.02.2015) gerekirken, bu süre geçtikten sonra 18.02.2015 tarihinde yapıldığı, anılan iddia bakımından şikâyet başvurusunun yukarıda yer verilen Kamu İhale Kanunu hükümleri gereğince süresinde yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiasının 4734 sayılı Kanunun 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca süre yönünden reddi gerekmektedir.
Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait “Araçların Teknik Özellikleri ve Sayıları” başlıklı Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde “Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer Üstü:
•Minimum 280HP gücünde olacaktır.
•3 dingilli ve arka dingili hareketli olmalıdır.
•Minimum 3,5 m3 kapasiteli konteynerleri boşaltacak kapasiteye, yatay ve dikey eksen üzerinde hareket edebilen teleskopik bir vince sahip olmalıdır.
•Vinç araç içerisinden joystick kullanılarak kumanda edilebilecek özellikte olmalıdır. Boşaltma işlemi, aracın üzerindeki harici kameralarla kabindeki ekrandan takip edilebilmelidir. Aynı zamanda bu aracın üzerindeki ekipman indirilerek yıkama ekipmanı alabilecek özelliğine sahip olmalıdır.
•Minimum 15 m3 çöp toplama haznesine sahip olmalıdır.
Not: 1. Adet Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer Üstü Bulundurulacaktır.( Yüklenici firmanın kendi öz malı olmalıdır.)”, anılan Şartname’nin 4’üncü maddesinde “Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer Altı:
•Minimum 220HP gücünde olacaktır.
•13+1,5 m3 çöp alacak sıkıştırmalı kasaya sahip olacaktır.
•Çöp toplama haznesi hidrolik sıkıştırmalı olacak, kendi damperi yardımıyla boşaltma yapabilecektir.
•Araçlarda sızıntı suyu deposu, depodan çıkış vanası ve hortumu bulunacaktır.
•Şasisi 4+2 dingilsiz olacaktır.
•Minimum 18 ton istiap haddi olacaktır.
•Minimum 3,5 m3 kapasiteli konteynerleri boşaltacak kapasiteye, yatay ve dikey eksen üzerinde hareket edebilen teleskopik bir vince sahip olmalıdır.
•Vinç araç içerisinden joystick kullanılarak kumanda edilebilecek özellikte olmalıdır.
Not: 1. Adet Çok Amaçlı Vinç Kamyonu Yer Altı Bulundurulacaktır.( Yüklenici firmanın kendi öz malı olmalıdır.)” düzenlemesi ile 18’inci maddesinde “ Yol Yıkama ve Süpürme Aracı (Hibrit):
•Hibrit motora ( Ana motor dizel, yürüyüş motoru elektrikli ) sahip olacaktır.
•Yürüyüş motor gücü minimum 8 kw ve yakıt cinsi DC elektrik (hybrid) olacaktır.
•Ana motor yakıt cinsi dizel-monoblok ve süpürme motor gücü minimum 60 kw olacaktır.
•Minimum 0,75 ton kapasiteli temiz su tankı, Minimum 1,2 ton kapasiteli kirli su tankı ve 30-50 L kapasiteli deterjan tankı olacaktır.
•Basınçlı su pompası bulunacaktır. (Minimum 140 bar)
•Aracın ön tarafında disk şeklinde 3 adet fırça bulunacaktır.
•Araç üzerinde ön ve arkayı aydınlatmak için gerekli tertibat bulunmalı ve araç klimalı olmalıdır.
•Hidrolik direksiyon sağa-sola aktarılabilir olacaktır.
Not: 1 Yol Yıkama ve Süpürme Aracı Bulundurulacaktır. (Yüklenici firmanın kendi öz malı olmalıdır.)” düzenlemesi, anılan Şartname’nin 24’üncü maddesinde “Mobil Yıkama Aracı:
•Makine araç ruhsatına işlenmiş olacak
•Aracın üst ekipmanı kendi malı olacak
•Makine otomasyonlu sistem ve manuel olarak kullanabilme özelliğine sahip olacaktır.
•Makine asgari 1000 lt su kapasiteli ve 200 m 90 bar basınçlı boru özelliğine sahip olacaktır.
•Makine 100 metrede açık boğazda 600 Psi, kapalı boğazda 760 Psi vakum gücünde olacaktır.
•Makinede su basınçları asgari 30 bar ile 200 bar arasında ayarlanabilme özelliği bulunacaktır.
•Makine hortum bağlantı noktalarında 760 Psi vakum gücüne, çalışma noktalarında ise en az 400 Psi vakum gücüne sahip olacaktır.
•İç alanda çalışan makinelerin döner vakum ve aynı anda ters yönlere çalışabilme özelliği olacaktır.
•İç alanda çalışan makinede 3 adet jet sismik püskürtme, 3 adet vakum kanalı olacaktır.
•İç alanda çalışan makinede merkez makineyi kontrol edebilecek otomasyonlu kontrol ekranı olacaktır.
•Makine günlük 1500-2500 m2 halı yıkama özelliği olacaktır.
•Araç üstü halı yıkama makinesinin yerleştirileceği araç panelvan tip asgari 14 m3, dizel, klimalı, koltuksuz ve asgari 120 BG olacaktır. Üst makinenin bağlı olduğu üst motor aracın motorundan bağımsız olarak asgari 1500 devir/dakika ve 57 hp dizel olacaktır.
•Araç ve makine giderleri teklif fiyata dahildir.
•Temizlik kimyasalı ve parfüm belediyemiz tarafından karşılanacaktır.
Not: 1 Adet Mobil Yıkama Aracı Bulundurulacaktır.(Yüklenici firmanın kendi öz malı olmalıdır.)” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, yol yıkama ve süpürme aracı (hibrit), çok amaçlı vinç kamyonu yer üstü ve çok amaçlı vinç kamyonu yer altı için yapılan düzenlemelerde söz konusu araçların özelliklerinin “minimum” ve “maksimum” değerler belirlemek suretiyle belirlendiği görüldüğünden ve idarenin Kamu İhale Kanunu’nun 5’nci maddesinde yer alan “ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması” ilkesinden doğan sorumluluğu çerçevesinde teknik şartlarda belirlemeler yapabileceği hususu göz önünde bulundurularak ve ayrıca anılan araçlara ilişkin belirlenmiş teknik kriterlerin iddia edildiği şekilde net ifadeler taşımadığı anlaşıldığından, söz konusu araçlara ilişkin iddia yerinde görülmemiştir.
Ancak, 04.02.2015 tarihli ve 2015/UH.I-374 sayılı Kurul kararında yer verildiği üzere mobil yıkama aracına ilişkin olarak “Araçların Teknik Özellikleri ve Sayıları” başlıklı Teknik Şartname’nin 24’üncü maddesinde yer verilen düzenlemede, “Makine 100m de açık boğazlı 600 Psi. Kapalı boğazda 760 Psi vakum gücünde olacaktır”, “İç alanda çalışan makinede 3 adet jet sismik püskürtme, 3 adet vakum kanalı olacaktır.”, “Makine günlük 1500-2500 m2 halı yıkama özellikli olacaktır” ve araç “57hp dizel olacaktır” gibi net ifadelerin, isteklilerin kendi bünyelerinde söz konusu aracın daha iyi modeli olsa dahi ihalede yeterlik kriterini karşılamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılmasına neden olacağı ve söz konusu hususun teklif verilmesini sınırlayıcı mahiyette olduğu anlaşıldığından, anılan düzenleme nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinin altıncı fıkrasında “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü yer almaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait “Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan-2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği İşine Ait Özel Teknik Şartname” de yer alan “istihdamdan doğan sorumluluk” başlıklı 13’üncü maddesinde “…13.3 Yüklenici firma çalıştırdığı personelin işverenidir. Yüklenici çalıştırdığı personel ile ilgili olarak 4857 Sayılı İş Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri ile ilgili diğer mevzuat hükümlerini uygulamak zorunda olup, Toplu-İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası, Sendikalar Kanunu, Ticaret Hukuku Borçlar ve Türk Ceza Kanunu vb. paralelindeki bütün sorumluluğu kabul eder. Yüklenici İş Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda, tüm personele gerekli eğitimi vermek ve iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyup uymadığını denetlemek ve uyulmasını sağlamakla mükelleftir. Ancak iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili eğitimlerin mesai saatleri içinde verilmesi öngörüldüğünden, her hangi bir fazla çalışma süresi hesaplanmayacaktır.
…
13.5 Bu hizmet alımı işi ile ilgili olarak sözleşme imzalanacak Yüklenici firma, istihdam edeceği elemanlarla aralarında belirli süreli hizmet akdi düzenleyecektir. Hizmet akdinde belirtilen işle ilgili muhatabın Yüklenici olduğu mutlaka belirtilecektir.
…
13.10 İhale kapsamında çalıştırılan personellerin, herhangi bir nedenle iş kazasına uğraması durumunda maddi ve manevi sorumluluk tamamen yükleniciye ait olacaktır. İş kazası nedeniyle S.G.K.’nın Rücu davası, sigortalının ve hak sahiplerinin Maddi ve Manevi Tazminat Davası açmaları halinde, muhatap Yüklenici olacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı düzenlemeleri ve ilgili mevzuat çerçevesinde yapılan incelemede, meydana gelebilecek herhangi bir iş kazası sonucunda ortaya çıkabilecek maddi manevi tazminat davaları ve SGK rücu davalarında iş mevzuatının amir hükümlerine göre doğabilecek idare ile yüklenicinin müteselsil sorumluluğunun sözleşme maddeleri ile ortadan kaldırılamayacağı anlaşılmıştır. Bu bağlamda Teknik Şartname’deki anılan düzenleme dikkate alındığında, sözleşmenin uygulanması aşamasında 4857 sayılı İş Kanunu başta olmak üzere ilgili yasalardaki emredici düzenlemelerin öncelikli olarak dikkate alınarak bu sıraya göre işin yürütüleceği açıktır. Anılan gerekçeyle başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç giderleri, KİK payı, isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
a)İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
1 adet Şantiye Sorumlusuna brüt asgari ücretin en az % 100 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde 43,5 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca 810 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
2 adet İdare Amirine brüt asgari ücretin en az % 70 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 43,5 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca toplam 1091,25 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
4 adet Vardiya Amirine brüt asgari ücretin % 70 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 87 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca vardiya amirlerine toplam 2182,5 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
2 adet Araç Kontrol Amirine brüt asgari ücretin % 70 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 43,5 çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Araç Kontrol Amirlerine toplam 1091,25 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
14 adet Operatöre brüt asgari ücretin % 50 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 391,5 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Operatörlere toplam 9821,25 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
73 adet Kamyon Şoförüne ödenen brüt asgari ücretin % 45 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 1479 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Kamyon Şoförlerine toplam 37102,5 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
10 adet Binek Araç Şoförüne(Çift Kabin - Pickup dahil)brüt asgari ücretin % 45 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 261 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Binek Araç Şoförlerine toplam 6547,5 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
142 adet Kamyon İşçisine brüt asgari ücretin % 35 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 2827,5 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Kamyon İşçilerine toplam 70931,25 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
34 adet Diğer İşçiye brüt asgari ücretin % 35 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 435 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Diğer İşçilere toplam 10912,5 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
14 adet Diğer İşçi Özürlü Personele brüt asgari ücretin % 35 fazlası ödenecektir.
184 adet Süpürgeciye brüt asgari ücretin % 35 fazlası ödenecektir. Resmi Tatil, dini bayram ve yılbaşı günlerinde toplam 4045,5 gün çalıştırılacak, ayrıca işin süresi boyunca Süpürgecilere toplam 101486,25 saat fazla mesai yaptırılacaktır.
b)Yemek ve yol giderleri
İstekli tarafından personele brüt günlük yemek bedeli 25,00 TL (Yirmibeşlira), brüt yol bedeli 12 TL (Onikilira) nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir. Yemek ve yol bedeline esas aylık gün sayısı 26 (Yirmialtı) gündür
c)Malzeme ve Giyim Giderleri
Malzeme ve giyim özellikleri ve sayıları teknik şartnamenin 12. maddesinde detaylı verilmiştir.
ç)Dini Bayram ve yılbaşı ikramiyesi İşin süresi içerisinde bulunan dini bayram ve yılbaşlarında olmak üzere (6 bayram ve 3 yılbaşı, toplam 9 adet) her bir personele brüt 699,39 TL ikramiye verilecektir. İkramiyeler dini bayram ve yılbaşında resmi tatilden bir önceki çalışma gününde personel hesaplarına yatırılacaktır ve bordroda gösterilecektir.
İşe ait teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki araçlar ve bu araçlara ait yakıt, amortisman, bakım onarım, sigorta, kasko vb. tüm giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
Araçlar için her vardiya 7,5 saatttir.
Arazözlerin su gideri idareye aittir.
1
BÜYÜK ÇÖP KAMYONU (13+1,5)
4
2
BÜYÜK ÇÖP KAMYONU (11+1)
3
3
ÇOK AMAÇLI VİNÇ KAMYONU YER ÜSTÜ
1
4
ÇOK AMAÇLI VİNÇ KAMYONU YER ALTI
1
5
KÜÇÜK ÇÖP KAMYONU (7+1)
12
6
BÜYÜK ÇÖP KAMYONU RİNG (11+1)
4
7
KÜÇÜK ÇÖP KAMYONU RİNG (7+1)
7
8
KÜÇÜK ÇÖP KAMYONU (5+1)
2
9
KÜÇÜK ÇÖP KAMYONU(KONT. DEĞ. ARACI)
1
10
KONTEYNER YIKAMA ARACI
1
11
MİNİ ÇÖP KAMYONU
2
12
BÜYÜK SIKIŞTIRMALI KAMYON (AÇIK ARAÇ MALZ.)
1
13
BÜYÜK SIKILTIRMALI KAMYON (ÇALI ARACI)
1
14
AÇIK KAMYON
3
15
BÜYÜK SÜPÜRGE ARACI (6 m3)
2
16
KÜÇÜK SÜPÜRGE ARACI
2
17
KÜÇÜK SÜPÜRGE ARACI ELEKTRİKLİ
2
18
MİNİ SÜPÜRGE ARACI (BELDEN KIRMALI)
1
19
MİNİ SÜPÜRGE ARACI
2
20
BÜYÜK ARAZÖZ
2
21
KÜÇÜK ARAZÖZ
2
22
BİNEK ARAÇ
7
23
ÇİFT KABİN PİCK-UP
2
24
YER ÜSTÜ - YER ALTI KONTEYNER YIKAMA ARACI
1
25
YOL YIKAMA VE SÜPÜRME ARACI (HİBRİT)
1
26
MOBİL YIKAMA ARACI
1
 
                                                                                TOPLAM
68
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Kısa vadeli sigorta prim oranı %2 dir. “ düzenlemesi yer almaktadır.
“Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan-2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği İşine Ait Özel Teknik Şartname” nin 9’uncu maddesinde “Belediyemiz Sınırları içerisinde bulunan ana arter, cadde, sokak ve meydanların süpürtülmesi, temizlenmesi, çıkan atıkların süpürge ve faraşlar ile çöp konteynerlerine atılması hizmeti ekte sayısı belirtilen süpürgeci personel ile yürütülecektir. Süpürgecilerde, faraş ve süpürge bulunacaktır. İhale süresi boyunca süpürgecilere 6 ayda 1 kez faraş ve ayda bir kez de süpürge verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin eki olan “Beşiktaş ilçesi çöp toplama ve nakli hizmetinin gündüz haftalık çalışma programı” nda “… Büyük Boy Arazöz
1.ARAÇ
Beşiktaş Sınırları İçerisinde, Kurulan Semt Pazar Yerlerinin Süpürtülerek Atıkların Alınması Sonrası Yapılan İnce Temizlikten Sonra Yıkanarak Temizlenmesi ve Dezenfekte Edilmesi Sağlanacaktır. Ayrıca gündüz talep ve istekler doğrultusunda bölge genelinde yıkama yapacaktır.
2.ARAÇ
Beşiktaş genelinde merkez bölgesi Beşiktaş Meydanı, Ortaköy ve Oryaköy Meydanı, Otobüs durakları, Levent ve Levent Meydanı ile Beşiktaş sahil yürüme yolu komple, Bebek bölgesi dahil yıkanarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi sağlanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, Teknik Şartnamelerde düzenlenen ihale süresi boyunca süpürgecilere verilecek olan “6 ayda 1 kez faraş ve ayda bir kez de süpürge” giderine ve büyük boy arazöz araçların çalışma programı dahilinde tanımlanan dezenfektasyon işleminde kullanılacak olan dezenfekte malzemesine ilişkin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dâhil giderler içerisinde düzenleme yapılmadığı ve birim fiyat teklif cetvelinde anılan gider kalemleri için ayrı bir satır açılmadığı görülmüştür. Ancak, Teknik Şartname’de yer verilen düzenlemeler doğrultusunda idarenin anılan gider kalemlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı yönünde iradesi olduğu anlaşılmıştır. Yüklenici tarafından karşılanması öngörülen gider kalemleri açısından da isteklilerin basiretli tacir olarak bütün giderleri göz önünde bulundurarak teklif vermeleri gerektiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. .” hükmü, anılan Kanun’un “İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:
…2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri.” hükmü yer almaktadır.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in “İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
a) Çalışanları arasından 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) bendindeki niteliklere sahip çalışanı, işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısını dikkate alarak iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu yükümlülüğünü ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden veya yetkilendirilmiş toplum sağlığı merkezlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.
b) Bu Yönetmelikte belirtilen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde, çalışan sayısı ve tehlike sınıfını dikkate alarak kendi işyerinde, iş güvenliği uzmanlığı görevini üstlenebilir.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri” başlıklı 12’nci maddesinde “1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika.
b) Diğer işyerlerinden;
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika.
(2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 2000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(3) Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(5) İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz…” hükmüne yer verilmiştir.
Aktarılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, mesleki risklerin önlenmesi, bu risklerden korunulması, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren tarafından çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirileceği, çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebileceği gibi belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini işverenin kendisinin de üstlenebileceği anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin “Sağlık kuralları” başlıklı 16’ncı maddesinde “Temizlik işçilerinin sağlık muayenesi yüklenici firma tarafından yaptırılacak olup, her hangi bir bulaşıcı hastalık derhal Belediyeye bildirilecektir. Çalışma temposuna uyum sağlayamayan ve işin aksamasına neden olabilecek derecede engeli bulunan işçi çalıştırılmayacaktır. Yüklenici firma,4857 sayılı kanunun 81.maddesine göre Sosyal Güvenlik kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla işyeri hekimi çalıştırmak ve bir işyeri sağlık birimi oluşturmakla yükümlüdür. Tüm bu giderler teklif fiyata dâhil olup, birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihale dokümanı incelendiğinde, yüklenicinin işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla işyeri hekimi çalıştırmak ve bir işyeri sağlık birimi oluşturma yükümlülüğü bulunduğu anlaşılmıştır. İdare tarafından yapılan belirlemede anılan Kanun hükmünde geçen iş güvenliği uzmanı ifadesine yer verilmemekle birlikte, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması yönelik olarak yükleniciden oluşturulması istenilen işyeri sağlık biriminin anılan Kanun’da yer verilen iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması hususunu içerdiği, bu nedenle de tereddüt oluşturacak bir düzenleme olmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, söz konusu düzenlemede anılan giderin teklif fiyata dâhil olduğu açıkça belirtilmektedir. Bu nedenle, isteklilerin tekliflerini oluştururken söz konusu gider kalemini teklife dâhil etmeleri gerektiği konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Bu itibarla, söz konusu düzenlemenin ihaleye sağlıklı teklif verilmesini engelleyici nitelikte olmadığı değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “teklif fiyata dâhil giderler “başlıklı 25’inci maddesinde “...Araçlar için her vardiya 7,5 saatttir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleye ait Özel Teknik Şartname’nin ekinde araçlara ait çalışma programı, süpürtme programı, toplama ve nakli hizmetinin haftalık gündüz çalışma programı, ring çalışma programı ve gece çalışma programının sunulduğu görülmüştür.
Anılan ihaleye ait ihale dokümanın eklerinin incelenmesi neticesinde,
Araçların çalışma programı Teknik Şartnamesi’nde hafta içi ve hafta sonu şeklinde düzenleme yapıldığı,
Beşiktaş İlçesi Kent Temizliği Hizmetinin Haftalık Çalışma Programı’nda süpürgecilerin gündüz (06:00-13:30 saatleri arasında) ve akşam programı (14:00-21:30 saatleri arasında) olmak üzere bölgelere ayrılarak ve sokak isimleri her biri ayrı şekilde belirtilerek düzenlendiği,
Beşiktaş İlçesi Çöp Toplama ve Nakli Hizmetinin Haftalık Çalışma Programı’nda büyük çöp kamyonlarına ilişkin güzergâhların her araç için ayrı şekilde ayrıntılı güzergâhların belirlendiği, gündüz 05:30-13:00 saatleri arası için haftalık bir program oluşturulduğu ve bu programda sokak ve mahalle isimleriyle açık bir şekilde düzenleme yapıldığı, pazar günleri büyük çöp kamyonlarının çalışma programı için “Pazar Günleri 7büyük Araçtan 4’ü Dönüşümlü Olarak Aşağıdaki Güzergâhlarda Çalışacaktır” şeklinde düzenleme yapılarak sokak isimleri belirtilmek suretiyle güzergâhların belirlendiği,
Aynı çalışma programında çok amaçlı vinç kamyonları için 05.30-13.00 saat aralığı için haftalık bir program hazırlandığı, güzergâhların sokak isimleri şeklinde ayrıntılandırılmış bir şekilde belirtildiği,
Beşiktaş İlçesi Çöp Toplama ve Nakli Hizmetinin Haftalık Çalışma Programı kapsamında çok amaçlı vinç kamyonu yer altı için “Belediyemizin sınırlarından geçen protokol yol ve alt yapının müsait olduğu alanlarda kurulu olan yer altı çöp konteynerlerinin atıklarını toplayacaktır” şeklinde düzenleme yapıldığı, küçük çöp kamyonları için araçların çalışacağı haftalık bir program hazırlandığı, bu programda araçların güzergâhların yine aynı şekilde sokak sokak olacak şekilde ayrıntılı bir düzenleme yapıldığı, Pazar günleri içinde “pazar günleri 12 küçük araçtan 6’sı dönüşümlü olarak aşağıdaki güzergâhlarda çalışacaktır” şeklinde düzenlendiği ve yine aynı şekilde güzergâhların ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiş olduğu,
Anılan çalışma programında 5+1m³’lük küçük çöp kamyonları için yukarıdaki düzenlemeler doğrultusunda haftalık bir program hazırlandığı, program çerçevesinde sokak, cadde vb. şekilde ayrıntılı düzenlemelere yer verildiği,
Mini çöp aracının güzergahı için haftalık ve her araç için ayrı şekilde ayrıntılı güzergah belirlemelerinin olduğu, mini çöp araçlarının çalışma saatlerinin 05:30-13:00 saat aralığı için belirlendiği, büyük sıkıştırmalı kamyonun güzergahı için sokak isimleri belirtilmek suretiyle düzenlemeler yapıldığı, açık kamyonlarının çalışma saatlerinin 05:30-13:00 aralığı olarak belirlendiği, güzergahlarının her araç için ayrı şekilde ayrıntılı bir biçimde belirlendiği, gündüz 05:30-13:00 saatleri arası için haftalık bir program oluşturulduğu ve bu programda sokak ve mahalle isimleriyle açık bir şekilde düzenleme yapıldığı,
Konteyner değişim aracı olarak kullanılacak 1 adet küçük çöp kamyonu için çalışma saatlerinin 05:30-13:00 olarak belirlendiği, “Beşiktaş sınırları içerisinde hafta içi 23 Mahalle bazında hizmet gereği yapılan konteyner bakım ve onarım talep ve şikâyetlerin yerinde tetkiki ve gereğini yapar.” şeklinde düzenleme yapıldığı, konteyner yıkama aracı için çalışma saatlerinin 05:30-13:00 olarak belirlendiği, “Günlük Olarak Araç Park Yerinde Mevcut Bulunan ve Bakım ve Onarımları Yapılan Çöp Konteynerlerini Yıkayacak. Kalan Zamanda İse Bölge Genelinde Bulunan Çöp Konteynerlerinin Rutin Olarak Yıkamasını Yapacak” şeklinde çalışma programının düzenlendiği, yer üstü konteynerler için yıkama aracı için çalışma saatlerinin 05:30-13:00 olduğu, “İlçemiz genelinde bulunan yer üstü çöp konteynerlerinin yıkamasını yapacaktır” şeklinde düzenleme yapıldığı,
Yol süpürme araçları için saat ve her bir süpürme aracı için sokak ve mahalle adı belirtilerek belirleme yapıldığı, mini süpürme aracı için Merkez bölgesi ve Ortaköy bölgesinin güzergah olarak belirlendiği, çalışma saatinin 06:00-13:30 olarak belirlendiği, yol yıkama ve süpürme aracı için “İlçe genelindeki meydanlarda ve yürüyüş yollarında yıkama ve süpürme” şeklinde belirleme yapıldığı, büyük boy arazöz ve küçük boy arazöz için de çalışma sınırları belirtilerek belirleme yapıldığı, binek aracın bölge genelinde denetim yapacağı şeklinde düzenleme yapıldığı, çift kabin pick up araç için bölge genelinde 06:30-14:00 arası çalışma yapılacağını,
Beşiktaş İlçesi Çöp Toplama ve Nakli Hizmetinin Haftalık Çalışma Programı dâhilinde akşam programı güzergâhlarının her araç için ayrıntılı bir biçimde sokak ve mahalle isimleri belirtilerek düzenlendiği,
Yine Beşiktaş İlçesi Çöp Toplama ve Nakli Hizmetinin Haftalık Çalışma Programı dâhilinde 22:00-05:30 saatleri için gece programının belirlendiği, bu programda da güzergâhların her araç için ayrıntılı bir biçimde sokak ve mahalle isimleri belirtilerek düzenlendiği anlaşılmıştır.
İhale dokümanında araçlar için güzergahların ayrıntılı bir biçimde belirlendiği ve her araç için vardiya çalışma saatinin 7.5 saat olarak belirlendiği anlaşılmıştır. İdarenin araçların çalışma güzergâhları için yaptığı düzenleme ile birlikte her ne kadar araçların ihale süresince yapacağı ortalama km mesafelerine ilişkin bir düzenleme olmasa da yapılan düzenlemelerden araçların yapacağı ortalama km mesafelerinin hesaplanabileceği sonucu çıkmaktadır. Basiretli bir tacirin de ihale konusu işe ait mevcut ihale dokümanı ve işin özelliğini göz önünde bulundurarak teklifini oluşturması gerektiği göz önüne alındığında yapılan mevcut düzenlemenin isteklilerin teklif vermesini engelleyecek bir belirsizlik yaratmayacağı, dolayısıyla başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin“İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.
12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.
12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından verilecektir.
12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin teklif fiyata dahil giderler başlıklı 25 ‘inci maddesinde “…İşe ait teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki araçlar ve bu araçlara ait yakıt, amortisman, bakım onarım, sigorta, kasko vb. tüm giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “çöplerin toplanması, taşınması ve süpürülme hizmeti” başlıklı 3’üncü maddesinin ( d ) bendinde “Yüklenici firma tarafından toplanıp taşınan çöpler, Baruthane çöp transfer istasyonuna götürülecek, başka hiçbir yere dökülmeyecektir. Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından çöp transfer istasyonunda değişiklik yapılması halinde yüklenici firma çöplerin gösterilen yere naklini yapacaktır. Süpürtme görevini yapan süpürgeci elemanlar topladıkları çöpleri kendi alanlarına en yakın çöp noktalarına götürüp konteynere boşaltacaktır. Bölgenin her hangi bir yerine atıklar bırakılmayacaktır. Yerler iyice süpürülüp temizlenecektir. Çöp toplama esnasında hiçbir şekilde çöplerde ayıklama yapılmayacak, her hangi bir tasarrufta bulunulmayacaktır” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’de araçların yakıt giderlerinin isteklilerin teklif edecekleri fiyata dâhil olduğu, Teknik Şartname’de ise toplanan çöplerin çöp transfer istasyonuna götürüleceği, çöp transfer istasyonunda değişiklik yapılması halinde yüklenici firma çöplerin gösterilen yere naklinin yapılacağı şeklinde düzenleme yapıldığı görülmüştür. İdari Şartname’nin 12‘nci maddesinde ise isteklinin işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş sayılacağı yönündeki düzenleme de dikkate alındığında isteklilere çöp transfer istasyonunun değişebileceği yönünde bir uyarı mahiyetinde düzenleme yapıldığı, isteklilerin basiretli bir tacir gibi istasyonun değişme ihtimalini de göz önüne alıp, o şekilde teklif vermeleri gerektiği sonucuna varılmıştır. Anılan gerekçeyle başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
EK GEREKÇE
Başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki ikinci iddiası kapsamında Kurulca “İhalenin iptaline” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik ikinci iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesi yerinde bulunmakla birlikte, başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik üçüncü ve dördüncü iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Üçüncü iddia kapsamında yapılan incelemeye göre;
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinin altıncı fıkrasında “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü yer almaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait “Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan-2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği İşine Ait Özel Teknik Şartname” de yer alan “istihdamdan doğan sorumluluk” başlıklı 13’üncü maddesinde “…13.3 Yüklenici firma çalıştırdığı personelin işverenidir. Yüklenici çalıştırdığı personel ile ilgili olarak 4857 Sayılı İş Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri ile ilgili diğer mevzuat hükümlerini uygulamak zorunda olup, Toplu-İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası, Sendikalar Kanunu, Ticaret Hukuku Borçlar ve Türk Ceza Kanunu vb. paralelindeki bütün sorumluluğu kabul eder. Yüklenici İş Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda, tüm personele gerekli eğitimi vermek ve iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyup uymadığını denetlemek ve uyulmasını sağlamakla mükelleftir. Ancak iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili eğitimlerin mesai saatleri içinde verilmesi öngörüldüğünden, her hangi bir fazla çalışma süresi hesaplanmayacaktır.
…
13.5 Bu hizmet alımı işi ile ilgili olarak sözleşme imzalanacak Yüklenici firma, istihdam edeceği elemanlarla aralarında belirli süreli hizmet akdi düzenleyecektir. Hizmet akdinde belirtilen işle ilgili muhatabın Yüklenici olduğu mutlaka belirtilecektir.
…
13.10 İhale kapsamında çalıştırılan personellerin, herhangi bir nedenle iş kazasına uğraması durumunda maddi ve manevi sorumluluk tamamen yükleniciye ait olacaktır. İş kazası nedeniyle S.G.K.’ nın Rücu davası, sigortalının ve hak sahiplerinin Maddi ve Manevi Tazminat Davası açmaları halinde, muhatap Yüklenici olacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İş Kanunu’nun 2’nci maddesinin altıncı fıkrası çerçevesinde iş sahibi idarenin asıl işveren, yüklenicinin ise alt işveren şeklinde değerlendirilmesi gerektiği, asıl işverenin işçilere karşı alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu, söz konusu sorumluluğun müteselsil sorumluluk şeklinde yorumlanması gerekmektedir.
Bu itibarla, Teknik Şartnamenin yukarıda yer verilen düzenlemeleri çerçevesinde, yüklenicinin iş kazası nedeniyle rücu davası, maddi ve manevi tazminat davası açılması halinde muhatap kabul edileceği düzenlemesiyle birlikte ihale konusu iş kapsamında idarenin yüklenicinin bünyesinde çalışan personel bakımından idarenin hiçbir sorumluluğu olmadığı yönündeki düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir. Söz konusu mevzuata aykırılık nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Dördüncü iddia kapsamında yapılan incelemeye göre;
Kararda da yer verildiği üzere İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderler ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
“Beşiktaş İlçesi 2015 Nisan-2018 Mart Ayları Arası Çöp Toplama, Nakli ve Kent Temizliği İşine Ait Özel Teknik Şartname” nin 9’uncu maddesinde “Belediyemiz Sınırları içerisinde bulunan ana arter, cadde, sokak ve meydanların süpürtülmesi, temizlenmesi, çıkan atıkların süpürge ve faraşlar ile çöp konteynerlerine atılması hizmeti ekte sayısı belirtilen süpürgeci personel ile yürütülecektir. Süpürgecilerde, faraş ve süpürge bulunacaktır. İhale süresi boyunca süpürgecilere 6 ayda 1 kez faraş ve ayda bir kez de süpürge verilecektir.” düzenlemesine yer verilmiş,
Teknik Şartname’nin eki olan “Beşiktaş ilçesi çöp toplama ve nakli hizmetinin gündüz haftalık çalışma programı” nda ise,
“… Büyük Boy Arazöz
1.ARAÇ
Beşiktaş Sınırları İçerisinde, Kurulan Semt Pazar Yerlerinin Süpürtülerek Atıkların Alınması Sonrası Yapılan İnce Temizlikten Sonra Yıkanarak Temizlenmesi ve Dezenfekte Edilmesi Sağlanacaktır. Ayrıca gündüz talep ve istekler doğrultusunda bölge genelinde yıkama yapacaktır.
2.ARAÇ
Beşiktaş genelinde merkez bölgesi Beşiktaş Meydanı, Ortaköy ve Oryaköy Meydanı, Otobüs durakları, Levent ve Levent Meydanı ile Beşiktaş sahil yürüme yolu komple, Bebek bölgesi dahil yıkanarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi sağlanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, Teknik Şartnamelerde düzenlenen ihale süresi boyunca süpürgecilere verilecek olan “6 ayda 1 kez faraş ve ayda bir kez de süpürge” giderine ve büyük boy arazöz araçların çalışma programı dahilinde tanımlanan dezenfektasyon işleminde kullanılacak olan dezenfekte malzemesine ilişkin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dâhil giderler içerisinde düzenleme yapılmadığı ve birim fiyat teklif cetvelinde anılan gider kalemleri için ayrı bir satır açılmadığı görülmüştür. İdari ve Teknik Şartname’de anılan gider kalemlerinin idare veya istekli tarafından karşılanacağına yönelik düzenleme bulunmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, söz konusu faraş, süpürge ve dezenfektan giderlerinin sözleşmenin taraflarından hangisi tarafından karşılanacağı konusunda belirsizlik bulunmaktadır. Ayrıca, ihale konusu işte arazözler tarafından kullanılacak dezenfektan için miktar veya nitelik belirtilmediği de tespit edilmiştir. Sonuç olarak, İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde söz konusu gider kalemlerine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemesi ve birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir satır açılmamasının tekliflerin oluşturulmasında tereddüt oluşturacağı ve sözleşmenin yürütülmesi aşamasında da uyuşmazlığa neden olabileceği değerlendirildiğinden ihalenin bu gerekçe üzerinden de iptaline karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik 3’üncü ve 4’üncü iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre, yukarıda aktarılan gerekçeler üzerinden de ihalenin iptaline karar verilmesi ve bu gerekçenin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurulca verilen “ihalenin iptaline” ilişkin karara katılıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy