(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (4857 S. K. m. 47) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 78, 79)
Toplantı No: 2013/030
Gündem No: 22
Karar Tarihi: 11.04.2013
Karar No: 2013/UH.I-1755  
Şikayetçi: Doğuş Güvenlik Koruma Ve Eğit. Hizm. Tic. Ltd. Şti., Turgut Reis Mah. Cengiz Topel Cad. No: 68 Kat:6/C ATIŞALANI/ İSTANBUL 
İhaleyi Yapan Daire: Ege Üniversitesi Rektörlüğü İdari Ve Mali İşler Daire Başkanlığı, Gençlik Caddesi No: 12 35040 İZMİR 
Başvuru Tarih ve Sayısı: 15.03.2013/9606 
Başvuruya Konu İhale: 2012/183936 İhale Kayıt Numaralı "Özel Güvenlik" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Ege Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından 15.01.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Özel Güvenlik” ihalesine ilişkin olarak Doğuş Güvenlik Koruma ve Eğit. Hizm. Tic. Ltd. Şti.nin 28.02.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.03.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.03.2013 tarih ve 9606 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.03.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/1104 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin 3.321.865,60 TL olduğu, bu tutarın ihale üzerinde bırakılan Ulusoy Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.nin teklifi tutarından düşülmesi neticesinde geriye kalan tutar ile Teknik Şartname’de belirtilen kalitede giyim malzemelerinin alınmasının mümkün olmadığı zira 5000 kalem giyecek malzemesinin birim fiyatı başına 0,21 TL düştüğü ayrıca zorunlu mali sorumluluk sigorta giderine bir bedel kalmadığı sonuç olarak idarece yapılan incelemenin belgelere yönelik şekli bir inceleme olduğu ve Kamu İhale Kurulunun örnek kararları incelendiğinde aşırı düşük incelemesinin sadece şeklen değil aynı zamanda piyasa koşulları da dikkate alınarak yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
2012/183936 İKN’li inceleme konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın“İş Tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde sözleşme konusu işin“Ayda 200 Kişi İle 10 Ay Süreli Özel Güvenlik Hizmet Alımı” ihalesi olduğu, ihale konusu işin süresinin 01.03.2013-31.12.2013 tarih aralığını kapsayacak şekilde toplam 10 ay olduğu görülmüştür.
15.01.2013 onay tarihli ihale komisyonu ara kararına göre, 15.01.2013 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 13 isteklinin teklif verdiği, isteklilerden Ruha Özel Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin teklif zarfından hiçbir belge çıkmaması, Umut Özel Güv. Ltd. Şti.nin geçici teminat tutarının teklif bedelinin %3 ünden az olması, 3G Özel Güv. Hiz. Ltd. Şti.nin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata olması ve Ekmobil Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizm. Ltd. Şti.nin asgari iş deneyim tutarını sağlamaması sebebiyle adı geçen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece belirlenen aşırı düşük sorgulamasına esas sınır değerin yaklaşık maliyetin güncellenmesi ile 3.399.023,00 TL olarak belirlendiği ve bu tutarın altında teklif veren 3 istekliden 18.01.2013 tarihli yazılar ile (Arıkan Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., Asya Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.-Yıldırım Özel Güvenlik Hiz. ve Özel Güven. Eğ. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ve Ulusoy Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.) aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği görülmüştür. 13.02.2013 onay tarihli ihale komisyonu kararına göre, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan Asya Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.-Yıldırım Özel Güvenlik Hiz. ve Özel Güven. Eğ. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin teklifinin reddedildiği, Arıkan Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.nin sunduğu açıklamanın, giyim bedeline ilişkin sunduğu proforma fatura tutarının istekliye ait birim fiyat teklif cetvelindeki toplam giyim bedelinden yüksek olması sebebiyle uygun bulunmadığı ve teklifinin reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Ulusoy Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibi Doğuş Güvenlik Koruma ve Eğitim Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,
“25.3.Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
İhale konusu işte çalıştırılacak personele asgari ücretin %10 (yüzde on) fazlası üzerinden ödeme yapılacaktır. 2013 yılı Mart-Aralık ayları arasında Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde 12 gün personel çalıştırılacaktır. Bugünlerde her gün çalıştırılacak personel sayısı 180 kişidir. Bugünlerde çalışacak personele ilişkin olarak 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47. maddesi uyarınca ücret hesaplanacak olup teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Tüm personele YEMEK BEDELİ nakdi olarak ayda 26 işgünü hesabıyla günlük brüt 5,00.-TL (Beş Türk Lirası) üzerinden hesaplanıp bordroda gösterilecek ve aylık dönemler halinde ödenecek olup teklif fiyata dahil edilecektir.
Tüm personele YOL BEDELİ nakdi olarak ayda 26 gün hesabıyla günlük brüt 3,50.-TL (Üç Türk Lirası Elli kuruş) üzerinden hesaplanıp bordroda gösterilecek ve aylık dönemler halinde ödenecek olup teklif fiyata dahil edilecektir.
Tüm personele, ihale teknik şartnamesi ekindeki giyim listesinde belirtilen miktarlardaki GİYİM eşyaları AYNİ olarak verilecek olup teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Diğer giderler:
Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası giderleri yüklenici tarafından karşılanacak olup teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Güvenlik hizmetleri Tehlike Derecesi: 1 İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası prim oranı: %1'dir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “ Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde,
“46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8. maddesi uygulanacaktır.”düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname eki birim fiyat teklif cetvelinde,
Sıra No           Açıklama                                Birimi                         İşçi Sayısı Ay/gün/saat
1                      Güvenlik Personeli                 İŞÇİXAY                  200,00             10
Sıra No           Açıklama                                                       Birimi                         Miktarı
1                      Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri          İŞÇİXGÜN               2.160
2                      Özel Güv. Mali Sorumluluk Sigortası           Adet                           1
3                      Yazlık Giyim Malzemesi                               Grup                           1
4                      Kışlık Giyim Malzemesi                                Grup                           1
düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin ekinde,
“EK 1:
Her bir personel için:
KILIK KIYAFET LİSTESİ
KIŞLIK KIYAFET
1. Kışlık gömlek (2 ADET ).
2. Pantolon (2 ADET).
3. Yünlü kazak (1 ADET),
4. Kravat(2 ADET),
5. Yarım bot (1 ADET),
6. Mont (1 ADET),
7. Teçhizat kemeri(l ADET),
8. Yelek (1 ADET).
9. Yağmurluk (1 ADET),
10. Çorap (4 ADET).
YAZLIK KIYAFET
1. Yazlık gömlek (2 ADET)
2. Pantolon (2 ADET),
3. Yazlık ayakkabı (1 ADET)
4. Çorap (4 ADET)
EK 2:
GÜVENLİK PERSONELİN KULLANACAĞI EKİPMANLAR
1.Kapı dedektörü 1 adet
2.Metal kelepçe ve kılıfı 60 adet
3.40 cm'lik jop ve kılıfı 60 adet
4.Düdük 190 adet
5.Led'li el feneri ve kılıfı 60 adet” olmak üzere yüklenicinin özel güvenlik personeline vereceği giyim ve ekipman listesinin düzenlendiği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dâhil Olacak Giderler” başlıklı 78’inci maddesinde,
“…
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir. “açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde,
“İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dâhil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…
79.4.2.23. Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulamasında giyim bedeli ise önemli bir bileşen olarak görülecek ve isteklilerce giyim bedelini tevsik eden belgeler sunulacaktır. Giyeceklerin daha önce alındığı ve bunun için bir gider öngörülmediği gibi açıklamalar kabul edilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Özel güvenlik hizmetinin kampüs gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik için bir araca gerek duyulması halinde, bu aracın akaryakıt ve diğer maliyetleri önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmeyecektir.
…
79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Yapılan inceleme neticesinde; ihalede teklif edilmesi gereken resmi tatil günü ücreti ve giyim hariç işçilik maliyetinin (200 kişi için asgari ücretin %10 fazlası, 26 gün üzerinden 5,00 TL yemek, 3,50 TL yol ücreti ve %3 sözleşme gideri dâhil) toplam 3.224.860,00 TL olduğu, İdari Şartname’de “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “İhale konusu işte çalıştırılacak personele asgari ücretin %10 (yüzde on) fazlası üzerinden ödeme yapılacaktır. 2013 yılı Mart-Aralık ayları arasında Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde 12 gün personel çalıştırılacaktır. Bugünlerde her gün çalıştırılacak personel sayısı 180 kişidir.” düzenlemesinin yer aldığı ve 2160 günlük resmi tatil çalışma ücretinin 87.458,40 TL olduğu ve ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin (giyim hariç) en az 3.312.318,40 TL olduğu görülmüştür. Bu durumda yukarıda yapılan hesaplamalar neticesinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının (3.312.318,40TL+ 74.448,40 TL giyim bedeli +2.709,00 TL özel güvenlik mali sorumluluk sigortası bedeli) 3.389.475,80 TL olduğu görülmüştür.
UlusoyÖzel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.nin sunduğu aşırı düşük teklif dosyası incelendiğinde, KİK işçilik hesaplama modülü kullanılarak işçilik maliyetinin (yol, yemek ve resmi tatil çalışma ücreti ve %3 sözleşme gideri dâhil ve giyim hariç olmak üzere) 3.321.865,60 TL olarak hesaplandığı, 5000 kalem giyeceğe ilişkin maliyetin %3 sözleşme gideri dâhil olmak üzere 986,74 TL olarak hesaplandığı, giyime ilişkin Ekinler Tekstil’den alınan proforma faturanın ve ekinde Maliyet Tutarı Tespit Tutanağı’nın (EK-O.5) sunulduğu, sunulan belgelerin mevzuata uygun düzenlendiği, özel güvenlik zorunlu mali sorumluluk sigorta gideri için Aviva Sigorta yetkili sigorta acenteliği olan Yaprak Sigorta Acenteliği’nden 200 kişi için 12 aylık 100,00 TL’lik 21.01.2013 tarihli sigorta teklifi alındığı ve sigorta teklifi ekinde Aviva Sigorta A.Ş.nin Ege Bölge Müdürlüğünden alınan teyit yazısının sunulduğu ve tevsikin mevzuata uygun olduğu görülmüştür. Sonuç olarak anılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindedile getirdiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca,“itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasına yönelik İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarıile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan istekli Ulusoy Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında giyimin tevsikine ilişkin sunduğu bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için, 10 kalemden oluşan kışlık giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,10-0,40 Tl fiyat aralığında birim fiyatların ve 4 kalemden oluşan yazlık giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,08-0,20 TL fiyat aralığında birim fiyatların önerildiği toplamda 284,00 TL fiyat öngören Uşak Ekinler Tekstil Dış Tic. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 10.01.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada,ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasına yönelik İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre, ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdiği proforma faturada önerilen teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan istekli Ulusoy Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususlara ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karar gerekçesine katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy