(4734 S. K. m. 10, 20, 38, 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 39)
Toplantı No: 2015/012
Gündem No: 5
Karar Tarihi: 11.02.2015
Karar No: 2015/UH.III-477 
Şikayetçi: Dünya Tat Yemek İnş. Tur. Taş. Gıda İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire: Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı: 30.12.2014 / 46974
Başvuruya Konu İhale: 2014/57042 İhale Kayıt Numaralı "Yemek Hazırlama, Yemek Servisi, Yemek Dağıtımı Ve Fırın Hizmetleri Alım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Dünya Tat Yemek İnş. Tur. Taş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
Sanayi Mah. Gaziantep Fıstıkçılar Sitesi 2. Kısım B Blok No: 211 Şehitkamil/ GAZİANTEP
VEKİLİ:
Av. Eda ÖZBİLEN,
Cihan Sokak No: 18/12 Sıhhiye / ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü,
Karanfil Sk. No:62 06100 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/57042İhale Kayıt Numaralı “Yemek Hazırlama, Yemek Servisi, Yemek Dağıtımı ve Fırın Hizmetleri Alım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 01.07.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Yemek Hazırlama, Yemek Servisi, Yemek Dağıtımı ve Fırın Hizmetleri Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Dünya Tat Yemek İnş. Tur. Taş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.12.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.12.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.12.2014 tarih ve 46974 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/3884 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 
1) İhale üzerinde bırakılan Yaşar Sofra Gıda Tem. San. Tic. Ltd. Şti. - AGV Gıda Yemek Tem. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, maliyet hesaplarına dayanak teşkil eden proforma faturalar, fiyat teklifleri ve ilan edilmiş fiyatlar arasında uyumsuzluklar bulunduğu, idare tarafından verilen örnek menü ile açıklanan menü arasında farklılıklar ve yemek analizlerinde miktar eksiklikleri olduğu, şöyle ki;
- Örnek menünün 8. gün yemek listesinde "şehriyeli prinç pilavı" ile "karışık yaz salatası" yerine "domates çorba" ve "ayran" konulduğu,
- Örnek menünün 3. gün yemek listesinde komposto gramajında meyve miktarı 100 gram olarak belirtildiği halde 50 gram hesaplandığı,
- Örnek menünün 14. gün yemek listesinde kuru köfte gramajında dana ve koyun eti 150 gram olarak belirtildiği halde 130 gram hesaplandığı,
- Ekmek üretim raporunda yakıt olarak kullanılacağı belirtilen fıstık kabuğunun birim fiyatı proforma faturada 0,45 TL olarak belirtilmesine rağmen açıklamalarda 0,006 TL olarak belirlendiği,
- Örnek menünün 5. gün kahvaltı listesi toplam tutarı 0,57 TL olması gerekirken 0,24 TL olarak hesaplandığı,
2) İhale üzerinde bırakılan Yaşar Sofra Gıda Tem. San. Tic. Ltd. Şti. - AGV Gıda Yemek Tem. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin iş deneyiminin uygun olmadığı, adı geçen istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin gerek tutar gerekse değerlendirme usulü bakımından kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, iş deneyiminin tevsiki amacıyla sunulan belge ve/veya sözleşmenin toplam sözleşme süresinin belli olmadığı, bu nedenle de iş deneyim tutarının belirlenme imkânı bulunmadığı, söz konusu gerekçelerle adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihale Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan “Yemek Hazırlama, Yemek Servisi, Yemek Dağıtımı ve Fırın Hizmetleri Alımı” işidir.
Bahse konu ihalede 21 adet ihale dokümanı satın alındığı ve 01.07.2014 tarihinde yapılan ihaleye 11 isteklinin katıldığı anlaşılmaktadır.
İhale komisyonu tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda Erencan Kard. Tem. İnş. Turz. Nakl. Kuy. Gıda Med. Pet. Teks. Ltd. Şti.nin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasına, diğer tekliflerin geçerli teklif olduğuna, ihaleye teklif veren isteklilerden teklif fiyatı kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında kalan Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.-Urfa Damak Gıda Yemek Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Dünya Tat Yemek İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Ogtim İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., İçkale Gıda İnş. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti., Danış Müth. Yemek. Tem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Prizma Sosy. Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere toplam 7 isteklinin teklifini aşırı düşük teklif olarak değerlendirerek, bu isteklilerden tekliflerine ilişkin açıklama istenilmesine karar vermiştir.
Aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklilerden Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.-Urfa Damak Gıda Yemek Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Danış Müth. Yemek. Tem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Prizma Sosy. Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere 3 istekli açıklama talebine cevap vermemiş, diğer dört istekli ise süresi içerisinde açıklamasını sunmuştur.
İhale komisyonu 26.11.2014 tarihli kararı ile ihalenin, açıklamalarını uygun bulduğu Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmasına, başvuru sahibi Dünya Tat Yemek İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar vermiştir.
Başvuru sahibi ihale üzerinde bırakılan isteklinin onbeş günlük örnek menü esas alınarak yapılan açıklamalarında yer alan bir kısım miktarların uygun olmadığını, bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması gerektiğini ileri sürmektedir.
İdare açıklama isteme yazısının ekinde 15 günlük örnek kahvaltı, yemek ve kumanya menüsü vermek suretiyle açıklama istemiştir.
İhale komisyonu 26.11.2014 tarihli kararında açıklama sunan isteklilerin açıklamalarını uygun bularak ihaleyi sonuçlandırmış olmakla birlikte, idarece gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde, idarece açıklanması istenilen örnek yemek menüsünde her gün/öğün için ekmeğe de yer verildiği, ancak Teknik Şartname ekinde yer alan kahvaltı, yemek ve kumanya girdileri tablosunda yemek menüsü dahilinde verilmesi gereken ekmeğin gramajına ilişkin açıklamaya yer verilmediği, Teknik Şartname’nin 2.3’üncü maddesinde “…yüklenici merkezde bulunan ekmek fırınında 200 gr/adet üzerinden işletmenin en az 2 gün önceden bildirdiği miktar kadar ekmeği pişirip istenilen saatte hazır etmek zorundadır” düzenlemesi bulunduğu, düzenleme ile ekmeğin ihale süresi bazında hesaplanması gereken bir gider olduğu anlaşılmakla birlikte idarece açıklama istenilen 15 günlük örnek kahvaltı, yemek ve kumanya menüsüne girdi olarak yer verildiği, bunun ekmek girdisinin ihale süresi için toplam olarak mı yoksa günlük öğün bazında mı hesaplanacağı konusunda çelişki oluşturduğu, kahvaltı menüsünde çay ve süte yer verilmesine rağmen ihale dokümanında çay ve sütün gramajına yer verilmediği, çay ve süt ile birlikte verilecek şekere ve şeker gramajına örnek menüde ve ihale dokümanında yer verilmediği, kahvaltı, yemek ve kumanya dahilinde verilecek ekmeğe ilişkin olarak ihale dokümanında bileşenlerin ve gramajlarının belirtilmediği, ihale dokümanında yer alan teklif bileşeninin önemli girdisi olan bu eksikliklerin teklif fiyatın oluşturulmasını ve istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit hazırlanmasını ve değerlendirilmesini etkileyici nitelikte olduğu, bu haliyle açıklamaların ve dolayısıyla tekliflerin eşit değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
…
istenilmesi zorunludur…
(5) İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur…” hükmü,
Anılan Yönetmeliğin “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır…” hükmü, 
Söz konusu Yönetmeliğin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz…
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.
(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır. İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş ortaklığındaki hisse oranı esas alınarak iş deneyim tutarı hesaplanır. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyim tutarı, ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın belge tutarı esas alınarak hesaplanır…” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri bunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. & Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının teklif dosyasında sunduğu iş deneyimini gösteren belgeler incelendiğinde;
Pilot ortak olan Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Adıyaman İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünce 20.09.2013 tarihinde 926 sayı ile düzenlenen iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgeye konu işin “Adıyaman Çadırkent Alanı Yemek Hizmet Alımı İşi” olduğu, 4.594.609,10 TL tutarlı ve 11.10.2012 tarihli sözleşmeye konu işin 07.08.2013 tarihinde tamamlandığı, belge tutarının 4.594.609,10 TL olarak belirtildiği tespit edilmiştir. 
Özel ortak olan Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Türk Kızılayı Suriye Krizi İnsani Yardım Operasyonu Ülke Alan Koordinatörlüğü ile adı geçen isteklinin %10 oranında hisseyle ortağı olduğu iş ortaklığınca imzalanan 11.10.2012 tarihli sözleşmenin sunulduğu, sözleşmeye konu işin “Suriye krizi nedeniyle Kahramanmaraş ve çevresinde barındırılacak olan Suriye-Arap Cumhuriyeti vatandaşlarına 6 ay süreyle 3 öğün yemek hizmeti verilmesi işi” olduğu, söz konusu sözleşmede işe başlangıç tarihinin 17.10.2012 olarak belirtildiği, sözleşmeye dayanak olarak serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylı faturalar ile Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece onaylanmış belgelerin sunulduğu, istekli tarafından sunulan faturaların KDV hariç toplam tutarının 25.605.578,05 TL olduğu tespit edilmiştir. 
Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin pilot ve özel ortağı tarafından sunulan iş bitirme belgesi ile iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan sözleşmede işin başlangıç ve bitiş tarihlerinin belli olduğu, miktarlarının teklifleri ile uygun olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı, söz konusu belgelerde iş deneyimini gösteren belgelerin taşıması gereken hususlara ilişkin herhangi bir aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, ihale dokümanının mevcut halinin sağlıklı teklif verilmesine ve tekliflerin sağlıklı değerlendirilmesine imkân sağlamadığı, dolayısıyla ihalede aşırı düşük teklif sorgulamasının yapılamayacağı anlaşıldığından, ihalenin iptal edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oyçokluğu ile karar verildi. 
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca, “İhalenin iptaline” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Yemek Hazırlama, Yemek Servisi, Yemek Dağıtımı ve Fırın Hizmetleri” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasa rayiçleri esas alınarak toplam 17.307.972,00 TL hesaplandığı,
Bahse konu ihalede 21 adet ihale dokümanı satın alındığı, 01.07.2014 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 11 istekli tarafından teklif verildiği,
İdarece ihaleye ilişkin tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, bir isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması sonrasında kalan on teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,
İsteklinin Adı
Teklif Bedeli (TL)
Öz Albay Gıda….Tic. Ltd. Şti.-Urfa Damak Gıda Yem…İş Ortaklığı
9.666.850,00
Yaşar Sofra…Ltd. Şti.-Agv Gıda Yem. Temz. İnş. Ltd. Şti. iş ortaklığı
11.471.660,00
Dünya tat Yemek…. Ltd. Şti.
12.938.600,00
Erencan….Ltd. Şti.
12.956.750,00
Ogtim….Tic. Ltd. Şti.
12.963.320,00
İçkale Gıda… Tic. Ltd. Şti.
13.352.250,00
Danış Müt. Yem. ….Tic. Ltd. Şti.
14.489.800,00
Prizma Sosyal Hizm…… Ltd. Şti.
15.733.670,00
Güneş Yemek….A. Ş.
15.735.600,00
Karanfil Yemek…. Tic. Ltd. Şti.
16.666.070,00
Zeynel Yemek…Ltd. Şti.
17.777.590,00
Şeklinde verildiği,
İsteklilerden Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.-Urfa Damak Gıda Yemek Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Dünya Tat Yemek İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Ogtim İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., İçkale Gıda İnş. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti., Danış Müth. Yemek. Tem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Prizma Sosy. Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere toplam 7 isteklinin teklifleri aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek, bu isteklilerden tekliflerine ilişkin açıklama istenilmesine karar verildiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklilerden Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.-Urfa Damak Gıda Yemek Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Danış Müth. Yemek. Tem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Prizma Sosy. Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere 3 isteklinin açıklama talebine cevap vermemesi, aşırı düşük sorgulamasına cevap veren 4 isteklinin açıklamalarının ise ihale dokümanında yer alan yemek listelerindeki belirsizlikler nedeniyle sağlıklı değerlendirme imkânı bulunmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilerek teknik şartnamenin, yemek gramaj listelerinin ve örnek menünün yeniden hazırlanarak ihaleye çıkılmasına karar verildiği,
Dünya Tat Yemek İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idarece alınan ihalenin iptali kararının iptal edilmesi talebiyle Ankara 1. İdare Mahkemesi’ne yapılan başvuru sonucunda, Mahkeme, ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel nitelikte hususlar var ise, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 16’ncı maddesi gereğince ihalenin ihale saatinden önce iptal edilmesi gerektiği, ihale yapılıp teklifler alındıktan sonra ve aşırı düşük değerlendirmesi yapıldıktan sonra, ihale dokümanında eksiklik bulunduğu gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesine ilişkin olarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna vararak ihalenin iptali işlemini 23.10.2014 tarihli kararıyla iptal ettiği,
Söz konusu karar üzerine idare isteklilerden teklif geçerlik sürelerini uzatmalarını ve geçici teminat vermelerini talep etmiş, Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Dünya Tat Yemek İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., İçkale Gıda İnş. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti., Danış Müth. Yemek. Tem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti., Güneş Yemek Tem. Med. A. Ş. ve Karanfil Yemek Eml. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. bu talebi kabul ederek teklif geçerlilik sürelerini uzatmış ve geçici teminatlarını vermiştir. Yapılan değerlendirme sonucu ihalenin Yaşar Sofra Gıda Tem. İnş. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Agv Gıda Yem. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmasına karar verildiği, 
Anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;
“İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. 
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı düşünülmektedir. 
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin biri haricinde diğerleri yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece, yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alınan karara katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy