(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18) 
Toplantı No: 2014/001
Gündem No: 15
Karar Tarihi: 02.01.2014
Karar No: 2014/UH.II-15 
Şikayetçi: Rasyonel Organizasyon Sağlık Eğitim Turizm Bilişim Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi, GENERAL ALİ RIZA GÜRCAN CAD. NO:31/A BLOK METROPOL CENTER KAT:7/29 İSTANBUL
İhaleyi Yapan Daire: Kamu Hastane Birliği (Bakırköy) Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Zuhuratbaba Mah.Dr. Tevfik Sağlam Cad. 25/2 Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İSTANBUL
Başvuru Tarih ve Sayısı: 23.12.2013 / 40375
Başvuruya Konu İhale: 2013/132602 İhale Kayıt Numaralı "Bakırköy Birlik Genel Sekreterliği Ve Bağlı Sağlık Tesislerine 24 Ay Süreli 1857 Kişi İle Bilgi Sistemi Kullanım, Kurulum, Network Donanım, Teknik Destek Ve Yazılım Bakım Elemanı Hizmet Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Bakırköy İli Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliği tarafından 30.10.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Bakırköy Birlik Genel Sekreterliği ve Bağlı Sağlık Tesislerine 24 Ay Süreli 1857 Kişi ile Bilgi Sistemi Kullanım, Kurulum, Network Donanım, Teknik Destek ve Yazılım Bakım Elemanı Hizmet Alımı(1. Kısım)” ihalesine ilişkin olarak Rasyonel Organizasyon Sağlık Eğitim Turizm Bilişim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.nin 04.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.12.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.12.2013 tarih ve 40375 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.12.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/4806sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuru konusu ihalenin 1'inci kısmının Asgün Turz. Tek. İnş. ve Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin uhdesinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif bedeli ile Teknik Şartname'de belirtilen giyim giderinin karşılanmasının mümkün olmadığı, ayrıca söz konusu isteklinin giyim malzemelerinin birim fiyatı için 0,01 TL'nin altında fiyat teklif ettiği, ancak 5083 sayılı Kanun uyarınca yarım Kuruşun altındaki değerlerin dikkate alınamayacağı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesine uygun olarak düzenlenmediği, proforma faturayı düzenleyen firmanın kıyafet alım satımı ile iştigal etmediği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu proforma faturaya dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanağında hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğuna dair bilgiye yer verilmediği, ayrıca bahse konu tutanakta Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılmadığı iddia edilmektedir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Bakırköy Birlik Genel Sekreterliği ve Bağlı Sağlık Tesislerine 24 Ay Süreli 1857 Kişi İle Bilgi Sistemi Kullanım, Kurulum, Network Donanım, Teknik Destek ve Yazılım Bakım Elemanı Hizmet Alımı” şeklinde belirtildiği,
Anılan Şartname’nin 20’nci maddesinde yer alan düzenlemede ihaleye kısmi teklif verilebileceğinin ifade edildiği,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde“…25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
1.KISIM; Esenyurt Devlet Hastanesi, Büyükçekmece Devlet Hastanesi, Prof. Dr. Necmi Ayanoğlu Silivri Devlet Hastanesi, Silivri Ceza İnfaz Kurumu Devlet Hastanesi, Çatalca Devlet Hastanesi ve ilgili hastanelerin Ek Hizmet binaları.
- Brüt asgari ücretin % 70 fazlası 2 kişi: Bilgi sistemi ekip sorumlusu (4 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika veya konusunda diploma sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 30 fazlası 47 kişi: Bilgi sistemi kullanım elemanı(en az 4 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika veya konusunda diploma sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 24 fazlası 85 kişi: Bilgi sistemi kullanım elemanı(en az 2 yıllık üniversite mezunu ve ilgili sertifika veya konusunda diploma sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 70 fazlası 1 kişi: Bilgi sistemi kullanım elemanı (tıbbi sekreterlik ve tıbbi dokümantasyon mezunu olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 19 fazlası 135 kişi: Bilgi sistemi kullanım elemanı (en az lise mezunu ve ilgili sertifika veya konusunda diploma sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 13 fazlası 6 kişi: Bilgi sistemi kullanım elemanı (ilgili sertifika sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 126 fazlası 4 kişi: Network, Donanım Teknik Destek ve yazılım bakım Elemanı (en az 4 yıllık üniversite mezunu olup, Network, donanım, teknik destek ve yazılım bakım konusunda mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 58 fazlası 1 kişi: Network, Donanım Teknik Destek ve yazılım bakım Elemanı (Network donanım, teknik destek ve yazılım bakım konusunda mesleki deneyimini gösteren belge veya alanında sertifika sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 64 fazlası 1 kişi: Network, Donanım Teknik Destek ve yazılım bakım Elemanı ( en az meslek lisesi mezunu olup, network donanım, teknik destek ve yazılım bakım konusunda mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika veyahut konusunda diploma sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 70 fazlası 2 kişi: Network, Donanım Teknik Destek ve yazılım bakım Elemanı (En az 2 yıllık üniversite mezunu olup, Network, Donanım, Teknik destek ve yazılım bakım konusunda mesleki deneyimini gösterir ilgili belge veya sertifika sahibi olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 81 fazlası 12 kişi: Network, Donanım Teknik Destek ve yazılım bakım Elemanı (En az iki yıllık ilgili meslek yüksekokulu mezunu olmalıdır.)
- Brüt asgari ücretin % 533 fazlası 1 kişi: Hastane Bilgi sistem yöneticisi(En az 4 yıllık üniversite mezunu olup idarede kullanılan veri tabanı, işletim sistemleri kurulum ve kullanımları konusunda üreticisinden alınmış belge sahibi olmak, ayrıca idarede kullanılacak yazılımın kaynak kodlarına müdahale edebilecek deneyim ve belgeye sahip olmalıdır.)
2014-2015 yılı toplam Yılbaşı, 1 mayıs emek ve dayanışma günü, resmi/dini bayramlar tatil toplamı 29 gün olup, çalışılacak gün sayısı ve brüt asgari ücret yüzdelik kısmı aşağıda belirtilmiştir.
- Brüt asgari ücretin % 30 fazlası (Bilgi sistemi kullanım elemanı) 145 gün
- Brüt asgari ücretin % 24 fazlası (Bilgi sistemi kullanım elemanı) 899 gün
-Brüt asgari ücretin % 19 fazlası (Bilgi sistemi kullanım elemanı) 812 gün
- Brüt asgari ücretin % 13 fazlası (Bilgi sistemi kullanım elemanı) 58 gün
- Brüt asgari ücretin % 126 fazlası (Network, donanım, teknik destek ve yazılım bakım elemanı) 29 gün
- Brüt asgari ücretin % 64 fazlası (Network, donanım, teknik destek ve yazılım bakım elemanı) 29 gün
- Brüt asgari ücretin % 81 fazlası (Network, donanım, teknik destek ve yazılım bakım elemanı) 116 gün
…25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
İstihdam edilecek Personelin yemek ihtiyaçları için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.
Yol gideri: İstihdam edilecek Personeller için Bir ( 1 ) Günlük (gidiş-dönüş) 5,44-TL Brüt yol bedeli öngörülmüş olup, sözleşme süresince 26 gün üzerinden nakdi olarak ödenecek ve maaş bordrosunda gösterilecektir.
Giyim gideri: Giyecek giderleri ayni olarak karşılanacak olup, kıyafetlerin nevi ve kaç adet verileceği teknik şartnamede ve aşağıda belirtilmiştir:
Her bir personel için 2 yıllık, Bay-bayan ceket: 4 adet, Bay-bayan pantolon: 4 adet, Bay- bayan gömlek: 4adet, Bay kravat- bayan fular: 4 adet
…25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. Söz konusu işte çalıştırılacak personel için kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2 dir.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 25’inci maddesinde yer verilen teklif fiyata dahil giderler esas alınarak yapılan hesaplama sonucunda, ihalenin 1’inci kısmına ilişkin asgari işçilik maliyeti tutarının (giyim hariç, %3 sözleşme giderleri ve genel giderler dahil) 13.225.604,50 TL’ye tekabül ettiği tespit edilmiştir.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmına 8 teklif verildiği, Akdeniz Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Ser. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin “birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti., UCS Hiz. Yön. San. Tic. A.Ş., Rasyonel Org. Sağ. Eğ. Tur. bil. Dan. Tic. Ltd. Şti.- Artaş Eğ. Sos. Hiz. Tem. Org. Ltd. Şti.- Sistem Sos. Hiz. Gıda Tek. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu,
Anılan isteklilere gönderilen 04.11.2013 tarihli yazılarda “…İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde belirtilen maliyet bileşenlerine (işçilik maliyeti, yol bedeli, giyim bedeli, firma kârı)” ilişkin açıklama sunmalarının istenildiği,
Söz konusu isteklilerin idarece belirlenen süre içerisinde açıklama sundukları, idarenin açıklamaları yeterli gördüğü ve 18.11.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 1’inci kısmını Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin uhdesinde bıraktığı, Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde“…79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
…79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri, …
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
 …
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…79.4.2.15. Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
İhalenin 1’inci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin bu kısma ilişkin açıklaması incelendiğinde, anılan isteklinin işçilik maliyetini KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden hesapladığı ve giyim hariç 13.225.604,50 TL bedel öngördüğü,
Giyim giderini tevsik etmek için BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nce düzenlenmiş proforma faturanın sunulduğu, proforma fatura üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutar tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı ve ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı,
Proforma faturada ceket için 0,00002 TL, pantolon için 0,00001 TL, gömlek için 0,00001 TL ve kravat/fular için 0,00001 TL olmak üzere 4.752 parça giyim eşyası için toplam 0,05 TL öngördüğü tespit edilmiştir.
Proforma faturanın ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutağının sunulduğu, proforma faturadaki bilgiler ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki bilgilerin uyumlu olduğu, tespit yapılan dönemin “2013 yılı, 3. dönem” olarak belirtildiği, ihale tarihinin 30.10.2013 olduğu göz önünde bulundurulduğunda, tutanağın son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin düzenlendiğinin anlaşıldığı, tutanağın ilgili meslek mensubunun kaşesi ile imzasını ve mükellefin imzasını taşıdığı görülmüştür.
Diğer yandan anılan isteklinin öngördüğü giyim gideri (%3 sözleşme giderleri ve genel giderler dahil) ile asgari işçilik maliyeti toplandığında ulaşılan 13.225.604,55 TL’nin isteklinin 13.225.604,74 TL tutarındaki teklif bedeli ile karşılandığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, her ne kadar başvuru sahibi tarafından “BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nin proforma konusu iş ile iştigal etmediği” iddia edilmekte ise de, 17.04.2013 tarihli ve 8302 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde anılan şirketin faaliyet konuları arasında “her türlü tekstil ürünlerinin, her türlü kumaşların, bezlerin, astarların..imal, alım satımlarının yapılması”nın sayıldığı göz önüne alındığında, şirketin proforma fatura düzenlediği konuda faaliyet gösterdiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin giyim giderini Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.4’üncü maddesine uygun olarak belgelendirdiği tespit edilmiştir.
Bununla birlikte, ihale komisyonu tarafından söz konusu isteklinin sunduğu proforma faturadaki birim fiyatların piyasanın olağan durumu ve ekonomik verilerle uyumlu olmadığı değerlendirilerek, Ulaştırma Vergi Dairesi Müdürlüğüne bildirimde bulunulduğu görülmüş olup, idarenin söz konusu işlemi Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.15’inci maddesine uygun bulunmuştur.
İhalenin 1’inci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi olarak belirlenen Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, anılan isteklinin işçilik maliyetini KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden hesapladığı ve giyim hariç 13.225.604,50 TL bedel öngördüğü,
İsteklinin öngördüğü giyim gideri (%3 sözleşme giderleri ve genel giderler dahil) ile asgari işçilik maliyeti toplandığında ulaşılan 13.225.653,45 TL’nin isteklinin 13.225.653,46 TL tutarındaki teklif bedeli ile karşılandığı anlaşılmıştır.
Giyim giderini tevsik etmek üzere Deniz Temizlik Tekstil Oto Kiralama- Neslihan Deniz tarafından düzenlenmiş proforma faturanın sunulduğu, proforma faturada “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı, meslek mensubu tarafından imzalanmış ve kaşelenmiş olduğu,
Proforma faturada ceket, pantolon, gömlek ve kravat/fular için 0,01 TL olmak üzere 4.752 parça giyim eşyası için toplam 47,52 TL öngördüğü tespit edilmiştir.
Proforma faturanın ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutağının sunulduğu, proforma faturadaki bilgiler ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki bilgilerin uyumlu olduğu, tespit yapılan dönemin “2013 yılı” olarak belirtildiği, tutanakta meslek mensubunun imzası ile mükellefin imzasının yer aldığı, kaşeleme işleminin Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen kaşe kullanılarak görülmüştür.
Maliyet/satış tutarı tespit tutanağında tespit yapılan dönem “2013” olarak belirtilmiş, ancak hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğu açıkça belirtilmemiştir. Bununla birlikte söz konusu tutanakta “Kamu İhale Genel Tebliğine göre teklif fiyatına konu işle ilgili proforma faturayı verenin, proforma fatura muhteviyatı mala ilişkin son geçici vergi beyanname dönemine ait olarak yasal defter ve belgelerine göre hesaplanan ağırlıklı ortalama birim maliyeti aşağıda olduğu gibidir.” ifadesinin yer alması nedeniyle, ilgili meslek mensubunun tutanağı son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin düzenlediğini beyan ettiği, bu hususa ilişkin sorumluluğun tutanağı düzenleyen meslek mensubuna ait olduğu göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Ayrıca idare tarafından, söz konusu isteklinin sunduğu proforma faturadaki birim fiyatların piyasanın olağan durumu ve ekonomik verilerle uyumlu olmadığı değerlendirilmiş olup, Bakırköy Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne ilgili proforma faturaların gönderildiği belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, ekonomik açıdan birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin açıklamaları mevzuata uygun bulunmuştur.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesinde yer alan “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklaması çerçevesinde personel çalıştırılmasına dayalı başvuru konusu ihalede kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekmektedir.
İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde ihalenin 1’nci kısmına ilişkin yüklenici kârının 221.086,67 TL olarak belirtilmesi ve kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının 13.395.251,38 TL’ye tekabül etmesine karşın, bu tutarın altında teklif sunan Kent Sosyal Hizmetleri Turizm Dağıtım Organizasyon İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı görülmüştür.
Bununla birlikte İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda, ihalenin 1’inci kısmında ekonomik açıdan birinci ve ikinci avantajlı teklif olarak belirlenen isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu anlaşıldığından, söz konusu istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaması hususunun ihalenin sonucuna etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmına 8 teklif verildiği, Akdeniz Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Ser. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin “birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti., UCS Hiz. Yön. San. Tic. A.Ş., Rasyonel Org. Sağ. Eğ. Tur. bil. Dan. Tic. Ltd. Şti.- Artaş Eğ. Sos. Hiz. Tem. Org. Ltd. Şti.- Sistem Sos. Hiz. Gıda Tek. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu isteklilerin idarece belirlenen süre içerisinde açıklama sundukları, idarenin açıklamaları yeterli gördüğü ve 18.11.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 1’inci kısmını Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin uhdesinde bıraktığı, Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti., Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Rasyonel Org. Sağ. Eğ. Tur. bil. Dan. Tic. Ltd. Şti.- Artaş Eğ. Sos. Hiz. Tem. Org. Ltd. Şti.- Sistem Sos. Hiz. Gıda Tek. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve UCS Hiz. Yön. San. Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirilmesi sonucunda;
1- Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 4 kalemden oluşan çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,00001 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 0,05 TL fiyat öngören BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 25.10.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin ihalenin birinci kısmında bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından birinci kısma ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı olmak üzere 0,00001 TL birim fiyatın önerildiği, önerilen bu birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.ile anılan şirketin SMMM’si olan Fatma ATASEVEN’in bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
2-Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 4 kalemden oluşan çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 51,32 TL fiyat öngören Deniz Temizlik Tekstil Oto Kiralama- Neslihan DENİZ tarafından istekli adına tanzim edilen 28.10.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanaklarının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin ihalenin birinci kısmında bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3-Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen Rasyonel Org. Sağ. Eğ. Tur. bil. Dan. Tic. Ltd. Şti.- Artaş Eğ. Sos. Hiz. Tem. Org. Ltd. Şti.- Sistem Sos. Hiz. Gıda Tek. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 4 kalemden oluşan çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 47,52 TL fiyat öngören Kısmetim İş Elbiseleri Güvenlik ve Konf. tarafından istekli adına tanzim edilen 30.10.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin ihalenin birinci kısmında bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
4-Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen UCS Hiz. Yön. San. Tic. A.Ş.tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 4 kalemden oluşan çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 230,27 TL fiyat öngören Ce-Ka Konfeksiyon-Cemal KARATAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen bila tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin ihalenin birinci kısmında bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksitakdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturada önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen;
Şikayet konu ihalenin birinci kısmında, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde görülen Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti., Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Rasyonel Org. Sağ. Eğ. Tur. bil. Dan. Tic. Ltd. Şti.- Artaş Eğ. Sos. Hiz. Tem. Org. Ltd. Şti.- Sistem Sos. Hiz. Gıda Tek. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve UCS Hiz. Yön. San. Tic. A.Ş.-İs İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ’nin teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından birinci kısma ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı olmak üzere 0,00001 TL birim fiyatın önerildiği, önerilen bu birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.ile anılan şirketin SMMM’si olan Fatma ATASEVEN’in bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine katılmıyorum.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde “başvuru konusu ihalenin 1'inci kısmının Asgün Turz. Tek. İnş. ve Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin uhdesinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise Prizma Personel Destek Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif bedeli ile Teknik Şartname'de belirtilen giyim giderinin karşılanmasının mümkün olmadığı, ayrıca söz konusu isteklinin giyim malzemelerinin bitim fiyatı için 0,01 TL'nin altında fiyat teklif ettiği, ancak 5083 sayılı Kanun uyarınca yarım Kuruşun altındaki değerlerin dikkate alınamayacağı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesine uygun olarak düzenlenmediği, proforma faturayı düzenleyen firmanın kıyafet alım satımı ile iştigal etmediği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu proforma faturaya dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanağında hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğuna dair bilgiye yer verilmediği, ayrıca bahse konu tutanakta Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılmadığı” şeklinde dile getirdiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağan dışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.
İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacaktır.
İnceleme konusu ihalede,
İhalenin birinci ve üçüncü kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. aşırı düşük teklif açıklamasında, ihale konusu işin birinci kısmında çalışacak personele verilecek 4752 parça giyim giderini belgelendirmek üzere BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış proforma faturayı sunmuştur. Proforma fatura incelendiğinde ceket için 0,00002 TL, pantolon için 0,00001 TL, gömlek için 0,00001 TL ve kravat/fular için 0,00001 TL olmak toplam 0,05 TL, ihale konusu işin üçüncü kısmında çalışacak personele verilecek 11.136 parça giyim giderini belgelendirmek üzere BŞR Reklam Organizasyon Mat. Teks. ve Tem. Nak. Elek. Elkr. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış proforma faturayı sunmuştur. Proforma fatura incelendiğinde ceket için 0,00002 TL, pantolon için 0,00001 TL, gömlek için 0,00001 TL ve kravat/fular için 0,00001 TL olmak toplam 0,15 TL fiyat öngörüldüğü görülmüştür.
Her bir giyim parçası için öngörülen bu tutar kuruşun altında olduğundan yasal olarak geçerliliği bulunmamaktadır. Mevzuat gereği yarım kuruşun altı aşağı doğru yuvarlanması gerektiğinden esasen başvuru sahibinin giyim için herhangi bir bedel öngörmediği değerlendirilmiştir. Kaldı ki toplamda öngörülen tutar ödenebilecek bir meblağ olmakla birlikte birim fiyat anlamında bir kuruşun altında bir bedelin ödenmesi de mümkün değildir. Bu nedenle Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin ihalenin birinci ve üçüncü kısmına verdiği teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Diğer yandan; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Prizma Pers. Des. Hiz. Ltd. Şti.- Akelsan Elek. Sis. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasında, giyim bedelini belgelendirmek üzere sunduğu Deniz Temizlik Tekstil Oto Kiralama- Neslihan Deniz tarafından düzenlenen proforma faturada, ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek giyim malzemelerinin birim fiyatının 0,01 TL olduğunun belirtildiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen Deniz Temizlik Tekstil Oto Kiralama- Neslihan Deniz’in bağlı olduğu İstanbul Bakırköy Vergi Dairesine bildirimde bulunulması anılan Tebliğ gereğidir.
Açıklanan nedenlerle; ihalenin birinci ve üçüncü kısmına aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunduğu açıklamaları, Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmayan Asgün Tur. Tek. İnş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin de değerlendirme dışı bırakılması yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi, ayrıca yukarıda belirtilen bildirimin yapılması gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy