(5174 S. K. m. 51) (4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 59) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 79) 
Toplantı No: 2013/031
Gündem No: 9
Karar Tarihi: 18.04.2013
Karar No: 2013/UH.III-1809  
Şikayetçi: Şimal Temizlik Hizmetleri Yemek İmal Dağıtım İnşaat Turizm Kırtasiye Medikal San. ve Tic. Ltd. Şti. (11.03.2013 Tarih ve 2013/021 nolu Kurul Toplantısı; Gündem No:69), HİSARİÇİ MAH. BOZKURT SOK. 2.VAKIF İŞHANI A BLOK NO:4/409 BALIKESİR 
İhaleyi Yapan Daire: Balıkesir Özel İdaresi İnsan Kaynakları Ve Eğitim Müdürlüğü, Eski Kuyumcular Mahallesi Mekik Sokak Özmerkez Binası Kat:1 No:110 10100 BALIKESİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 21.02.2013/6482
Başvuruya Konu İhale: 2012/159227 İhale Kayıt Numaralı "Balıkesir İl Özel İdaresi Malzemesiz Genel Temizlik Hizmet Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Balıkesir Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü tarafından 26.11.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Balıkesir İl Özel İdaresi Malzemesiz Genel Temizlik Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Şimal Temizlik Hizmetleri Yemek İmal Dağıtım İnşaat Turizm Kırtasiye Medikal San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 06.02.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.02.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.02.2013 tarih ve 6482 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.02.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/807-01 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklif ile ihale konusu işin gerçekleştirilemeyeceği, bu istekli tarafından sunulan 388.958,83 TL'lik teklifin 389.222,35 TL olarak hesaplanması gereken asgari işçilik maliyetinden düşük olmasına rağmen kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu,
2) Starpak Otomasyon İnş. Gıda Turizm ve Tem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan proforma faturayı düzenleyen firmanın adresinde böyle bir firmanın olmadığının belirtildiği, bu hususta ilgili firma hakkında suç duyurusunda bulunulup bulunulmadığının ve ne tür bir uygulama yapıldığının bilinmediği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde de “(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale komisyonu;
a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.
(4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.” hükmüne yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde hizmet alımı ihalelerine mahsus olmak üzere, anılan Kanun ve Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında idarelerce uyulması gerekli kurallar tayin edilmiş ve istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmasında kullanılabilecek yöntemler belirlenmiştir. Söz konusu maddenin aşağıda yer alan alt maddelerinde şu açıklamalara yer verilmiştir:
“79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.6. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir.
79.4.2.7. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
79.4.2.8. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)
79.4.2.9. İstekli tarafından perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarının kullanılması halinde, ilgili mala ait sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir fiyatı gösteren mağaza veya market yönetimince onaylanmış kataloğu sunması yeterlidir.
79.4.2.10. İstekli tarafından ticaret borsalarında oluşan fiyatların kullanılması halinde, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son işlem tarihinde gerçekleşen asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.
79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.
79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.
İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
79.4.2.13. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.
(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.
Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.
79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
…
79.4.2.23. Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir.
 Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulamasında giyim bedeli ise önemli bir bileşen olarak görülecek ve isteklilerce giyim bedelini tevsik eden belgeler sunulacaktır. Giyeceklerin daha önce alındığı ve bunun için bir gider öngörülmediği gibi açıklamalar kabul edilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır.
…”
Başvuruya konu ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,
“25.1. Yemek, yol, vergi, resim ve harçlar
25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
- Vali konağı ve Vali Makamı'nda Çalışan Personele (6 kişi) brüt asgari ücretin %50 fazlası verilecektir.
- Özmerkez Binası ve 2. Hizmet Binasında Çalışan Personele (12 kişi) brüt asgari ücretin %15 fazlası verilecektir.
- Vali konağı ve Vali Makamı için Ulusal bayram ve genel tatil günleri 14,5 gün x 2 İşçi = 29 gündür.
- Özmerkez binası ve 2. Hizmet Binası için Ulusal bayram ve genel tatil günleri 14,5 gün x 2 İşçi = 29 gündür.
- İşçiler, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. tatil günleri ve eleman sayıları teknik şartnamenin 6.maddesinde belirtilmiştir. Tatil günleri çalışmaları o ayki SSK Bildirgelerinde görülecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
-Yemek ve yol giderleri nakdi olarak idarece verilecek ve bu bedel aylık ödemelerde yüklenicisine ödenecek olup; Yüklenici firmaca çalışan personele verilerek maaş bordrosunda brüt olarak gösterecektir. Yol Bedeli olarak bir işciye günlük 2,20 TL. Yemek bedeli olarak da 7,00TL. (Aylık 26 gün) verilecektir.
-01.01.2013-31.12.2013 dönemi Temizlik Personelinin giyeceği, niteliği teknik şartnamede belirtilen bir yazlık ve bir kışlık pantolon,yazlık ve kışlık önlük,ve bir çift ayakkabı yüklenici tarafından ayni (giysi) olarak karşılanacak ve istekliler tekliflerine giyim bedelini dahil ederek vereceklerdir.
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Diğer giderler:
Yemek ve Yol Giderleri, resim, harç ve vergiler
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası Prim Oranı:% 1,5 ? tir.” düzenlemesi bulunmaktadır. Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı dokuzuncu maddesinde ise“9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2013; işi bitirme tarihi 31.12.2013” düzenlemesi yer almaktadır.
İdarece, işçilik hesaplama modülü kullanılarak, %3 sözleşme gideri ve kâr dâhil yaklaşık maliyetin Çizelge 1’deki gibi belirlendiği,
Çizelge 1. İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet bileşenleri
Yaklaşık Maliyet Bileşenleri                                                                                    TL
Vali Makamı ve Vali Konağı için temizlik personeli (6 kişi)                                    151.061,05
Özmerkez Binası ve 2. Hizmet Binası için temizlik personeli (12 kişi)                    240.444,42
Kâr                                                                                                                           58.725,82
Toplam                                                                                                                     450.231,29
İdari Şartname’nin yukarıda yer verilen 25’inci maddesi uyarınca teklif fiyata dâhil edilmesi gereken giderlerin asgari işçilik maliyetin (yemek ve yol dâhil) ile giyim gideri olduğu, bu doğrultuda asgari işçilik maliyetinin 388.911,60 TL olarak hesaplanması gerektiği,
Dolayısı ile; personel çalıştırılmasına dayalı söz konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin (388.911,60 TL) altında kalan isteklilerin tekliflerinin doğrudan değerlendirme dışı bırakılması, asgari işçilik maliyetinin üzerinde olmakla birlikte kâr hariç yaklaşık maliyetin (asgari işçilik maliyetinin yukarıdaki gibi 388.911,60 TL olarak düzeltilmesi akabinde 391.431,60 TL olarak hesaplanmıştır) altında olan isteklilerin ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’ncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklaması uyarınca aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması, sunulan açıklamalar dikkate alınmak kaydıyla teklif edilen fiyattan istekli tarafından öngörülen asgari işçilik haricindeki giderler ile kâr çıkarıldığında geriye kalan miktar ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılayamayan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması, diğer istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi doğrultusunda değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda; ihale üzerinde bırakılan Eylül Yönetim Sistemleri İnsan Kaynakları Danışmanlık Temizlik Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan teklif fiyatının 388.958,83 TL olduğu, bu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde %3 sözleşme gideri dâhil olmak üzere giyim gideri olarak 46,35 TL ve firma kârı olarak da 0,65 TL öngörüldüğü, bu giderlerin teklif bedelinden çıkarılması ile elde edilen 388.911,83 TL’nin de teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşıladığı,
Giyim giderine ilişkin olarak Semiha KAYALAR Tekstil Ürünleri Toptan Satışı İş Kıyafetleri İş Güvenliği Kıyafetleri, Ayakkabı Ticareti firmasından alınmış 23.11.2012 tarihli, serbest muhasebeci mali müşavir imza ve kaşesini taşıyan ve Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.4.2.4’üncü maddesinde belirtilen ifadelerin yer aldığı proforma faturanın sunulduğu,
Söz konusu proforma faturanın; doğru ve gerçek olup olmadığı hususunda ihale komisyonunca 03.12.2012 tarih ve 16223 sayılı yazı ile anılan proforma faturayı düzenleyen firmanın bağlı bulunduğu Kurtdereli Vergi Dairesi nezdinde yapılan mükellefiyet kaydı sorgulaması neticesinde uygun bulunarak bu istekli tarafından sunulan açıklamaların değerlendirmeye alındığı,
Netice itibarı ile bu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olduğu tespit edildiğinden bu istekli tarafından sunulan açıklamaların ihale komisyonunca uygun bulunması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerden Starpak Otomasyon İnş. Gıda Turizm ve Tem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. tarafından giyim giderine ilişkin olarak Hak Basın Yayın Organizasyon ve Temizlik Hizm. San. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış 25.11.2012 tarihli proforma faturanın sunulduğu, söz konusu proforma faturanın doğru ve gerçek olup olmadığı hususunda ihale komisyonunca 03.12.2012 tarih ve 16224 sayılı yazı ile anılan proforma faturayı düzenleyen firmanın bağlı bulunduğu Kocasinan Vergi Dairesi nezdinde sorgulandığı,
Anılan Vergi Dairesi’nin 31.12.2012 tarih ve 2777 sayılı cevabı yazısında “… ödevlinin faaliyetine devam edip etmediği ile ilgili yapılan yoklama işlemi sonucunda, mükellefin yerinde bulunmadığı ve ilgili adreste ödevlinin faaliyetinin olmadığının beyanen tespit edildiği 12.12.2012 tarihli yoklama fişinde belirtilmiş olup yoklama fişinin bir örneği yazımız ekinde sunulmuştur.” ifadesine yer verildiği, bunun üzerine söz konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayarak bu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler arasında bunun dışında başkaca bir işlem tesis edilip edilmediği hususunda tespit yapılmasına olanak tanıyacak bir bilgi yahut belgenin bulunmadığı,
Netice itibarı ile idare tarafından konunun ilgili Vergi Dairesi’ne de intikal ettirilmiş olduğu dikkate alındığından konuya ilişkin olarak Kamu İhale Kurumu tarafından bunun dışında inceleme yapılmasına mahal bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
1) Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerden Öztem Temizlik Bilgisayar Otomasyon Hizmetleri Mutfak Servisi Taşımacılık Servisi Sayaç Okuma Çevre Düzenleme Hizmetleri Limited Şirketi - İdil Grup Yemek İmal Dağıtım Temizlik Otomasyon Hasta Ziyaretçi Yönlendirme Hizmetleri Tıbbi Sek. İnş. Kır. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi tarafından sunulan 388.659,31 TL teklifin asgari işçilik maliyetinin altında olduğu tespit edildiğinden, bu istekli tarafından sunulan teklifin ihale komisyonu kararında belirtilen gerekçeden evvel doğrudan bu sebeple değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte birlikte, anılan isteklinin teklifi idarece aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakıldığından söz konusu aykırılığın bu istekli bakımından sonuca etkili olmadığı anlaşılmıştır.
2) Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerden Starpak Otomasyon İnş. Gıda Turizm ve Tem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan teklif fiyatının 389.278,51 TL olduğu, bu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde %3 sözleşme gideri dâhil olmak üzere giyim gideri olarak 367,10 TL ve firma kârı olarak da 0,10 TL öngörüldüğü, bu giderlerin teklif bedelinden çıkarılması ile elde edilen 388.911,31 TL’nin ise teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamadığı tespit edildiğinden, bu istekli tarafından sunulan teklifin ihale komisyonu kararında belirtilen gerekçeden evvel doğrudan bu sebeple değerlendirme dışı bırakılması gerekmekle birlikte, anılan isteklinin teklifi idarece aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakıldığından söz konusu aykırılığın bu istekli bakımından sonuca etkili olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği birinci ve ikinci iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca,“itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Eylül Yönetim Sistemleri İnsan Kaynakları Danışmanlık Temizlik Ticaret Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 18’er adet yazlık pantolon, kışlık pantolon, yazlık önlük, kışlık önlük ve ayakkabı için 0,50 TL olarak önerilen birim fiyatlar ile toplamda 45,00 TL fiyat öngören Semiha Kayalar Tekstil Ürünleri Toptan Satışı İş Kıyafetleri İş Güvenliği Kıyafetleri, Ayakkabı Ticareti firması tarafından istekli adına tanzim edilen 23.11.2012 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturadaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen, aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Eylül Yönetim Sistemleri İnsan Kaynakları Danş. Temz. Tic. Ltd. Şti.’ninteklifinin belirtilen gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususa ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan“itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karar gerekçesine katılmıyorum.
EK GEREKÇE
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında;Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.
İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağından;
İnceleme konusu ihalede,
İhale üzerinde bırakılan Eylül Yönetim Sistemleri İnsan Kaynakları Danışmanlık Temizlik Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamasında, giyim bedelini belgelendirmek üzere sunduğu Semiha Kayalar Tekstil Ürünleri Toptan Satışı İş Kıyafetleri İş Güvenliği Kıyafetleri, Ayakkabı Ticaret Firması tarafından düzenlenen proforma faturada, toplam giyim bedelinin %3 sözleşme gideri dahil 46,35 TL (18 işçi için kişi başı 1 yazlık bir kışlık pantolon, yazlık ve kışlık önlük, bir çift ayakkabı) olduğunun belirtildiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının ilgili meslek mensubundan idarece istenilerek gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen Semiha Kayalar Tekstil Ürünleri Toptan Satışı İş Kıyafetleri İş Güvenliği Kıyafetleri, Ayakkabı Ticaret Firmasının bağlı olduğu Kurtdereli Vergi Dairesine bildirimde bulunulması,
Anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemizle, karara katılıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy