(4734 S. K. m. 54, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 45)
Toplantı No: 2012/019
Gündem No: 77
Karar Tarihi: 19.03.2012
Karar No: 2012-UY.II-1407
Şikayetçi: Cemer İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti., Onur Mahallesi Selluka Sokak No:1 D.1 İZMİR
İhaleyi yapan idare: Atça Belediyesi, Çelebioğlu Mahallesi Park Meydanı No:1 09650 AYDIN
Başvuru tarih ve sayısı: 22.02.2012 / 7460
Başvuruya konu ihale: 2011/159051 İhale Kayıt Numaralı "Atça Belediyesi Konuk Evi Projesi Yapım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 14.03.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.Y.(821).(0218)./2012-14E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Atça Belediyesi tarafından 18.01.2012tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Atça Belediyesi Konuk Evi Projesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Cemer İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 14.02.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.02.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 22.02.2012 tarih ve 7460 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.02.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği bedel ile ihale konusu işin teknik şartnameye uygun olarak gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı, söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmemesi gerektiği, ayrıca aşırı düşük teklif sorgulama kriterlerinin belirlenmesi konusunda yeterli incelemenin yapılmadığı iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuruya konu ihalenin “Konuk Evi Yapım İşi” olduğu, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 8 isteklinin teklif verdiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun38 inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
İhale komisyonunun 08.02.2012 tarihli kararında ihaleye teklif veren 6 isteklinin teklifinin geçerli olduğu, sınır değerin altında teklif veren 1 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği hususlarına yer verilerek, Zeray İnş. Taah. Nak. Tem. Özel Güvenlik Zirai ve Orman Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamasının yeterli olduğu belirtilmek suretiyle ihalenin adı geçen istekli üzerinde bırakılmasına
Oybirliği ile karar verildiği anlaşılmıştır.
Teklifi sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen 31.01.2012 tarih ve 077 sayılı yazı ile Kamu İhale Kanunun 38 nci maddesi uyarınca söz konusu istekliden 7 işgünü içerisinde yazılı olarak açıklama talep edildiği ve örnek analiz formatı ile yaklaşık maliyetin % 80 ‘nini oluşturan iş kalemleri listesine yer verildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun 38 inci ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60 ıncı maddelerinde, ihale komisyonunun diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre aşırı düşük teklifleri tespit edeceği ve aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine bu teklif sahiplerinden tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili yazılı açıklama istemesi ve bu açıklamalar çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapması gerektiği hükme bağlanmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinde; “İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır.” açıklaması,
Anılan Tebliğin 45.1.2 nci maddesinde; “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının% 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.” açıklaması,
Anılan Tebliğin 45.1.2.3 üncü maddesinde; “İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.” açıklaması,
Yer almaktadır.
Bu çerçevede, yukarıda aktarılan Kamu İhale Genel Tebliği maddeleri uyarınca;
İdarelerin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere yaklaşık maliyet hesabı sırasında “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ve “sıralı analiz girdileri tablosu” oluşturması, ihale komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemlerinin sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri olarak belirlenmesi ve bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmaması, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı k?r ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi ve bu analiz girdileri için açıklama yapılmasının istenilmemesi, teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden istenecek açıklama yazısında açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları ile açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirtilmesi ve isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu ihalede de aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesi noktasında yukarıda değinilen Tebliğ hükümlerinin göz önünde bulundurulması gerektiği hususunda tereddüt bulunmamaktadır.
İdarece gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, idarece kamu kurum ve kuruluşlarının 2010 yılı fiyatlarına dayalı olarak oluşturulan yaklaşık maliyet hesabı esas alınarak “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” oluşturulduğu görülmekle birlikte, “sıralı analiz girdileri tablosunu” oluşturulmadığı görülmüştür. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen yazı ekinde hangi analiz girdilerinin esas alınarak açıklama yapılması gerektiğine ilişkin bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla söz konusu hususun yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda idarenin Kamu İhale Genel Tebliğine aykırı olduğu tespit edilen işlemlerinin ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin yaptığı aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu yönündeki değerlendirmenin iptal edilmesi; mevcut açıklama dikkate alınmaksızın; teklifi sınır değerin altında kalan istekliden yeniden Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 nci maddesine uygun şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve ilgili yazıda açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirtilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Karşı Oy:
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiasına yönelik olarak Kurul çoğunluğunca verilen karar ile;
“……
İdarece gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, idarece 2010 yılı fiyatlarına dayalı olarak oluşturulan yaklaşık maliyet hesabı esas alınarak “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” oluşturulduğu görülmekle birlikte, “sıralı analiz girdileri tablosunu” oluşturulmadığı görülmüştür. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen yazı ekinde hangi analiz girdilerinin esas alınarak açıklama yapılması gerektiğine ilişkin bir belirleme yapılmadığı, söz konusu hususun yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda idarenin Kamu İhale Genel Tebliğine aykırı olduğu tespit edilen işlemlerinin ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin yaptığı aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu yönündeki değerlendirmenin iptal edilmesi; mevcut açıklama dikkate alınmaksızın; teklifi sınır değerin altında kalan istekliden yeniden Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 nci maddesine uygun şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve ilgili yazıda açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirtilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” gerekçeleri üzerinden “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Anılan Karar ile yapılan değerlendirme ile, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan bir isteklinin yapmış olduğu açıklamaların idarece uygun görülmesi işlemleri ile idarece tekliflerin değerlendirilmesine yönelik yapılan bütün işlemlerin iptal edilerek, aşırı düşük teklif aşamasında sorgulamaya tabi tutulacak iş kalem/gruplarının her birine ilişkin olarak açıklama istenilecek ve istenilmeyecek analiz girdilerinin tespit edilmesi, mevcut yapılmış açıklamalar ile idarece yapılan değerlendirmeler dikkate alınmaksızın yapılan tespitler doğrultusunda yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği ve sorgulamanın, Kamu İhale Genel Tebliğinde belirtilen açıklamalara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Kamu İhale Tebliği uyarınca, idarece 2010 yılı fiyatlarına dayalı olarak hesaplanan, yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer alan, yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmını oluşturan iş kalemlerine ait analizlerin hazırlandığı, ancak bu iş kalemlerinin her birine ilişkin olarak sıralı analiz girdileri listesinin hazırlanmadığı, idarece hesaplanan sınır değerin altında kalan bir isteklinin teklifinin geçerli olduğu, bu isteklilerden yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmını oluşturan iş kalemlerinin teklif bileşenleri üzerinden açıklama istenilmesi üzerine bu istekli tarafından idareye aşırı düşük açıklama sunduğu, idarece, anılan Tebliğ açıklamalarına aykırı olarak, oluşturulan “Sıralı İş Kalemleri/grupları” listesindeki her bir iş kalemine yönelik olarak “açıklama istenilecek-istenilmeyecek analiz girdileri” listesinin oluşturulmadığı, idarenin aşırı düşük teklif sorgulama işlemini kamu ihale mevzuatına uygun bir şekilde gerçekleştirmeden aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklinin açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı hususu göz önüne alındığında;
Anılan Tebliğ uyarınca, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken yaklaşık maliyetinin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemlerinin her birinin ayrı ayrı aşırı düşük sorgulamaya konu edilebileceği, ayrıca, bu iş kalemlerinin her birine ilişkin olarak, tutarı kar ve genel gider hariç iş kalemi analiz toplamının % 3’üneeşit ve altında olan analiz girdileri için isteklilerden açıklama yapılması istenilemeyecek olduğundan,
İdarece, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere yaklaşık maliyet hesabı sırasında oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları” listesi ile bu listedeki iş kalemlerinin her birine ilişkin olarak “sıralı analiz girdileri” tablosunun aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında sorgulama verecek istekliye verilmesi, oluşturulan bu tablolardan yararlanılarak, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi ve bu analiz girdileri için açıklama yapılmasının istenilmemesi gerekmektedir.
İdarece “Sıralı İş Kalemleri/grupları” listesindeki her bir iş kalemine yönelik olarak bir istekliye yönelik olarak aşırı düşük sorgulamaya ilişkin açıklamalarının yapılmasının istenildiği, bu isteklinin teklifinin % 80 ini oluşturan “Sıralı İş Kalemleri/grupları” üzerinden açıklamalarını sunduğu, bu açıklamalar içinde idarece oluşturulmayan “açıklama istenilecek-istenilmeyecek analiz girdileri”nin de bulunduğu, bu istekliye ilişkin yapılan bu açıklamaların idarece incelenmesi sonucunda uygun bulunduğu ve buna ilişkin gerekçeli kesinleşen ihale kararının isteklilere bildirildiği bu süreçten sonra, isteklilerin ihale tarihinde verdikleri tekliflerinin tüm unsurları için irade beyanında bulunmuş olması nedeni ile tekliflerinin bütün evrakı ile unsurlarının aksi bir karar olmadıkça değiştirilemeyeceği düşüncesi ile, aşırı düşük açıklamaları idarece uygun görülen bu isteklinin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında teklifinin % 80 lik kısmının tümü üzerinden yapmış olduğu açıklamaların tevsiki amacıyla sunduğu belge ve bilgilerin mevcudiyeti karşısında, Kurul Kararı uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması sunan bu istekliden bu belgelerin tekrar istenmesinin mevzuata ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5 inci maddesindeki temel ilkelerine aykırı olduğu aşikardır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı37 inci maddesinin ilk fıkrasında;
“İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükmün açıklanmasına yönelik olarak Kamu İhale Tebliğinin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı 16.6 maddesinde;
“16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.
16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.
16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.
16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve tamamlatılamayacaktır.” açıklamaları ile,
Aynı Tebliğin “İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumu”na ilişkin 45.1.17. maddesinde; ”..yeniden bir sınır değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden belirlenmesi gerekmektedir.” açıklaması,
Yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Kanun hükmü ve Tebliğ açıklamaları uyarınca,ihale komisyonu tarafından tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere tekliflerde net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerinin açıklanmasının istenebileceği, bu açıklamanın, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilemeyeceği, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksiklikleri bulunan tekliflere yönelik mevcut evraktaki bilgi eksikliğinin tamamlatılabileceği yönünde isteklilere makul süre verilebileceği, bu açıklamanın yazılı olarak istenilmesi durumunda da, tamamlatılmaya yönelik cevap vermeyen istekliler nezdinde de, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği, bu fiilin 4734 sayılı Kanunun ağır müeyyidelerinden sayıldığı, diğer yandan da, geçerli olan teklif sayısında değişiklik olduğuna yönelik düzelti işlem uygulanırken aşırı düşük sorgulama sürecinde teklif geçerlik süresinin dolması halinde, aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden belirlenmesi gerektiği, idarece ilk komisyon kararında aşırı düşük teklif sorgulamasında geçersiz teklif kabul edilen isteklilerin varlığı durumunda bu tekliflerin bedellerinin yeniden tespit edilecek sınır değer hesabında göz önüne alınacağı ancak bu tekliflere yeniden aşırı düşük açıklama verme imkânı tanınmaması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalar göz önüne alındığında; sırf “sıralı iş kalemleri/grupları” listesindeki her bir iş kalemine ilişkin olarak “sıralı analiz girdileri” tablosunun oluşturulmadığı gerekçesi ile, bu istekli tarafından, açıklama istenilmeyecek “sıralı analiz girdileri”ni de içeren“sıralı iş kalemleri/grupları” listesindeki iş kalemlerinin tümü üzerinden yapılan ve idarece uygun görülen açıklamaların, aşırı düşük sorgulama veren istekliye, aşırı düşük açıklamaların uygun bulunduğu bu süreçte, isteklilerin ihale tarihinde verdikleri tekliflerinin tüm unsurları için irade beyanında bulunmuş olması nedeni ile tekliflerinin bütün evrakı ile unsurlarının aksi bir karar olmadıkça değiştirilemeyeceği düşüncesi ile, aşırı düşük açıklamaları idarece uygun görülen isteklinin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında tekliflerinin % 80 lik kısmının tümü üzerinden yapmış olduğu açıklamaların tevsiki amacıyla sunduğu belge ve bilgilerin mevcudiyeti karşısında, Kurul Kararı uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması sunan bu istekli ile hiç sunmayan istekliden bu belgelerin tekrar istenmesinin, aşırı düşük sorgulama aşamasında tekliflerinin niteliğini değiştirecek bileşen unsurlarının ve bunlara ilişkin evrakların tamamlatılması anlamına geleceği, bu işlemlerin Kanun ve ilgili mevzuattaki müeyyidelerinin 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 235 inci maddesindeki ağır suçlara tekabül ettiği göz önüne alındığında, aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik bu bilgi ve evraklarının tamamlatılması anlamına gelecek Kurul Kararı gerekçesinin, hukuka, mevzuata ve ihale mantığına aykırılık içerdiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince, “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin kararına katılmıyorum. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy