(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (5174 S. K. m. 51) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18)  (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 79) 
Toplantı No: 2014/015
Gündem No: 26
Karar Tarihi: 19.02.2014
Karar No: 2014/UH.III-1006
Şikayetçi: Karsak Sosyal Hiz. Nak. İnş. Malz. San. Ve Tic. Ltd. Şti., EHLİBEYT MAH. 1267 SOK. 1/5 BALGAT ANKARA
İhaleyi Yapan Daire: Çankırı Belediyesi Park Ve Bahçeler Müdürlüğü, Cumhuriyet Mahallesi Atatürk Bulvarı 15 18100 ÇANKIRI
Başvuru Tarih ve Sayısı: 06.01.2014/561
Başvuruya Konu İhale: 2013/162414 İhale Kayıt Numaralı "2014 Yılı Park-Orta Refüj Ve Yeşil Alanların Bakım Onarım Ve Sulanması" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Çankırı Belediye Başkanlığı Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından 02.12.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2014 Yılı Park-Orta Refüj ve Yeşil Alanların Bakım Onarım ve Sulanması” ihalesine ilişkin olarak Karsak Sosyal Hiz. Nak. İnş. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.12.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.12.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.01.2014 tarih ve 561 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.01.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/124 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 0,32 TL bedelle 315 parça kıyafet giderinin karşılanmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, giyim giderleri için belirlenen 0,001 TL birim fiyatın tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, ayrıca proforma faturanın alanında faaliyet göstermeyen yetkisiz kişilerce düzenlendiği, anılan sebeplerle isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2014 Yılı Park-Orta Refüj ve Yeşil Alanların Bakım Onarım ve Sulanması
b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.Ulaşım Vergi, Resim, Harç vb. tüm giderler sözleşme fiyatına dahildir.
25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
ustalara %25 asgari ücret fazlası
şoförlere %35 asgari ücret fazlası
düz işçilere %5 asgari ücret fazlası ödenecektir.
fazla çalışma yapılmayacak yapılan fazla mesai için yerine izin verilecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Çalışacak Personelin Her Birine
Yazlık İşçi Tulumu 2 Adet
Yelek Fosforlu Yazılı 1 Adet
İş Eldiveni 2 Adet
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. 2” düzenlemesi yer almaktadır.
İhalenin ilk olarak Altınel Sosyal Hizm. Tur. Gıd. Bil. Tek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. uhdesinde bırakıldığı, ancak Karsak Sosyal Hizmetler Nak. İnş. ve İnş. Mlz. San. Tic. Ltd. Şti.nin idareye yaptığı şikâyet başvurusu idarece kısmen haklı bulunarak işçilik kalemleri hesaplamalarında virgülden sonra 3 (üç) basamak kullanarak hesaplama yaptığı gerekçesiyle Altınel Sosyal Hizm. Tur. Gıd. Bil. Tek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, isteklinin Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi’nin sunduğu açıklamaya ilişkin iddiasının ise idarece yerinde görülmeyerek ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı, bu karar üzerine isteklinin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
…79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklamaları bulunmaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemeler doğrultusunda yapılan hesaplamada kıyafet bedeli hariç asgari işçilik tutarının 1.120.555,08 TL olduğu tespit edilmiştir.
Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, asgari işçilik maliyetinin 1.120.555,08 TL olarak hesaplandığı, giyim gideri için %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil 0,33 TL öngörüldüğü, böylece teklifin 1.120.555,41 TL olarak oluşturulduğu tespit edilmiştir.
İstekli tarafından giyim için öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen proforma faturanın sunulduğu, proforma faturanın üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” şerhinin ve meslek mensubu imzası ile kaşesinin bulunduğu, sunulan belgenin yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamalarına uygun olduğu anlaşılmıştır.
Anılan isteklinin sunmuş olduğu proforma faturada 126 adet işçi tulumu için 0,001 TL birim fiyat üzerinden toplam 0,126 TL öngörülmesi gerekiyorken 0,13 TL belirlendiği, yine 126 adet işçi eldiveni için 0,001 TL birim fiyat üzerinden toplam 0,126 TL öngörülmesi gerekiyorken 0,13 TL belirlendiği, 63 adet işçi yeleği için 0,001 TL birim fiyat üzerinden toplam 0,063 TL belirlenmesi gerekiyorken 0,06 TL tutarın belirlendiği, bütün kıyafetler için ise toplam 0,315 TL belirlenmesi gerekiyorken toplam 0,32 TL, yani 32 Kuruş belirlendiği tespit edilmiştir. Dolayısıyla, farklı türde kıyafetlere ait giderlerin hesabında yuvarlama yapıldığı, ayrıca bütün kıyafet giderlerinin toplamında da yuvarlama yapıldığı tespit edilmiştir.
Bir kuruşun altındaki birim fiyatlar ile, örneğin kuruşun onda biri, yüzde biri, binde biri veya bunların değişik versiyonlarından oluşan değerler kullanılarak işlem yapıldığında, somut örnek olan proforma faturada olduğu şekilde kuruş hanesinin (virgülden sonraki kısmın) üç veya daha fazla rakamlı olması biçiminde bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu durumda kuruş hanesindeki rakamların aşağı veya yukarı yuvarlanarak iki haneli kuruşa dönüştürülmesi gündeme gelmektedir. Yarım kuruşun altındaki değer yok kabul edilerek aşağıya yuvarlama yapıldığında ve birim fiyatın bir kuruşun altında olduğu da dikkate alındığında, ortaya çıkan tutar ile dokümanda belirtilen sayıda (miktarda) giyim eşyasının istekli tarafından karşılanamaması sonucu doğmakta, dolayısıyla da aşağıya yuvarlama yapılmaması gerekmektedir. Bu sebeple aşağı yuvarlama yapılmayacağına göre, yukarıya yuvarlama yapılmasının da kabul edilmemesi gereği doğmakta, aksi takdirde yuvarlama yapma konusunda eşit durumda bulunanlar arasında ayrım yapılması söz konusu olmaktadır.
Bu itibarla, proforma faturada tek bir genel toplamın olacağı da göz önünde tutulduğunda yatay ve dikey sonuçların aşağı veya yukarı yuvarlanma yapılmadan olduğu şekilde yazılması gerekli bulunmaktadır.
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinde “Türk Lirası değerler Yeni Türk Lirasına dönüştürülürken, birmilyon Türk Lirası (1.000.000 TL) eşittir bir Yeni Türk Lirası (l YTL) değişim oranı esas alınır.
Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşüm işlemlerinin ve Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerin sonuçlarında ve ödeme aşamalarında yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanır; yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler dikkate alınmaz.
İlgili kanunları gereğince uygulanacak adlî ve idarî para cezalarının hesaplanmasında ve ödenmesinde, bir Yeni Türk Lirası’nın (1 YTL) altında kalan tutarlar dikkate alınmaz.” hükmü yer almaktadır.
Bu Kanun hükmü ile yapılan tespitler birlikte değerlendirildiğinde, ödeme aşamasında proforma faturadaki toplam tutarların dikkate alınacağı, dolayısıyla proforma fatura içeriğinde her bir giyim malzemesi için teklif edilen birim fiyatların bir kuruşun altında olmasının, proforma faturanın mevzuata aykırılığı sonucunu doğurmayacağı, bununla birlikte uyuşmazlıkta irdelenen proforma faturada her bir giyim eşyası için öngörülen tutar toplamları ile genel toplamın kuruş hanesi iki haneli olarak yazılmasına karşılık, yapılan hesaplama sonucunda proforma fatura içeriğinde yer alan kalemlerin toplamı ile genel toplamın kuruş hanesinin üç rakamlı olduğunun tespit edildiği, sözü geçen tutarların ondalık kısmında bir kuruşun altında bedelin yer almasının, dolayısıyla işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında geçerli olmayan bir tutar üzerinden proforma fatura düzenlenmesinin 5083 sayılı Kanun’a aykırı olduğu, bu itibarla giyim giderine ilişkin belgelendirmenin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte giyim giderinin tevsikine ilişkin olarak sunulan proforma faturayı düzenleyen Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti.nin faaliyet alanının belirlenmesine ilişkin olarak www.ticaretsicil.gov.tradresinden yapılan sorgulamada, 14.10.2011 tarihli ve 7921 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 86 ve 87’nci sayfalarında, anılan şirkete ilişkin olarak yer verilen ilanda şirketin unvan, amaç-konu ve adres değişikliğine ilişkin bilgilere yer verildiği, şirketin ana sözleşmesinin “Amaç ve Konu” başlıklı 3’üncü maddesine göre bahsi geçen şirketin faaliyet konuları arasında “tekstil sanayine ait her türlü ham madde yarı mamul ve mamul maddelerin, giyim sanayi ürünleri her nevi yünlü pamuklu, ipekli, suni sentetik plastik maddeler iplik ham bez ve kumaşların yurt içinde ve yurt dışında üretilmesi alım ve satımı ithalat ve ihracatı, yurt içi ve yurt dışında pazarlaması,” yer aldığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının aksine şirketin giyim malzemeleri temini alanında faaliyette bulunduğu ve mevzuata aykırılık bulunmadığı görülmüştür.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan proforma faturayı düzenleyen Nüsret Paça’nın proforma faturaya konu alanda faaliyet gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla Şanlıurfa Esnaf ve Sanatkarlar Odası Sicil Müdürlüğü’ne 24.01.2014 tarihli ve 263 sayılı yazı gönderilmiş olup, bahse konu Müdürlük tarafından gönderilen 31.01.2014 tarihli ve 224 sayılı yazıdan Nüsret Paça’nın meslek dalının “Komisyonculuk” olduğu, proforma faturaya konu alanda faaliyet göstermediği anlaşılmıştır. Öte yandan, anılan isteklinin sunmuş olduğu proforma faturada 126 adet işçi tulumu için 0,008 TL birim fiyat üzerinden toplam 1,008 TL öngörülmesi gerekiyorken 1,01TL belirlendiği, 63 adet işçi yeleği için 0,007 TL birim fiyat üzerinden toplam 0,441 TL belirlenmesi gerekiyorken 0,44 TL tutarın belirlendiği, bütün kıyafetler için ise toplam 2,079 TL belirlenmesi gerekiyorken toplam 2,08 TL belirlendiği tespit edilmiştir. Dolayısıyla, farklı türde kıyafetlere ait giderlerin hesabında yuvarlama yapıldığı, ayrıca bütün kıyafet giderlerinin toplamında da yuvarlama yapıldığı tespit edilmiştir. Kuruş kısmının ikiden fazla haneden oluştuğu dikkate alındığında, söz konusu faturanın toplam tutarının ondalık kısmında bir Kuruşun altında bedelin yer almasının, işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında geçerli olmayan bir tutar üzerinden proforma fatura düzenlenmesinin 5083 sayılı Kanun’a aykırı olduğu anlaşılmıştır. Anılan sebeplerle As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi ve As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Esasta
Oybirliği gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
EK GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurulca, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak ihale üzerinde bırakılan Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasının Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanarak yerinde bulunmadığı, diğer yandan eşit muamele kapsamında da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifi geçerli teklif olarak belirlenen As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’nin açıklaması Kurulca “açıklaması kapsamında giyimin tevsikine yönelik sunulan proforma faturayı düzenleyen şirketin proforma faturaya konu alanda faaliyet göstermediği” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmadığı, bu nedenle anılan iki isteklinin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmaları gerektiği hususlarında “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan ev anavtajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanarak yerinde bulunmayan Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Karsak Sosyal Hizmetler Nak. İnş. ve İnş. Mlz. San. Tic. Ltd. Şti. ve eşit muamele kapsamında da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenmesi Kurulca “açıklaması kapsamında giyimin tevsikine yönelik sunulan proforma faturayı düzenleyen şirketin proforma faturaya konu alanda faaliyet göstermediği” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sundukları bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
1-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan ev avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanarak yerinde bulunmayan Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 0,32 TL fiyat öngören Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 29.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçenin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti. ile anılan şirketin SMMM’si olan Hazım TURGUT’un bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
2-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Karsak Sosyal Hizmetler Nak. İnş. ve İnş. Mlz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 3,15 TL fiyat öngören Merve YOKUŞBAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen 29.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih GÖKTAŞ ile anılan şahsın SMMM’si olan Adem KOÇAK’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
3-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenmesi Kurulca “açıklaması kapsamında giyimin tevsikine yönelik sunulan proforma faturayı düzenleyen şirketin proforma faturaya konu alanda faaliyet göstermediği” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,005 TL ile 0,008 TL arasında değişen birim fiyatlar üzerinden toplamda 2,08 TL fiyat öngören Nüsret PAÇA tarafından istekli adına tanzim edilen 03.12.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçenin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,005 TL ile 0,008 TL arasında değişen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Nüsret PAÇA ile anılan şahsın SMMM’si olan Halil ARSLAN’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri maliyet satış tutanağında önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan ev avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanarak yerinde bulunmayan Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketinin teklifinin bu gerekçeler üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçelerin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Karsak Sosyal Hizmetler Nak. İnş. ve İnş. Mlz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Eşit muamele kapsamında da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenmesi Kurulca “açıklaması kapsamında giyimin tevsikine yönelik sunulan proforma faturayı düzenleyen şirketin proforma faturaya konu alanda faaliyet göstermediği” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçelerin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Ayrıca, Okyanus Kurumsal Orman Ürünleri Araç Kiralama Temizlik Hizmetleri Yemek Bilgisayar Otomasyon Ticaret Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih GÖKTAŞ ile anılan şahsın SMMM’si olan Adem KOÇAK’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,005 TL ile 0,008 TL arasında değişen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden, 
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Nüsret PAÇA ile anılan şahsın SMMM’si olan Halil ARSLAN’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Belirtilen tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmaları sonrasında da ihalede geçerli teklif kalmayacağından “İhalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile, belirtilen iddiaya ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçelerine katılıyorum.
FARKLI GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme konusu ihalede, ihale üzerinde bırakılan Okyanus Kurumsal Orm. Ürn. Araç Kir. Tem. Hiz. Yem. Bil. Otom. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında, çalışacak 63 personele verilecek 315 parça giyim giderini belgelendirmek üzere sunduğu proforma faturada, birim fiyat olarak her biri için 0,001 TL olmak üzere toplam 0,32 TL öngörülmüştür.
Adı geçen istekli tarafından proforma faturada öngörülen tutarlar kuruşun altında olduğundan yasal olarak geçerliliği bulunmamaktadır. Mevzuat gereği yarım kuruşun altı aşağı doğru yuvarlanması gerektiğinden adı geçen isteklilerin giyim için herhangi bir bedel öngörmediği değerlendirilmiştir. Kaldı ki toplamda öngörülen tutar ödenebilecek bir meblağ olmakla birlikte birim fiyat anlamında bir kuruşun altında bir bedelin ödenmesi mümkün değildir. Bu nedenle adı geçen isteklinin teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunduğu açıklamaları, Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmayan Okyanus Kurumsal Orm. Ürn. Araç Kir. Tem. Hiz. Yem. Bil. Otom. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin belirtilen gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunun karar gerekçesine katılmıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy