(4734 S. K. m. 54, 65) 
Toplantı No: 2015/026
Gündem No: 28
Karar Tarihi: 17.04.2015
Karar No: 2015/UH.II-1150  
Şikayetçi: Deneyim Müh. İnş. Gıda Temizlik Güv. Orman Ve Orman Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. (31.12.2014 tarih ve 2014/M.K-602 sayılı Kurul Kararı)
İhaleyi Yapan Daire: Kocaeli Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı: 15.04.2014/12618
Başvuruya Konu İhale: 2014/74 İhale Kayıt Numaralı "2014 Yılı Temizlik" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ
BAŞVURU SAHİBİ:
Deneyim Müh. İnş. Gıda Temizlik Güv. Orman ve Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.,
Havaalanı Cad. 1. Geçit No: 3/A Bağlar/DİYARBAKIR
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü,
Eski İstanbul Yolu 10. Km Prof. Dr. Bakı Komşuoğlu Bulvarı İzmit/KOCAELİ
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/74İhale Kayıt Numaralı “2014 Yılı Temizlik” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından 24.02.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2014 Yılı Temizlik” ihalesine ilişkin olarak Deneyim Müh. İnş. Gıda Temizlik Güv. Orman ve Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 27.03.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.04.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.04.2014 tarih ve 12618 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.04.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 2014/MK-602 ve 2015/MK-161 sayılı Kurul kararları gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/1446-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;
a) Ayni olarak karşılanacak olan yol bedeli maliyetini açıklamak üzere otobüs kiralanması işine ilişkin proforma fatura sunulduğu, anılan işin ancak fiyat teklifi ile açıklanabileceği, proforma fatura ile açıklanamayacağı, ayrıca sunulan proforma faturada, şoför, trafik sigortası, kasko, vergi, akaryakıt vb. giderlerin ayrı ayrı gösterilmediği, buna göre söz konusu maliyetlerin mevzuata uygun şekilde tevsik edilmediği,
b) Benzinli çim biçme makinesi yakıt maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği,
c) Haşere ilaçlamasına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ilaçların etken maddesinin Teknik Şartname'nin 8’inci maddesinde belirtilen Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul gören etken maddelerden olmadığını düşündükleri, yine aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik ücretinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında olup olmadığının ve sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının, belgeyi veren firmanın imzasının ve kaşesinin olup olmadığının, belgelerde yer alan fiyatların cari piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği, varsa temel ekonomik verilere ve cari piyasa koşullarına aykırı olan belgeleri düzenleyenlerin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya önemine göre Cumhuriyet savcılığına bildirim yapılması gerektiği,
d) İlaçlama işine ilişkin olarak fiyat teklifi yerine proforma fatura ile açıklama yapıldığı sunulan belgelerde zorunlu ibarelerin yer almadığı, ilaçlamanın kaç kişi ile yapılacağı ve kullanılacak malzemelerin neler olduğunu belirten maliyet analizine ilişkin açıklama sunulmadığı,
e) Bahçe temizliğine ilişkin ekipmanlarla ilgili olarak ayrı ayrı proforma fatura sunulmadığı, sonuç olarak ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Şikâyete konu ihaleye ilişkin olarak Deneyim Mühendislik İnşaat Gıda Temizlik Güvenlik Orman ve Orman Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti. tarafından 15.04.2014 tarihli dilekçe ile Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, yapılan inceleme sonucunda 04.06.2014 tarihli ve 2014/UH.II-2270 sayılı Kurul kararı ile “…Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği,
Davacı Deneyim Müh. İnş. Gıda Temizlik Güv. Orman ve Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul Kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 5.İdare Mahkemesinin E:2014/1158 K:2014/1317 sayılı kararında, “…
Bu durumda, İdari Şartname’de personel ulaşım giderinin yüklenici tarafından ayni olarak karşılanması gerektiğinin düzenlendiği, söz konusu gideri tevsik etmek üzere istekli tarafından sunulan proforma fatura incelendiğinde, belgede malzemenin cinsinin “Kocaeli Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü 2014 Yılı Temizlik İşi Kapsamında 435 Personelin Aylık 26 Gün Üzerinden Gidiş-Geliş Olmak Üzere 12 Aylık Servis Taşıma Ücreti”, miktarının “12 ay”, birim fiyatının “40.677,97 TL” ve tutarının “488.135,64 TL” olarak belirtildiği görülmüş olup, sunulan belgede yalnızca birim fiyatın yer aldığı, aracın akaryakıt, vergi giderleri, trafik sigortası, muayene, bakım giderleri vb. gider kalemlerine ilişkin tutarların ayrı ayrı gösterilmediği, bu giderlerin hepsi dâhil olarak ayrılmaksızın proforma fatura/fiyat teklifine konu edilemeyeceği, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği, dolayısıyla istekli tarafından yapılan açıklama kapsamında personel ulaşım giderlerine ilişkin olarak sunulan proforma fatura adlı belgenin mevzuata uygun olarak düzenlenmediği sonucuna varıldığından, davacı şirketin bu husustaki iddiasının yerinde görülmemesine ilişkin dava konusu kurul kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan; davacının, itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü, ihale üzerinde kalan isteklinin benzinli çim biçme makinesi yakıtı maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği, yine ihale üzerinde kalan isteklinin Haşere ilaçlamasına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ilaçların etken maddesinin Teknik Şartname'nin 8’inci maddesinde belirtilen Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul gören etken maddelerden olmadığını düşündükleri, yine aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik ücretinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında olup olmadığının ve sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının, belgeyi veren firmanın imzasının ve kaşesinin olup olmadığının, belgelerde yer alan fiyatların cari piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği, varsa temel ekonomik verilere ve cari piyasa koşullarına aykırı olan belgeleri düzenleyenlerin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya önemine göre Cumhuriyet savcılığına bildirim yapılması gerektiği iddiaları açısından değerlendirme yapan Kamu İhale Kurulu’nca, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunun ve bu başvuru kapsamında ileri sürülen iddiaların bir aykırılık savı taşıması gerektiği, başvurularda, şikâyete konu işlemin taşıdığı iddia edilen hukuka aykırılığın gerekçesi veya gerekçelerine yer verilmesi gerektiği, davacı şirketin idareye yapmış olduğu şikâyet başvurusu incelendiğinde, bu başvuruda yer alan hususların ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin bilgilerin yeniden araştırılmasına yönelik olduğunun anlaşıldığı, idareye şikâyet başvurusunda yer alan hususların somut delillere ve hukuki gerekçelere dayanmadığı, idarece yapılan inceleme ve değerlendirmelerinin yinelenmesi talebi niteliğinde olduğu gerekçeleriyle, bu iddialar yönünden 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
…
Bu itibarla, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda belirttiği bu iddiaların, somut ve ciddi nitelikte iddialar olduğu görüldüğünden esasının incelenmesine geçilmesi gerektiği sonucuna varılmakta olup, bu iddialar yönünden 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddine dair dava konusu kurul kararında bu yönden de hukuka uygunluk bulunmamaktadır...” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği,
Bunun üzerine 31.12.2014 tarih ve 2014/MK-602 sayılı Kurul kararı ile “… 1- Kamu İhale Kurulunun 04.06.2014 tarihli ve 2014/UH.II-2270 sayılı Kararının iptaline,
2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine,
3- Başvuru sahibinin, anılan Kurul kararında somut delillere dayandırılmadığı gerekçesiyle reddedilen “b) Benzinli çim biçme makinesi yakıtı maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği” ve “c) Haşere ilaçlamasına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ilaçların etken maddesinin Teknik Şartname'nin 8’inci maddesinde belirtilen Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul gören etken maddelerden olmadığını düşündükleri, yine aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik ücretinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında olup olmadığının ve sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının, belgeyi veren firmanın imzasının ve kaşesinin olup olmadığının, belgelerde yer alan fiyatların cari piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği, varsa temel ekonomik verilere ve cari piyasa koşullarına aykırı olan belgeleri düzenleyenlerin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya önemine göre Cumhuriyet savcılığına bildirim yapılması gerektiği” iddialarına ilişkin olarak esas incelemesi yapılmasına…” karar verildiği anlaşılmıştır.
31.12.2014 tarih ve 2014/MK-602 sayılı Kurul kararı ile Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiş, ayrıca şikâyetçinin (b) ve (c) başlıkları altında yer alan iddialarının yeniden incelenmesine karar verilmiştir.
Daha sonra Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından 31.12.2014 tarih ve 2014/MK-602 sayılı Kurul kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Ankara 1. İdare Mahkemesinde dava açılmıştır.
Ankara 1. İdare Mahkemesinin 25.02.2015 tarihli ve E:2015/81 sayılı kararında “…Olayda: davaya konu ihaleye ilişkin olarak Kamu İhale Kurulunca “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine", Ankara 5. İdare Mahkemesi tarafından ise, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda belirttiği iddiaların, somut ve ciddi nitelikte iddialar olduğu görüldüğünden esasının incelenmesine geçilmesi gerektiğine karar verildiği, Söz konusu İdare Mahkemesi kararında, her ne kadar ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği hususuna yer verilmiş olsa da. anılan yargı kararı gereğince itirazen şikâyet aşamasına, dolayısıyla da ihale sürecine yeniden dönüldüğü, geçerli olan ve olmayan tekliflerin nihai olarak tespit edilmesinin, itirazen şikayet incelemesi sürdüğü için henüz bu aşamada mümkün olmadığı, teklifi geçerli olan isteklilerin Kurul kararıyla belirlenmesinden sonra ekonomik açıdan en avantajlı teklifin ihale komisyonunca saptanacağı, ancak bu esnada geçersiz olan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılabileceği dikkate alındığında, bu aşamada ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin bir ihale komisyon kararı alınamayacağı için incelenen ihaleye ilişkin tek bir karar vermek adına, bu hususta, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvurusunda belirttiği iddialarına ilişkin yapılacak esas inceleme ile birlikte ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; Ankara 5.İdare Mahkemesinin E:2014/1158, K:2014/1317 sayılı ve 07.11.2014 tarihi kararı uyarınca dava konusu ihaleye ilişkin olarak esasına geçilmesi gerektiği belirtilmesine rağmen bu karar eksik uygulanarak doğrudan davacıyı değerlendirme dışında bırakan davalı idare işleminde hukuki uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; açıkça hukuka aykırı olan ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlara sebebiyet verebilecek nitelikle bulunan dava konusu işlemin teminat aranmaksızın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 2. fıkrası uyarınca dava sonuna kadar yürütülmesini durdurulmasına…” ifadelerine yer verilmiştir.
Söz konusu mahkeme kararını uygulamak amacıyla alınan 15.04.2015 tarihli ve 2015/MK-161 sayılı Kurul kararında ise “…1- Kamu İhale Kurulunun 31.12.2014 tarih ve 2014/MK-602 sayılı Kurul kararında yer alan “..2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine…” kısmının iptaline,
2- Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin, Ankara 5.İdare Mahkemesinin E:2014/1158 K:2014/1317 sayılı kararında belirtilen gerekçeler de göz önünde bulundurulmak suretiyle, ayrıca Deneyim Müh. İnş. Gıda Temizlik Güv. Orman ve Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.04.2014 tarih ve 12618 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan “… b) Benzinli çim biçme makinesi yakıtı maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği” ve “c) Haşere ilaçlamasına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ilaçların etken maddesinin Teknik Şartname'nin 8’inci maddesinde belirtilen Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul gören etken maddelerden olmadığını düşündükleri, yine aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik ücretinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında olup olmadığının ve sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının, belgeyi veren firmanın imzasının ve kaşesinin olup olmadığının, belgelerde yer alan fiyatların cari piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği, varsa temel ekonomik verilere ve cari piyasa koşullarına aykırı olan belgeleri düzenleyenlerin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya önemine göre Cumhuriyet savcılığına bildirim yapılması gerektiği” iddialarına ilişkin olarak, esas inceleme ile birlikte ihale üzerinde bırakılan Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifine ilişkin değerlendirilme yapılmasına” karar verilmiştir.
İşbu esas incelemesi yukarıda bahsedilen Ankara 1. İdare Mahkemesinin 25.02.2015 tarihli ve E:2015/81 sayılı “yürütmenin durdurulması” kararı da göz önünde bulundurularak 31.12.2014 tarih ve 2014/MK-602 sayılı ve 15.04.2015 tarihli ve 2015/MK-161 sayılı Kurul kararları gereği yapılmıştır.
a) Yukarıda yer verilen Ankara 5. İdare Mahkemesinin E:2014/1158 K:2014/1317 sayılı kararında, “Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, personel ulaşım giderini tevsik etmek üzere sunulan proforma faturanın mevzuata uygun olmadığı; zira faturada yalnızca birim fiyatın yer aldığı, aracın akaryakıt, vergi giderleri, trafik sigortası, muayene, bakım giderleri vb. gider kalemlerine ilişkin tutarların ayrı ayrı gösterilmediği, bu giderlerin hepsi dâhil olarak ayrılmaksızın proforma fatura/fiyat teklifine konu edilemeyeceği, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği, dolayısıyla istekli tarafından yapılan açıklama kapsamında personel ulaşım giderlerine ilişkin olarak sunulan proforma fatura adlı belgenin mevzuata uygun olarak düzenlenmediği” hususlarına ilişkin tespit ve değerlendirmelere yer verildiği görülmüştür.
Bu itibarla Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, Ankara 5. İdare Mahkemesinin E:2014/1158 K:2014/1317 sayılı kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.
b) Başvuru sahibi istekli tarafından, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında benzinli çim biçme makinesi yakıtı maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği iddia edilmektedir.
İhale tarihinde yürürlükte olan mevzuata göre, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.4.2.8. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)…” açıklaması yer almaktadır.
 İhale işlem dosyasında yer alan belgeler incelendiğinde, ihale üzerinde kalan istekli tarafından benzinli çim biçme makinesi yakıt maliyetini tevsik etmek üzere Doğal Ticaret - İhsan Gündüz’den alınan proforma fatura sunulduğu, sunulan belgede benzinli çim biçme makinesi yakıtının birim litre fiyatının KDV hariç 4,86 TL olarak belirtildiği, sunulan belgenin meslek mensubu onaylı olduğu ve gerekli ibareleri taşıdığı, belgenin mevzuata uygun olduğu, anılan şekilde yapılan açıklamanın yeterli olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte, ihale tarihi ile ilan tarihi arasında EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları incelendiğinde, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklinin öngördüğü birim fiyatın EPDK tarafından açıklanan il bazında günlük resmi akaryakıt birim fiyatlarının KDV hariç tutarlarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Bu itibarla başvuru sahibinin ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik “…b) Benzinli çim biçme makinesi yakıtı maliyetini açıklamak üzere EPDK tarafından yayımlanan günlük il bazında akaryakıt fiyatlarını sunmadığı, ayrıca hangi belge ile açıklama yaptığının anlaşılamadığı ve bu hususun yeniden incelenmesi gerektiği…” hususuna ilişkin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
c) Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin “Mikrop, bakteri, böcek ve diğer haşarata karşı ilaçlama” maliyetini açıklamak üzere Çözüm İlaçlama – Kıyas Kutlay’dan alınan tevsik edici belgeyi sunduğu, sunulan belgenin meslek mensubu onaylı olduğu ve gerekli ibareleri taşıdığı, belgenin mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu belgede ilaçlama yapacak firma tarafından kullanılacak olan ilaçların veya benzeri kimyasal maddelerin adlarına, içeriklerine, etken maddelerine ilişkin detaylara yer verilmediği görülmüş olmakla beraber, böyle bir zorunluluğun bulunmadığı da açıktır. Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin “Mikrop, bakteri, böcek ve diğer haşarata karşı ilaçlama” maliyetini mevzuata uygun şekilde belgelendirdiği anlaşılmış, ilaçlama işinde kullanılacak malzemelerle ilgili Teknik Şartname'nin 8.1.3’üncü maddesinde yer alan “ Kullanılacak ilaçlarla ilgili hükümler: ….b) İlaçların etken maddesi WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından kabul görmüş olmalıdır…”düzenlemesine ilişkin değerlendirmelerin, söz konusu işin maliyetini tevsik etmek üzere sunulan belgeler üzerinden yapılamayacağı, zira şikâyete konu edilen hususun ihale konusu işin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu, ihale konusu işte kullanılacak ilaçlama malzemelerinin Teknik Şartname'de tarif edilen özelliklerde olup olmadığı hususunun ancak işin yürütülmesi aşamasında tespit edilebileceği anlaşılmıştır.
Diğer yandan, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde işçilik hesaplamasına ilişkin olarak KİK işçilik hesaplama modülünün kullanıldığı, ayni olarak karşılanacak yol birim maliyetinin ve nakdi olarak karşılanacak yemek maliyetinin hesaplamalara yansıtıldığı, hesaplamalarda yer alan işçilik bedellerinin asgari ücret tutarının altında olmadığı, giyim maliyetinin ise ayrıca proforma faturalar ile açıklandığı ve KİK işçilik modülü hesaplamasına dâhil edilmediği anlaşılmıştır.
Yine, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturalar, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları incelendiğinde, söz konusu belgeler üzerinde mükelleflerin imzasının ve kaşesinin yer aldığı, belgelerin meslek mensubu (SMMM) onaylı olduğu ve mevzuat gereği taşıması gerekli ibareleri haiz olduğu, kısaca belgelerin mevzuata uygun şekilde düzenlendiği, buna göre sunulan belgelerde yer alan fiyatların mevzuata uygun şekilde tevsik edildiği anlaşılmıştır.
Netice itibariyle başvuru sahibinin ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik “…c) Haşere ilaçlamasına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ilaçların etken maddesinin Teknik Şartname'nin 8’inci maddesinde belirtilen Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul gören etken maddelerden olmadığını düşündükleri, yine aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik ücretinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında olup olmadığının ve sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının, belgeyi veren firmanın imzasının ve kaşesinin olup olmadığının, belgelerde yer alan fiyatların cari piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği, varsa temel ekonomik verilere ve cari piyasa koşullarına aykırı olan belgeleri düzenleyenlerin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya önemine göre Cumhuriyet savcılığına bildirim yapılması gerektiği...” hususuna yönelik iddiası da yerinde görülmemiştir.
d) İhale üzerinde kalan isteklinin ilaçlama maliyetini tevsik için Çözüm İlaçlama - Kıyas Kutlay’dan alınan 20.02.2014 tarihli proforma fatura sunduğu, sunulan proforma faturada mevzuat gereği yer alması gerekli ibarelerin, mükellef ve meslek mensubuna ait imza ve kaşelerin yer aldığı anlaşılmıştır.
“İlaçlama” maliyetini tevsik için sunulan proforma faturadaki birim satış tutarının “satışlar üzerinden” açıklandığı ve teklif edilen tutarın sadece malzemeye ilişkin olduğu yönünde bir beyanın bulunmadığı, dolayısıyla, malzeme ile birlikte işçiliği de içerdiği anlaşıldığından bu şekliyle yapılan açıklamanın uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının “…İlaçlama işine ilişkin olarak fiyat teklifi yerine proforma fatura ile açıklama yapıldığı sunulan belgelerde zorunlu ibarelerin yer almadığı, ilaçlamanın kaç kişi ile yapılacağı ve kullanılacak malzemelerin neler olduğunu belirten maliyet analizine ilişkin açıklama sunulmadığı…” hususlarına yönelik kısmının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
e) Başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusunda yer verdiği “ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında bahçe temizliğine ilişkin ekipmanlarla ilgili olarak ayrı ayrı proforma fatura sunulmadığı” hususuna yönelik iddiasına idareye yapılan şikâyet başvurusunda yer verilmediği ve idarenin şikâyete verdiği cevapta da bu iddiaya ilişkin herhangi bir hususun yer almadığı belirlenmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasında “Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
...
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,
karar verilir...” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “...İdareye yapılan şikayet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvuru konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde, idareye şikâyet başvurusunda yer verilmeyen ve idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda yer almayan iddianın itirazen şikâyet kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halk. İlet. İnş. Taah. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy