(4734 S. K. m. 4, 21, 38, 54, 55, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 79)
Toplantı No: 2014/016
Gündem No: 43
Karar Tarihi: 26.02.2014
Karar No: 2014/UH.I-1118
Şikayetçi: Gsm Medya Destek Hizmetleri Turizm Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi, KEFÇEDEDE MAH. KEFÇEDEDE MEKTEBİ SOK. ÖZDEMİRLER İŞHANI NO:7/20 İSTANBUL
İhaleyi Yapan Daire: Çocuk Yuvası-Kocamustafapaşa Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarlık, Sancaktar Hayrettin Paşa Mah. Kocamustafapaşa Mah. 85 İSTANBUL
Başvuru Tarih ve Sayısı: 23.01.2014 / 2887
Başvuruya Konu İhale: 2013/170460 İhale Kayıt Numaralı "12 Temizlik Personeli,4 Danışma Yönlendirme Personeli,1 Teknisyen Yardımcısı Ve 2 Aşçı İle Bir Yıl Süreli Hizmet Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Kocamustafapaşa Sevgi Evleri Çocuk Yuvası Müdürlüğü tarafından 16.12.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “12 Temizlik Personeli, 4 Danışma Yönlendirme Personeli, 1 Teknisyen Yardımcısı ve 2 Aşçı ile Bir Yıl Süreli Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Gsm Medya Destek Hizmetleri Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 06.01.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.01.2014 tarih ve 2887 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.01.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/452 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklilerin açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne ve hayatın olağan akışına aykırı olduğu, açıklamada bir maliyetin salt belgelendirilmiş olmasının açıklamanın uygun görülmesi için yeterli olmayacağı, ihalede 12 ay üzerinden teklif alındığı, Sözleşme Tasarısı’nda ise işin süresinin 11 ay olarak belirtildiği, açıklama istenen isteklilerin giyim giderlerini 12 aya bölerek verdikleri, işin 11 ay üzerinde gerçekleştirileceği dikkate alındığında 12 ay üzerinden verilen açıklamalar ile tekliflerinin yetersiz ve geçersiz olacağı, söz konusu isteklilerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
2) İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı ile birim fiyat teklif cetvelinin işin süresi açısından birbiri ile uyumsuz olduğu, İdari Şartname’nin 25'inci maddesinden ve birim fiyat teklif cetvelinden personelin tamamının işin süresi olan bir yıl boyunca resmi ve dini bayram günlerinin tamamında çalışacağının anlaşıldığı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun çalışma sürelerine ilişkin hükümleri çerçevesinde bir işçinin haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğu dikkate alındığında normal şartlarda ihale konusu hizmette istihdam edilen personelin tamamının, ulusal bayram ve genel tatil günlerinin tamamında çalıştırılmasının mümkün olmadığı, bu durumun haksız ödemeye, teklif bedelinin ve istenen iş deneyim tutarının yükselmesine neden olacağı, rekabeti engelleyeceği, işin süresi ve bu durum nedeniyle ihalenin iptalinin gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde, ihale konusu işin adı “12 Temizlik Personeli, 4 Danışma Yönlendirme Personeli, 1 Teknisyen Yardımcısı ve 2 Aşçı ile Bir Yıl Süreli Hizmet Alımı” olarak belirtilmiştir.
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Hizmet alımı yoluyla temizlik işinde çalışan (12) kişiye ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %30 (yüzde otuz) fazlası ücret ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak toplam (14,5x12=174) gün için;
Temizlik işinde çalışan (12) personele çalışılan her gün için günlük ücretine ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecektir.
Hizmet alımı yoluyla malzemesiz yemek hizmeti (aşçılık) işinde çalışan (2) aşçıya ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %60 (yüzde altmış) fazlası ücret ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak toplam (14,5x2=29) gün için;
Malzemesiz yemek hizmeti (aşçılık) işinde çalışan (2) aşçı personeline çalışılan her gün için günlük ücretine ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecektir.
Hizmet alımı yoluyla teknik hizmetler işinde çalışan ustalık belgeli ilkokul, ilköğretim, ortaokul, ortaöğretim, lise ve dengi okul meslek lisesi mezunu (1) teknisyen yardımcısına ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %40 (yüzde kırk) fazlası ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak toplam (14,5x1=14,5) gün için;
Teknik hizmetler işinde çalışan ilkokul, ilköğretim, ortaokul, ortaöğretim, lise ve meslek lisesi mezunu (1) teknisyen yardımcısı personeline çalışılan her gün için günlük ücretine ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecektir.
Hizmet alımı yoluyla danışma yönlendirme işinde çalışan lise ve dengi okul mezunu (1) danışma yönlendirme elemanına ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %30(yüzde otuz) fazlası ücret ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak toplam (14,5x1=14,5) gün için;
Danışma yönlendirme işinde lise ve dengi okul mezunu (1) danışma yönlendirme personeline çalışılan her gün için günlük ücretine ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecektir.
Hizmet alımı yoluyla danışma yönlendirme işinde çalışan Yüksekokul mezunu (3) danışma yönlendirme elemanına ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %40(yüzde kırk) fazlası ücret ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak toplam (14,5x3=43,5) gün için;
Danışma yönlendirme işinde çalışan yüksekokul mezunu (3) danışma yönlendirme personeline çalışılan her gün için günlük ücretine ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Hizmet alımı personelinin yemeği, mesaisine denk gelen öğünlerde idarece ayni olarak verilecek olup, bu gider için istekli tarafından ayrıca maliyet hesabı yapılmayacaktır.
12 Temizlik, 2 Aşçı ve 1 Teknisyen Yardımcısı , 4 danışma yönlendirme Hizmet alımı personeline aylık (26 gün) üzerinden bir gün için brüt 6,00-TL (Altı Türk Lirası) nakdi yol ücreti ödenecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir.
Temizlik Hizmet alımı personeline aşağıda cinsi ve miktarı yazılı olan giyecek ayni olarak verilecektir.
1 adet yazlık ikili iş forması,
1 adet kışlık ikili iş forması
2 adet önü kapalı terlik
1 adet plastik çizme
Aşçı Hizmet alımı personeline aşağıda cinsi ve miktarı yazılı olan giyecek ayni olarak verilecektir.
1 adet yazlık ikili iş forması,
1 adet kışlık ikili iş forması
2 adet önü kapalı terlik
Teknisyen Yardımcısı Hizmet alımı personeline aşağıda cins ve miktarı yazılı olan giyecek ayni olarak verilecektir.
1 adet yazlık pantolon
1 adet kışlık pantolon
1 adet yazlık ayakkabı
1adet kışlık ayakkabı
1 adet yazlık gömlek
1 adet kışlık gömlek
Danışma Yönlendirme Hizmet alımı personeline aşağıda cins ve miktarı yazılı olan giyecek ayni olarak verilecektir.
1 adet yazlık pantolon
1 adet kışlık pantolon
1 adet yazlık ayakkabı
1adet kışlık ayakkabı
1 adet yazlık gömlek
1 adet kışlık gömlek
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı % (2) dir.” düzenlemesine yer verilerek isteklilerin tekliflerine dâhil etmeleri gereken maliyet bileşenleri belirlenmiştir.
Söz konusu ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın 9.1’inci maddesinde “İşe başlama tarihi 01.02.2014; işi bitirme tarihi 31.12.2014” düzenlemesinin yer aldığı,
Birim fiyat teklif cetvelinin ise,
A1
B2
Sıra No
 İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3
 Miktarı
Teklif Edilen4 Birim Fiyat
 Tutarı
Birimi
İşçi sayısı
Ay/gün/saat
1
Temizlik Personeli Brüt Asgari Ücretin %30 Fazlası
Ay x İşçi
12
12
2
Danışma Yönlendirme Personeli Brüt Asgari Ücretin %30 Fazlası
Ay x İşçi
1
12
3
Danışma Yönlendirme Personeli Brüt Asgari Ücretin %40 Fazlası
Ay x İşçi
3
12
4
Teknisyen Yardımcısı Brüt Asgari Ücretin %40 Fazlası
Ay x İşçi
1
12
5
Aşçı Brüt Asgari Ücretin %60 Fazlası
Ay x İşçi
2
12
 I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)5
Sıra No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6
Birimi
Miktarı
Teklif Edilen4Birim Fiyat
Tutarı
1
Ulusal ve Dini Bayramlar ile Genel Tatil Günleri Temizlik Personeli Brüt Asgari Ücretin %30 Fazlası
Gün
174
2
Ulusal ve Dini Bayramlar ile Genel Tatil Günleri Danışma Yönlendirme Personeli Brüt Asgari Ücretin %30 Fazlası
Gün
14,5
3
Ulusal ve Dini Bayramlar ile Genel Tatil Günleri Danışma Yönlendirme Personeli Brüt Asgari Ücretin %40 Fazlası
Gün
43,5
4
Ulusal ve Dini Bayramlar ile Genel Tatil Günleri Teknisyen Yardımcısı Brüt Asgari Ücretin %40 Fazlası
Gün
14,5
5
Ulusal ve Dini Bayramlar ile Genel Tatil Günleri Aşçı Brüt Asgari Ücretin %60 Fazlası
Gün
29
 II. ARA TOPLAM(K.D.V. Hariç)7
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
  
şeklinde oluşturulduğu görülmüştür.
İdari Şartname’nin yukarıda anılan 25’inci maddesinde belirtilen teklif fiyata dâhil giderler esas alınarak yapılan hesaplamada giyim hariç ulusal bayram ve genel tatil günleri ücreti ve yol ücreti dahil olmak üzere teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti tutarının 458.381,80 TL’ye karşılık geldiği belirlenmiştir.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, personel çalıştırılmasına dayalı ihaleye 10 isteklinin teklif verdiği, iki isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Damla Temizlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., İstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi, Kuzey Temizlik Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti., Tuana Yönetim Hizmetleri A.Ş., Rmn Personel Destek ve Sosyal Hizmetler Ltd. Şti. ve Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti.nden idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Damla Temizlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., Tuana Yönetim Hizmetleri A.Ş. ve Rmn Personel Destek ve Sosyal Hizmetler Ltd. Şti.nin tekliflerinin açıklama sunulmadığı gerekçesiyle reddedildiği, açıklamaları uygun görülen isteklilerden Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti.ne ihalenin bırakıldığı, İstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir…
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
….
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.….
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.…
Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.
79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2009”, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2010” dur.”
79.4.2.17. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.
79.4.2.18. İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.…
79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.”...açıklaması bulunmaktadır.
Konusu “12 Temizlik Personeli, 4 Danışma Yönlendirme Personeli, 1 Teknisyen Yardımcısı ve 2 Aşçı ile Bir Yıl Süreli Hizmet Alımı” olan ihalenin İdari Şartname ve birim fiyat teklif cetveli düzenlemeleri dikkate alındığında 12 ay üzerinden birim fiyat teklif alınacağı açık olup, bu düzenlemelerin Sözleşme Tasarısı’ndaki “işin süresi” başlıklı maddede belirtilen 11 ay belirlemesi ile uyumlu olmadığı görülmekle birlikte isteklilerin tekliflerini idarenin düzenlediği birim fiyat teklif cetvelindeki miktar üzerinden bedel öngörülmek suretiyle verdiği, açıklamaların da aynı doğrultuda yapılması gerektiğinden başvuru sahibinin aksi yöndeki iddiası yerinde görülmemiştir.
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun görülen isteklilerinin açıklamalarına ilişkin değerlendirme aşağıda yer almaktadır:
a) İhale üzerinde bırakılan istekli Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklama incelendiğinde teklif bileşenlerine ilişkin bir açıklama tablosunun sunulduğu, isteklinin ulusal bayram ve genel tatil günleri ücreti, yol ücreti ve %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyeti için 458.381,80 TL, giyim gideri için (%3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 1,01 TL ve 0,43 TL firma kârı öngörüldüğü, giyim giderinin 12 aya bölünerek birim fiyat teklif cetveline eklendiği görülmüştür.
Giyim gideri hariç %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyetini tevsik amacıyla işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu, işçilik için öngörülen tutarın asgari işçilik maliyetini karşıladığı anlaşılmıştır. 
Giyim maliyetini tevsik amacıyla Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti.nden alınmış olan 0,98 TL bedelli 13.12.2013 tarihli bir proforma faturanın sunulduğu, giyim birim fiyatı olarak olarak 0,01 TL (1 kuruş) bedel öngörüldüğü, İdari Şartname’de belirtilen miktarların esas alındığı, söz konusu faturanın meslek mensubu tarafından onaylı olduğu ve üzerinde mevzuat gereğince bulunması zorunlu ibarenin yer aldığı, ayrıca proforma faturadaki bilgileri teyit amacıyla maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) da sunulduğu, tutanağın ihale tarihi esas alındığında (16.12.2013) bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, tutanağın her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelendiği, tutanak ekinde mükellefe ait imza sirküleri ile meslek mensubunun faaliyet belgesine yer verildiği, anılan tutanakta yer alan bedeller ile proforma faturada yer alan bedellerin birbiriyle uyumlu olduğu, bu haliyle giyim giderine ilişkin açıklamanın şekli açıdan Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen kriterlere uygun olduğu anlaşılmıştır.
b) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli İstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan açıklama incelendiğinde teklif bileşenlerine ilişkin bir açıklama tablosunun sunulduğu, isteklinin ulusal bayram ve genel tatil günleri ücreti, yol ücreti ve %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyeti için 458.381,80 TL, giyim gideri için (%3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 1,01 TL ve 1,15 TL firma kârı öngörüldüğü, giyim giderinin 12 aya bölünerek birim fiyat teklif cetveline eklendiği görülmüştür.
Giyim gideri hariç %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyetini tevsik amacıyla işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu, işçilik için öngörülen tutarın asgari işçilik maliyetini karşıladığı anlaşılmıştır.
Giyim maliyetini tevsik amacıyla Rönesans Tesis Entg. Sos. Hiz. Oto Kiralama İnş. Turz. Teks. Çevre Tem. Dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti.nden alınmış olan 0,98 TL bedelli 13.12.2013 tarihli bir proforma faturanın sunulduğu, giyim birim fiyatı olarak olarak 0,01 TL (1 kuruş) bedel öngörüldüğü, İdari Şartname’de belirtilen miktarların esas alındığı, söz konusu proforma faturanın meslek mensubu tarafından onaylı olduğu ve üzerinde mevzuat gereğince bulunması zorunlu ibarenin yer aldığı, ayrıca proforma faturadaki bilgileri teyit amacıyla maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) da sunulduğu, tutanağın ihale tarihi esas alındığında (16.12.2013) bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, tutanağın her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelendiği, tutanak ekinde mükellefe ait imza sirküleri ile meslek mensubunun faaliyet belgesine yer verildiği, anılan tutanakta yer alan bedeller ile proforma faturada yer alan bedellerin birbiriyle uyumlu olduğu, bu haliyle giyim giderine ilişkin açıklamanın şekli açıdan Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen kriterlere uygun olduğu anlaşılmıştır.
c) Kuzey Temizlik Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklama incelendiğinde teklif bileşenlerine ilişkin bir açıklama tablosunun sunulduğu, isteklinin ulusal bayram ve genel tatil günleri ücreti, yol ücreti ve %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyeti için 458.381,80 TL, giyim gideri için (%3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 2,28 TL öngörüldüğü, giyim giderinin 12 aya bölünerek birim fiyat teklif cetveline eklendiği görülmüştür. 
Giyim gideri hariç %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil işçilik maliyetini tevsik amacıyla işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu, işçilik için öngörülen tutarın asgari işçilik maliyetini karşıladığı anlaşılmıştır.
Giyim maliyetini tevsik amacıyla Gürsev Tekstil Turizm Paz. Nak. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nden alınmış olan 2,21 TL bedelli 13.12.2013 tarihli bir proforma faturanın sunulduğu, proforma faturanın meslek mensubu tarafından gerekli ibare yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği, bu haliyle giyim giderine ilişkin açıklamanın şekli açıdan Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen kriterlere uygun olduğu anlaşılmıştır.
Tebliğ açıklamalarından anlaşılacağı üzere aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesinde, teklifi oluşturan bileşenlerin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesi şartı aranmakta olup, proforma faturalardaki fiyatların ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili bilgilerle uyumlu olmadığı gerekçesiyle teklif reddedilemeyecektir. Bu nedenle isteklilerin giyim giderine ilişkin olarak proforma fatura ile yaptığı açıklamaların şekli açıdan Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen kriterlerine uygun yapıldığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin açıklamaların hayatın olağan akışına aykırı olduğu, açıklamada bir maliyetin salt belgelendirilmiş olmasının açıklamanın uygun görülmesi için yeterli olmayacağı yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesinde; şikayet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılacağı, ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın satın alındığı tarihten başlayacağı, idarenin şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alacağı, alınan kararın ilgililere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirileceği, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dâhil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği hüküm altına alınmıştır.
Diğer yandan, anılan Kanun’un 4’üncü maddesinde; “istekli olabilecek”; ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim, “istekli” ise; mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi şeklinde tanımlanmış olup İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin başvuru ehliyetini düzenleyen 5 inci maddesinde; istekli olabileceklerin; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklara, isteklilerin ise; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemlere yönelik başvuruda bulunabilecekleri hükme bağlanmıştır. 
Başvuruya konu ihalede, ihale dokümanının 11.12.2013 tarihinde satın alındığı, başvuru sahibince ihale dokümanına yönelik olarak süresi içinde usulüne uygun bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı, ihaleye teklif verilerek istekli sıfatı kazanıldıktan sonra ihale dokümanındaki düzenlemelere yönelik başvuruda bulunulduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendinde; Kuruma veya idareye yapılan başvurularda, başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması halinde başvurunun reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Başvuru sahibinin ihale dokümanına itiraz niteliğindeki başvurusunu ihale dokümanının satın aldığı tarihten itibaren 10 gün ve her halde ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapması gerekirken bu süreyi geçirdikten ve ihaleye teklif vererek istekli ehliyetini kazandıktan sonra yaptığı anlaşıldığından iddialara ilişkin başvurunun 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince süre ve ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyeceği düzenlenmesine karşın uyuşmazlığa konu ihalede idare tarafından kâr hariç yaklaşık maliyet olan 460.937,14 TL tutarının üzerinde teklif veren Damla Temizlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.nin (478.382,00 TL) aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmasının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından açıklama sunmadığı gerekçesiyle teklifi reddedilen söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirilmeye alınması gerekmekte ise de yapılan inceleme sonucunda, ekonomik açıdan en avantajlı ve ikinci avantajlı teklif sahibi istekliler değişmediğinden, ihalenin esasına etkili olmayan bu tespit nedeniyle düzeltici işlem tesisine gerek bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen birinci iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin birinci iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; 
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti., İstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi ve Kuzey Temizlik Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sundukları bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
1-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 0,98 TL fiyat öngören Rönesasns Tes. Eng. Sos. Hiz. Kir. İnş. Tur. Teks. Çev. Temz. dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 13.12.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, 
2-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da uygun bulunanİstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 0,98 TL fiyat öngören Rönesasns Tes. Eng. Sos. Hiz. Kir. İnş. Tur. Teks. Çev. Temz. dağ. Gıda Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 13.12.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3-Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin geçerli teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan Kuzey Temizlik Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL ile 0,03 TL arasında değişen birim fiyatlar üzerinden toplamda 2,21 TL fiyat öngören Gürsev Tekstil Turizm Paz. Nak. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 13.12.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin birinci iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri maliyet satış tutanağında önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif ve geçerli teklif olarak belirlenmeleri Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San ve Tic. Ltd. Şti., İstaş Sağlık Hizmetleri Akaryakıt Taşımacılık Madencilik Hayvancılık Elektronik İnşaat Turizm Otomotiv Ticaret Limited Şirketi ve Kuzey Temizlik Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğu kararına katılmıyorum.
EK GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme konusu ihalede,
İhale üzerinde bırakılan Han Ajans Yönetim Hizm. Rek. Mat. San. ve Tic. Ltd. Şti., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi İstaş Sağlık Hizm. Akaryakıt Taş. Mad. Hayv. Etektr. İnş. Turz. Otom. Tic. Ltd. Şti. ile Kuzey Temz. Gıda İnş. Org. ve Eğt. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında giyim gideri bedelini belgelendirmek üzere sunduğu proforma faturalarda, ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek giyim malzemeleri için öngörülen birim fiyatlar liranın altında kuruş ile ifade edilen tutarlarda olduğundan ve proforma faturalardaki bilgilerde mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklamaları bu yönüyle kabul edildiğinden, sunulan proforma faturaların ve proforma faturaların dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanakları hakkında söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, proforma faturaları düzenleyen firmaların bağlı olduğu Vergi Dairesine bildirimde bulunulması,
Anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun da anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemle karara katılıyorum.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy