(4734 S.K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2014/013
Gündem No: 50
Karar Tarihi: 13.02.2014
Karar No: 2014/UH.III-951
Şikayetçi: Stk Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti., ALTINDAĞ MAH. 100.YIL BULVARI HOCAOĞULLARI APT. NO:3/6 ANTALYA
İhaleyi Yapan Daire: Uşak Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü, Sarayaltı Mahallesi Gazi Bulvarı No:137 Ek Hizmet Binası 64100 UŞAK
Başvuru Tarih ve Sayısı: 21.01.2014/2669
Başvuruya Konu İhale: 2013/152560 İhale Kayıt Numaralı "26 Adet Silahsız Özel Güvenlik Görevlisinin 12 Ay Çalıştırılması" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Uşak Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.11.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “26 Adet Silahsız Özel Güvenlik Görevlisinin 12 Ay Çalıştırılması” ihalesine ilişkin olarak STK Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.nin 06.01.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2014 tarihli yazısı ile üzerine, başvuru sahibince 21.01.2014 tarih ve 2669 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.01.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/418 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan giyim giderlerine ilişkin proforma fatura ve eki tutanağın, tüm alışların ortalaması alınarak değil, bir veya birkaç faturada yazılı malın adet ve birim fiyatları dikkate alınarak hesaplandığı, faturayı düzenleyen firmanın vergi beyannameleri ile tutanakta yer alan fiyatlar arasında büyük farklılıklar olduğu, firmanın tüm defter bilgilerinin incelenmesi gerektiği, ayrıca faturadaki birim fiyatların 1 kuruşun altında olması ve işçilik gideri olan giyim kalemine virgülden sonra ikiden fazla ondalık basamaklı teklif verilemeyecek olması nedeniyle kabul edilmemesi gerektiği, asgari işçilik maliyetine giyim giderinin de dahil olduğu ve isteklinin bu tutarın altında teklif vermiş olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin gerçek verileri yansıtmadığı, SGK bildirimleri ile kesilen faturaların uyuşmadığı, bu sebeple isteklinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Uşak Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.11.2013 tarihinde açık ihale usulü ve birim fiyat teklif almak suretiyle gerçekleştirilen özel güvenlik hizmet alımı ihalesine ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 26 Adet Silahsız Özel Güvenlik Görevlisinin 12 Ay Çalıştırılması
b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Belediyemize Ait Hizmet Binaları, İçme Suyu Depoları ve Asfalt Şantiyesi” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Özel Güvenlik Görevlilerine asgari brüt ücret
İşin süresi boyunca toplam 14,5 günlük ulusal bayram ve genel tatil günleri süresince 15 adet personel çalıştırılacak olup (15X14,5= 217,5 Gün) çalışan personele ulusal bayram ve genel tatil günleri çalıştırılacak, çalışma için 4857 Sayılı İş Kanunun 47. maddesi uyarınca ücret ödenecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Bir işçi için ayda 26 gün üzerinden günlük geliş gidiş yol ücreti, 1 kişi geliş-gidiş brüt 4,47 TL ve Bir işçi için ayda 26 gün üzerinden günlük yemek ücreti brüt 5,83 TL dâhil edilmiştir. Yemek ve yol giderleri nakdi olarak bordroda gösterilecektir. Teknik şartnamede belirtilen giyecekler yüklenici tarafından ayni olarak verilecektir.
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. % 2”düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin ekinde ise birim fiyat teklif cetveli ile aynı şekilde hazırlanan aşağıda yer verilen tablo bulunmaktadır.
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
Özel Güvenlik Görevlisi (Asgari Ücret, Yol, Yemek Ve Sözleşme Giderleri Dahil)
Ay
26,00
12
2
Özel Güvenlik Görevlisi Mali Sorumluluk Sigortası
Ay
26,00
12
Sıra No
Açıklama
Birimi
Miktarı
1
Teknik Şartnamenin 4.B Maddesinde Belirtilen Özel Güvenlik Görevlisi Kıyafeti
KİŞİ
26
2
Özel Güvenlik Görevlisi Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günleri
GÜN
217,5
İhale komisyonu tarafından alınan 20.12.2013 tarihli karar incelendiğinde, iki isteklinin tekliflerinin teklif dosyaları kapsamında izin belgesi sunulmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı olan 523.922,02 TL’nin altında geçerli teklif sahibi iki istekliden 06.12.2013 tarihli yazılar ile birim fiyat teklif cetvelinde yer alan kalemler için aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, açıklama sunan tek istekli olan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının komisyon tarafından uygun görülerek ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.2.1’inci maddesinde “İşçilik ücreti, yol ve yemek bedeli ile bunlar üzerinden alınan prim tutarları gibi işçilik kalemlerini oluşturan maliyet unsurlarına ilişkin hesaplama yöntemi, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kanunla ve idari düzenlemelerle belirlenmiş olup, bu çerçevede 1 TL (Bir Türk Lirası)’nin altındaki tutarlar iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatındaki düzenlemelerin emredici nitelikte olması nedeniyle isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince yapacakları işçilik hesaplamalarında da anılan yöntemin uygulanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sebeple, hizmet alımı ihalelerinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemlerinin birim fiyatları ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.” açıklaması,
“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
…
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
…
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.
(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.
Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.
79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
79.4.2.18. İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
…
79.4.2.20. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; malzeme ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler içinde yer aldığı kabul edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri hesaplanmayacaktır.
79.4.2.21. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme giderleri ve genel giderler idarece hazırlanan teklif mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.
…
79.4.2.23. Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulamasında giyim bedeli ise önemli bir bileşen olarak görülecek ve isteklilerce giyim bedelini tevsik eden belgeler sunulacaktır. Giyeceklerin daha önce alındığı ve bunun için bir gider öngörülmediği gibi açıklamalar kabul edilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Özel güvenlik hizmetinin kampüs gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik için bir araca gerek duyulması halinde, bu aracın akaryakıt ve diğer maliyetleri önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmeyecektir…”açıklaması yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan 16.12.2013 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İstekli tarafından teklif açıklaması kapsamında açıklama yazısının, işçilik hesaplama modül çıktılarının, giyim giderini tevsik etmek üzere proforma faturanın ve ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutanağının, mali sorumluluk sigortası teklifinin sunulduğu görülmüştür.
İstekli tarafından giyim giderini tevsik etmek üzere, Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih Göktaş tarafından 26.11.2013 tarihinde düzenlenmiş, toplam 416 adet kalem için 0,001 TL birim fiyat üzerinden hesaplanarak ulaşılan 0,45 TL tutarında proforma faturanın ve ekinde maliyet satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu görülmüştür. Söz konusu proforma faturanın mevzuat gereği taşıması gereken imza kaşe ve ibareyi taşıdığı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağının 2013 yılı üçüncü dönemi verilerini içerdiği, tutanakta yer alan kalemlerin ağırlıklı ortalama birim maliyetlerinin proforma faturalarla uyumlu olduğu, faturanın ve tutanağın meslek mensubu ve mükellef tarafından imza altına alındığı, ihale komisyonu tarafından yapılan inceleme neticesinde proforma faturada yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirildiği ve 24.12.2013 tarihinde mükellefin bağlı bulunduğu Konak Vergi Dairesi Müdürlüğüne bildirimin yapıldığı belirlenmiştir.
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun’un “Türk Lirası ile Yeni Türk Lirası arasında değişim oranı ve Yeni Kuruşa tamamlama” başlıklı ikinci maddesinde “Türk Lirası değerler Yeni Türk Lirasına dönüştürülürken, birmilyon Türk Lirası (1.000.000 TL) eşittir bir Yeni Türk Lirası (l YTL) değişim oranı esas alınır.
Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşüm işlemlerinin ve Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerin sonuçlarında ve ödeme aşamalarında yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanır; yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler dikkate alınmaz.
İlgili kanunları gereğince uygulanacak adlî ve idarî para cezalarının hesaplanmasında ve ödenmesinde, bir Yeni Türk Lirası’nın (1 YTL) altında kalan tutarlar dikkate alınmaz.” hükmü bulunmaktadır.
Söz konusu Kanun hükmünden, Yeni Türk Lirası (1.1.2009 tarihinden itibaren Türk Lirası) cinsinden yapılan işlemlerin sonuçlarında ve ödeme aşamalarında yarım Yeni Kuruşun (1.1.2009 tarihinden itibaren Kuruş) altındaki değerlerin dikkate alınmayacağı anlaşılmış olup, bu durumun yarım Kuruşun altındaki değerlerin hiçbir koşulda dikkate alınmayacağı sonucunu doğurmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan tespitler bir arada değerlendirildiğinde, ödeme aşamasında proforma faturanın toplam tutarının dikkate alınacağı dolayısıyla proforma fatura içeriğinde her bir giyim malzemesi için teklif edilen birim fiyatların bir kuruşun altında olmasının, proforma faturanın mevzuata aykırılığı sonucunu doğurmayacağı, bununla birlikte başvuru sahibinin sunmuş olduğu proforma faturada her ne kadar giyim bedeli toplamının 0,45 TL olarak gösterilmiş olsa da, her bir kalem için yapılan birim fiyat ile miktar çarpım sonuçlarının virgülden sonra iki haneye yuvarlanmış olması sebebiyle 0,416 TL olması gerekirken 0,045 TL tutarına ulaşıldığı, dolayısıyla Kuruş kısmının ikiden fazla haneden oluştuğu dikkate alındığında, söz konusu faturanın toplam tutarının ondalık kısmında bir Kuruşun altında bedelin yer almasının, işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında geçerli olmayan bir tutar üzerinden proforma fatura düzenlenmesinin 5083 sayılı Kanun’a aykırı olduğu, bu nedenle başvuru sahibinin kıyafet giderini mevzuata uygun olarak tevsik etmediği anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, açıklama yazısından da anlaşıldığı üzere, istekli tarafından 0,45 TL tutarındaki giyim giderine %3 oranında sözleşme ve genel giderler karşılığı ekleyerek teklifine 0,46 TL şeklinde yansıttığı belirlenmiştir. Söz konusu proforma fatura tutarı üzerinden %3 sözleşme ve genel giderler karşılığı hesaplanması sonucunda elde edilen tutar 0,4635 olduğu, her ne kadar istekli tarafından yapılan yuvarlama işlemi mevzuata uygun olarak yapılmış olsa da, sonuç itibariyle elde edilen 0,46 TL tutarının, %3’ün altında sözleşme ve genel gider karşılığı içermesine yol açtığı tespit edildiğinden, sözleşme ve genel gider karşılığının kıyafet tutarına uygun olarak eklenmediği tespit edilmiştir.
Diğer yandan, başvuru sahibi tarafından birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır olarak düzenlenen ve kişi sayısı üzerinden teklif alınan kıyafet giderine ilişkin teklif edilen birim fiyat olarak 0,0177 TL gösterdiği, ancak işçi sayısı üzerinden teklif alınan söz konusu kaleme ilişkin olarak virgülden sonra iki haneden fazla birim fiyat teklif edemeyeceği göz önüne alındığında, isteklinin teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 16.5.2.1’inci maddesine aykırı teklif vermiş olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Başvuru sahibinin, istekli üzerinde kalan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan giyim giderine ilişkin proforma fatura ve ekinde yer alan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin, bu belgelere dayanak teşkil eden faturaların incelenerek doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği iddiasına ilişkin olarak; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.15’inci maddesinde, gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare tarafından proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının, incelenmek üzere muhafaza eden meslek mensubundan istenebileceği açıklaması bulunmakla birlikte, maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarına dayanak teşkil eden faturaların istenebileceğine yönelik bir açıklamanın bulunmadığı, yapılacak inceleme sonucunda, proforma fatura / fiyat teklifi ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları arasında uyumsuzluk tespit edilmesi halinde, isteklinin teklifi reddedilerek vergi dairesine bildirim yapılması ve suç duyurusunda bulunulması öngörülmekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda ise, isteklinin teklifi reddedilmeden vergi dairesine bildirimde bulunulmasının öngörüldüğü, somut olayda ise idarece usulüne uygun olarak vergi dairesine bildirimde bulunulduğu göz önüne alındığında, idarece yapılan bildirim işleminin mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda aktarılan nedenlerle mevzuata aykırı olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70?ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10?unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30?undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Kamu ve özel sektörde her türlü hizmet binası ile müştemilatının korunması ve kollanmasına ilişkin Özel Güvenlik İşleri” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.
…
(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.
(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.
(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır. İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş ortaklığındaki hisse oranı esas alınarak iş deneyim tutarı hesaplanır. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyim tutarı, ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın belge tutarı esas alınarak hesaplanır…”düzenlemesi,
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere EGS Business Park Bina Yönetimi ile imzalanmış sözleşmenin, ekinde Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet bildirimlerinin ve 26 adet faturanın sunulduğu görülmüştür.
Söz konusu sözleşmenin “Konu ve Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “İş sahibine ait bulunan iş yerinin güvenliğinin yüklenici tarafından sağlanması işinin şart ve şekillerini düzenler anlaşmadır” düzenlemesinin, “Görevli Personel Sayısı” başlıklı 12’nci maddesinde “Yüklenici, EGS Park Bina Yönetimi’ne bu hizmeti 1 Güvenlik Şefi, 3 Vardiya Amiri ve 46 Güvenlik Görevlisi olmak üzere toplam 50 personel ile verecektir.” düzenlemesinin, 13.3’üncü maddesinde “Güvenlik hizmeti aylık maliyeti toplam 92.000 TL + KDV’dir” düzenlemesinin, “Sözleşmenin süresi” başlıklı 15’inci maddesinde “İş bu sözleşme 18.05.2012 tarihinde başlayıp 18.05.2013 tarihine kadar geçerlidir” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu sözleşmenin taraflar arasında 16.05.2012 tarihinde imzalandığı, sözleşmenin “aslı görülmüştür” mührü ve idare personelinin imzasını taşıdığı görülmüştür.
İstekli tarafından sözleşme ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu Bağcılar Sosyal Güvenlik Merkezince düzenlenen iş yeri tescil bilgilerini gösterir belgenin noter onaylı suretinin sunulduğu, belgede yer alan bilgilerin sözleşmedeki bilgiler ile uyumlu olduğu belirlenmiştir.
Sözleşme ekinde sunulan Sosyal Güvenlik Kurumu Sigortalı Hizmet Listeleri incelendiğinde sözleşme süresi içerisinde her aya ilişkin listelerin sunulduğu, söz konusu listelerin 52-56 arasında değişen sayıda personele ilişkin olduğu ve sözleşme ile uyumlu olduğu, sunulan 26 adet fatura incelendiğinde ise, sözleşme süresi içerisinde kesilen faturaların sözleşmeye eklendiği, meslek mensubu onayı ve mührü taşıdığı, fatura toplamının 1.186.256,70 TL olduğu sözleşme bedelinin (12 x 92.000,00 TL) 1.104.000,00 TL olduğu göz önüne alındığında, gerek sözleşme ile Sosyal Güvenlik Kurumu belgeleri arasında, gerekse sözleşme ile faturalar arasında herhangi bir uyumsuzluk bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
EK GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen birinci iddiası kapsamında Kurulca, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak ihale üzerinde bırakılan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamasının Kurul çoğunluğunca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanarak bulunmayan anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 0,45 TL fiyat öngören Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih GÖKTAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen 26.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçenin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih GÖKTAŞ ile anılan şahsın SMMM’si olan Adem KOÇAK’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksitakdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri maliyet satış tutanağında önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “… sunulan proforma faturada belirtilen giyim kalemlerindeki yatayda yapılan çarpımda virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapıldığı” gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçenin de Kurul kararı gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,001 TL olarak önerilen birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarına sebep olan Ege Rüzgarı Teks Tem. Malz. Prom. Oto Kir – Fesih GÖKTAŞ ile anılan şahsın SMMM’si olan Adem KOÇAK’ın bu yöndeki kusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Yönündeki düşüncem ile, belirtilen iddiaya ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçelerine katılıyorum.
KISMEN FARKLI GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca, BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme konusu ihalede, ihale üzerinde bırakılan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında, çalışacak 26 personele verilecek 416 parça giyim giderini belgelendirmek üzere sunduğu proforma faturada, birim fiyat olarak her biri için 0,001 TL olmak üzere toplam 0,45 TL öngörülmüştür.
Adı geçen istekliler tarafından giyim gideri için öngörülen tutarlar kuruşun altında olduğundan yasal olarak geçerliliği bulunmamaktadır. Mevzuat gereği yarım kuruşun altı aşağı doğru yuvarlanması gerektiğinden adı geçen isteklilerin giyim için herhangi bir bedel öngörmediği değerlendirilmiştir. Kaldı ki toplamda öngörülen tutar ödenebilecek bir meblağ olmakla birlikte birim fiyat anlamında bir kuruşun altında bir bedelin ödenmesi mümkün değildir. Bu nedenle adı geçen isteklinin teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunduğu açıklamaları, Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmayan BNG Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.nin teklifinin belirtilen gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunun kararına katılmıyoruz. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy