(4734 S. K. m. 54, 55, 65)
Toplantı No: 2012/058 
Gündem No: 38
Karar Tarihi: 01.10.2012
Karar No: 2012/UH.I-3833  
Şikayetçi: Zirvedeki Beyinler Bil.Eğt .Öğt .İnş. Tur. Tic .Ltd. Şti., Şehit Daniş Tunalıgil Sk. No: 2/14-15 MALTEPE ANKARA
İhaleyi Yapan Daire: Karayolları Genel Müdürlüğü Program Ve İzleme Dairesi Başkanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü İsmet İnönü Bulvarı No:14 06100 ANKARA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 06.09.2012/30401 
Başvuruya Konu İhale: 2012/69854 İhale Kayıt Numaralı "Karayolları Genel Müdürlüğü Arge Dairesi Başkanlığı Ve 17 Adet Bölge Müdürlüğünde Bulunan Araştırma Ve Geliştirme Başmühendislikleri İçin “Arge İş Yönetim Yazılım Programı” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 27.07.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Karayolları Genel Müdürlüğü Arge Dairesi Başkanlığı ve 17 Adet Bölge Müdürlüğünde Bulunan Araştırma ve Geliştirme Başmühendislikleri İçin Arge İş Yönetim Yazılım Programı” ihalesine ilişkin olarak Zirvedeki Beyinler Bil. Eğt. Öğt. İnş. Tur. Tic. Ltd. Şti.nin 16.08.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.08.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.09.2012 tarih ve 30401 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.09.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/3342 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Şirketle hiç bağı olmayan proje ekibiyle puanlama yapılmasının kesinlikle doğru olmadığı, sokaktaki adamların sertifika veya diplomalarıyla proje ekibine çok yüksek puan verilmek suretiyle berbat bir durumun yaşanmasına sebebiyet verildiği, belirtilen proje ekibinin firmayla yakından uzaktan alakası olmadığı, durum böyle iken fiyatın belirleyiciliğinin neredeyse tamamen ortadan kaldırılmasına neden gidildiği,
2) Proje ekibinin puantajlamaya tabi tutulduğu, Şartname’de belirtilen personelin teklifte gösterilememesi durumunda vaad edilen puanın alınamayacağının aşikar olduğu, personelin gösterilmemesi durumunda puan alınmaması gerektiği, ancak değerlendirmede firmaların personel ismi yazmadığı için elendiği, Koç Sistem dışındaki tüm firmaların nedense bu hatayı yaptığı, işin tek doğrusunu Koç Sistem firmasının bildiği, personelin gösterilmemesi durumunda firma elenecek ise o zaman ihale dokümanında bunun açıkça belirtilmesi gerektiği, böylece ihaleye giren firmaların tereddütte kalmayacağı, bu bilgi şartnamede verilmiş ise kendilerine bildirilmesini istedikleri,
3) Proje ekibinin neredeyse tamamında 2 ayrı projede çalışılması durumunda puan eklemesi yapıldığı, bunun çok saçma bir istek olduğu ve Şartname’ye art niyetle eklendiğini düşündükleri, bir projeye baş yazılımcı olarak 15 yılını veren bir kişinin bu istek nedeniyle okulunu yeni bitirmiş ve birer hafta farklı iki işte sigortası gösterilmiş bir yazılımcının puanını alamadığı, bu durum teknik bir hata olduğu gibi, rekabet ortamını da katlettiği, hiçbir ihalede iki adet % 20’den büyük iş bitirme istenmediği,
4) Proje ekibi olarak istenen grafik tasarımcının “Geliştirme yapılacak olan yazılım diline ait sertifikalara sahip olması” hususunun firmaya ek puan kazandırdığı, bu isteğin ne olduğunun birisi tarafından açıklanması gerektiği, ihalede yazılım uzmanı mı istendiği yoksa grafik tasarımcı mı istendiği, işi bilen birisi için bu düzenlemenin bir doktora “beni muayane etmek için bir de mühendislik diploması al” demek anlamına geldiği, istenen sertifikanın mesleki tecrübeyi destekleyici olmadığı, kişiye özel bir durum oluşturmaya sebebiyet verdiği, dolayısıyla evrakı olan firmanın avantajlı duruma geçirildiği,
5) Personele ait istenilen sertifikaların hiçbir tanesine açıklık getirilmediği, bu sertifikaların herhangi bir eğitim kurumunun eğitim sonunda verdiği kurs bitirme sertifikası mı yoksa üzerinde İngilizce olarak belirtilen ve Türkçeye çevrilme zorunluluğu olan yabancı ülke kaynaklı uluslararası geçerliliği olan sertifikalar mı olduğu konusunun tamamen boşlukta bırakıldığı, bu nedenle tereddüde düştükleri, muhtemelen diğer isteklilerin de aynı düşüncede oldukları,
6) Proje ekibinde eğitim uzmanı olarak bir personel istendiği, bazı isteklilerin bu personeli belirtmediği için elendiği, oysa puantajlamada eğitim uzmanına yer verilmediği, büyük olasılıkla unutulduğu, eğitim uzmanının belirtildiği kısımdaki metnin öncesi ve sonrasına bakılacak olursa puantaj tablosuna eklenmesi gerektiği, fakat unutulduğunun görüleceği,
7) İdari Şartnamede “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatın % 30’u ile firma ve proje ekibinin değerlendirilmesi sonucunda oluşan teknik değerlendirme puanının % 70’i alınarak belirlenecektir.” düzenlemesinin bulunduğu, bu metni okuyan bir kişinin fiyatın sonuca etkisinin % 30, teknik değerlendirmenin sonuca etkisinin ise % 70 olduğunu düşünmesinin beklenen durum olduğu, bu durumda fiyatla teknik değerlendirme arasında 3/7 oranı bulunduğu, bu durumda teknik değerlendirmesi diğer firmanın 2 katı olan bir işte fiyatı 2x7/3=14/3 oranından daha fazla fark olması durumunda işi az fiyat veren firmanın alması gerektiği, oysa verilen formülün bunu doğrulamadığı, İdari Şartnamede hesaplama yapılacak ve yukarıdaki metne hiç uymayan “S=(Fmin/F) x (% 30) + (TDP/100) x (% 70)” formülünün kullanıldığı, teknik değerlendirme puanlamasında yaklaşık olarak 4 kat fark olduğu, düzenlemede belirtilen “..fiyatın % 30’u ile teknik değerlendirmenin % 70’i etkilidir” cümlesine göre fiyatların oranı 4 x 7/3=28/3 den daha büyük olması durumunda işi düşük fiyat teklifi veren firmalarının alması gerektiği, oysa böyle olmadığı, düzenlemedeki metin ile formülün aynı olmadığı, düzenleme metnine göre ihaleyi kazanmaları gerektiği, ancak formüle göre işin değiştiği, formülün 3/7 oranını korumadığı, bu sisteme göre Koç Sistem firmasının Türkiye Bütçesinden daha yüksek bir fiyat teklifi verse de ihaleyi aldığı, düzenleme metninde belirtilen durum olsaydı ihaleyi düşük fiyat teklifi veren firmanın alması gerektiği,
8) İhalede istenilen belgeleri nispeten anladıkları, idarenin işi sağlam bir firmaya yaptırmak istemesinin doğal karşılanması gerektiği, fakat burada işin büyüklüğüne bakılacak olursa rakamların eşik değerlerinin anlamsız kaldığı, şartnameye orta ölçekli firmaların girmesi yasaktır maddesi eklenmesinden farksız olduğu, 250.000 TL ile yapılacak bir işe 200 personelden fazla personeli olan firmaya fazla puan verilmesinin rekabet ortamını katlettiği, 250.000 TL’lik bir işi yapmak için 2.000.000 TL’den büyük iş bitirme belgesi olan firmaya fazla puan vermenin rekabet ortamını katlettiği, 250.000 TL’lik bir işi yapabilmek için 50.000.000 TL’den fazla cirosu olan firmaya fazla puan verilmesinin rekabet ortamını katlettiği, bu nedenle ihalenin iptal edilerek devletin zarara uğratılmasının engellenmesi, daha sağlıklı bir fiyat ve kalite araştırması yapılıp komisyona daha bilgili insanlar çağrılarak yeniden ihale edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuruya konu ihale “Karayolları Genel Müdürlüğü Arge Dairesi Başkanlığı ve 17 Adet Bölge Müdürlüğünde Bulunan Araştırma ve Geliştirme Başmühendislikleri İçin Arge İş Yönetim Yazılım Programı” işidir.
İhale konusu iş, İdari Şartname’nin 19’uncu maddesi uyarınca götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmiştir.
Bahse konu ihalede 9 adet ihale dokümanı satın alınmış olup, 27.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye 5 istekli katılmıştır.
İhaleye, Zirvedeki Beyinler Bil. Eğt. Öğt. İnş. Tur. Tic. Ltd. Şti. 250.000,00 TL, LST Yazılım Elektronik ve İletişim Teknolojileri Tic. Ltd. Şti. 946.500,00 TL, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. 961.000,00 TL, Argeset Yazılım Dan. San. Ve Tic. Ltd. Şti. – Nel Elektronik Cihazlar İmalat ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı 1.580.000,00 TL ve C/S Enformasyon Teknolojileri Ltd. Şti. 2.161.409,00 TL fiyat teklifi vermiştir.
Başvuruya konu ihalenin İdari Şartnamesinde ve ilanında ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışı unsurlar esas alınarak belirleneceği düzenlenmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartnamenin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde,
“35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatın %30’u ile firma ve proje ekibinin değerlendirilmesi sonucunda oluşan teknik değerlendirme puanının %70’i alınarak belirlenecektir. Değerlendirme işlemi sonucunda toplam puanı aynı olan birden fazla istekli olması durumunda teknik değerlendirme puanı en yüksek olma şartı uygulanacaktır. Teknik değerlendirme puanının hesaplanmasında kullanılmak üzere, istekliler gerekli belgeleri teknik şartnamede verilen "Arge İş Yönetim Yazılım Programı İşi Teknik Değerlendirme Puan Tablosu"ndaki sıralamaya göre teklif dosyasında sunacaktır. İsteklilerin teklifleri toplam puan hesaplama formülüne göre değerlendirilerek puanlanacaktır. Değerlendirme ağırlık yüzdeleri;
Teklif fiyatı %30, Tablodaki Teknik değerlendirme puanı %70
Toplam puanın hesaplanmasında kullanılan formül ve tanımlamalar,
S = (F min / F) x (%30) + (TDP / 100) x (%70)
S: Toplam Puan
F: Teklif Fiyatı
F min: Tekliflerde en düşük fiyat
TDP: Teknik değerlendirme puanı (Tabloda 100 üzerinden puanlanacaktır)
Örnek:
Teklif X: 100,00 TL TDP X: 40 Puan (Tablodaki teknik değerlendirme puanı)
Teklif Y: 200,00 TL TDP Y: 60 Puan (Tablodaki teknik değerlendirme puanı)
Teklif Z: 350,00 TL TDP Z: 70 Puan (Tablodaki teknik değerlendirme puanı)
(F min): 100,00 TL (Tekliflerde en düşük fiyat)
X Firmasının Toplam Puanı:
S= (100,00 / 100,00) x 0.30 + (40 / 100) x 0.70
S= (1.00) x 0.30 + (0.40) x 0.70
S= 0.30 + 0.28
S= 0.58
Y Firmasının Toplam Puanı:
S= (100,00 / 200,00) x 0.30 + (60 / 100) x 0.70
S= (0.50) x 0.30 + (0.60) x 0.70
S= 0.15 + 0.42
S= 0.57
Z Firmasının Toplam Puanı:
S= (100,00 / 350,00) x 0.30 + (70 / 100) x 0.70
S= (0.29) x 0.30 + (0.70) x 0.70
S= 0.09 + 0.49
S= 0.58
Örnek Değerlendirme işlemi sonucunda bu maddenin ikinci paragrafına göre toplam puanı aynı olup, X ve Z firmaları arasında teknik değerlendirme puanı en yüksek olan Z firması avantajlı teklifi vermiştir.
Not: Hesaplamalardaki yuvarlamalar örnekteki şekilde yapılacaktır. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif yukarıda belirtildiği şekilde tespit edilecektir” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdari Şartnamenin 35’inci maddesinde yer alan, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesine ilişkin bu düzenlemeye 25.06.2012 tarihli Kamu İhale Bülteninde yayınlanan ihale ilanının 5 inci maddesinde de yer verilmiştir.
İhaleye ait Teknik Şartnamenin 9.3.4’üncü maddesinde ise “Teknik Değerlendirme Puan Tablosu” düzenlenmiştir.
İhale komisyonu 03.08.2012 tarihli kararında, ihaleye en düşük fiyat teklifi veren başvuru sahibi Zirvedeki Beyinler Bil. Eğt. Öğt. İnş. Tur. Tic. Ltd. Şti.nin ISO:9001:2008 belgesinin TURKAK onayı olmadığı ile isteklinin kalite güvence sorumlusu, sistem analisti, güvenlik uzmanı ve eğitim uzmanı olarak personel önermediği, dokümantasyon uzmanı olarak önerilen personelin istenilen kriterleri sağlamadığını belirterek, ihalenin, Teknik Şartnamenin 9.3.4’üncü maddesinde yer alan “Teknik Değerlendirme Puan Tablosunda” belirtilen puanlamadan oluşan fiyat dışı unsurların değerlendirilmesi sonucunda Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. üzerinde bırakılmasına karar vermiştir.
Başvuru sahibi idareye şikayet dilekçesinde ve Kuruma itirazen şikayet dilekçesinde ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde esas alınan fiyat dışı unsurlara ve buna ilişkin formüle itiraz etmekte olup, bu haliyle ihale dokümanına itiraz etmektedir.
Başvuruya ilişkin ihalenin ilanı 25.06.2012 tarihli Kamu İhale Bülteninde yayınlanmış olup, başvuru sahibi 26.07.2012 tarihinde ihale dokümanı satın almış ve ihale dokümanına yönelik herhangi bir başvuruda bulunmadan 27.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye teklif vermiştir.
Başvuru sahibi 07.08.2012 tarihli kesinleşen ihale kararının ardından ihale dokümanına yönelik hususları/iddiaları içeren dilekçesi ile 16.08.2012 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunmuştur. İdarenin 27.08.2012 tarihli red kararı üzerine 06.09.2012 tarihli dilekçe ile Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunmuştur.
4734 sayılı Kanunun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Aynı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya  eylemlerin  farkına  varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5.1’inci maddesinde,
“İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü,
Anılan Yönetmeliğin “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu ihalede, ihale ilanının 25.06.2012 tarihinde Kamu İhale Bülteninde yayınlandığı, başvuru sahibinin 26.07.2012 tarihinde ihale dokümanını satın aldığı ve 27.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye teklif verdiği/katıldığı, başvuru sahibinin itiraza konu ettiği hususların ihale ilanının 5’inci maddesi ile İdari Şartnamenin 35’inci maddesi ve Teknik Şartnamenin 9.3.4’üncü maddesinde düzenlendiği, isteklinin yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde öngörülen süre içerisinde ihale dokümanına ilişkin olarak idareye şikayet başvurusunda bulunmadığı, ihaleye ilişkin ihale kararı alınıp, kesinleşen ihale kararının bildiriminden sonra 16.08.2012 tarihinde idareye başvurduğu, bu haliyle başvurusunun süresinde olmadığı gibi teklif verildikten sonra ihale dokümanına yönelik başvuruda bulunmasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5.1.(c) maddesinde yer alan “İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmüne de uygun olmadığı, bu nedenle başvurunun ehliyet ve süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Başvurunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy