(4734 S. K. m. 5, 39, 54, 56, 65)

Toplantı No : 2018/021

Gündem No : 24

Karar Tarihi : 10.04.2018

Karar No : 2018/UM.I-757

BAŞVURU SAHİBİ: As Beton ve Beton Elemanları Tic. ve San. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE: Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE: 2018/52046 İhale Kayıt Numaralı “Tekirdağ İli Çorlu, Ergene, Kapaklı, Saray ve Çerkezköy İlçeleri Muhtelif Cadde ve Sokakların Yapımında Kullanılmak Üzere Silindirle Sıkıştırılabilir Beton (Ssb) Alım İşi” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME: Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 12.03.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tekirdağ İli Çorlu, Ergene, Kapaklı, Saray ve Çerkezköy İlçeleri Muhtelif Cadde ve Sokakların Yapımında Kullanılmak Üzere Silindirle Sıkıştırılabilir Beton (Ssb) Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak As Beton ve Beton Elemanları Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından 16.03.201820.03.2018 23.03.2018 tarih ve 18932 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.03.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/490 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhalenin tek teklif sunulmuş olması ve önceden gerçekleştirilmiş bir ihaledeki fiyatlar ile kıyaslandığında daha düşük teklif alınabilmesinin mümkün bulunması gerekçeleriyle idarece iptal edildiği, idare gerekçelerinin yerinde olmadığı, kararının kaldırılarak ihalenin tarafları üzerinde bırakılması gerektiği,    

2) İdarenin ihaleyi belediyenin internet sitesi üzerinden canlı yayınlayarak teklif ettikleri bedeli kamuya ve dolayısıyla rakip firmalara açıkladığı,

3) İdarenin iptal gerekçesinde daha önce gerçekleştirilen bir ihalede alınan teklif fiyatlara atıf yaptığı, bunun da idarece her iki ihalede de aynı tutarda teklif beklendiği anlamına geldiği, dolayısıyla idarenin alım konusunu kısımlara bölerek gerçekleştirdiğinin düşünülebileceği ve bunun da 4734 sayılı Kanun'un beşinci maddesine aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesinde, ihalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet başvurusu üzerine alınanların itirazen şikâyete konu edilebileceği ve bu kararlara karşı beş gün içinde Kuruma başvuruda bulunulabileceği belirtilmiştir. Somut olayda, ihalenin iptali işlemi öncesinde idareye yapılan bir şikâyet başvurusunun bulunduğu ve başvurunun anılan mevzuat hükmü kapsamında Kurumun görev alanında olduğu, ancak itirazen şikayet başvurusunun, iptal işleminin tebliğ tarih olan 14.03.2018 gününü izleyen beş gün içerisinde Kuruma yapılması gerekirken, idareye şikâyet başvurusunda bulunulduktan sonra 23.03.2018 tarihinde yapıldığı ve süre şartını karşılamadığı tespit edilmiştir. Öte yandan, idarece tebliğ edilen ihale komisyon karar yazısında, karara karşı ‘10 gün içinde idaremize şikayet başvurusunda bulunulabilir’ ifadesine yer verildiği görülmüş olup, Anayasa’nın konuya ilişkin 40’ıncı maddesinin ikinci fıkrası gereği başvurunun süre yönünden reddinin mümkün olmadığı anlaşılmış ve yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

1) Başvuru sahibinin birinci iddiası: İhalenin tek teklif sunulmuş olması ve önceden gerçekleştirilmiş bir ihaledeki fiyatlar ile kıyaslandığında daha düşük teklif alınabilmesinin mümkün bulunması gerekçeleriyle idarece iptal edildiği, idare gerekçelerinin yerinde olmadığı,

İddiaya ilişkin idarenin cevabı: İhalede rekabetin oluşmadığı ve kaynakların verimli kullanılması ilkesinin uygulanamadığı belirtilmiştir.

Yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme:

4734 sayılı Kanun’un beşinci maddesinin ilk fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü, 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.” hükmüne yer verilmiş, madde gerekçesinde ihalenin iptali nedenleri arasında Kanun’un beşinci maddesinde belirtilen temel ilkelere uygun olmayan durumların tespiti sayılmıştır.

Aynı Kanun’un Kuruma yapılacak itirazen şikayetlere ilişkin 56’ncı maddesinin birinci fıkrasında ise “… İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.” yönünde düzenleme yapılmış, madde gerekçesinde de, “Diğer taraftan Kanunun muhtelif maddeleriyle idareye verilen iptal yetkisinin itirazen şikayet incelemesine tabi tutulması idareyi ihale yapmaya zorlamak anlamına geleceğinden ve esasen iptal edilen ihaleden sonra aynı amaçla açılan ihalelerin de idari başvurulara konu edilmesi zaten mümkün olduğundan, idarenin ihalenin iptali işlemlerinin itirazen şikayete konu yapılamayacağına yönelik bir düzenleme öngörülmekte ancak idareye yapılan şikayet üzerine Kanunun 54 üncü maddesi uyarınca idarece ihalenin iptali kararının verilmesi durumunda ise bu kararlara karşı itirazen şikayet başvurusunda bulunabilmesi düzenlenmektedir.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Başvuruya konu ihalede, dört tüzel kişi tarafından ihale dokümanı edinildiği, başvuru sahibinin ihaleye teklif sunan tek istekli olduğu, teklifin idarece geçerli bulunduğu ve yaklaşık maliyetin %93’üne denk geldiği, 13.03.2018 tarihli ihale komisyonu kararında “…tek isteklinin teklif sunmuş olması ve 01.03.2018 tarihli… ihalede sunulan fiyatlar ile karşılaştırıldığında; fiyatların yüksek olduğu mevcut bölgenin yapısı itibari ile daha fazla rekabetçi firma bulunması nedeniyle ve alım miktarı itibari ile daha düşük fiyata alınabileceği düşünüldüğünden 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Temel İlkeler” başlıklı 5. Maddesine istinaden bütün tekliflerin reddedilerek…” ihalenin iptaline karar verildiği, kararın ihale yetkilisince onaylandığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda yer verilen hükümlerinden Kanun’un beşinci maddesinde belirtilen temel ilkelere uygun olmayan durumların tespiti halinde, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda idareye takdir yetkisi tanındığı görülmekte, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu, dolayısıyla idarelerin ihalenin iptaline dair aldığı kararların dayandığı gerekçelerin makul ve geçerli olması gerektiği anlaşılmaktadır.

İdare kararının tek teklif sunulması ve yeterli rekabetin oluşmaması gerekçesine dayandığı görülmekte olup, kamu ihale mevzuatında hangi sayıda isteklinin teklif sunması durumunda rekabetin oluşmuş kabul edileceğine ilişkin doğrudan bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, atıf yapılan mevzuatın lafzı ve amacı bağlamında, Kanun koyucu tarafından ihaleleri sonuçlandırıp sonuçlandırmamak hususunda idarelere geniş bir takdir yetkisi verildiği anlaşılmaktadır. Rekabet’ sözcüğünün birden fazla kişi arasındaki yarışmayı ifade ettiği de dikkate alındığında, idarece tesis edilen işlemin yukarıda bahsedilen takdir yetkisi sınırları içerisinde olduğu, bu husustaki başvurunun yerinde olmadığı tespit edilmiştir.

2) Başvuru sahibinin ikinci ve üçüncü iddiası: İdarenin ihaleyi belediyenin internet sitesi üzerinden canlı yayınlayarak teklif ettikleri bedeli kamuya ve dolayısıyla rakip firmalara açıkladığı, ayrıca alım konusu ihalenin kısımlara bölünerek gerçekleştirildiği, bunun da temel ilkelere aykırı olduğu,

İddiaya ilişkin idarenin cevabı: Başvurunun yerinde olmadığı belirtilmiştir.

Yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme:

Kanun’un 56’ncı maddesi hükmü, gerekçesi ile beraber okunduğunda, kural olarak ihalenin idarece iptali işlemine ilişkin olarak Kuruma inceleme görevi verilmediği, ancak iptal kararı öncesinde idareye şikayet başvurusunun bulunması halinde ve sadece iptal gerekçesiyle sınırlı bir görev alanının bulunduğu anlaşılmaktadır. İddia konusu hususların iptal gerekçesiyle ilgili olmadığı görülmekte olup, hukukta istisnaların geniş yorumlanamayacağı ilkesinden hareketle, iptal gerekçesi dışındaki mezkur iddialara ilişkin başvurunun görev yönünden reddi gerektiği değerlendirilmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.(¤¤)

 


Full & Egal Universal Law Academy