(4734 S. K. m. 4, 54, 56, 55, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 5, 18) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 12) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79)
Toplantı No: 2011/072
Gündem No: 12
Karar Tarihi: 14.11.2011
Karar No: 2011/UH.III-3738
Şikayetçi: Beypınarlılar Turizm İnşaat Gıda Oto. Elkt. Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti., Hürriyet Mah. Manolya Sok. No : 3/1 Sayınlar İşMrk. Çağlayan İSTANBUL
İhaleyi yapan idare: Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü, Abdülhakhamit Caddesi 21 34437 İSTANBUL
Başvuru tarih ve sayısı: 20.10.2011 / 45981
Başvuruya konu ihale: 2011/74287 İhale Kayıt Numaralı "G.O.Paşa - Beyazıt İşletme Müdürlükleri Görev Bölgelerinde 2.İhbarname Dağıtımı, Borçtan Dolayı Enerji Kesme Ve Enerji Açma İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 10.11.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H.(3462).(0257)./2011-75E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından 04.07.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “G.O. Paşa - Beyazıt İşletme Müdürlükleri Görev Bölgelerinde 2. İhbarname Dağıtımı, Borçtan Dolayı Enerji Kesme ve Enerji Açma İşi” ihalesine ilişkin olarak Beypınarlılar Turizm İnşaat Gıda Oto. Elkt. Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin 07.10.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 17.10.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 20.10.2011 tarih ve 45981 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.10.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) Kendilerine gönderilen kesinleşen ihale kararında ihalenin Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’de kaldığının belirtildiği, ancak idareye yapmış oldukları şikayet başvurusuna kaşı idarenin göndermiş olduğu cevap yazısında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Sel İnş. Taah. Elk. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. olduğunun ifade edildiği, söz konusu firmanın ihaleye teklif vermediği, bu nedenle ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin mümkün olmadığı,
2) İdari şartnamenin 25 inci maddesinde giyim giderinin ayni olarak karşılanacağının belirtildiği ancak, aynı maddede giyim gideri için kişi başına yıllık brüt asgari ücretin 1/5’i oranındaki tutarın teklif fiyata dahil edileceğinin düzenlendiği, giyim malzemelerinin ayni olarak karşılanması öngörülmüşken bunun için nakdi bir bedelin belirlenmiş olmasının çelişki olduğu, ayrıca giyim giderinin yaklaşık maliyetteki tutarı belirtildiğinden yaklaşık maliyetin gizliliğinin ihlal edildiği, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif etmiş olduğu bedelin aşırı düşük olduğu ve bu bedelle söz konusu işin yapılmasının mümkün olmadığı, açıklama kapsamında sunulan belgelerin mevzuata uygun olmadığı, yapılan açıklamanın bütün maliyet bileşenlerini içermediği ve idarece yapılan incelemede bütün maliyet bileşenlerinin dikkate alınmadığı, öte yandan idari şartnamenin 25 inci maddesi uyarınca giyim giderinin nakdi yapılması gerektiğinden buna yönelik açıklamalarda belirlenen nakdi bedelin öngörülmesi gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibinin açıklamalarını giyim malzemelerini ayni olarak karşılanmasına göre yaptıkları, yapılan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı,
4) Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 10.08.2011 tarihinde Toroslar Elkt. Dağ. A.Ş. tarafından yasaklandığı, yasaklama kararına karşı 21.09.2011 tarihinde mahkemece yürütmenin durdurulması kararı verildiği ve bu kararın 26.09.2011 tarihinde idareye tebliği sonrasında 27.09.2011 tarihinde ihale komisyonu tarafından alınan kararla ihalenin adı geçen istekli üzerinde bırakıldığı, ihalenin 04.07.2011 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında idarece uzun süre beklenmesi ve sonrasında ihalenin yasaklı bir firma üzerinde bırakılmış olmasının mevzuata uygun olmadığı,
5) Ali Rıza Yavuz’un ihale üzerinde bırakılan istekli Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin müdürü ve aynı zamanda müdürü olduğu şirketin mali evraklarını tanzim eden serbest muhasebeci mali müşavir sıfatına haiz mali müşaviri olduğu, meslek mensuplarının ticari veya serbest meslek faaliyetinde bulunamayacağı, ticari mümesillik, ticari vekillik ve acentelik yapamayacakları gibi mesleki kurallar dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
6) İdari şartnamenin teklif fiyata dahil giderlere ilişkin 25 inci maddesinde; teknik şartnamede istenilen araçların sözleşme konusu iş kapsamında çalıştırılan elemanlara kullandırılabileceği, bu nedenle ayrıca sürücü giderlerinin teklif fiyata dahil edilmeyeceğinin düzenlendiği, söz konusu düzenlemeden idarenin sürücü isteyip istemediğinin açık bir şekilde anlaşılamadığı, bu nedenle tekliflerin sağlıklı bir şekilde oluşturulamayacağı, söz konusu husus yeterli netlikte olmadığından, teklif fiyatına sürücü maliyetini dahil eden istekliler ile dahil etmeyen isteklilerin tekliflerinin eşit muamele ilkesine uygun bir şekilde değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla ihalenin iptalinin gerektiği,
İddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; Sel İnş. Taah. Elk. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin itirazen şikayete konu ihalede ihale dokümanı satın almadığı, ihaleye teklif sunmadığı ve ihale komisyonu tarafından düzenlenen tutanaklarda da isminin geçmediği tespit edilmiştir.
27.09.2011 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan aynı tarihli ihale komisyonu kararı ile isteklilere gönderilen kesinleşen ihale kararlarında da ihalenin Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı belirtilmiştir.
Başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu şikayet başvurusuna karşı idarenin vermiş olduğu ve ihale işlem dosyası kapsamında Kuruma gönderilen cevap yazısı incelendiğinde ise, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Sel İnş. Taah. Elk. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin isminin belirtildiği, ancak adı geçen firmanın isminin okunacak şekilde üzeri çizilerek Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin adının yazıldığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde; şikayet başvurusuna idarenin vermiş olduğu cevap yazısında ihale üzerinde bırakılan istekli olan Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. yerine Sel İnş. Taah. Elk. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin belirtilmiş olmasının maddi bir hatadan kaynaklandığı ve bu hususun mevzuata aykırı herhangi bir işlemin tesisine neden olmadığı anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru sahibi tarafından 20.10.2011 ve 01.11.2011 tarihlerinde olmak üzere iki adet itirazen şikayet dilekçesinin Kuruma sunulduğu, söz konusu iddiaya 01.11.2011 tarihinde Kuruma sunulan 2 nci itirazen şikayet dilekçesinde yer verildiği görülmüş, ancak bu iddiaya idareye sunulan şikayet dilekçesinde yer verilmediği tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanunun “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56 ncı maddesinde, idareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği, Kurumun itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hüküm altına alınmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “…İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklamasına yer verilmiştir.
Anılan Kanun hükmü ve Tebliğ açıklaması dikkate alındığında; bahse konu iddiaların inceleme kapsamında dikkate alınmaması gerekmektedir.
Öte yandan; 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde “istekli”; mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi şeklinde, “istekli olabilecek” ise; ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim şeklinde tanımlanmıştır.
Anılan Kanunun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler” hükmü,
Aynı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinde; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; “İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler hakkında başvuruda bulunabilir” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümleri kapsamında, istekli sıfatına sahip ilgilinin belirtilen iddiasının, ihale dokümanına yönelik şikayet niteliğinde olduğu, bu konuda şikayet ehliyetine sahip olmadığı ve ihaleye teklif vermeden önce istekli olabilecek konumunda bulunduğu aşamada ise süresinde şikayet başvurusunda bulunmadığı anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2 nci maddesinde; işin, “G.O.Paşa - Beyazıt İşletme Müdürlükleri Görev Bölgelerinde 2. İhbarname Dağıtımı, Borçtan Dolayı Enerji Kesme ve Enerji Açma İşi” olduğu belirtilmiş, “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19 uncu maddesinde; tekliflerin birim fiyat üzerinden verileceği düzenlenmiştir.
İtirazen şikayete konu ihaleye 10 istekli tarafından teklif sunulduğu, Penta İnş. Elk. Malz. Mak. San. Tic. Ltd. & Ceyser Enr. İnş. Turz. Bil. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Aksöz Elk. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve Beltur Tur. Taş. Oto. Gıda Ürn. Tem. Hizm. İlet. San. Tic. Ltd. Şti. olmak üzere 3 isteklinin teklif mektupları ekinde sunmuş oldukları iş deneyim belgeleri uygun olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Geçerli teklifler üzerinden idarece yapılan değerlendirme neticesinde Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti., Kırmanlar Turz. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. & Akın Kayhan / Kayhan Elkt. İş Ortaklığı, Beypınarlılar Turizm İnşaat Gıda Oto. Elkt. Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti ve Sistem Enr. San. Tic. A.Ş. olmak üzere 4 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük bulunduğu ve 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük bulunarak sorgulamaya tabi tutulduğu anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında kendisinden açıklama istenen isteklilere gönderilen 27.07.2011 tarihli yazıda, yazı ekinde yer alan maliyet analiz cetvelindeki bileşenlere ilişkin belgelere dayalı açıklamaların idareye sunulmasının istendiği görülmüş, söz konusu maliyet analiz cetvelinde, ihale konusu iş kapsamında yer alan teklif fiyata dahil giderlerin tamamına yer verildiği görülmüştür.
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunulan bilgi ve belgelerin ihale komisyonu tarafından değerlendirilmesi neticesinde 27.09.2011 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibinin Kırmanlar Turz. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. & Akın Kayhan / Kayhan Elkt. İş Ortaklığı olarak belirlendiği görülmüştür.
Teklif fiyata dahil giderlere ilişkin olarak idari şartnamenin 25 inci maddesinde; “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
a) İstanbul, İzmir, Bursa, Adana illerinde brüt asgari ücretin;
Yönetmene % 250 fazlası, Bilgisayar Operatörlerine %50 fazlası, Kesme-Açma elemanlarına % 60 fazlası, Kontrol Elemanlarına % 60 fazlası,
…
İşçilik ücretlerinin hesaplanmasında KİK İşçilik Hesaplama Modülü uygulanacaktır.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
1) Yol bedeli: Çalışan eleman başına Ayda 26 gün üzerinden olmak üzere günlük brüt 5,00 TL olarak teklif fiyata dahil edilecektir.
2) Yemek bedeli: Çalışan eleman başına Ayda 26 gün üzerinden olmak üzere günlük brüt 7,00 TL olarak teklif fiyata dahil edilecektir.
Bu giderler nakdi olarak ödenecek ve bordroda ayrı ayrı gösterilecektir.
3) Giyim Yardımı: Teknik Şartnamede belirtilen özelliklerde ayni olarak Yüklenici tarafından karşılanacak olup yılda 2 defa (yazlık-kışlık) verilecek, yaklaşık maliyet hesabında kişi başına yıllık, brüt asgari ücretin 1/5'i olarak teklif fiyata dahil edilecektir.
25.3.3. Malzeme giderleri:
Yüklenicinin kullanacağı amortismana tabi makine ve ekipmanlara ilişkin amortisman bedeli, KİK İşçilik Hesaplama Modülünde belirtilen şekilde uygulanacaktır.
Amortismana tabi olmayan ve Teknik Şartnamede belirtilen diğer tüm malzeme giderleri teklif fiyata dahildir.
25.3.4. Diğer giderler:
İdarece PC iş istasyonu temin edilmemesi halinde PC iş istasyonu kirası, kullanılacak araçlara ait yakıt giderleri teklif fiyata dahildir.
Teknik Şartnamede istenilen araçlar, sözleşme konusu iş kapsamında çalıştırılan elemanlara kullandırılabileceğinden ayrıca sürücü giderleri teklif fiyata dahil edilmeyecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”düzenlemesine yer verilmiş ve kısa vadeli sigorta prim oranı % 2,5 olarak belirlenmiştir.
Anılan şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı 54 üncü maddesinde; “…54.4. a) Araçlar ayda ortalama 1.040 km yapacak şekilde düşünülmüştür. Yakıt giderleri ve diğer maliyetler yükleniciye aittir.
b) 2. ihbarname dağıtımında, enerji kesme ve açma bildiriminde kullanılacak standart formlar Yükleniciye aittir.
c) Her PC iş istasyonu için Yüklenici 1 adet bilgisayar, monitör, printer (lazer yazıcı kullanılacaktır) ve toner (2 ayda 1 adet kullanılacak şekilde) maliyeti yükleniciye aittir.
d) Büro kirası, elektrik, su, telefon, faks, kırtasiye, ısınma, temizlik vb. giderler Yükleniciye aittir.
e) Yüklenici her ekip (1 ekip 2 kişi) için kontrol kalemi, izole pense, yankeski, seri lamba, avometre ve fotoğraf makinesi temin edecektir.”düzenlemesine yer verilmiştir.
Teknik şartnamede ise; yapılacak işin açıklanmasına, tali hizmetlere, işin kapsamı ve iş programına, idare ve yüklenicinin yükümlülükleri ile eğitime ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
İhale konusu iş, Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.2ncimaddesi uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet olduğundan, aşırı düşük teklif sorgulamasında açıklanması istenecek olan bileşenlerin (maliyet kalemlerinin) anılan Tebliğin“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79uncuMaddesinde yer alan açıklamalar çerçevesinde belirlenmesi gerekmektedir.Buna göre, Tebliğin 79.1incimaddesi uyarınca; “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde; ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacak” ve 79.2nci maddesi uyarınca da; “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecek, sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir”.
Kamu İhale Genel Tebliğinin yukarıda yer verilen açıklamaları çerçevesinde idari şartnamenin 25.3.3 üncü maddesinde yüklenicinin kullanacağı amortismana tabi makine ve ekipmanlara ilişkin amortisman bedelinin, KİK işçilik hesaplama modülünde belirtilen şekilde uygulanacağı, amortismana tabi olmayan ve teknik şartnamede belirtilen diğer tüm malzeme giderlerinin ise teklif fiyata dahil olduğu belirtilmişse de, idarenin tarihli yazısı ve ekinde yer alan maliyet analiz cetvelinden amortismana tabi olduğu halde araç ve büro kirasının 2 yıllık maliyeti, PC iş istasyonunda kullanılacak PC ve printerin 2 yıllık maliyeti ile avandanlık giderlerinin bildirilmesi ve bunlara ilişkin açıklama yapılmasının istendiği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunca amortismana tabi giderlerin sorgulanması Tebliğin anılan maddesine aykırılık teşkil ettiğinden isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının amortismana tabi giderler dikkate alınmaksızın değerlendirilmesi gerekmektedir.
İhale üzerinde bırakılan istekli Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunmuş olduğu bilgi ve belgelerin yapılan açıklamalar çerçevesinde incelenmesi neticesinde;
İhbarname kesme, açma bildirim kağıdı ve toner maliyeti için öngörülen bedelleri tevsik için, alıcısının ihale üzerinde bırakılan istekli olduğu alış faturaların sunulduğu, görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde; “…79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir…” açıklaması yer almaktadır.
Anılan Tebliğ açıklaması dikkate alındığında; ihbarname kesme, açma bildirim kağıdı ve toner maliyeti için yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan; söz konusu istekli tarafından, işçilik maliyetinin hesabında bir işçinin 2 yıllık giyim gideri için idari şartnamenin anılan maddesi uyarınca brüt asgari ücretin 2/5’i tutarındaki 334,80 TL’nin öngörüldüğü tespit edilmiştir.
Anılan Tebliğ açıklaması uyarınca, giyim bedeli üzerinden de % 3 sözleşme ve genel giderin hesaplanarak teklif fiyata dahil edilmesi gerekirken, bu tutarın teklif fiyata dahil edilmediği, bu nedenle giyim giderine ilişkin olarak yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan tespitler çerçevesinde; giyim gideri ile ihbarname kesme-açma bildirim kağıdı ve toner maliyetine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu açıklamaların mevzuata uygun olmadığı görüldüğünden teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibi Kırmanlar Turz. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. & Akın Kayhan / Kayhan Elkt. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunmuş olduğu bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde;
İhbarname kesme, açma bildirim kağıdı ve toner maliyeti için öngörülen bedelleri tevsik amacıyla 3 adet proforma fatura ve 1 adet faturanın sunulduğu görülmüştür.
Proforma fatura ile yapılacak açıklamalara ilişkin olarak anılan Tebliğin 79 uncu maddesinde; “…79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.
Söz konusu isteklinin sunmuş olduğu proforma faturalar incelendiğinde, proforma faturalar üzerinde anılan Tebliğ maddesinde belirtilen meslek mensubuna ait beyanın ve onayın bulunmadığı, bu nedenle sunulan belgelerin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan sadece faturaya dayalı olarak yapılacak açıklamaların kabul edilmeyeceğine ilişkin anılan Tebliğ maddesi uyarınca, fatura ile yapılan açıklamanın da mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan tespitler çerçevesinde; ihbarname kesme, açma bildirim kağıdı ve toner maliyetine ilişkin olarak ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibi Kırmanlar Turz. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. & Akın Kayhan / Kayhan Elkt. İş Ortaklığı’nın yapmış olduğu açıklamaların mevzuata uygun olmadığı görüldüğünden teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:
Söz konusu iddiaya 20.10.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesinde yer verildiği, ancak bu iddiaya idareye sunulan şikayet dilekçesinde yer verilmediği tespit edilmiştir.
İkinci iddia kapsamında aktarılan mevzuat hükümleri ve yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, bahse konu iddianın reddedilmesi gerekmektedir.
5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:
Söz konusu iddiaya 20.10.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesinde yer verildiği, ancak bu iddiaya idareye sunulan şikayet dilekçesinde yer verilmediği tespit edilmiştir.
İkinci iddia kapsamında aktarılan mevzuat hükümleri ve yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, bahse konu iddianın reddedilmesi gerekmektedir.
6) Başvuru sahibinin 6 ncı iddiasına ilişkin olarak:
Söz konusu iddiaya 20.10.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesinde yer verildiği, ancak bu iddiaya idareye sunulan şikayet dilekçesinde yer verilmediği tespit edilmiştir.
İkinci iddia kapsamında aktarılan mevzuat hükümleri ve yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, bahse konu iddianın reddedilmesi gerekmektedir.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
1) Sistem Enr. San. Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunmuş olduğu bilgi ve belgelerin anılan Tebliğ maddesinde yer alan açıklamalar çerçevesinde incelenmesi neticesinde;
Toner için öngörülen maliyeti tevsik amacıyla herhangi bir belgenin sunulmadığı, ihbarname kesme, açma bildirim kağıdı için öngörülen maliyeti tevsik amacıyla da 16.06.2011 tarihli 1 adet alış faturası sunulduğu görülmüştür.
Faturaya dayalı olarak yapılacak açıklamaların kabul edilmeyeceğine ilişkin anılan Tebliğ maddesi uyarınca, sadece alış faturası ile yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan tespitler çerçevesinde; ihbarname kesme, açma bildirim kağıdı ve toner maliyetine ilişkin olarak Sistem Enr. San. Tic. A.Ş.’nin yapmış olduğu açıklamaların mevzuata uygun olmadığı görüldüğünden teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
2) Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde; “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir…” açıklaması,
Anılan Tebliğin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde; “…79.4. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir…” açıklaması,
Yer almaktadır.
İtirazen şikayete konu ihalenin konusu enerji kesme ve açma işi olduğundan, anılan Tebliğ açıklaması uyarınca bu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilmesi ve aşırı düşük tekliflerin kar hariç yaklaşık maliyete göre tespit edilmesi gerekmektedir.
Yaklaşık maliyete ilişkin olarak ihale işlem dosyası kapsamında idarece gönderilen belgelerden; 01.07.2011-31.12.2011 tarihleri arasında geçerli asgari ücret üzerinden güncellenen kar dahil toplam yaklaşık maliyetin 6.180.023,76 TL, kar hariç yaklaşık maliyetin ise 5.150.019,80 TL olduğu anlaşılmaktadır.
İdarenin teklif fiyatını aşırı düşük bularak kendisinden açıklama istemiş olduğu isteklilerin tekliflerinin kar hariç yaklaşık maliyet tutarının altında olduğu görüldüğünden, bu isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmasına yönelik idarece tesis edilen işlemlerin mevzuata uygun olduğu, ancak teklif bedeli kar hariç yaklaşık maliyetin altında olan Baranlar Elk. İnş. Ltd. Şti.’den açıklama istenmemiş olmasının anılan Tebliğ açıklamasına uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle adı geçen isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli Sezen Yavuz LPG Elkt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibi Kırmanlar Turz. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. & Akın Kayhan / Kayhan Elkt. İş Ortaklığı ve Sistem Enr. San. Tic. A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, Baranlar Elk. İnş. Ltd. Şti.’nin teklifinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede;
İdari Şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinin “Yemek, yol ve giyecek giderleri” başlıklı 25.3.2 nci alt maddesinde;
“1)Yol bedeli: Çalışan eleman başına Ayda 26 gün üzerinden olmak üzere günlük brüt 5,00 TL olarak teklif fiyata dahil edilecektir.
2) Yemek bedeli: Çalışan eleman başına Ayda 26 gün üzerinden olmak üzere günlük brüt 7,00 TL olarak teklif fiyata dahil edilecektir. Bu giderler nakdi olarak ödenecek ve bordroda ayrı ayrı gösterilecektir.
3) Giyim Yardımı: Teknik Şartnamede belirtilen özelliklerde ayni olarak Yüklenici tarafından karşılanacak olup yılda 2 defa (yazlık-kışlık) verilecek, yaklaşık maliyet hesabında kişi başına yıllık, brüt asgari ücretin 1/5'i olarak teklif fiyata dahil edilecektir.”düzenlemesi yer almaktadır.
Düzenlemenin 3 üncü maddesinde giyim yardımı için “yaklaşık maliyet hesabında kişi başına yıllık, brüt asgari ücretin 1/5'i olarak teklif fiyata dahil edilecektir.” ifadesi ile giyim yardımı“brüt asgari ücretin 1/5'i” şeklinde nakdi tutar olarak belirlenmiştir.
İhaleye teklif veren ve teklif fiyatları aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerin açıklamalarından giyim için kişi başı 334,80 TL tutarında hesap yaptıkları görülmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.19 uncu maddesinde; “Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecek ve giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.” Açıklaması yer almakta olup, idarece yapılan düzenlemenin Tebliğ ile belirlenen mevzuata aykırı olduğu gibi teklif hazırlanmasını, teklif fiyat oluşturulmasını etkileyici nitelikte olduğu, isteklilerin giyim için idarece belirlenen bir tutarı öngörmek durumunda bırakıldığı, dolayısıyla bu haliyle düzenlemenin 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmüne de aykırılık taşıdığı değerlendirildiğinden ihalenin iptali gerektiği değerlendirilmektedir.
Diğer taraftan idari şartnamenin “Malzeme giderleri” başlıklı 25.3.3 üncü maddesinde; “Yüklenicinin kullanacağı amortismana tabi makine ve ekipmanlara ilişkin amortisman bedeli, KİK İşçilik Hesaplama Modülünde belirtilen şekilde uygulanacaktır.” şeklinde açık olmayan bir düzenlemeye yer verildiği gibi, yine idari şartnamenin “Diğer giderler” başlıklı 25.3.4 üncü maddesinde; “İdarece PC iş istasyonu temin edilmemesi halinde PC iş istasyonu kirası, kullanılacak araçlara ait yakıt giderleri teklif fiyata dahildir.” düzenlemesinde yer alan “İdarece PC iş istasyonu temin edilmemesi halinde PC iş istasyonu kirası.. teklif fiyata dahildir” ifadesi ile teklif verilmesini, teklif fiyat hazırlanmasını etkileyici, isteklileri tereddütte bırakıcı bir düzenleme yapıldığı, dolayısıyla bu düzenlemeler ile tekliflerin sağlıklı hazırlanmasının ve değerlendirilmesinin mümkün olamayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenle; incelemeye konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin karara katılmıyorum. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy