(4734 S. K. m. 54, 65) (Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 3)
Toplantı No : 2018/018
Gündem No : 68
Karar Tarihi : 28.03.2018
Karar No : 2018/UM.I-691
BAŞVURU SAHİBİ: Bircan Medikal İnş. Pet. Ürün. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2017/613285 İhale Kayıt Numaralı “Kit Karşılığı Cihaz Temin Uygulaması Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 03.01.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kit Karşılığı Cihaz Temin Uygulaması Alımı” ihalesine ilişkin olarak Bircan Medikal İnş. Pet. Ürün. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.02.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 26.02.2018 tarih ve 14363 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.02.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/333 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 2’nci kısımda bulunan HBSAG testine ve 6’ncı kısımda bulunan HBA1C testine teklif ettikleri fiyatların hem Sağlık Uygulama Tebliği fiyatlarının hem de yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısımlarının iptal edildiği, ancak 2’nci kısım 17’nci kalem SUT fiyatı 7,5 TL olan HBSAG testine 5,5 TL teklif ettikleri, Teknik Şartname’de 8.2.1’inci maddesinde bu kısma mikro eliza yöntemi ile çalışan sistemlerin teklif edilemeyeceğinin düzenlendiği, kendilerinin de makro eliza sistemine uygun cihaz ve kitleri teklif ettikleri, idarenin sehven başka bir testin SUT fiyatını baz aldığı, ihalenin 6’ncı kısım 27’nci kalem SUT fiyatı 4 TL olan HBA1C testine 3,8 TL fiyat teklif ettikleri, teklif edilen cihaz ve kitlerin Teknik Şartname’nin 8.1’inci maddesine tamamen uygun olduğu, mevzuatta ve ihale dokümanında teklif edilecek testlerin SUT fiyatının altında olması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığı, kaldı ki teklif ettikleri fiyatların SUT fiyatının üzerinde olmadığı, idarenin kısım bazında yaklaşık maliyet ve SUT fiyatı aşılmamakla birlikte kalem bazında teklif bedelleri ile yaklaşık maliyeti ve SUT fiyatlarını kıyaslayarak ihaleyi iptal etmesinin kamu kaynaklarının kötüye kullanılmasına sebep olduğu, mevzuatta her kalemin o kalem için belirlenen yaklaşık maliyetin altında olması gerektiğine dair bir düzenlemenin bulunmadığı, ihale kısım bazlı olduğu için değerlendirmenin de kısım bazında yapılması gerektiği, ihalenin iptali kararının iptaline karar verilerek tekliflerinin geçerli kabul edilmesi ve ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısımlarının uhdelerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…f) Kısmi teklif: Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde; alımın birden fazla kalemden oluşması halinde, alımın niteliğine uygun olarak belirlenen bir veya birden fazla kısmına; ihale konusu alımın tek bir mala ilişkin olması durumunda ise aynı malın miktarlar itibarıyla belirlenen bir veya birden fazla kısmına verilen teklifi…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
…
(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.
…
c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır…” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıya aktarılan mevzuat hükümlerine göre; ihale yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini isteyebileceği, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, yukarıda (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen yöntemler çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplayabileceği, bu çerçevede idarece, alım konusu mala ilişkin olarak Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatlar da kullanılarak yaklaşık maliyetin hesaplanabileceği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinden ihale konusu malın adının “Kit Karşılığı Cihaz Temini Uygulaması Alımı” olduğu anlaşılmıştır.
Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
19.2.1. Bu ihaledeki kısım sayısı 14 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;
İhale 14 kısımdan oluşmaktadır. Firmalar teklif verecekleri her kısmın tamamı için teklif vereceklerdir. Firmalar birden fazla kısma teklif verebilirler.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bahse konu ihale Kit Karşılığı Cihaz Temini Uygulaması Alımı ihalesi olup kısmi teklife açık olarak 14 kısım halinde yapılan ihalede başvuru sahibi tarafından ihalenin 2’nci kısmının 17’nci kalemine ve 6’ncı kısmının 27’nci kalemine yaklaşık maliyetin üzerinde teklif verdikleri gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması hususuna ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
İnceleme konusu ihalede 02.02.2018 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen kesinleşen ihale kararından ihaleye iki teklif verildiği, karar ekinde yer alan Uzman Üye Raporu’nda “…2- İhalenin 2’nci kısmı olan Hakkari Devlet Hastanesi İMMUNASSAY1 kısmının 17’nci maddesi HBSAG kalemine iştirakçi firma tarafından 5,50 TL fiyat verilmiş olup, verilen fiyat yaklaşık maliyet ve SUT fiyatının üzerinde olması nedeniyle ekonomik bulunmadığından iptaline karar verilmiştir. Bu kalemin iptal edilmesinden dolayı ilgili grubun tamamı iptal edilmiş bulunmaktadır.
…
4- İhalenin 6. kısmı olan Yüksekova Devlet hastanesi HBA1C ve İMMUNASSAY1 bölümleri modüler sistem olması nedeniyle belirtilen kalemlere iştirakçi firma tarafından verilen fiyat yaklaşık maliyet üzerinde olması nedeniyle ekonomik bulunmadığından iptaline karar verilmiştir. Bu kalemlerin iptal edilmesinden dolayı ilgili grubun tamamı iptal edilmiş bulunmaktadır.” ifadelerine yer verilmiş olup ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısımlarının iptal edildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan idare tarafından şikayet başvurusu üzerinde 10 günlük karar alma süresi içinde karar alınmamakla birlikte 07.03.2018 tarihli ve 949-3629 sayılı yazı ekinde 05.03.2018 tarihli şikâyet başvurusu üzerine alınan karara yer verilmiştir. Anılan kararda ihalenin 2’nci kısmı için başvuru sahibi tarafından sunulan teklifin 1.255.030,00 TL olduğu ve 1.320.672,50 TL olan yaklaşık maliyetin altında kaldığı görülmekle birlikte 2’nci kısım 17’nci kalem olan HbsAg testinin kalem bazlı olarak değerlendirilip yaklaşık maliyetin ve SUT fiyatının üzerinde kalması gerekçesiyle ihalenin 2’nci kısmının tamamının iptal edilmesine karar verildiği, Teknik Şartnamenin 8.2’nci maddesinin 1’inci bendinde “Cihaz kemiluminesans, mikropartikül enzim immunoassay (MEIA), enzim-linkedfluorescentassay (ELFA), Floresan-Polarizasyon İmmunassay (FPIA), gibi yöntemlerden biriyle çalışılmalı, mikroelisa yöntemiyle çalışılmamalıdır.” düzenlemesine yer verildiği, ancak yaklaşık maliyet hazırlanırken sehven mikroeliza yöntemi ile çalışılan HbsAg testinin SUT fiyatının baz alınarak yaklaşık maliyet analizinin yapıldığı, ayrıca istekli tarafından ihalenin 2’nci kısım 17’nci kalemine ve 6’ncı kısım 27’nci kalemine teklif edilen fiyatların yaklaşık maliyetin üstünde olduğu tespitlerine yer verilmiştir. Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in Üçüncü Bölümüne istinaden idarece yapılan değerlendirme sonucu görevlendirilen raportörlerin raporlarına istinaden söz konusu Kit Karşılığı Cihaz Temini Uygulaması ihalesinin belirtilen nedenlerle ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısımlarının usulen iptaline karar verildiği tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 16.4’üncü maddesinde “16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce her bir iş kısmına ayrı ayrı teklif vermek suretiyle işin tamamına teklif verilebileceği gibi, ihale dokümanında belirtilen kısımlardan bazılarına da teklif verilebilecektir.
16.4.2. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalede; aday veya isteklinin yeterlik değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı yapılacaktır. İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır…” açıklaması yer almaktadır.
İdarece hesaplanan yaklaşık maliyet incelendiğinde, ihalenin şikâyete konu 2’nci kısım 17’nci kaleminin SUT fiyatının %70 birim fiyat ortalaması alınarak 2,52 TL birim fiyat üzerinden hesaplandığı, anılan kalemin yaklaşık maliyet tutarının 50.400,00 TL olarak hesaplandığı, ihalenin 6’ncı kısım 27’nci kaleminin ise yine SUT fiyatının %70 birim fiyat ortalaması alınarak 2,80 TL birim fiyat üzerinden hesaplandığı, anılan kalemin yaklaşık maliyet tutarının 56.000,00 TL olarak hesaplandığı anlaşılmaktadır.
03.01.2018 tarihinde yapılan ihalenin 2’nci kısmının 17’nci kalemine sadece başvuru sahibi Bircan Med. İnş. Pet. Ürün. Gıda. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif verdiği, istekli tarafından anılan kısım için 1.255.030,00 TL öngörüldüğü, anılan kısmın yaklaşık maliyetinin ise 1.320.672,50 TL olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca ihalenin 6’ncı kısmının 27’nci kalemine yalnızca başvuru sahibi Bircan Med. İnş. Pet. Ürün. Gıda. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif verdiği, istekli tarafından anılan kısım için 3.810.780,00 TL öngörüldüğü, anılan kısmın yaklaşık maliyetinin ise 4.577.970,00 TL olduğu anlaşılmıştır. Bu çerçevede her iki kısım için de isteklinin teklif fiyatının idarece söz konusu kısımlar için hesaplanan yaklaşık maliyetin altında olduğu tespit edilmiştir.
Yaklaşık maliyet birim fiyatları ile istekli tarafından kısımlara ilişkin olarak teklif edilen birim fiyatlar birlikte değerlendirildiğinde bahse konu ihalenin 2’nci kısmının 17’nci kaleminin yaklaşık maliyetine esas birim fiyatın 2,52 TL olarak belirlendiği, anılan isteklinin ise aynı kalem için 5,50 TL birim fiyat öngördüğü anlaşılmıştır. İhalenin 6’ncı kısım 27’nci kaleminin yaklaşık maliyetine esas birim fiyatın 2,80 TL olarak belirlendiği, anılan isteklinin ise aynı kalem için 3,80 TL birim fiyat teklif ettiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısımları için başvuru sahibi istekli tarafından teklif edilen bedelin anılan kısımlara ilişkin olarak idarece hesaplanan yaklaşık maliyet tutarlarının altında olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 16.4.2’nci maddesi çerçevesinde isteklilerin tekliflerinin teklif verilen kısımların bedeli üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, ihale dokümanında ve kamu ihale mevzuatında tekliflerin değerlendirilmesinin kalemler bazında yapılacağına yönelik herhangi bir düzenlemenin yer almadığı, bu kapsamda 14 kısımdan oluşan ihalede yaklaşık maliyet ile teklifler arasındaki kıyaslamanın kalemler bazında değil kısımlar itibarıyla yapılması gerektiği, idarece yapılan değerlendirmenin mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Öte yandan ihalenin 2’nci kısmı açısından yaklaşık maliyetin tespiti aşamasında Teknik Şartname’de özellikleri belirlenen mal kalemi yerine farklı özellikte bir mal kaleminin SUT fiyatının esas alındığı, idarenin 05.03.2018 tarihli şikâyet başvurusu üzerine alınan kararında ihalenin 2’nci kısmının iptal edildiği, ihalenin 6’ncı kısmı için şikayete cevabın dayanağı raportör raporu çerçevesinde idarenin kısmi teklife açık gerçekleştirilen söz konusu ihale sürecinin hatalı kurgulandığına yönelik tespiti doğrultusunda ihalenin iptaline karar verildiği anlaşıldığından ihalenin 2’nci ve 6’ncı kısmına ilişkin olarak başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy