(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79)
Toplantı No: 2013/036
Gündem No: 19
Karar Tarihi: 13.05.2013
Karar No: 2013/UH.II-2076
Şikayetçi: İz Sosyal Hizmetler Turz. Eğt. Kargo Bilişim İnş. Gıda Tem. San. Ve Tic. Ltd. Şti., Cevizlidere Cad. 1226 Sok. (Eski 14. Sok) No: 15/5 BALGAT ANKARA
İhaleyi Yapan Daire: Bölge Müdürlüğü-22.Bölge Trabzon Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, DSİ 22.Bölge Müdürlüğü 61220 TRABZON
Başvuru Tarih ve Sayısı: 18.04.2013 / 13788
Başvuruya Konu İhale: 2013/8169 İhale Kayıt Numaralı "DSİ 22. Bölge Müdürlüğü Trabzon, 223.Şb. Müd. Gümüşhane, 224. Şub. Müd. Rize, 225. Şube Müd. Bayburt, 226. Şub. Müd. Giresun Hizmet Binalarının Ve Sahasının Temizliği" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü tarafından 26.02.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “DSİ 22. Bölge Müdürlüğü Trabzon, 223. Şb. Müd. Gümüşhane, 224. Şub. Müd. Rize, 225. Şube Müd. Bayburt, 226. Şub. Müd. Giresun Hizmet Binalarının ve Sahasının Temizliği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak İz Sosyal Hizmetler Turz. Eğt. Kargo Bilişim İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.04.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.04.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.04.2013 tarih ve 13788 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.04.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/1518 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenen isteklilerin tekliflerinde giyim ve temizlik malzemesi için öngördükleri tutarlar ile ihale konusu işi gerçekleştirmelerinin mümkün olmadığı, bu kalemlere ilişkin öngörülen bedellerin hayatın olağan akışına uyumlu olmadığı belirtilerek söz konusu isteklilerin bağlı bulunduğu vergi dairelerine bildirim yapılması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde işin adının “DSİ 22. Bölge Müdürlüğü Trabzon, 223.Şb. Müd. Gümüşhane, 224. Şub. Müd. Rize, 225. Şube. Müd. Bayburt, 226. Şub. Müd. Giresun hizmet binalarının ve sahasının temizliği” olarak belirlendiği, aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinin,
“25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
İş kapsamında 01.04.2013-31.03.2014 tarihleri arasında 75 kişi çalışacak olup ödeme asgari ücret tutarı kadar olacaktır.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Ayrıca, personel için ödenmesi gereken yol bedeli (26 gün x 6,00TL) 156,00TL, yemek bedeli (22 gün x 6,00 TL) 132,00 TL olmak üzere teklif fiyata dahildir ve nakdi olarak ödenecektir. Belirlenmiş olan yemek ve yol bedelleri, işçilere yapılan ödemeleri gösteren bordroda gösterilecektir.
Giyim Bedeli: Yüklenici, Temizlik hizmeti yapılacak olan birimlerde görevlendireceği bay, bayan tüm işçilere, görevleri süresince görev alanlarında giymeleri için Teknik şartnamenin 12. maddesinde özelliği belirtilen kıyafetleri, mevsimlik olarak (yazlık ve kışlık) her bir işçi için ayrı ayrı, yeni alınmış ve tek tip olarak mevsimine göre gereken tarihlerde giydirmek üzere ayni olarak önceden temin etmek zorundadır.
25.3.3. Malzeme giderleri:
İhale teknik şartnamesinin 15. maddesinde belirtilen temizlik malzemeleri yüklenici tarafından karşılanacaktır.
…
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Kısa vadeli sigorta prim oranı %1 alarak alınacaktır” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
İncelemeye konu ihaleye 14 istekli tarafından teklif sunulduğu, bilanço ile ilgili aranan finansal oranların sağlanamaması gerekçesiyle Koçkaya İlaç Taş. Tem. Bilg. İşl. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kâr hariç yaklaşık maliyetin 1.468.459,85 TL olarak hesaplandığı, bu tutarın altında teklif veren 12 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, 7 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı sebebiyle, açıklama sunan 3 isteklinin ise açıklamalarının uygun bulunmaması sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Mst-Tem Med. İnş. Tem. Gıda Taş. Tur. Dan. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı Bayars Tem. Taş. Tic. San. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde; verilen tekliflerin 37'nci maddeye göre değerlendirilmesi sonrasında, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edileceği ve bu teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteneceği, açıklamaları yeterli görülmeyen isteklilerin tekliflerinin reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde,
“…79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.
…
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
…
79.4.2.18. İtirazen şikâyet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” açıklamaları yer almaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemeler ve sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca incelemeye konu ihalede 75 işçiye ilişkin 12 aylık işçilik ücretinin 1.417.977,00 TL olduğu tespit edilmiştir
Mst-Tem Med. İnş. Tem. Gıda Taş. Tur. Dan. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklik açıklamaları kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde; işçilik gideri için (yol ve yemek bedeli dâhil) 1.417.977,00 TL, giyim gideri için 7,73 TL (% 3 sözleşme ve genel giderler dâhil), temizlik malzemeleri için 355,80 TL ve firma kârı için 1,27 TL öngördüğü anlaşılmıştır.
Söz konusu istekli tarafından giyim gideri ve temizlik malzemesi giderini tevsik etmek üzere iki adet proforma fatura sunulduğu, faturaları düzenleyen firma ve meslek mensuplarının imza ve kaşeleri ile anılan Tebliğ’in 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan beyanın faturada yer aldığı görülmüş olup adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen Bayars Tem. Taş. Tic. San. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu belgeler incelendiğinde; işçilik gideri için (yol ve yemek bedeli dahil) 1.417.977,00 TL, giyim gideri için 772,50 TL (% 3 sözleşme ve genel giderler dahil), temizlik malzemeleri için 1.440,00 TL ve firma kârı için 550,50 TL öngördüğü, giyim gideri ve temizlik malzemesi giderini tevsik etmek üzere iki adet proforma fatura ve eki niteliğinde maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek O-5) sunduğu, faturaları düzenleyen firma ve meslek mensuplarının imza ve kaşeleri ile anılan Tebliğ’in 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan beyanın faturalarda yer aldığı, faturalarda yer alan tutarlar ile tutanaklarda yer alan tutarların birbirleri ile uyumlu olduğu anlaşılmış olup adı geçen isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Mst-Tem. Med. İnş. Tem. Gıda Taş. Tur. Day. ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 150 adet yazlık ve kışlık iş önlüğü için 0,05 TL olarak önerilen birim fiyat üzerinden toplamda 7,50 TL fiyat öngören İz Tekstil-Uygar CERAN tarafından istekli adına tanzim edilen 22.02.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Ayrıca, aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte kullanılacak sarf malzemelerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için, çeşitli temizlik sarf malzemeleri için 0,01 TL ile 0,50 TL arasında değişen birim fiyatlar ile toplamda 355,80 TL fiyat öngören Necdet Yıldırım Temizlik Hizmetleri tarafından istekli adına tanzim edilen 22.02.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen temizlik sarf malzemesi maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyime ve temizlik sarf malzemelerine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturalardaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen, aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Mst-Tem. Med. İnş. Tem. Gıda Taş. Tur. Day. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin belirtilen gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurulun çoğunluk kararına katılmıyorum.
EK GEREKÇE
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.
İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağından;
İnceleme konusu ihalede,
İhale üzerinde bırakılan MST-TEM Med. İnş. Tem. Gıda Taş. Tur. Dan. Ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında,
Giyim bedelini belgelendirmek üzere sunduğu İz Tekstil – Uygar Ceran tarafından düzenlenen proforma faturada, ihale konusu işte çalışacak personel için öngörülen giyim malzemesinin toplam fiyatının %3 sözleşme ve genel giderler dahil 7,73 TL olduğunun belirtildiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen İz Tekstil – Uygar Ceran’ın bağlı olduğu Ankara Maltepe Vergi Dairesine,
İhale konusu işte kullanılacak sarf malzemelerini bedelini belgelendirmek üzere sunduğu Necdet Yıldırım Temizlik Hizmetleri tarafından düzenlenen proforma faturada, çeşitli temizlik sarf malzemelerinin 0,01 TL ile 0,50 TL arasında değişen birim fiyatlar ile toplam 355,80 TL olduğunun belirtildiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen Necdet Yıldırım Temizlik Hizmetleri’nin bağlı olduğu Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesine,
bildirimde bulunulması anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemizle, karara katılıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy