(4734 S. K. m. 38, 54, 56, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 79) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 12)
Toplantı No: 2014/015
Gündem No: 35
Karar Tarihi: 19.02.2014
Karar No: 2014/UH.II-1012
Şikayetçi: Dragon Temizlik İnsan Kaynakları Özel Sağlık Hizmetleri Bilgisayar Otomasyon Hizmetleri İnşaat Oto Kiralama San. Ve Tic. Ltd. Şti. - Tuğrul Temizlik Hizmetleri Gıda Tekstil İnşaat San. Tic. Ltd. Şti., SARAY MAH. HACIHAMDİOĞLU CAD. NO:23 ANTALYA
İhaleyi Yapan Daire: Bölge Müdürlüğü-2.Bölge İzmir Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Karayolları Genel Müdürlüğü, Kazım Dirik Mahallesi Üniversite Caddesi 361. Sokak No:41 35100 İZMİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 24.01.2014/3068
Başvuruya Konu İhale: 2013/150582 İhale Kayıt Numaralı "Karayolları 2 Bölge Müdürlüğüne Ait Binaların Ve Müştemilatlarının Temizlik Ve Bakımı Hizmet Alımı İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Karayolları Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 27.11.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Karayolları 2 Bölge Müdürlüğüne Ait Binaların ve Müştemilatlarının Temizlik ve Bakımı Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Dragon Temizlik İnsan Kaynakları Özel Sağlık Hizmetleri Bilgisayar Otomasyon Hizmetleri İnşaat Oto Kiralama San. ve Tic. Ltd. Şti. - Tuğrul Temizlik Hizmetleri Gıda Tekstil İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.Ortak Girişimi’nin 03.01.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.01.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.01.2014 tarih ve 3068 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.01.2014tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/479 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale konusu işin toplam asgari işçilik maliyetinin 2.192.766,68 TL olduğu, bunun dışında günümüz şartlarında kullanılan en küçük Türk Lirası para biriminin 0,01 TL olduğu dikkate alındığında; 61 kişi için 2 takım, 2 parça, 9 kişi için 2 takım 3 parça, 9 kişi için 2 takım, 4 parça, 6 kişi için ise 1 çift 2 takım 3 parçadan oluşan sözleşme gideri dahil toplam giyecek bedelinin 4,31 TL olduğu, yine ihale kapsamında yer alan temizlik sarf malzemelerinin de aynı şekilde birim fiyatlarının en düşük geçerli para birimi olan 0,01 TL alınarak hesaplandığında %3 sözleşme gideri dahil toplam 1.216,72 TL olduğu, dolayısıyla teklif edilmesi gereken minimum maliyet tutarının toplam 2.193.987,71 TL’nin altında olamayacağı, ihale üzerinde bırakılan Beker Enerji Elektrik İnş. Müh. Emlak. Gıd. Hiz. Taah. Ltd. Şti.nin teklifinin ise 2.192.839,64 TL olduğu, arada 1.148,07 TL fark olması sebebiyle teklif edilmesi gereken asgari maliyetin altında kaldığı belirtilerek, ihale üzerinde bırakılan isteklinin temizlik malzemeleri ile ekipmanı ve giyim giderini Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili maddelerine uygun açıklamadığı, ayrıca temizlik malzeme ve ekipmanın kapasite bakımından Teknik Şartnamede istenilen koşulları karşılamadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Karayolları 2 Bölge Müdürlüğüne Ait Binaların ve Müştemilatlarının Temizlik ve Bakımı Hizmet Alımı İşi
b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.
85 işçi ile binaların ve müştemilatlarının temizlik ve bakımı hizmet alımı
c) Yapılacağı yer: Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü, 24. Şube Şefliği, Çeşme Eğitim ve İletişim Tesisleri İZMİR…” düzenlemesine,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Temizlik İşçisi ücreti; brüt asgari ücretten,
Aşçı Ücreti; brüt asgari ücretin % 150 fazlası,
Aşçı Yardımcısı Ücreti; brüt asgari ücretin % 100 fazlası,
Garson Ücreti; brüt asgari ücretin %50 fazlası,
Sıhhi Tesisatçı, Elektrikçi, Kaloriferci Ücreti; brüt asgari ücretin % 70 fazlasıdır.
Bahçıvan Ücreti; brüt asgari ücretin %50 fazlası
58 kişi Temizlik İşçisi; 8100 saat fazla çalışma,
6 kişi Aşçı; 1620 saat fazla çalıma,
3 kişi Aşçı Yardımcısı; 810 saat fazla çalışma,
9 kişi Garson; 2430 saat fazla çalışma,
6 kişi Sıhhi Tesisatçı, Elektrikçi, Kaloriferci; 1620 saat fazla çalışma,
3 kişi Bahçıvan; 810 saat fazla çalışma,
58 kişi Temizlik İşçisi; 435 gün ulusal bayram ve genel tatil günü,
6 kişi Aşçı; 87 gün ulusal bayram ve genel tatil günü,
3 kişi Aşçı Yardımcısı; 43 gün ulusal bayram ve genel tatil günü,
9 kişi Garson; 130 gün ulusal bayram ve genel tatil günü,
6 kişi Sıhhi Tesisatçı, Elektrikçi, Kaloriferci; 87 gün ulusal bayram ve genel tatil günü,
3 kişi Bahçıvan; 43 gün ulusal bayram ve genel tatil günü
çalışması yapacaktır.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Çalıştırılacak personele ait yol, yemek ve giyecek bedelleri teklif fiyata dahildir.
Aylık yol bedeli: Yol bedelinin aylık gün sayısı 22 olup, nakdi ödenecektir. Günlük yol bedelinin brüt tutarı 3,40 TL dir.
Aylık yemek bedeli: Yemek bedelinin aylık gün sayısı 22 olup, nakdi ödenecektir. Günlük yemek bedelinin brüt tutarı 7,63 TL dir.
Giyecek bedeli: Giyecek bedeli ayni hesaplanacaktır
Temizlik işçisi ve Bahçıvan; her işçi için 2 takım; 2 parçalı, kumaş %65 pamuk + %35 polyester, poly pamuk iş elbisesi.
Aşçı ve Aşçı Yardımcısı; her bir işçi için, 2 takım aşçı elbisesi (Pantolon - Ceket ve Kepten oluşur. % 67 pamuk % 33 ü polyester karışımı alpaka cinsi beyaz renk kumaş) iş elbisesi.
Garson; her bir işçi için 2 takım garson elbisesi (Siyah pantolon, Beyaz gömlek, Yelek ve papyon) iş elbisesi
Sıhhi Tesisatçı, Elektrikçi ve Kaloriferci; her bir işçi için 1 çift çelik burunlu işçi ayakkabısı, 2 takım iş elbisesi (2 parçalı, kumaş %65 pamuk,+ %35 polyester, poly pamuk) verilecektir.
Nakdi olarak ödenecek olan yemek bedeli ve yol bedeli ücret bordrosunda gösterilecektir.
25.3.3. Malzeme giderleri:
Bu işte kullanılacak olan; teknik şartnamenin 5. maddesinde miktarları ve özellikleri belirtilen temizlik malzemeleri ile araç-gereç giderleri teklif fiyata dahildir.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Bu iş kapsamında çalışacak işçilerin; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta primi oranı % 2'dir. (İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Bornova Naci Şahin Sosyal Güvenlik Merkezi'nin 16.09.2013 tarih ve 15438486 sayılı yazısı)”düzenlemesine yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır…
… …
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir…
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
… …
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır…
…79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
……
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir
… …
79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.
İdare tarafından Beker Enerji Elekt. İnş. Müş. Emlak. Gıd. ve Temizlik Hiz. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilerek, ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
İhale konusu işte teklif edilmesi gereken giyim gideri hariç asgari işçilik maliyetinin 2.192.766,68 TL olarak hesaplanmış olup, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde asgari işçilik maliyetine toplam 9,62 TL giyim gideri, giyime ilişkin 0,29 TL sözleşme gideri ekleyerek işçiliğe ilişkin maliyetini açıkladığı anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde istenilen personele verilecek giderini tevsik etmek için 26.11.2013 tarihli İz Tekstil–Uygar Ceran isimli firmadan proforma fatura aldığı, söz konusu faturanın Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve maliyet/satış tespit tutanağını (Ek-0.5 Tedarikçiden alınan proforma faturayla açıklama) sunduğu görülmüş olup, anılan isteklinin, giyim giderine ilişkin sunmuş oldukları proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki tutarların birbirine uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, ihale dokümanında istenilen 48 adet temizlik malzemesi ve ekipmanına ilişkin her bir kalem için birim fiyat olarak 0,01 TL, toplam tutar olarak ise 62,76 TL bedel öngördüğü ve söz konusu gideri tevsik ekmek için Necdet Yıldırım Temizlik isimli firmadan proforma fatura aldığı, söz konusu faturanın Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve maliyet/satış tespit tutanağını (Ek-0.5 Tedarikçiden alınan proforma faturayla açıklama) sunduğu görülmüş olup, anılan isteklinin, temizlik malzemesi ve ekipman giderine ilişkin sunmuş oldukları proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki tutarların birbirine uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından temizlik malzeme ve ekipmanın kapasite bakımından Teknik Şartname’de istenilen koşulları karşılamadığının da iddia edildiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde; “…Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinde “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Şikâyetçi firmanın Kuruma başvurusunda, temizlik malzeme ve ekipmanın kapasite bakımından Teknik Şartname’de istenilen koşulları karşılamadığı iddiasının da yer aldığı, ancak idareye yaptığı şikâyet başvurusunda söz konusu iddiaya yer verilmediği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, idareye yapılan şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceği hüküm altına alınmış olduğundan, başvuru sahibinin bu iddiasına ilişkin inceleme yapılması mümkün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda açıklandığı üzere temizlik malzeme ve ekipmanın kapasite bakımından Teknik Şartnamede istenilen koşulları karşılamadı iddiasının idareye yapılan şikâyet başvurusunda yer almadığı için inceleme yapılması mümkün bulunmadığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin, temizlik malzemesi ve ekipman ile giyim giderine ilişkin sunmuş oldukları proforma faturaların Kamu ihale Genel Tebliğinin 79.4’üncü maddesine uygun olduğu, anılan proforma faturalarda yer alan tutarlar ile maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki tutarların birbirine uyumlu olduğu ve söz konusu giderler için öngörülen tutarlar teklif edilen tutardan düşüldüğünde geriye kalan tutarın asgari işçilik maliyetini karşıladığı anlaşıldığından, şikayetçinin iddiasının yerinde olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Öte yandan, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek giysilere ait proforma faturadaki toplam tutarın 9,62 TL olduğundan, söz konusu proforma faturada yer alan birim fiyatların ve toplam tutarın ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı anlaşıldığından, İz Tekstil–Uygar Ceran firmasınca düzenlenen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından tasdik edilen proforma fatura ile anılan müşavirce düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin, ticari hayatın olağan durumu, ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle ve belgeyi düzenleyen şirketin mali kayıtları ile uyumlu olup olmadığının değerlendirilmek ve gerekiyorsa inceleme yapılmak üzere mükellefin bağlı bulunduğu Ankara Maltepe Vergi Dairesine,
Yine ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında ihale konusu işte kullanılacak 48 adet temizlik malzemesi ve ekipmana ait proforma faturadaki toplam tutarın 62,76 TL, her bir kalem birim fiyatın 0,01 TL olduğundan, söz konusu proforma faturada yer alan birim fiyatların ve toplam tutarın ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı anlaşıldığından, Necdet Yıldırım Temizlik firmasınca düzenlenen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından tasdik edilen proforma fatura ile anılan müşavirce düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin, ticari hayatın olağan durumu, ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle ve belgeyi düzenleyen şirketin mali kayıtları ile uyumlu olup olmadığının değerlendirilmek ve gerekiyorsa inceleme yapılmak üzere mükellefin bağlı bulunduğu Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesine bildirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) İz Tekstil-Uygar Ceran firmasınca düzenlenen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından tasdik edilen proforma fatura ile anılan müşavirce düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin, ticari hayatın olağan durumu, ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle ve belgeyi düzenleyen şirketin mali kayıtları ile uyumlu olup olmadığının değerlendirilmek ve gerekiyorsa inceleme yapılmak üzere mükellefin bağlı bulunduğu Ankara Maltepe Vergi Dairesi’ne bildirilmesine,
3) Necdet Yıldırım Temizlik firmasınca düzenlenen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ayhan Türk tarafından tasdik edilen proforma fatura ile anılan müşavirce düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin, ticari hayatın olağan durumu, ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle ve belgeyi düzenleyen şirketin mali kayıtları ile uyumlu olup olmadığının değerlendirilmek ve gerekiyorsa inceleme yapılmak üzere mükellefin bağlı bulunduğu Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesi’ne bildirilmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde belirtilen iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararma dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında temizlik sarf malzemelerine ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim ve temizlik sarf malzemesi bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutan tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim ve temizlik sarf malzemesi açıklamalarına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyim ve temizlik sarf malzemesine ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Beker Enerji Elekt. İnş. Müş. Emlak. Gıd. ve Temizlik Hiz. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirilmesi sonucunda;
Anılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte kullanılacak giyim malzemelerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için, kuruş bazında birim fiyatları içeren Uygar CERAN tarafından istekli adına tanzim edilen 26.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-0.5) sunulduğu, diğer yandan aynı istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında temizlik sarf malzemelerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için kuruş bazında birim fiyatları içeren Necdet YILDIRIM tarafından istekli adına tanzim edilen 26.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-0.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturalar ile maliyet/satış tespit tutanaklarında, ön görülen giyim ve temizlik sarf malzemelerinin maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Diğer yandan, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesinde belirtilen eşit muamele yönünden incelenmesine göre, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen Dragon Temizlik İnsan Kaynakları Özel Sağlık Hizmetleri inşaat Oto Kiralama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.-Tuğrul Temizlik Hiz. Gıda Tek. İnş.San Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak teklifleri geçerli teklif olarak belirlenen Temsa İnşaat Temizlik Sağlık Hizmetleri Gıda Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. veÖznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Elek. Elekt. İnş.Yemek Paz. Tic. ve San. Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında giyimin ve temizlik malzemelerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsikine yönelik sundukları bilgi ve belgeler üzerinde yukarıda aktarılan incelemeye paralel yönde idarece inceleme yapılarak tekrar karar verilmesi gerektiği,
Değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiaları hakkında İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede temizlik sarf malzemelerine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturalardaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Beker Enerji Elekt. İnş. Müş. Emlak. Gıd. ve Temizlik Hiz. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin belirtilen gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Diğer yandan, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesinde belirtilen eşit muamele yönünden incelenmesine göre, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen Dragon Temizlik İnsan Kaynakları Özel Sağlık Hizmetleri inşaat Oto Kiralama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.-Tuğrul Temizlik Hiz. Gıda Tek. İnş.San Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak teklifleri geçerli teklif olarak belirlenen Temsa İnşaat Temizlik Sağlık Hizmetleri Gıda Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. veÖznet Temizlik Orman Ürünleri Bilgisayar Otomasyon Elek. Elekt. İnş.Yemek Paz. Tic. ve San. Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında giyimin ve temizlik malzemelerinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsikine yönelik sundukları bilgi ve belgeler üzerinde yukarıda aktarılan incelemeye paralel yönde idarece inceleme yapılarak tekrar karar verilmesi gerektiği,
Yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alman “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki Kurul kararı gerekçesine katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy