(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 78, 79)
Toplantı No: 2012/045
Gündem No: 94
Karar Tarihi: 01.08.2012
Karar No: 2012/UH.III-3134
Şikayetçi: Uygar Yemekçilik Güv. Turizm Temizlik Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti., Hal Mahallesi 6046 Sokak No:8 MERSİN
İhaleyi yapan idare: Erdemli Devlet Hastanesi Baştabipliği, Akdeniz Mahallesi Yavuz Sultan Selim Caddesi 70/A Erdemli 33740 MERSİN
Başvuru tarih ve sayısı: 09.07.2012 / 24377
Başvuruya Konu İhale: 2012/16363 İhale Kayıt Numaralı "21 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım Ve Sonrası Hizmetleri Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Erdemli Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 13.03.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “21 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uygar Yemekçilik Güv. Turizm Temizlik Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 27.06.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.06.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.07.2012 tarih ve 24377 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.07.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/2625 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliğinin 79 uncu maddesine aykırı olarak değerlendirildiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Sağlık Bakanlığı Erdemli Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 13.03.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “21 Aylık Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uygar Yemekçilik Güvenlik Turizm Temizlik Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. 20.04.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş olup, idare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda, Kamu İhale Kurulunun 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.III-2103 sayılı kararı ile Fatih Tem. Teks. Gıd. Kır. Nak. İth. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Alihan Gıda Tem. Danış. Tur. İnş. Taah. Tar. Hayv. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının uygulanmasına ilişkin olarak idarece alınan 14.06.2012 tarihli ihale komisyon kararında anılan isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, açıklamada bulunan Alihan Gıda Tem. Danış. Tur. İnş. Taah. Tar. Hayv. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamalarının; örnek menülerdeki malzeme fiyatlarının herhangi bir süpermarketin dönemsel indirim kataloğundan, ticaret odalarının internet sitelerinden ve hal müdürlüğünden alındığı, ancak bu dokümanlarda malzeme birim fiyatlarının net olarak belirtilmediği, hal müdürlüğünden alınan malzemelerin birden fazla fiyatının olduğu, ancak hangi fiyatın dikkate alınması gerektiğinin belirtilmediği, proforma faturalardaki rakamlar ile örnek menülerin birim maliyetinde kullanılan rakamların bir birini tutmadığı, örnek kahvaltı menüsünde istenilen 200 ml kapalı sütün proforma faturada bulunmadığı, market kataloğunda 0,39 TL olarak belirtilen 200 ml meyve suyunun fiyatının örnek menülerin maliyet analizinde 0,36 TL olarak hesaplara yansıtıldığı, ilaçlama maliyetine ilişkin açıklama yapılmadığı, istekli tarafından sonuç aşamasında yuvarlama yapılması gerekirken ara toplamlarda yuvarlama yapılması nedeniyle sonuçların çok fazla değiştiği ve örnek menülere ilişkin hesaplamalarda aritmetik hatalar bulunduğu (ör. Normal öğle ve akşam yemeği 1 inci menü ile kahvaltı örnek menülerinde 1, 4, 5 ve 7 nci menüler) ve menülerin çiğ girdi maliyetlerinin üzerine diğer maliyetlerin eklenmediği gerekçesiyle uygun bulunmadığı, açıklamada bulunan Fatih Tem. Teks. Gıd. Kır. Nak. İth. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ise açıklamalarının uygun bulunduğu ve ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
İdarece anılan Kurul kararından önce alınan 29.03.2012 tarihli ihale komisyonu kararında ise, teklif bedeli idarece 1.314.538,46 TL olarak hesaplanan kâr hariç yaklaşık maliyetin altında olan Nural Gıda Tarım Hiz. Hay. Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Özçevik Tur. Nak. Gıda Oto. İnş. Tem. Ürün. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, Şimşek Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Erdemoğulları Nak. Tem. Gıda İnş. Med. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ile Karataş Yemek Fab. Oto. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, açıklamada bulunan Nural Gıda Tarım Hiz. Hay. Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Özçevik Tur. Nak. Gıda Oto. İnş. Tem. Ürün. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin açıklamalarının; örnek menülerin maliyet analizinde kullanılan birim fiyatlar ile esnaflardan alınan birim fiyatların arasında netlik olmadığı, bazı kalemler için değişik fiyatlar olduğu, menü fiyatlarının hesaplanmasında hangi fiyatların geçerli olduğunun anlaşılamadığı, örnek menülerin birim fiyatları ile diğer giderlerin hesaplandığı cetveldeki fiyatlar ile isteklinin harcama icmalindeki fiyatların birbirini tutmadığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı, açıklamada bulunan Şimşek Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Erdemoğulları Nak. Tem. Gıda İnş. Med. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin açıklamalarının; öğle ve akşam yemeği maliyetlerinde bir adet 200 cc kapalı su verilmesi gerekli iken menü bileşenlerinde olmadığı, hazırlanmış olan teknik şartnamede kahvaltıda verilecek çay ve buna benzer içeceklerde herhangi bir ücretlendirme olmadığından menülere dahil edilmediği halde, kahvaltı menü bileşenlerine çay maliyeti eklendiği, idarenin vermiş olduğu kahvaltı örnek menüsündeki (8. Kahvaltı menü) gramajla isteklinin vermiş olduğu menü gramajının tutmadığı, isteklinin vermiş olduğu genel maliyet analizi formunda menü fiyatlarının üstüne diğer giderleri yayması gerekirken toplu halde verdiği ve teklifindeki bileşenleri tam olarak açıklayamadığı, götürü olarak verdiği, fakat hakediş ödemelerinde menü başı fiyatla ödeme yapılacağından teklif bileşeninin tutmadığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı, Karataş Yemek Fab. Oto. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ise açıklama vermediği görülmüş olup, bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı belirlenmiştir.
İhaleye ait idari ve teknik şartname incelendiğinde, ihale konusu malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmetine ilişkin teklif fiyata dahil edilecek giderlerin; öğünlere ilişkin çiğ girdi maliyeti, 21 ay süresince çalıştırılacak olan 12 adet personele ait ücret ile personele yılda 2 kez 2’şer adet verilecek olan kıyafet giderleri, sabah ve gece kahvaltısı ile öğle ve akşam yemeğinde servis edilecek olan 200 cc kapalı su gideri, hizmet üretiminde kullanılacak olan su, elektrik ve LPG giderleri, temizlik için gerekli sıvı sabun, dezenfektan, deterjan vb. malzeme giderleri, 15 günde bir yapılacak olan ilaçlama giderleri, yemekhanede kurulacak olan elektronik kart sistemi (tüm donanım ve sarf malzemeleri, yemek kart okuyucu, kart, turnike, tesisatın kurulması, uyumlu program dahil) giderleri, teknik şartnamede istenilen araç, gereç ve ekipman olarak belirlendiği görülmüştür.
İdarece piyasa araştırmasından elde edilen fiyatlar esas alınmak suretiyle örnek menülere ilişkin çiğ girdi maliyetlerinin hesaplandığı, bu tutar üzerine bu tutarın %5,05 oranında kâr ile Kamu İhale Kurumu işçilik hesaplama modülü kullanılarak hesaplanan 12 işçinin asgari ücret üzerinden 21 aylık %3 sözleşme gideri dahil işçilik maliyeti eklenmek suretiyle yaklaşık maliyetin belirlendiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde,
“…
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
…”
“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde,
“…
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
…
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
…
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
…
79.4.2.9. İstekli tarafından perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarının kullanılması halinde, ilgili mala ait sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir fiyatı gösteren mağaza veya market yönetimince onaylanmış kataloğu sunması yeterlidir.
…
79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.
…
79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.
…
79.4.2.24. Yemek hizmet alımı ihalelerinde, çalıştırılacak personelin giyim gideri ile su, tuz, baharat, peçete ve masa örtüsü giderleri için yapılacak açıklamalara ilişkin olarak isteklilerden belge sunmaları istenmeyecektir. İhale komisyonu ayrıca, bu girdiler dışındaki girdilerden de belgelendirilmesine gerek bulunmayanları tespit edebilecektir.
…
79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…”
Açıklamaları bulunmaktadır.
İdarenin isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesine ilişkin yazısında, 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereğince, teklif edilen birim fiyatların idare tarafından verilen örnek menülere göre menü başına tespit edilen fiyatın üstüne teknik şartname hükümlerine göre işçilik bedeli, firma kârı ve diğer giderler ayrıntılı bir şekilde belgelendirilerek eklenmek suretiyle açıklanması talep edilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan Fatih Tem. Teks. Gıda Kır. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde;
İdarece belirlenen örnek menülere ilişkin çiğ girdi maliyetinin 783.640,00 TL olarak öngörüldüğü, gıda malzemelerinin maliyetlerinin tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar ile tevsik edildiği, her öğünde servis edilecek olan 200 cc kapalı su ve günlük 500 gr ekmek giderinin çiğ girdi maliyetine eklendiği, sunulan proforma faturaların üzerinde, anılan Tebliğin 79.4.2.4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde mali müşavirce ilgili ibarenin yazılarak imzalanmış olduğu, örnek menülere ilişkin çiğ girdi maliyetinin mevzuata uygun şekilde tevsik edilmesi nedeniyle bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İşçilik maliyetinin, 12 işçiye 21 ay çalışma karşılığı asgari ücret üzerinden ödenecek ücret ile 6 işçiye 168 gün resmi tatil ve bayramlarda çalışma karşılığı ödenecek ücret dahil 277.460,40 TL olarak öngörüldüğü, bu tutarın toplam öğün sayısına bölünmesi ile öğün başına düşen işçilik maliyetinin 0,69 TL olarak belirlendiği, bu tutarın idarece yaklaşık maliyet içerisinde belirlenen işçilik maliyetinden yüksek olması nedeniyle bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İdarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde LPG gideri için herhangi bir bedel öngörülmemesine rağmen, öğün başına 25 gr gaz kullanılacağı esas alınmak suretiyle LPG maliyetinin 40.200 TL öngörüldüğü, bu tutarın toplam öğün sayısına bölünmesi ile öğün başına düşen maliyetin 0,10 TL olarak belirlendiği, LPG fiyatının tedarikçi veya üreticiden alınan proforma fatura ile tevsik edildiği, sunulan proforma faturanın üzerinde, anılan Tebliğin 79.4.2.4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde mali müşavirce ilgili ibarenin yazılarak imzalanmış olduğu, idarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde LPG gideri için herhangi bir bedel öngörülmediği ve bu giderin hesaplanmasına ilişkin ihale dokümanında isteklilere yönelik herhangi bir bilginin de verilmediği göz önüne alındığında bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İdarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde elektrik ve su gideri için herhangi bir bedel öngörülmemesine rağmen, idarece Mart 2012 ayına ait yemekhanenin 1 aylık elektrik ve su tüketim bedeli olarak bildirilen 1.800 TL esas alınmak suretiyle, 21 aylık elektrik ve su kullanım maliyetinin 37.800 TL olarak öngörüldüğü, bu tutarın toplam öğün sayısına bölünmesi ile öğün başına düşen maliyetin 0,09 TL olarak belirlendiği, idarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde su ve elektrik kullanım gideri için herhangi bir bedel öngörülmediği halde, idare tarafından bildirilen tüketim bedellerinin dikkate alınması nedeniyle bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İdarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde kıyafet gideri için herhangi bir bedel öngörülmemesine rağmen, personel kıyafet giderinin 2.220 TL olarak öngörüldüğü, bu tutarın toplam öğün sayısına bölünmesi ile öğün başına düşen maliyetin 0,01 TL olarak belirlendiği, kıyafet giderinin tedarikçi veya üreticiden alınan proforma fatura ile tevsik edildiği, sunulan proforma faturanın üzerinde, anılan Tebliğin 79.4.2.4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde mali müşavirce ilgili ibarenin yazılarak imzalanmış olduğu, idarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde kıyafet gideri için herhangi bir bedel öngörülmediği ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.24 üncü maddesi uyarınca yemek hizmet alımı ihalelerinde, çalıştırılacak personelin giyim gideri için yapılacak açıklamalara ilişkin olarak isteklilerden belge sunmalarının istenmeyeceği göz önüne alındığında bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İdarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde ilaçlama gideri için herhangi bir bedel öngörülmemesine rağmen, aylık 150 TL tutarındaki fiyat teklifi esas alınmak suretiyle ilaçlama maliyetinin 3.150 TL olarak öngörüldüğü, bu tutarın toplam öğün sayısına bölünmesi ile öğün başına düşen maliyetin 0,01 TL olarak belirlendiği, ilaçlama giderinin fiyat teklifi ile tevsik edildiği, sunulan fiyat teklifi üzerinde, anılan Tebliğin 79.4.2.4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde mali müşavirce ilgili ibarenin yazılarak imzalanmış olduğu, idarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde ilaçlama gideri için herhangi bir bedel öngörülmediği ve bu giderin hesaplanmasına ilişkin ihale dokümanında isteklilere yönelik herhangi bir bilginin de verilmediği göz önüne alındığında bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İsteklinin teklif bedeli içerisinde yukarıda ayrı ayrı belirtilen maliyet kalemleri toplamına binde 4,95 karar damga vergisi ile binde 8,25 sözleşme damga vergisi eklenmek suretiyle toplam 15.160 TL sözleşme giderinin öngördüğü, öğün başına düşen maliyetin kahvaltı için 0,03 TL, öğle, akşam ve diyet yemekleri içinse 0,04 TL olarak belirlendiği, sözleşme giderinin idarece yaklaşık maliyet içerisinde işçilik maliyetinin %3’ü oranında hesaplanan sözleşme giderinden yüksek olması nedeniyle bu gidere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
İdarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde firma kârı hariç teknik şartnamede istenilen temizlik malzemesi, elektronik kart sistemi, araç, gereç ve ekipmanlar için herhangi bir bedel öngörülmemesine rağmen, isteklinin teklif bedeli içerisinde firma kârı, temizlik malzemesi gideri, yönetim gideri, öngörülmeyen giderler ve amortisman karşılığı olarak öğün başına kahvaltı için 0,10 TL, öğle ve akşam yemekleri için 0,52 TL ve diyet yemekleri içinse 0,02 TL eklenmek suretiyle toplam 150.400 TL bedel öngörüldüğü ve bu gider için açıklamanın kabul edilmesi gerektiği, teknik şartnamede istenilen elektronik kart sistemi ile araç, gereç ve ekipmanların amortismana tabi iktisadi kıymetler olmaları nedeniyle bu malzemeler için amortisman gideri öngörülmesinin yeterli olduğu, teknik şartnamede istenilen temizlik malzemesi giderinin de bu tutar içerisinde öngörüldüğünün belirtildiği ve teknik şartnamede temizlik işleri için kullanılacak araç ve gereçler ile temizlik malzemelerinin nitelik ve miktarının belirtilmediği, idarece belirlenen yaklaşık maliyet içerisinde firma kârı hariç sayılan giderler için herhangi bir bedel öngörülmediği göz önüne alındığında söz konusu giderlere ilişkin açıklamanın yeterli kabul edilmesi gerektiği,
Sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla ihale üzerinde bırakılan Fatih Tem. Teks. Gıda Kır. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede;
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki “ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliğinin 79 uncu maddesine aykırı olarak değerlendirildiği” iddiasına yönelik olarak Kurulca, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin idarece yapılan değerlendirmenin yerinde olduğu yönünde “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Erdemli Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından gerçekleştirilen “21 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin yaklaşık maliyetin piyasa araştırması yapılarak;
Kahvaltı (sabah, gece, diyet) 92.000 adet 110.522,26 TL
Öğle yemeği 205.000 adet 626.332,19 TL
Akşam yemeği 65.000 adet 198.593,13 TL
Diyet yemeği (öğle, akşam) 40.000 adet 99.519,56 TL
İşçilik (asgari ücret 12 kişi x 21 ay)
%3 söz. gideri dahil 279.571,32 TL
Yukarıda belirtilen bileşenlere işçilik hariç yemek maliyetinin % 5,05 i olan 52.260,00 TL kâr olarak eklenmek suretiyle toplam 1.366.798,46 TL olarak hesaplandığı,
Bahse konu ihalede 17 adet ihale dokümanı satın alındığı, 13.03.2012tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 11 istekli tarafından teklif verildiği,
İdarenin teklif değerlendirmesine göre, bir isteklinin “Teklif mektubunda isteklinin kaşesi ve imzası olmadığı” gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması sonucunda geriye kalan on teklifin idarece geçerli teklif olarak kabul edildiği, geçerli teklif bedellerinin;
İsteklinin Adı Teklif Bedeli (TL)
Nural Gıda Tarım Hiz. Hay. Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti.
- Özçevik Tur. Nak. Gıda Oto. İnş. Tem. Ürün. İth. İhr.
ve San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi 1.068.600
Şimşek Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Erdemoğulları Nak.
Tem. Gıda İnş. Med. Ltd. Şti. Ortak Girişimi 1.170.900
Karataş Yemek Fab. Oto. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. 1.203.900
Fatih Tem. Teks. Gıda Kır. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.311.000
Alihan Gıda Tem. Danışmanlık Tur. İnş. Taah. Tarım Hay.
Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.313.800
Uygar Yemekçilik Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. 1.315.700
Metsim Mersin Özel Eğitim Tur. Yem. Tem. Kır. Taah. Tic.
San. Ltd. Şti. 1.352.800
Mehmetler Yemekçilik Oto. Pet. Nak. Turz. Yemek Tem.
San. ve Tic. Ltd. Şti. 1.388.980
CNS Müt. Tem. Yemek Üretimi ve Otomasyon Hiz. Ltd. Şti. 1.431.900
Bilintur Bilkent Tur. İnş. Yatırım ve Tic. A.Ş. 1.904.500
Şeklinde verildiği, on adet geçerli teklif göz önüne alınarak idarece 1.314.538,46 TL tutarındaki kârsız yaklaşık maliyetin altında kalan,1.068.600 TL teklif bedelli Nural Gıda Tarım Hiz. Hay. Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Özçevik Tur. Nak. Gıda Oto. İnş. Tem. Ürün. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, 1.170.900 TL teklif bedelli Şimşek Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Erdemoğulları Nak. Tem. Gıda İnş. Med. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, 1.203.900 TL teklif bedelli Karataş Yemek Fab. Oto. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti., 1.311.000 TL teklif bedelli Fatih Tem. Teks. Gıda Kır. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve 1.313.800 TL teklif bedelli Alihan Gıda Tem. Danışmanlık Tur. İnş. Taah. Tarım Hay. Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. olmak üzere beş istekliden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif sorgulama istenildiği, sorgulama sonucunda, Karataş Yemek Fab. Oto. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin idarenin aşırı düşük davetine cevap vermediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, en düşük teklif bedelli iki istekli ile 1.313.800 TL teklif bedelli Alihan Gıda Tem. Danışmanlık Tur. İnş. Taah. Tarım Hay. Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin yaptığı aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakılması sonucunda, ihalenin, aşırı düşük açıklamaları uygun görülen Fatih Tem. Teks. Gıda Kır. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak kârsız yaklaşık maliyetin hemen üzerindeki firma olarak belirlenerek sonuçlandırıldığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede geçerli tekliflerden üçü hariç olmak üzere diğerleri yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece, yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uyarlığı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; başvuruya konu ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan geçerli tekliflerin değerlendirilerek ihalenin sonuçlandırılmasına karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurulca verilen “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy