(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (5174 S. K. m. 51) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 79)
Toplantı No: 2014/009
Gündem No: 44
Karar Tarihi: 30.01.2014
Karar No: 2014/UH.III-637  
Şikayetçi: Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd.Şti., EHLİBEYT MAH. 1270. SK. NO: 7/5 CEVİZLİDERE ANKARA 
İhaleyi Yapan Daire: Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü İdari Ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, Örnek Mah. Oruç Reis Cad. No:13 7.Kat ANKARA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 03.01.2014/298
Başvuruya Konu İhale: 2013/153957 İhale Kayıt Numaralı "Spor Genel Müdürlüğümüz Hizmet Binalarının Silahsız Özel Güvenlik Hizmeti" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından 25.11.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Spor Genel Müdürlüğümüz Hizmet Binalarının Silahsız Özel Güvenlik Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.nin 18.12.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.12.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.01.2014 tarih ve 298 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.01.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/71sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, sundukları aşırı düşük teklif açıklaması mevzuata uygun olduğu halde idarece yeterli görülmediği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde“2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Spor Genel Müdürlüğümüz hizmet binalarının Silahsız Özel Güvenlik Hizmeti
b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.
 Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi Sayısı
Ay/gün/saat
1
Silahsız Özel Güvenlik Görevlisi
Kişi/Ay
19,00
12
2
Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası
Kişi/Ay
19,00
12
3
Ulusal Bayram ve genel tatil günleri
Gün
19,00
14,5
düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde 19 kişi özel güvenlik görevlisinin 14,5 gün çalışma ücreti teklif fiyata dâhildir. 19 kişilik silahsız özel güvenlik hizmeti için asgari ücretin % 10 fazlası verilecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
İhale konusu işte çalıştırılacak 19 (Ondokuz) özel güvenlik görevlisi için sözleşme süresince aylık 26 gün üzerinden brüt günlük 8,00.-TL yol bedeli, aylık 26 gün üzerinden brüt günlük 10,00.-TL yemek bedeli nakdi olarak ödenecek ve ücret bordrosunda gösterilecek, yol ve yemek bedeli ile teknik şartnamenin 13.5.1 ve 13.5.2 inci maddesinde belirtilen özelliklere uygun ayni olarak kişi başına bir defaya mahsus verilecek yazlık ve kışlık giyecek bedeli, teklif fiyata dâhildir.
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Diğer giderler:
İhale konusu hizmette Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
İhale konusu işte çalışacak personelin Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine göre iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı % 2 (yüzdeiki) dir.”düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 13.5’inci maddesinde ise ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek iş kıyafetlerinin cins, miktar ve nitelikleri tarif edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
…79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
…
79.4.2.23. Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulamasında giyim bedeli ise önemli bir bileşen olarak görülecek ve isteklilerce giyim bedelini tevsik eden belgeler sunulacaktır. Giyeceklerin daha önce alındığı ve bunun için bir gider öngörülmediği gibi açıklamalar kabul edilmeyecektir.
Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Özel güvenlik hizmetinin kampüs gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik için bir araca gerek duyulması halinde, bu aracın akaryakıt ve diğer maliyetleri önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmeyecektir.”açıklamaları bulunmaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemeler doğrultusunda Kamu İhale Kurumunun işçilik hesaplama modülünde yapılan hesaplamada ihale konusu iş için teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamının, (ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması, yol ve yemek bedeli ile bunlara ilişkin %3 sözleşme ve genel giderler dâhil, ayni olarak ödenecek giyim bedeli hariç) 468.106,33 TL olduğu tespit edilmiştir.
İdare tarafından giyim gideri ve buna ilişkin %3 sözleşme ve genel giderler dâhil edilerek hesaplanan toplam asgari işçilik maliyeti 481.305,25 TL olup, kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı ise 486.717,10 TL’dir.
Başvuru konusu ihaleye 5 istekli tarafından teklif verilmiş olup, ihale komisyonunca yapılan değerlendirmede teklif fiyatları diğer tekliflere ve yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu tespit edilen 3 istekliden 26.11.2013 tarihli yazılarla tekliflerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenmiş, aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin tümü süresi içinde tekliflerine ilişkin yazılı açıklamalarını idareye sunmuştur.
09.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayan Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti. ile Görehan Özel Güvenlik Koruma ve Güv. Eğit. Hiz. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan ATK Vip Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Kadak Özel Güvenlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
İhale komisyonunca Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.nin sunduğu açıklamanın uygun görülmemesine gerekçe olarak, Teknik Şartname’nin 13.5.1, 13.5.2, 13.5.3 maddelerinde belirtilen özellik ve miktardaki kıyafetlere 0,01 TL birim fiyat belirlenmesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.15’inci maddesinde yer alan “İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.” açıklaması dikkate alındığında üretim-maliyet, stok-maliyet, satış-maliyet, kâr-maliyet gibi hiçbir mali analiz ile değerlendirilmesinin mümkün olmaması gösterilmiştir. Ayrıca, idarece şikâyet dilekçesine verilen cevap yazısında, başvuru sahibinin kıyafetle ilgili açıklaması ve proforma faturası hakkında ilgili vergi dairesine gerekli bildirimde bulunulduğu ifade edilmiştir.
Başvuru sahibi Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.nin 468.115,45 TL tutarındaki teklifine ilişkin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, işçilik maliyetinin 468.106,33 TL olarak hesaplandığı, giyim giderleri için (% 3 sözleşme ve genel giderler dâhil) 4,12 TL ve özel güvenlik mali sorumluluk sigortası için 2,28 TL fiyat öngörüldüğü, firma kârı ve diğer giderlerin ise 2,60 TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından giyim için öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla HYB Kurumsal Yapı Tem. İnş. Nak. Haf. Taş. Tic. San. Ltd. Şti.nden alınan 22.11.2013 tarihli ve toplam bedeli 4,12 TL olan SMMM onaylı proforma faturanın sunulduğu, proforma faturanın üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şerhinin ve meslek mensubu imzası ile kaşesinin bulunduğu, sunulan belgenin kamu ihale mevzuatına uygun olduğu anlaşılmıştır.
Anılan istekli tarafından özel güvenlik mali sorumluluk sigortası maliyetine ilişkin olarak ise, Orangrup Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. tarafından 19 kişi için 12 ay üzerinden düzenlenen ve Sampo Japan Sigorta A.Ş. Orta Anadolu Bölge Müdürlüğünce teyit edilen 25.11.2013 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu görülmüştür.
Bu haliyle, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, idarece anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde tesis edilen işlem yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, başvuru sahibi Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu, bu nedenle, idarece anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde tesis edilen işlem yerinde olmadığına ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işlemleri Kurul çoğunluğunca yerinde bulunmayan başvuru sahibi Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 4,12 TL fiyat öngören HYB Kurumsal Yapı Tem. İnş. Nak. Haf. Taş. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 22.11.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturalar ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri maliyet satış tutanağında önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işlemleri Kurul çoğunluğunca yerinde bulunmayan başvuru sahibi Edesa Özel Güvenlik Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususlara ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy