(4734 S. K. m. 41, 54, 55, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 56, 59) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79)
Toplantı No: 2010/010
Gündem No: 33
Karar Tarihi: 02.02.2010
Karar No: 2010-UH.II-416
Şikayetçi: Ugs Temizlik Yemek Bilgisayar Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti., Maçka Sokak No:23/4 Büyükesat / ANKARA
İhaleyi yapan idare: Aksaray Üniversitesi Rektörlüğü, Aksaray Üniversitesi Merkez Kampusü Bahçesaray Mahallesi Adana Caddesi No:23 AKSARAY
Başvuru tarih ve sayısı: 08.01.2010 / 510
Başvuruya Konu İhale: 2009/161092 İhale Kayıt Numaralı "Genel Temizlik Hizmeti Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 21.01.2010 tarih ve II.H.01.12.0220/2010-5E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Aksaray Üniversitesi Rektörlüğü tarafından 04.12.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Genel Temizlik Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak UGS Temizlik Yemek Bilgisayar Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. – En Sos. Hiz. Taah. Sağ. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. – Özkon Taah. Tem. Taş. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 29.12.2009 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 30.12.2009 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 08.01.2010 tarih ve 510 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.01.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
Başvurunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının piyasa koşullarına uygun olmadığı, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun bir şekilde incelenip incelenmediğinin araştırılması gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile yasal süreler beklenilmeden sözleşme imzalandığı,
İddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
04.12.2009 tarihinde yapılan ihaleye 13 isteklinin teklif verdiği, bu isteklilerden Aksa Gıd. Pak. Tem. Güv. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin teklif dosyasında sunduğu iş bitirme belgesinin tamamlanmamış işe ilişkin düzenlenmiş olduğu gerekçesiyle, Cantem Gıd. Oto. Tem. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin teklif dosyasında sunduğu iş deneyim belgelerinden birinin tamamlanmamış işe ilişkin düzenlenmiş olduğu, diğerinin ise tutarının yetersiz olduğu gerekçesiyle, Karlık Sos. Hiz. Tem. Dağ. Gıd. Tic. A.Ş.’nin teklifinin teklif dosyasında sunduğu iş deneyim belgesinin tutarının yetersiz olduğu gerekçesiyle, Ümit Tem. İnş. Tur. Gıd. Tar. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin ise teklif fiyatı yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifleri geçerli olarak değerlendirilen 6 istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmalarının istenildiği, bu isteklilerden Er-Sa İnş. Taah. Tem. Ür. Kur. Tem. Med. San. Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamaları uygun bulunmayarak açıklaması uygun bulunan Göksofra Yem. Gıd. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.-Ünka Tem. Hiz. Taş. Ltd. Şti. Ortak Girişimi üzerinde ihalenin bırakıldığı görülmüştür.
İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinin; “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti: işçilere yürürlükteki asgari ücret üzerinden ödeme yapılacaktır.
25.3.2.Yüklenici tarafından karşılanacak yol masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) gün, yemek masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) gün esas alınacaktır.
- Personelin yol gideri günlük brüt (2,50 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Personelin yemek gideri günlük brüt (2,50 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yemek giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir.
- Yüklenici teknik şartnamede belirtilen miktarda ve özellikte giyim bedelini ayni olarak karşılanacaktır.
Resmi ve Dini bayram günleri personel çalıştırılmayacaktır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde idare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınmış olan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranları:%1,50 olarak hesaplanmıştır.” şeklinde düzenlendiği,
Teknik şartnamenin 1 inci maddesinde Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Ekim, Kasım, Aralık aylarında 50’şer, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında 25’er işçi çalıştırılacağının, 6 ncı maddesinde ise, 50 işçiye kişi başı 1 adet iş önlüğü, 1 adet pantolon verileceğinin belirtildiği,
İdari şartnamenin 25 inci maddesindeki düzenlemeler doğrultusunda giyim hariç asgari işçilik maliyetinin 538.644,75 TL olduğu,
Görülmüştür.
İdarece teklifleri aşırı düşük olarak değerlendirilen isteklilerden, brüt asgari ücret, nakdi yemek ve yol bedeli, ayni giyim bedeli ve işveren sigorta prim tutarı bileşenlerine ilişkin ayrıntılı açıklamalarını sunmalarını istemiş, istekliler de bu kapsamda belgelerini sunmuş, bir istekli giyime ilişkin bedel öngörmediği gerekçesiyle açıklaması yetersiz bulunmuş, diğer açıklamalar yeterli görülmüştür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59 uncu maddesinde; “(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale komisyonu;
a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.
(4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.” hükmü bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinin 5 inci fıkrasında; “İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir. Bu çerçevede ihale komisyonu tarafından aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.
79.5.1. İstekliler tarafından proforma faturalarla açıklama yapılması durumunda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilecek ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olması zorunludur. Proforma fatura veren imalatçı ise; proforma fatura ekinde, ilgili mala ilişkin imalatçının son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetveli verilecektir. Sunulan birim maliyet cetveli, mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylanmış olacaktır.
……
79.5.5. İstekliler tarafından yapılan açıklamada, malın stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda; Vergi Usul Kanununun 182 nci maddesi gereğince tutulması gereken envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı örneğinin veya mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından hazırlanan ve onaylanan ilgili malzeme veya mala ilişkin stok tespit raporunun sunulması zorunludur. Stok tespit raporunda mükellefin yasal defter ve belgelerine uygun ilgili malzeme veya mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi zorunludur.” açıklamaları yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, ortak girişimin özel ortağı tarafından açıklamanın yapıldığı, giyim hariç asgari işçilik maliyetinin 538.644,75 TL hesapladığı, giyim için %3 sözleşme gideri dahil toplam 54,00 TL, kişi başı 1,08 TL bedel öngördüğü, bu bedeli tevsik etmek için idarece istenilen iş önlüğü ve pantolonun özel ortağın stoklarında olduğunu gösteren serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş raporu ile yine özel ortak adına düzenlenmiş fatura sunulduğu, bu rapor incelendiğinde ise stoklarda bulunan iş önlüğü ve pantolonunun birim fiyatının 1,00 TL olduğu görülmüştür.
Bununla birlikte, isteklilerin salt teklifte önemli bileşenleri belgelendirmiş olmasının tek başına yeterli bir gerekçe olarak kabul edilemeyeceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin öngördüğü toplam 54 TL giyim bedeli ile idarenin yaklaşık maliyetinde giyim için belirlemiş olduğu 2.703,75 TL (sözleşme gideri dahil) giyim bedelinin karşılanmasının iktisadi hayatın olağan akışına aykırı olduğu ve giyim için öngörülen bedelin piyasa koşullarına uygun olmadığı göz önüne alındığında, Göksofra Yem. Gıd. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.-Ünka Tem. Hiz. Taş. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin aşırı düşük teklif açıklamasının yetersiz bulunarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanununun “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41 inci maddesinde; “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü bulunmaktadır.
Anılan Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinde, idareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede, kesinleşen ihale kararının bildiriminden sonra başvuru sahibince 29.12.2009 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, 30.12.2009 tarihinde bu şikayete cevap verildiği ve aynı tarihte başvuru sahibine bildirildiği, anılan Kanun hükmü doğrultusunda itirazen şikayet süresini beklemeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanması mümkün bulunmamasına rağmen, idarece bu süreler beklenmeden 05.01.2010 tarihinde ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşmenin imzalandığı görülmüştür.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
1) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi, Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıd. İnş. San. Tic. A.Ş.’nin yaptığı aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, giyim hariç asgari işçilik maliyetini KİK işçilik modülü kullanarak 538.644,75 TL hesapladığı, giyim için %3 sözleşme gideri dahil toplam 450,00 TL, kişi başı 9,00 TL bedel öngördüğü, bu bedeli tevsik etmek için idarece istenilen iş önlüğü ve pantolonun stoklarında olduğunu gösteren serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş raporun sunulduğu, bu rapor incelendiğinde ise stoklarda bulunan iş önlüğü ve pantolonunun birim fiyatının 23 TL olduğu görülmüştür. Bu itibarla, giyim için öngördüğü bedeli tevsik edemediği görüldüğünden, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yetersiz bulunarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.
2) Öznet Tem. Or. Ür. Bil. Otom. Paz. Tic. San. Ltd. Şti.’nin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, giyim hariç asgari işçilik maliyetini KİK işçilik modülü kullanarak 538.644,75 TL hesapladığı, giyim için %3 sözleşme gideri dahil toplam 540,75 TL, kişi başı 10,81 TL bedel öngördüğü, bu bedeli tevsik etmek için iş önlüğü ve pantolonunun 10,50 TL’ye alındığını gösteren fatura sunduğu ancak, kıyafetlerin stoklarında bulunduğunu tevsik eden herhangi bir belge sunmadığı, ayrıca giyime ilişkin proforma fatura da sunduğu, bu faturayla tevsik ettiği kabul edildiğinde mevzuat uyarınca proforma faturanın ekinde bir alış ve bir satış faturası örneği bulunması gerekirken, bu faturaların eklenmediği görülmüştür. Bu itibarla, anılan isteklinin giyime ilişkin öngördüğü bedeli tevsik edici belgeleri sunmadığı tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamasının yetersiz bulunarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.
3) Tüm-Pa Tem. Hiz. Tur. Tic. Paz. Ltd. Şti. – FCS Danış. Org. San. Tic. Ltd. Şti. ortak girişiminin ise aşırı düşük teklif açıklaması yapmadığı, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği görülmüştür.
4) Bora Tem. İnş. Tur. Gıd. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. ’nin yaptığı aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, giyim için toplam 745,00 TL, kişi başı 14,90 TL bedel öngördüğü bu bedeli tevsik etmek için proforma fatura sunduğu, bu faturanın ekinde serbest muhasebeci mali müşavir onaylı birim maliyet tablosunun bulunduğu, bu tablonun düzenlendiği tarihe ilişkin bilgi yer almadığından, son geçici vergi beyanname dönemine ait olup olmadığı tespit edilememekle beraber proforma faturada mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilmediğinden, aşırı düşük teklif açıklamasının yetersiz bulunarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin yaptığı aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, giyim için %3 sözleşme gideri hariç toplam 225,00 TL, kişi başı 4,50 TL bedel öngördüğü, bu bedeli tevsik etmek için idarece istenilen iş önlüğü ve pantolonun başvuru sahibi ortak girişimin özel ortaklarından Özkon Taah. Tem. Taş. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin stoklarında olduğunu gösteren serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş raporu ve yine bu kişi adına düzenlenmiş faturanın sunulduğu, bu rapor incelendiğinde ise raporu düzenleyen serbest muhasebeci mali müşavirin özel kaşesinin bulunmadığı görülmüştür. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 56 ncı maddesinin beşinci fıkrası uyarınca söz konusu eksikliğin, bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilerek tamamlattırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ancak, isteklilerin salt teklifte önemli bileşenleri belgelendirmiş olmasının tek başına yeterli bir gerekçe olarak kabul edilemeyeceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin öngördüğü toplam 231,75 TL (sözleşme gideri dahil) giyim bedeli ile idarenin yaklaşık maliyetinde giyim için belirlemiş olduğu 2.703,75 TL (sözleşme gideri dahil) giyim bedelinin karşılanmasının iktisadi hayatın olağan akışına aykırı olduğu ve giyim için öngörülen bedelin piyasa koşullarına uygun olmadığı göz önüne alındığında, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yetersiz bulunarak teklifinin değerlendirilme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, incelemeye konu ihalede geçerli teklif kalmadığı tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy