(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 8, 16, 18) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 11) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 79) (KİK. 21.11.2012 T. 2012/UH.I-4450 K.) (KİK. 14.11.2012 T. 2012/UH.II-4327 K.) (KİK. 28.11.2012 T. 2012/UH.III-4466 K.)
Toplantı No: 2013/035
Gündem No: 42
Karar Tarihi: 06.05.2013
Karar No: 2013/UH.II-2020 
Şikayetçi: Rk Medikal Bilgisayar Tek. Gıd. Tem. İnş. Tur. Paz. Dan. San. Ve Tic. Ltd. Şti., Muratpaşa Mah. 588 Sok. Salih Emir Sitesi No: 8/2 ANTALYA
İhaleyi Yapan Daire: Kartepe Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü, 17 Ağustos Mahallesi Dicle Caddesi 12 41250 KOCAELİ
Başvuru Tarih ve Sayısı: 17.04.2013/13485
Başvuruya Konu İhale: 2013/4991 İhale Kayıt Numaralı "Park Ve Yeşil Alanların Bakımı İçin Hizmet Alımı İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Kartepe Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 18.02.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Park ve Yeşil Alanların Bakımı için Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Rk Medikal Bilgisayar Tek. Gıd. Tem. İnş. Tur. Paz. Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.04.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.04.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.04.2013 tarih ve 13485 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.04.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/1500 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin,
- İhale konusu iş için öngördüğü işçilik maliyeti, yasal mevzuata göre hesaplanan %3 oranındaki sözleşme ve genel giderler dahil teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini (1.056.089,98 TL) karşılamıyor ise,
- Aşırı düşük açıklamasında, ihale konusu işte tüketim bedeli öngördüğü kurşunsuz benzin ve motorin maliyetleri için EPDK tarafından Kocaeli ili bazında yayınlanan ve sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyat (91.485,30 TL) belgelendirilmedi ise,
- Teklif bedelinden (1.157.557,57 TL), başvuru sahibi tarafından hesaplanan teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti (1.056.089,98 TL) ile yine başvuru sahibi tarafından hesaplanan akaryakıt tüketim bedeli (91.485,30 TL) çıkartıldığında kalan tutar (1.157.557,57-1.056.089,98-91.485,30=9.982,29 TL) ile geriye kalan maliyetlerin karşılanmasının mümkün olmadığı belirtilerek,
- Teknik Şartname’nin 4.3’üncü maddesinde düzenlenen 15 adet hiç kullanılmamış motorlu tırpan temini maliyeti, anılan Şartname’nin 4.4’üncü maddesinde düzenlenen 10 adet hiç kullanılmamış çim biçme makinesi temini maliyeti ve aynı Şartname’nin 4.5’inci maddesinde düzenlenen 810 parçadan oluşan personel kıyafet maliyetleri Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.4’üncü maddesindeki açıklamalara göre proforma fatura ile belgelendirilmedi ise,
- İdari Şartname’nin 25.1 ve Teknik Şartname’nin 4.1’inci maddelerinde düzenlenen iş süresince 11 ay çalıştırılması öngörülen çift kabin kamyonetin her türlü giderleri ile araç kiralama maliyeti, proforma faturaya konu olabilecek bir mal niteliği taşımadığından fiyat teklifi ile belgelendirilmedi ise,
- Teklifinin, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerine aykırı olduğu, aşırı düşük sorgulamasına, anılan Tebliğin 79’uncu maddesindeki açıklamalara uygun belgelerle açıklama vermesinin mümkün olmaması sebebiyle,
- İş ortaklığını oluşturan firmalar adına teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelleri, vekaletname ile yetki verilmiş kişiler tarafından imzalanmış ise, ihale tarihi itibari ile her iki firmanın imza sirküleri ve temsil ile ilgili ticaret sicil gazetelerinde şirketin temsili için üçüncü kişilerin vekil tayin edilebileceğine ilişkin özel yetkinin şirket müdürüne verildiğine dair bir kaydın yer almadığının görüldüğü belirtilerek,
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, itirazen şikâyet dilekçelerinde başvurunun konusunun, sebeplerinin ve dayandığı delillerin belirtilmesi gerektiği, aynı maddenin onuncu fıkrasında da, başvurunun şekil kurallarına uygun olmaması halinde reddine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinde başvurularda aranacak şekil unsurları düzenlenmiş, Yönetmelik’in 8’inci maddesinin (ç) bendinde de, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendi yinelenmiş, başvuru dilekçelerinde başvurunun konusunun, sebeplerinin ve dayandığı delillerin belirtilmesi gerektiği hüküm altına alınmış, aynı Yönetmelik’in 16’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında ise, birinci fıkrada yer alan bilgi ve belgeleri içermeyen ve henüz başvuru süresi dolmamış olan itirazen şikâyet başvurularıyla ilgili olarak başvuru süresinin sonuna kadar söz konusu eksikliklerin başvuru sahibi tarafından giderilebileceği hükmüne yer verilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin son fıkrasında “Yönetmeliğin 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8’inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Kurulunun emsal kararları uyarınca, başvuru sahibi tarafından mevzuata aykırılık iddialarının konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği, başvuruda bulunulan hususların somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerektiği belirtilmiştir. Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin bir kısmında idare işleminin hangi unsurları bakımından ve hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun belirtilmediği, aykırılığa ilişkin somut delillere yer verilmediği, itirazen şikayet dilekçesinde yer alan cümlelerde “…karşılamıyor ise…”, “…belgelendirilmedi ise…”, “…ise…”, “…imzalanmış ise…”,  şeklinde iddiadan uzak, soyut ve mesnetsiz beyanlara yer verildiği görülmüştür. Başvuru sahibinin birinci iddiası bu tür ifadelerin bulunduğu kısımlar itibariyle İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin (ç) bendine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından şekil yönünden reddedilmesi gerekmektedir.
Bu sebeple, başvuru sahibinin yalnızca “İhale üzerinde bırakılan isteklinin, …
-Teklif bedelinden (1.157.557,57 TL), başvuru sahibi tarafından hesaplanan teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti (1.056.089,98 TL) ile yine başvuru sahibi tarafından hesaplanan akaryakıt tüketim bedeli (91.485,30 TL) çıkartıldığında kalan tutar (1.157.557,57-1.056.089,98-91.485,30=9.982,29 TL) ile geriye kalan maliyetlerin karşılanmasının mümkün olmadığı belirtilerek,
-Teklifinin, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerine aykırı olduğu, aşırı düşük sorgulamasına, anılan Tebliğin 79’uncu maddesindeki açıklamalara uygun belgelerle açıklama vermesinin mümkün olmaması sebebiyle,
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği” iddialarının somut delillere dayanması nedeniyle esasının incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Diğer bir ifadeyle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi gerekmektedir.
Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Park ve Yeşil Alanların Bakımı İçin Hizmet Alımı İşi” ihalesi olarak belirtildiği,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Tırpan işçileri Asgari ücretin % 40 fazlası,
Vasıfsız İşçi Asgari ücretin % 35 fazlası,
Park Bakım Onarım elemanı Asgari ücretin % 70 fazlası,
Elektrik Tesisatçısı Asgari ücretin % 70 fazlası,
İş Makineleri Operatörü Asgari ücretin % 70 fazlası,
Ağır Vasıta Şoförü Asgari Ücretin % 55 fazlası,
ödeme yapılacaktır.
Ulusal ve Dini Bayram Tatil Günlerinde Yapılacak Olan Çalışma
Tırpancı 14,5 gün x 26 İşçi = toplamda 377 Gün
Vasıfsız İşçi 14,5 gün x 15 işçi = toplamda 217,50 Gün
Park Bakım Onarım elemanı 14,5 gün x 7 işçi = toplamda 101,50 Gün
Elektrik Tesisatçısı Asgari ücretin 14,5 gün x 1 işçi = toplamda 14,50 Gün
İş Makineleri Operatörü 14,5 gün x 1 işçi = toplamda 14,50 Gün
Ağır Vasıta Şoförü 14,5 gün x 1 işçi = toplamda 14,50 Gün
çalışma yapılacaktır.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Teknik şartnamede niteliği ve miktarı belirtilen giyim yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.
25.3.3. Malzeme giderleri:
İhale konusu işte kullanılacak olan ve detayları teknik şartnamede belirtilen araç ve makine ekipmana ait her türlü giderleri (Bakım onarım, tamir-bakım, amortisman, servis, kaza, sigorta, yedek parça, resmi giderler v.s.) teklif fiyata dahil edilecektir.
25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
İhale konusu işte çalıştırılacak olan personelin mesleki risk kaza prim oranı 3 (üç) ' tür.” düzenlemelerine yer verildiği,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 11 (ONBİR ) aydır
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.”düzenlemesinin bulunduğu,
Teknik Şartname’nin “Kullanılacak olan araç ve ekipman” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1- ÇİFT KABİN KAMYONET
İdarenin yetkilisinin göstereceği programa göre iş yerlerine personel ve kullanılacak alet edevat vb. sevki için ve çıkacak çöplerin idare yetkilisince gösterilen yere taşınmasını sağlayan 11 ay süre ile yakıtı yükleniciye ait 1 adet çift kabin kamyonet hizmet aracı temini sağlanacaktır (şoförüyle).
-Araç Özellikleri:
-5 Yaş veya altında
-Çift Kabin Kamyonet
-Yakıt: Dizel
-Hidrolik Direksiyon
-ABS
-Sürücü Hava Yastığı
-Klima, radyo            
4.2- BİNEK ARAÇ
Personelin arazideki çalışmalarını takip etmek için 11 ay süre ile kontrol amirine yakıtı yükleniciye ait bir adet binek hizmet aracı temini sağlanacaktır.
-Araç Özellikleri:
-3 Yaş veya altında
-Binek araç
-En az 65 bg-Dizel
-Hidrolik Direksiyon
-ABS
-Sürücü Hava Yastığı
-Klima, radyo                 
4.3- MOTORLU TIRPAN
Yeni (sıfır kullanılmamış) 15 adet motorlu tırpan temini yapılacaktır.
Güç: 2.8 Hp
Silindir Hacmi: 52.5 cc
Tip: Yan
Tutma Kolu: Bisiklet
Şaft Tipi Çapı: Düz/32 mm
Ağırlık: 8.2 kg
Yakıt: Benzinli
TSE belgeli olacaktır.
4.4- ÇİM BİÇME MAKİNESİ
Yeni (sıfır kullanılmamış) 10 adet çim biçme makinesi temini yapılacaktır.
Güç: 6.5 Hp 190 CC
Yakıt: Benzinli
Şase: Çelik
Bıçak boyu: 51 cm
Sepet hacmi: 60 lt
Şanzımanlı:3,6 km/saat
Kesme yüksekliği: 28-75 mm
Ağırlık: 34kg
İlerleme: İtmeli
TSE belgeli olacaktır.
4.5- PERSONEL KIYAFETLERİ
4.5.1-Malzemelerin Kalitesi
Giyim malzemelerinin teknik düzenlemelere ve uygulamada bulunan son şekliyle TSE standartlarına uygun olması zorunludur. İhaleye konu bütün ürünlerin öncelik sırasıyla TS, TSE veya CE standartlarına uygun olması esastır. Giyim malzemelerinin değerlendirme aşamasında kullanım, rahatlık, beğeni ve dış görünüm vb. unsurlar göz önünde bulundurulacaktır.
4.5.2- Yazlık Giyim Malzemelerine İlişkin Özellikler
a- Kısa Kollu Penye: Kısa kollu, polo yaka, lacoste kumaş olacaktır. Sol üst tarafından 1 adet kapaksız cep bulunacaktır. Cebin üzerinde Kartepe Belediyesi’nin logosu baskılı olacaktır. Penye rengi yeşil, yakalar ise mavi renkte olacaktır. 150 adet
b- Yazlık Şapka: Kep tipinde, beyaz renkte, gizli dikişli, kaliteli ketenden mamul olacaktır. Üzerinde Kartepe Belediyesi logosu baskılı olacaktır. 100 adet
c- Yazlık İş Ayakkabısı: Standart tipte, kaliteli vidala deriden mamul, üst ve yanları tamamen kapalı, altı arazi çalışmasına uygun termo tabanlı ve iç astarı deri bağcıklı olacaktır. 50 adet
d- Yazlık Uzun Kollu Boy Tulum: Kaliteli 16*12 gabardin kumaştan dikilecektir. Kemer yeri düz ve normal olup, iki yan cebi ve en az bir arka cebi olacaktır. Sırt kısmında “KARTEPE BELEDİYESİ PARK VE BAHÇELER MÜD.” yazısı baskılı olacaktır.  30 adet
e- İşaret Yeleği: Sarı renkte, reflektörlü olacak. Ön cep üzerinde Kartepe Belediyesi logosu, sırt kısmında “KARTEPE BELEDİYESİ PARK VE BAHÇELER MÜD.” yazısı baskılı olacaktır. 50 adet
4.5.3- Kışlık Giyim Malzemelerine İlişkin Özellikler
a- İş Elbisesi: Kumaş, %60 pamuklu,%40 polyester, 7*7 gabardin olacaktır. Elbiselerin özellikleri: Ölçüler beden numaralarını gösterir etiketler yaka ve pantolon kemeri içine tüm üstten baskılı temiz olacaktır. Montun yaka, kemeri, cep ve kol ağızlarına ayrıca üstten dikiş yapılacaktır.
İş elbisesinin üstü mont tipi olacak, boyu beden ölçülerine uygun uzunlukta olacaktır. Montun rengi mavi ve sırt kısmında siyah  ‘KARTEPE BELEDİYESİ PARK VE BAHÇELER MÜD.’ yazısı olacaktır. Montun önü, Yakanın 5 cm altından başlayarak gizli bantlı olacak, montun ön düğmeleri gizli olacaktır. Montun arkası, iki parçalı olacaktır. Spor gömlek yakası biçiminde yaka alt parçası ve mostra kendi kumaşından yapılacaktır. Montun kol ağzına ve montun etek ağzına daraltacak kendi kumaşından ilik düğmeli bir parça ile daraltma yapılacaktır. Cepler, montun üsten iki alttan iki cebi bulunacaktır. Göğüs cepleri üstten sivri kapaklı ve düğmeli olacaktır. Göğüs cep kapakları yanlarda 4 cm sivri noktalarda 5,5 cm olacaktır. Sol cep üzerinde Kartepe Belediyesi’nin logosu basılı olacaktır.  Alttaki cepler içten yarma cep olacaktır. Kollar gömlek kolu biçiminde ve kol ağzı kendinden çevrilecektir
Pantolon kemeri iç ve dıştan tek parçalı 5 cm eninde 5 köprülü ve önde tek düğmeli olacaktır. Cepleri arkada iki ve önde birer olmak üzere 4 tanedir. Arka cepler kapaksız olacaktır. Yan cep astarı Amerikan kumaşından, cep derinliği kapaktan başlayarak 30 cm olacaktır. Cep torbası cep ağzından karşılığı 10 cm pantolon kumaşından yapılacaktır. Rengi mavi ve reflektörlü olacaktır. Kumaşın renginde iyi cins demir fermuar kullanılacak ve gizli olacaktır. Pantolon yan dikişleri üstten bastırmalı monta uygun dikilecektir. 100 adet
b- Yakalı Uzun Kollu Penye: Kumaş, %60 pamuklu,%40 polyester, 2 iplik olacaktır. Polo yakalı, uzun kollu olacaktır. Sweetin rengi yeşil, yakaların ki mavi olacaktır. Üstten 1 adet cebi bulunacaktır. Sırt kısmında ‘KARTEPE BELEDİYESİ PARK VE BAHÇELER MÜD.’ yazısı ve cebin üzerinde Kartepe Belediyesi logosu baskılı olacaktır. 100 adet
c- Bere: %100 yünden mamul olacaktır. 50 adet
d- Uzun Çizme (Kauçuk): Siyah ve sarı renkte, tabanı takviyeli TSE damgalı olacaktır. Çizmenin içinde iyi kalite yumuşak astar olacak, çizmenin cilde temas eden boğaz kısmı yumuşak malzeme dokusu olacaktır. Yalıtkanlık özelliği taşıyacak aside, yağa ve fuel-oil’e dayanıklı olacaktır. Uzun konçlu olacaktır. 50 adet
e- Kışlık İş Ayakkabısı: Standart tipte, kaliteli vidala deriden mamul, üst ve yanları tamamen kapalı, altı arazi çalışmasına uygun termo tabanlı ve iç astarı deri bağcıklı ve çelikli olacaktır. 50 adet
f- Boy Tulum: Kumaş, %60 pamuklu,%40 polyester, 7*7 gabardin olacaktır.
Üstten askılı, mavi renkte ve üst ortada 1 adet fermuarlı cep bulunacaktır. Kapalı bahçıvan elbisesi görünümünde, alt pantolon kısmı ve üst birleşik dikili olacaktır. Cebin üzerinde Kartepe Belediyesi logosu bulunacaktır. 30 adet
g- Yağmurluk: Yağmurluğun iç yüzeyinde pamuklu kumaştan astar bulunacak. Yağmurluğun üzerinde kapüşon bulunacak. Yağmurluk ısıya, neme ve yağışa dayanıklı olacaktır.  Yağmurluk sarı, lacivert, yeşil renkte olabilir. Yağmurluğun önü hem çıt çıt düğme hem de fermuar olacaktır. Yağmurluklar TSE ve CE normlarına uygun olacaktır. 50 adet
4.6- AKARYAKIT ÜRÜNLERİ
Alınacak akaryakıt ürünleri (95 Oktan Kurşunsuz benzin, Motorin) TSE Standartlarında belirlenen evsaf ve niteliklere ve tüpraş spesifikasyonlarına uygun olacaktır.
Akaryakıt alım detayları faturalarla birlikte ve her faturanın eki olarak yüklenici tarafından idareye verilecektir. Detaylarda araçlarda plakaları, markaları, modelleri, akaryakıtların alım tarihi, alım saati, birim fiyatı, alınan miktarı, alınan tutarı, aracın akaryakıtı aldığı andaki kilometresi ile ayrıca iki akaryakıt alımı süresinde yapmış olduğu kilometre ile akaryakıt aldığı yerler sıralı olarak gösterilecektir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslara göre fiyat farkı uygulaması yapılacaktır.
4.7- İdare, işin keşfinde ön görülmüş işçilik, ekipman ve diğer giderler, toplam keşif dahilinde kalmak üzere, ihtiyaca göre değiştirmekte serbest olup, yüklenicinin buna itiraz hakkı yoktur.” düzenlemelerinin yer aldığı görülmüştür.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, bahse konu ihaleye 15 teklif verildiği, Hazarpir Taahüt Pazarlama İnşaat Temizlik Bilgisayar Donanım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin iş deneyim belgesi yeterli olmadığından, Arç Temz. İnş. Güv. Nak Yemek Üretim. Hiz. Taah. Tic. Ltd. Şti. & Yeni Doğuş Taşımacılık Genel Hizmetleri Temizlik Maddeleri Üretim San. Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata olduğundan ve birim fiyat teklif mektubu yetkili şahıs tarafından imzalanmadığından, Hüseyin Tel – HNT Yapı ve Lojistik’in gelir tablosu sunmadığından ve iş deneyim belgesi uygun olmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, idare tarafından 4 istekliden personel maliyeti (giyim), makine ekipman maliyeti (amortisman, yedek parça, bakım, onarım, vb.), ve akaryakıt maliyeti ile ilgili aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, Omega Kurumsal Hizmetler End. Tem. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti  & Arifoğlu Yemekçilik Özel Sağ. Hizm. Bil. El Tem. Tur. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlenen sürede aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin açıklamsı uygun bulunan Meçe İnş. Tem. Hay. Yem Müh. Taşıma İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. & Norm Peyzajcılık Tem İnş. Gıda Nak. İth. ve İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde “…79.3.  Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
79.4.2. İhale komisyonu tarafından yapılacak aşırı düşük teklif değerlendirmesinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.
79.4.2.1. İhale komisyonu, teklifin önemli bileşenlerine ilişkin olarak;
a) Verilecek hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve hizmetlerin temininde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle aşırı düşük teklifleri değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracaktır.
79.4.2.2. Verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul, özgünlük ya da hizmetin ekonomik olması sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.6. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir.
79.4.2.7. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
79.4.2.8. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)
79.4.2.9. İstekli tarafından perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarının kullanılması halinde, ilgili mala ait sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir fiyatı gösteren mağaza veya market yönetimince onaylanmış kataloğu sunması yeterlidir.
79.4.2.10. İstekli tarafından ticaret borsalarında oluşan fiyatların kullanılması halinde, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son işlem tarihinde gerçekleşen asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.
79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.
79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.
İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
79.4.2.13. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.
(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.
(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.
Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.
Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.
İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.
79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2009”, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2010” dur.
79.4.2.17. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.
79.4.2.18. İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.
79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.
79.4.2.20. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; malzeme ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler içinde yer aldığı kabul edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri hesaplanmayacaktır.
79.4.2.21. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme giderleri ve genel giderler idarece hazırlanan teklif mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.
…
79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları bulunmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İdari Şartname ve birim fiyat teklif cetvelindeki düzenlemelere göre yapılan işçilik hesaplaması sonucu bulunan giyim hariç asgari işçilik maliyeti 1.042.795,71 TL’dir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgeler incelendiğinde asgari işçilik maliyetini karşıladığı anlaşılmıştır.
Giyim, tırpan, çim biçme makinesi ve yakıt tüketim bedelini tevsik etmek için sunulan proforma faturalar ve maliyet satış/tutarı tespit tutanakları incelendiğinde mevzuata aykırı bir durum bulunmadığı görülmüştür.
Binek araç ve çift kabin kamyonet araç için ilgili alanda faaliyet gösteren firmalardan alınan fiyat teklifinin sunulduğu görülmüş olup mevzuat hükümlerine uygun olduğu anlaşılmıştır.
Bu sebeple, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olduğu anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
Başvuru sahibi Rk Medikal Bilgisayar Teks. Gıd. Tem. İnş. Turz. Paz. Danış. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde mevzuata aykırı herhangi bir durum bulunmadığı anlaşılmıştır.
As-Şel El. Med. Peyzaj Tem. İnş. Öz. Güv. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, vasıfsız işçi kategorisinde çalıştırılacak 26 işçiden 2 işçinin özürlü işçi statüsünde çalıştırılacağı belirtilerek Hazine tarafından karşılanacak olan işveren sigorta primi tutarı dikkate alınarak yapılan indirim sonucu bulunan işçilik bedeli üzerinden açıklama yapıldığı anlaşılmıştır. İdarece hazırlanan ihale dokümanındaki düzenlemeler dikkate alındığında, bahse konu Şartnamelerde özürlü işçi çalıştırılacağına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmış olup birim fiyat teklif cetvelinde de özürlü işçi için ayrı bir satır açılmadığı görülmüştür. Ayrıca, Kamu İhale Kurulunun yerleşik kararlarında (örneğin 14.11.2012 tarihli ve 2012/UH.II-4327 sayılı, 21.11.2012 tarihli ve 2012/UH.I-4450 sayılı, 28.11.2012 tarihli ve 2012/UH.III-4466 sayılı Kurul kararları) “…İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı tüm hizmet alımı ihalelerinde, teklifler Hazine tarafından karşılanacak olan işveren sigorta primi tutarı dikkate alınmadan, işveren payları üzerinden hesaplanarak sunulacak ve değerlendirilecektir…” şeklinde değerlendirme yapıldığı görülmektedir. Bu sebeple, bahse konu isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen hususlar geçerli en düşük üçüncü teklife ait olup, düzeltici işlem uygulanması durumunda ihale sonucunda herhangi bir değişikliğe sebep olmayacağından ihale sürecinin uzamaması için düzeltici işlem belirlenmesi yerine başvurunun reddine karar verilmesinin daha uygun olacağı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;
Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” açıklaması yer almaktadır.
Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.
Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.
İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.
Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede;
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, bahse konu ihaleye 15 teklif verildiği, Hazarpir Taah. Pazarlama İnşaat Temizlik Bilgisayar Donanım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin “iş deneyim belgesi yeterli olmadığı” gerekçesi ile, Arç Temz. İnş. Güv. Nak. Yemek Üretim Hiz. Taah Tic. Ltd. Şti.-Yem Doğuş Taşımacılık Genel Hizmetleri Temizlik Mad. Üretim San. Ticaret Ltd. Şti. iş ortaklığının “birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata olduğu ve birim fiyat teklif mektubu yetkili tarafından imzalanmadığı” gerekçesi ile, Hüseyin Tel - HNT Yapı ve Loj.’ın “gelir tablosu sunmadığı ve iş deneyim belgesi uygun olmadığı” gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, idare tarafından 4 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, Omega Kurumsal Hizmetler Erıd. Tem. Gıda İnş. San. veTic. Ltd. Şti.-Arifoğlu Yemekçilik Özel Sağ Hizm. Bil El Tem. Tur. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlenen sürede aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin açıklaması uygun bulunan Meçe İnş, Tem. Hay. Yem Müh. Taşıma İth. İhr. San. ve Tic. Ltd Şti.-Norm Peyzajcılık Tem İnş. Gıda Nak. İth. ve İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan, Meçe İnş, Tem. Hay. Yem Müh. Taşıma İth. İhr. San. ve Tic. Ltd Şti.-Norm Peyzajcılık Tem İnş. Gıda Nak. İth. ve İhr. San. Tıc. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sundukları bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;
Anılan iş ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 12 kalem giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,15 TL ile 0,55 TL fiyat aralığında birim fiyatlar üzerinden toplamda 250,50 TL fiyat öngören Helezon Teks. Temz. Elek. Elektrik Turz. Mak. Matbaa Nak. Çiç. Org. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 15.02.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturadaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen, aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da uygun bulunan,Meçe İnş, Tem. Hay. Yem Müh. Taşımaİth. İhr. San. ve Tic. Ltd Şti.-Norm Peyzajcılık Tem İnş. Gıda Nak. İth. ve İhr. San. Tıc. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin belirtilen gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, Kurulun çoğunluk kararına katılmıyorum.
EK GEREKÇE
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.
Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.
İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağından;
İnceleme konusu ihalede,
İhale üzerinde bırakılan Meçe İnş. Tem. Hay. Yem Müh. Taşıma İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. & Norm Peyzajcılık Tem İnş. Gıda Nak. İth. ve İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasında, giyim bedelini belgelendirmek üzere sunduğu Helezon Teks. Gıda Ürn. İnş. ve Malz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen proforma faturada, ihale konusu işte çalışacak personel için 12 çeşit olmak üzere toplam 810 parça giyim malzemesinin birim fiyatı 0,15 TL ile 0,55 TL aralığında olmak üzere 250,50 TL olduğunun belirtildiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen Helezon Teks. Gıda Ürn. İnş. ve Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nin bağlı olduğu İzmir Kemeraltı Vergi Dairesine bildirimde bulunulması,
Anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemle, karara katılıyorum.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy