Kamu İhale Kurumu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(4734 S. K. m. 10, 11, 17, 40, 54, 58, 59, 65) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 28)

 

Toplantı No: 2011/068

Gündem No: 18

Karar Tarihi: 17.10.2011

Karar No: 2011/UH.I-3429

 

Şikayetçi: Tuğra Yemekçilik Gıda Temizlik İnş. Tic. Ve San. Ltd. Şti., Kışla Cad. Anadolu İşhanı Kat 1 MALATYA

 

İhaleyi yapan idare: Milli Eğitim Bakanlığı Seyhan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü-, Sarıyakup Mah. Debboy Caddesi ADANA

 

Başvuru tarih ve sayısı: 28.09.2011 / 43325

 

Başvuruya konu ihale: 2011/118103 İhale Kayıt Numaralı "2011-2012 Büyükdikili Ve Gölbaşı İ.Ö.O. Merkez Okullarına Taşınan Öğrencilere Bir Öğün Öğle Yemeği Alımı" İhalesi

 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 11.10.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.(3228).(0217)./2011-55E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

 

Milli Eğitim Bakanlığı Seyhan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 08.08.2011 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan “2011-2012 Büyükdikili ve Gölbaşı İ.Ö.O. Merkez Okullarına Taşınan Öğrencilere Bir Öğün Öğle Yemeği Alımı” ihalesine ilişkin olarak Tuğra Yemekçilik Gıda Temizlik İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 15.09.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 22.09.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 28.09.2011 tarih ve 43325 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.09.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

 

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

 

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

 

Karar:

 

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin katılmış olduğu ihalede geçici teminatlarının gelir kaydedildiği ve ihalenin iptal edildiği, ancak idarece verilen ihalenin iptali ve geçici teminatın gelir kaydedilmesine ilişkin karar ile bu karara karşı yapılan itiraza verilen red kararının ilgili mevzuata ve Danıştay kararlarına aykırı olduğu iddia edilmektedir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

 

08.08.2011 tarihinde pazarlık (21/f) usulü ile yapılan ihaleye idarece 8 isteklinin davet edildiği, 4 isteklinin ihale dokümanı aldığı, ihaleye 2 istekli tarafından teklif verildiği, Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklif mektubundaki teklif bedelinin rakam ve yazı ile birbirine uyumsuz olarak yazıldığı gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, tek geçerli teklif olan başvuru sahibi üzerine ihale kararı alındığı, ancak Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ihale üzerinde bırakılan istekli adına vekaleten teklif veren Ramazan Teker ile ilgili olarak organize suç örgütü üyesi olarak savcı tarafından hazırlanan iddianame ve hazırlanan iddianamenin Osmaniye Ağır Ceza Mahkemesi ve Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilerek hakkında kamu davası yargılamasının başladığı ve halen yargılama sürecinin devam ettiği, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak teminatının gelir kaydedilip hakkında yasaklama işlemlerinin başlatılması yönündeki iddia ile idareye başvurusu üzerine idarece ihale üzerinde bırakılan isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilip, ihalenin de iptal edildiği anlaşılmıştır.

 

İhale komisyonu tarafından alınan 09.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı, ekine ihale üzerinde bırakılan isteklinin yasaklı olup olmadığına ilişkin teyit belgesi de eklenmek suretiyle ihale yetkilisi tarafından 10.08.2011 tarihinde onaylanmıştır. Yasaklılık teyit belgesinden ihale üzerinde bırakılan istekli ve aynı zamanda başvuru sahibi olan Tuğra Yemekçilik Gıda Temizlik İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin yasaklı olmadığı anlaşılmaktadır

 

İhale teklif belgelerinin tamamının, 14.04.2011 tarih 7794 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi ile noter tasdikli vekaletnamede yer alan ifadelerden şirket müdürü olan Yavuz Yanar tarafından imzalandığı görülmektedir.

 

Buna karşın, başvuru sahibinin teklif dosyası kapsamında Ramazan Teker adına düzenlenmiş bir genel vekaletnamenin bulunduğu ve bu hususa ilişkin idarenin şikayet üzerine aldığı 22.09.2011 tarihli kararda; “Genel vekaletname ile ihaleye katılan Ramazan Teker’in el yazısı ile yazılmış teklif mektubu alınarak ihale sonuçlandırılmış” şeklinde bir ibareye yer verildiği ve bu şekilde idarece teklif mektubunda yer alan fiyatın bizzat Ramazan Teker’in el ürünü olduğunun ifade edildiği anlaşılmaktadır.

Şikayet dilekçesinde “Müvekkil firma, idareniz tarafından açılmış 2 ihalesine Ramazan TEKER aracılığı ile iştirak etmiştir, ancak Ramazan Teker ihaleye vekaleten girmiş olup müvekkil firma ile ortaklık ilişkisi bulunmamaktadır.” yönündeki ifadeden Ramazan Teker’in ihaleye katıldığının başvuru sahibi firmanın vekili tarafından da doğrulandığı ayrıca başvuru sahibi tarafından, idarece Ramazan Teker tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen söz konusu eylemin aksine bir beyanda da bulunulmadığı ve bu şekilde eylemin zımnen kabul edildiği görülmektedir.

 

Bununla birlikte, Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin idareye başvurusu üzerine idarece 15.08.2011 tarihli yazı ile Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığına bir yazı yazılarak Ramazan Teker adına açılmış bir dava olup olmadığının sorulduğu, Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığının 15.08.2011 tarihli cevabi yazısında, Ramazan Teker’in 2009/162 esas sayılı dava dosyasında “suç işlemek amacıyla örgüt kurma, ihaleye fesat karıştırma” suçlarından sanık olarak yargılamasının devam edildiği yönünde bir cevabın verildiği anlaşılmaktadır.

 

4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin son fıkrasında, isteklilerin ihale dışı bırakılacağı durumlar;

 

“a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

 

b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

 

c) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.

 

d) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.

 

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.

 

f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.

 

g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.

 

h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.

 

i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.

 

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.”olmak üzere 10 bent halinde sıralanarak hükme bağlanmıştır.

 

4734 sayılı Kanunun “İhaleye Katılamayacak Olanlar” başlıklı 11 inci maddesinde ise,

 

“Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

 

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.

 

b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.

 

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

 

d) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

 

e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

 

f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10'undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).

 

İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.

 

(Değişik üçüncü fıkra: 30/7/2003-4964/8 md.) İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.

 

Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü yer almaktadır.

 

4734 sayılı Kanunun “Yasak Fiil veya Davranışlar” başlıklı 17 nci maddesinde ise ihalelerdeki yasak fiil ve davranışlar da;

 

“a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

 

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

 

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

 

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

 

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.”olarak belirtilmiştir.

 

Kanunun anılan maddesinin devamında yer alan; “Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” şeklindeki hüküm ile Kanunun Dördüncü Kısmına atıfta bulunulmuştur.

 

4734 sayılı Kanunun Dördüncü Kısmının “İhalelere Katılmaktan Yasaklama” başlıklı 58 inci maddesinde; “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.

 

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.

 

İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler…

 

İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.”şeklinde hüküm bulunmaktadır.

 

Diğer taraftan 4734 sayılı Kanunun “İsteklilerin Ceza Sorumluluğu” başlıklı 59 uncu maddesinde; “Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58 inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanırlar.

 

Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.

 

Bu Kanunda belirtilen yasak fiil veya davranışları nedeniyle haklarında mükerrer ceza hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri, mahkeme kararı ile sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.

 

Bu madde hükümlerine göre; mahkeme kararı ile yasaklananlar ve ceza hükmolunanlar, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna, meslek sicillerine işlenmek üzere de ilgili meslek odalarına bildirilir.

 

Sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlara ilişkin mahkeme kararları, Kamu İhale Kurumunca, bildirimi izleyen onbeş gün içinde Resmî Gazetede yayımlanmak suretiyle duyurulur.” hükmü yer almaktadır.

 

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Haklarında yasaklama kararı verilen şirket ortak veya ortaklarının durumu” başlıklı 28.1.9 uncu maddesinde;

 

“28.1.9.1. 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunması sebebiyle aynı Kanunun 58 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları gereğince haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilen şirket ortak veya ortaklarının;

 

1 ) Ortağı olduğu şahıs şirketleri,

 

2 ) Sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri,

 

Ortak hakkında verilmiş olan yasaklılık kararı devam ettiği süre içinde 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca anılan Kanun kapsamındaki idarelerin ihalelerine katılamayacaktır.

 

28.1.9.2. Bununla birlikte aynı Kanunun 11 inci maddesine göre 4734 sayılı Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanların doğrudan veya dolaylı ya da alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihaleye katılmaları mümkün bulunmayıp, bu yasağa rağmen ihaleye katılan isteklilerin ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda anılan Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ve Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunmaları nedeniyle haklarında kamu davası açılanların da bu dava nedeniyle ihalelere katılmaktan geçici olarak yasaklanmış oldukları dikkate alındığında; haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunanlar ile kamu davası açılmış olanların bir tüzel kişi veya başka bir gerçek kişi adına teklif vererek ihaleye katılmaları halinde aday veya istekli durumunda olanların, maddede belirtilen yasağa rağmen ihaleye katılmış olması nedeniyle ihale dışı bırakılarak geçici teminatının gelir kaydedilmesi gerekmektedir.” açıklamasına,

 

Anılan Tebliğin “Teminatların gelir kaydedilmesi” başlıklı 28.1.8 inci maddesinde ise;

 

“28.1.8.1 İhale veya son başvuru tarihi itibarıyla haklarında yasaklama kararı veya haklarında kamu davası açılmış bulunan aday veya isteklilerin;

 

1) İhaleye katılmaları halinde ihale dışı bırakılmaları ve geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi,

 

2) Bu durumlarının tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmış ancak ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmamış olması durumunda, bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi,

 

3) Bu durumlarının ihale kararı onaylandıktan sonra sözleşmenin imzalanmasına kadar geçen süre içinde anlaşılması durumunda ihale kararının iptali ile duruma göre kesin teminatın veya geçici teminatın gelir kaydedilmesi,

 

4) Bu durumlarının sözleşme yapıldıktan sonra anlaşılması halinde, sözleşmenin 4735 sayılı Kanunun 21 inci maddesi hükmü uyarınca feshedilmesi ve hesabın genel hükümlere göre tasfiyesi ile kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedilmesi,

 

Gerekmektedir.

28.1.8.2. İhale veya son başvuru tarihi itibarıyla haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan veya haklarında kamu davası açılmamış aday veya istekliler hakkında, ihale süreci içerisinde herhangi bir idare tarafından yasaklama kararı verilmesi veya haklarında kamu davası açılması durumunda yasaklama kararının Resmi Gazete’de yayım tarihinden veya haklarında kamu davası açıldığı tarihten önce teklif vermiş olan istekliler açısından yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Bu durumda olan aday veya isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları iade edilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 5812 sayılı Kanunla değişik 40 ıncı maddesinin son fıkrası gereğince ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin her ikisinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.

 

Bu çerçevede, hakkında açılmış bir kamu davası bulunan Ramazan Teker tarafından bizzat teklif mektubunun fiyat kısmının doldurulması şeklinde gerçekleştirilen ve başvuru sahibi tarafından da zımnen kabul edilen eylemin, somut ihalede bir tüzelkişi adına ihaleye katılma fiiline sebebiyet vereceği anlaşılmaktadır.

 

Şu halde, incelemeye konu ihalede, başvuru sahibi için Kamu İhale Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin uygulanabilme koşullarının oluştuğunun kabulü gerekmektedir.

 

Netice itibariyle, ihale sürecinde başvuru sahibine yönelik idarece tesis edilen idari müeyyide ve işlemlerde mevzuata aykırılık teşkil eden bir yönün bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

 

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

 

Oyçokluğu ile karar verildi.

 

KARŞI OY

 

İncelemeye konu ihaleye ilişkin olarak başvuru sahibinin dilekçesinde belirtilen iddialar hakkında, Kurul Çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” kararı verilmiştir.

 

08.08.2011 tarihinde pazarlık (21/f) usulü ile yapılan başvuruya konu ihaleye idarece 8 isteklinin davet edildiği, 4 isteklinin ihale dokümanı aldığı, ihaleye 2 istekli tarafından teklif verildiği, Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklif mektubundaki teklif bedelinin rakam ve yazı ile birbirine uyumsuz olarak yazıldığı gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, tek geçerli teklif olan başvuru sahibi üzerine ihale kararı alındığı, ancak Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin, “ihale üzerinde bırakılan istekli adına vekaleten teklif veren Ramazan Teker ile ilgili olarak organize suç örgütü üyesi olarak savcı tarafından hazırlanan iddianame ve hazırlanan iddianamenin Osmaniye Ağır Ceza Mahkemesi ve Adana 8 inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilerek hakkında kamu davası yargılamasının başladığı ve halen yargılama sürecinin devam ettiği, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak teminatının gelir kaydedilip hakkında yasaklama işlemlerinin başlatılması” yönündeki iddiaları ile idareye yaptığı şikayet başvurusu üzerine, idarece ihale üzerinde bırakılan isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilerek ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.

 

İhale komisyonu tarafından alınan 09.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı, ekine ihale üzerinde bırakılan isteklinin yasaklı olup olmadığına ilişkin teyit belgesi de eklenmek suretiyle ihale yetkilisi tarafından 10.08.2011 tarihinde onaylanmıştır. Yasaklılık teyit belgesinden ihale üzerinde bırakılan istekli ve aynı zamanda başvuru sahibi olan Tuğra Yemekçilik Gıda Temizlik İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin yasaklı olmadığı anlaşılmaktadır.

 

İhale teklif belgelerinin tamamının, 14.04.2011 tarih 7794 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi ile noter tasdikli vekaletnamede yer alan ifadelerden şirket müdürü olan Yavuz Yanar tarafından imzalandığı anlaşılmaktadır.

 

Teklif belgeleri arasında ayrıca Ramazan Teker adına düzenlenmiş bir genel vekaletname ve yetki belgesi bulunmakta ise de, teklif belgeleri arasında Ramazan Teker’in imza beyannamesi olmadığı gibi anılan kişi tarafından imzalanmış herhangi bir teklif belgesi de bulunmamaktadır. Ayrıca Ramazan Teker’in şirketle ilgili olarak herhangi bir bağı da bulunmamaktadır.

 

İdarenin şikayet üzerine almış olduğu 22.09.2011 tarihli kararda; “Genel vekaletname ile ihaleye katılan Ramazan Teker’in el yazısı ile yazılmış teklif mektubu alınarak ihale sonuçlandırılmıştır.”şeklindeki ifadesinden, üst kısımları bilgisayarda doldurulmuş ve şirket müdürü tarafından imzalanmış birim fiyat teklif mektubunun fiyat kısmının idarece iddia edildiği üzere elle Ramazan Teker tarafından doldurulmuş olsa bile, ihale işlem dosyasında yer alan teklif mektubunun üst kısımlarının bilgisayarda doldurulduğu ancak fiyat kısmının elle doldurulduğu ve imzanın da şirket müdürüne ait olduğu anlaşıldığından söz konusu teklif mektubunun bu haliyle Ramazan Teker tarafından düzenlenmediği değerlendirilmektedir.

 

Özdemir Park Restoran Gıda ve Tem. Teks. İnş. Hafr. Nak. Akar. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin idareye başvurusu üzerine idarece, 15.08.2011 tarihli yazı ile Adana 8 inci Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığına bir yazı yazılarak, Ramazan Teker adına açılmış bir dava olup olmadığı sorulmuş, Adana 8 inci Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığının 15.08.2011 tarihli cevabi yazısı ile, Ramazan Teker’in 2009/162 esas sayılı dava dosyasında “suç işlemek amacıyla örgüt kurma, ihaleye fesat karıştırma” suçlarından sanık olarak yargılamasının devam ettiği yönünde cevap verilmiştir.

 

4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin son fıkrasında, isteklilerin ihale dışı bırakılacağı durumlar;

 

“a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

 

b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

 

c) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.

 

d) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.

 

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.

 

f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.

 

g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.

 

h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.

 

i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.

 

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.”

 

olmak üzere 10 bent halinde sıralanarak hükme bağlanmıştır.

 

4734 sayılı Kanunun “İhaleye Katılamayacak Olanlar” başlıklı 11 inci maddesinde ise,

 

“Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

 

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.

 

b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.

 

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

 

d) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

 

e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

 

f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10'undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).

 

İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.

 

 (Değişik üçüncü fıkra: 30/7/2003-4964/8 md.) İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.

 

Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü yer almaktadır.

 

4734 sayılı Kanunun “Yasak Fiil veya Davranışlar” başlıklı 17 nci maddesinde ise ihalelerdeki yasak fiil ve davranışlar da;

 

“a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

 

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

 

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

 

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

 

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.”olarak belirtilmiştir.

 

Kanunun anılan maddesinin devamında yer alan; “Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” şeklindeki hüküm ile Kanunun Dördüncü Kısmına atıfta bulunulmuştur.

 

4734 sayılı Kanunun Dördüncü Kısmının “İhalelere Katılmaktan Yasaklama” başlıklı 58 inci maddesinde; “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.

 

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.

 

İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler…

 

İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.”şeklinde hüküm bulunmaktadır.

 

Diğer taraftan 4734 sayılı Kanunun “İsteklilerin Ceza Sorumluluğu” başlıklı 59 uncu maddesinde; “Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58 inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanırlar.

 

Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.

 

Bu Kanunda belirtilen yasak fiil veya davranışları nedeniyle haklarında mükerrer ceza hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri, mahkeme kararı ile sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.

 

Bu madde hükümlerine göre; mahkeme kararı ile yasaklananlar ve ceza hükmolunanlar, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna, meslek sicillerine işlenmek üzere de ilgili meslek odalarına bildirilir.

 

Sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlara ilişkin mahkeme kararları, Kamu İhale Kurumunca, bildirimi izleyen onbeş gün içinde Resmî Gazetede yayımlanmak suretiyle duyurulur.” hükmü yer almaktadır.

 

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Haklarında yasaklama kararı verilen şirket ortak veya ortaklarının durumu” başlıklı 28.1.9 uncu maddesinde;

 

“28.1.9.1. 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunması sebebiyle aynı Kanunun 58 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları gereğince haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilen şirket ortak veya ortaklarının;

 

 

1) Ortağı olduğu şahıs şirketleri,

 

2) Sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri,

 

Ortak hakkında verilmiş olan yasaklılık kararı devam ettiği süre içinde 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca anılan Kanun kapsamındaki idarelerin ihalelerine katılamayacaktır.

 

28.1.9.2. Bununla birlikte aynı Kanunun 11 inci maddesine göre 4734 sayılı Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanların doğrudan veya dolaylı ya da alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihaleye katılmaları mümkün bulunmayıp, bu yasağa rağmen ihaleye katılan isteklilerin ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda anılan Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ve Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunmaları nedeniyle haklarında kamu davası açılanların da bu dava nedeniyle ihalelere katılmaktan geçici olarak yasaklanmış oldukları dikkate alındığında; haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunanlar ile kamu davası açılmış olanların bir tüzel kişi veya başka bir gerçek kişi adına teklif vererek ihaleye katılmaları halinde aday veya istekli durumunda olanların, maddede belirtilen yasağa rağmen ihaleye katılmış olması nedeniyle ihale dışı bırakılarak geçici teminatının gelir kaydedilmesi gerekmektedir.” açıklamasına,

 

Anılan Tebliğin “Teminatların gelir kaydedilmesi” başlıklı 28.1.8 inci maddesinde ise;

 

“28.1.8.1 İhale veya son başvuru tarihi itibarıyla haklarında yasaklama kararı veya haklarında kamu davası açılmış bulunan aday veya isteklilerin;

 

1) İhaleye katılmaları halinde ihale dışı bırakılmaları ve geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi,

 

2) Bu durumlarının tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmış ancak ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmamış olması durumunda, bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi,

 

3) Bu durumlarının ihale kararı onaylandıktan sonra sözleşmenin imzalanmasına kadar geçen süre içinde anlaşılması durumunda ihale kararının iptali ile duruma göre kesin teminatın veya geçici teminatın gelir kaydedilmesi,

 

4) Bu durumlarının sözleşme yapıldıktan sonra anlaşılması halinde, sözleşmenin 4735 sayılı Kanunun 21 inci maddesi hükmü uyarınca feshedilmesi ve hesabın genel hükümlere göre tasfiyesi ile kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedilmesi,

 

Gerekmektedir.

 

28.1.8.2. İhale veya son başvuru tarihi itibarıyla haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan veya haklarında kamu davası açılmamış aday veya istekliler hakkında, ihale süreci içerisinde herhangi bir idare tarafından yasaklama kararı verilmesi veya haklarında kamu davası açılması durumunda yasaklama kararının Resmi Gazete’de yayım tarihinden veya haklarında kamu davası açıldığı tarihten önce teklif vermiş olan istekliler açısından yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Bu durumda olan aday veya isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları iade edilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 5812 sayılı Kanunla değişik 40 ıncı maddesinin son fıkrası gereğince ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin her ikisinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.

 

Her ne kadar, ihale işlem dosyasında Ramazan Teker adına düzenlenmiş bir genel vekaletname ve yetki belgesi bulunsa da, Ramazan Teker tarafından imzalanmış herhangi bir teklif belgesinin ihale işlem dosyasında bulunmaması ve Ramazan Teker’in şirketle herhangi bir bağının olmaması sebebiyle mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince idarece tesis edilen işlemlerin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bu nedenle gelir kaydedilen geçici teminatın iadesine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibinin teklifinin değerlendirmeye alınarak geçici teminatının iade edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi hususunda “düzeltici işlem belirlenmesine” yönünde karar verilmesi gerektiği düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca alınan “itirazen şikayet başvurusunun reddine” ilişkin olan Karara katılmıyoruz. (¤¤)

 


Full & Egal Universal Law Academy