(4734 S. K. m. 32, 54, 60, 65) (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 55, 56) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 16)
Toplantı No: 2011/018
Gündem No: 21
Karar Tarihi: 28.02.2011
Karar No: 2011-UY.KİKDB-863
Şikayetçi: Altınkaya İnş.Elektirik Taah.Ve Tic.Ltd.Şti., Av. Fatma Şüküroğlu Meşrutiyet Cad. 12/45 Bakanlıklar/Ankara
İhaleyi yapan idare: Msb İnş.Eml.Ve Nato Güv.Yat.D.Bşk.Lığı, 06100 Bakanlıklar Çankaya/Ankara
Başvuru tarih ve sayısı: 27.01.2011 / 5459
Başvuruya konu ihale: 2010/79404 İhale Kayıt Numaralı "İzmir İç Tedarik Bölge Başkanlığı Depo Yapımı İnşaatı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 25.02.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.Y.(03.83).(0022)./2011-9E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
MSB İnş. Eml. ve Nato Güv. Yat. D. Bşk.lığı tarafından 30.07.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “İzmir İç Tedarik Bölge Başkanlığı Depo Yapımı İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Altınkaya İnş. Elektrik Taah. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 12.01.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 17.01.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 27.01.2011 tarih ve 5459 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.01.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
1) 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
2) İhale komisyonunun ihale sürecindeki hatalı işlemlerinin 4734 sayılı Kanunun 60 ncı maddesi kapsamında bir sorumluluk doğurup doğurmayacağı hususunda gerekli incelemenin yapılması için üst idare olan Milli Savunma Bakanlığı’na bildirimde bulunulmasına,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
İdarenin 29.11.2010 tarihli yazısı ile ihalenin müvekkil şirket üzerinde kaldığının bildirildiği, 21.12.2010 tarihli yazısı ile sözleşme imzalamaya davet edildiği, davet yazısının tebliğ edilmiş sayıldığı 28.12.2010 tarihinden itibaren on günlük yasal süresi içinde, 06.01.2011 tarihinde yasal gereklerin yerine getirilmesi için idareye müracaat edildiği, idarenin karar pulunun ödenmesi için aynı gün Çankaya Vergi Dairesine yazdığı ve müvekkile elden teslim edilen yazıda, müvekkil şirketin vergi zayiatına neden olduğu ve bu zayiatın da alınarak alındı makbuzunun verilmesi hususunun da bulunduğu, müvekkil şirket vergi kaybına neden olmadığından, idarenin bu hatalı işlemine karşı 07.01.20011 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu, bunun üzerine 07.01.2011 tarihinde idarenin müvekkil firma ile sözleşme imzalanmayacağı yönünde işlem tesis ettiği, ardından idarenin bu işlemine karşı 12.01.2011 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu,
Bu şikayet başvurusunda;
“Müvekkil firmanın teklif geçerlilik süresinin 27.11.2010, geçici teminat mektubu süresinin 27.12.2010 tarihi olduğunun idarece baştan beri bilindiği ve teklif geçerlilik süresi 27.11.2010 tarihinde sona erdiği halde,
- İdarenin (07.12.2010 tarihinde tebliğ edilmiş sayılan) 29.11.2010 tarihli kesinleşen ihale kararı yazısının firmaya tebliğ edildiği,
- İdarenin (28.12.2010 tarihinde tebliğ edilmiş sayılan) 21.12.2010 tarihli yazısı ile firmanın sözleşme imzalamaya davet edildiği,
- 07.01.2011 tarihinde karar pulunun ödenmesinin istenildiği,
- İdarenin 09.11.2010 tarihli yazısı ile firmanın yeni geçici teminat mektubunu en geç 26.11.2010 tarihi mesai bitimine kadar teslim etmesinin bildirildiği, (bu yazıda da hata yapıldığının 23.11.2010 tarihli yazı ile tekrar bildirildiği),
- 29.11.2010 tarihli yazı ile ihalenin müvekkil şirket uhdesinde kaldığının bildirildiği,
- 21.12.2010 tarihli yazı ile sözleşme imzalamaya davet edildiği,
Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, firmanın teklif ve teminat süresi dolmuş olsa da, idarenin sözleşme yapma isteğinin bulunduğunun anlaşıldığı,
İdarenin sözleşme yapma iradesinin müvekkil firma tarafından kabul edildiği, bu amaçla tüm yükümlülüklerin yerine getirildiği, karar pulunun ödenmesine ilişkin yazıyı elden teslim aldığı, kesin teminat mektubunu almak için ilgili bankaya verdiği menkul ve gayrimenkul rehni ile ödediği komisyon karşılığında kesin teminat mektubunu aldığı, 4734 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasının (a),(b),(c),(d),(e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgelerin ilgili kurumlardan temin edilerek incelenmek üzere idareye teslim edildiği, ancak idarece bu yazıların bir örneğinin firmaya verilmediği, ayrıca ihale konusu iş ile ilgili olarak hazırlıklar aşamasında masraflar yapıldığı, başka ihale alınmadığı,
4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde, isteklinin kabulünün bir şekil şartına bağlanmamış olması nedeniyle, firmanın idarenin yazısına olumsuz cevap vermemesi ve idarenin de firma süreyi uzatmayı kabul etmiş gibi işlemler yapması neticesinde, firmanın sözleşme imzalamak için idareye başvurduğu ve kesin teminatını hazırladığı,
Bu aşamadan sonra idarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması işleminde eksiklik olduğu düşüncesi ile sözleşme imzalamaktan imtina etmesinin yasaya aykırı olduğu,
Kaldı ki, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.7 maddesine göre, teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra bile sözleşme yapmanın mümkün olduğu,
Firmanın geçici teminat mektubu süresi dolmuş olsa bile, firma kesin teminat mektubunu hazırlayarak geçici teminat mektubunun alınış amacını zaten yerine getirdiği, bu nedenle müvekkil firma ile sözleşme yapılmasının kamu yararına ve temel ilkelere uygun olacağı,
Müvekkil firma ile sözleşme yapılmaması durumunda, sözleşme yapılacağı inancı ile firmanın yaptığı tüm masrafların uğranacak zararın ve mahrum kalınan karın tazmini için gerekli yasal yollara başvurulacağı,”
Hususlarına yer verildiği,
Ancak, idarenin 17.01.2011 tarihli şikayetin reddi işleminin de esas ve usul yönünden yasaya, iyiniyet ve dürüstlük kurallarına aykırı olduğu, idarenin cevabında, kesinleşen ihale kararı bildirimi ile sözleşmeye davetin sehven yapıldığının bildirildiği, firmanın kesin teminatı hazırladıktan sonra idarenin “pardon” deme lüksünün hukuk devletinde olamayacağı,
Müvekkil firmanın başlangıçta değerlendirmeye alınabilir nitelikte teklif geçerlik süresi verdiği, idarenin davetine de icabet ederek sözleşme imzalamak üzere gerekli işlemleri yaptığı, bunun teklif geçerlik süresinin uzatıldığının kanıtı olduğu,
İdarenin kendisinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle 120+30 gün içinde ihaleyi sözleşmeye bağlayamadığı, müvekkil firmanın sözleşmeye davetten itibaren idareye başvurduğu ve 30.12.2010 tarihinde kesin teminatı hazırladığı, idarenin red gerekçesi olarak gösterdiği idari şartnamenin 26.4 üncü maddesindeki düzenlemenin konuyla ilgisinin olmadığı, zira baştan kabul edilebilir bir geçici teminat verildiği,
İdarenin 17.01.2011 tarihli yazısı ile ihalenin ALP İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nde kaldığının tüm katılanlara bildirildiği, bu firma ile sözleşme yapılması halinde 230.000 TL kamu zararının doğacağı,
Bu nedenlerle müvekkil firma ile sözleşme imzalanması yönünde düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiği,
İddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale konusu iş, depo yapım inşaatı olup, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihaleye çıkılmıştır. İdari şartnamenin 2 (c) maddesinde, işin miktarı ve türü, “depo binası, alt yapı, kanalizasyon ve kablo kanalı inşaatları ile bu tesislere ait mekanik ve elektrik tesisatı imalatı” olarak belirlenmiştir.
İhale tarihi 30.07.2010’dur. İdareden gönderilen belgeler üzerinden ihale süreci incelendiğinde, 30.07.2010 tarihinde teklif zarfı açma ve belge kontrol tutanağının, 12.08.2010 tarihinde uygun olmayan belgelerin uygun sayılmama gerekçelerine ilişkin tutanağın düzenlendiği, bu tutanakta çeşitli konularda isteklilerden tevsik edici bilgi ve belgelerin istenileceğinin belirtildiği, 29.09.2010 tarihinde yeterlik değerlendirme sonucu tutanağının düzenlendiği, bu tutanakta isteklilerden istenilen belgelerin idareye ulaşması üzerine idarece yapılan değerlendirmelere yer verildiği görülmüştür.
29.09.2010 tarihli Yeterlilik Değerlendirme Sonucu Tutanağı’nda başvuru sahibi Altınkaya İnş. Elektrik Taah. ve Tic. Ltd. Şti.’nin yeterli olduğu değerlendirmesi yapılmıştır.
İdarenin 09.11.2010 tarihli yazısı ile teklif geçerlilik süresinin 27.11.2010 tarihinde sona erdiği belirtilerek, 27.10.2010 dahil olmak üzere en az 120 gün uzatılıp uzatılmadığına ilişkin yazı sunulması ve bu duruma göre yeni teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren 30 günden az olmamak üzere “(en az 27.12.2010 dahil)” düzenlenecek yeni geçici teminat mektubunun sunulması istenilmiştir. Daha sonra 23.11.2010 tarihli yazı ile 09.11.2010 tarihli yazıda geçici teminat mektubunun süresinin sehven en az 27.12.2010 dahil olarak yazıldığının tespit edildiği, geçici teminat mektubunun geçerlilik süresinin en az 26.11.2010 dahil olmak üzere düzenlenerek en geç 26.11.2010 tarihi mesai bitimine kadar idareye teslim edilmesi istenilmiştir.
Ardından, 23.11.2010 tarihli ve 47 nolu ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibi Altınkaya İnş. Elektrik Taah. ve Tic. Ltd. Şti. ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi firma olarak belirlenmiştir. Bu karar ihale yetkilisince 24.11.2010 tarihinde onaylanarak kesinleşmiştir.
İhalede teklif geçerlilik süresinin son gününün 26.11.2010 tarihinde dolduğu ve başvuru sahibi istekli tarafından idareye sunulmuş bir süre uzatım yazısının bulunmadığı tespit edilmiştir.
Bu aşamada ihale komisyonunca, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif geçerlilik süresini uzatıp/uzatmadığına ilişkin yazılı cevabının bulunup bulunmadığı dikkate alınmadan başvuru sahibi istekliye, ihalenin üzerinde kaldığına dair 29.11.2010 tarihli kesinleşen ihale kararı yazısının iadeli taahhütlü posta yoluyla gönderildiği, bu yazıda teklif geçerlik süresini uzatmadığını 24.11.2011 tarihli yazı ile bildiren Özkan Tic. Ltd. Şti.’nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olduğunun belirtildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli, idarenin 21.12.2010 tarihli yazısı ile KİK020.0/Y sayılı standart forma uygun şekilde sözleşmeye davet edilmiştir. Sözleşmeye davet yazısında, yazının tebliğinden itibaren en geç on gün içinde yasal gereklilikler yerine getirilerek sözleşmenin imzalanması gerektiği bildirilmektedir. Yazıda “Bu mektup 21.12.2010 tarihinde iadeli taahhütlü posta yoluyla tebliğ edilmiştir.” ibaresi mevcuttur. Bu takdirde, izleyen 7 nci gün olan 28.12.2010 tarihinde istekliye tebliğ edilmiş sayılacaktır. Tebliğ tarihi sayılan 28.12.2010 tarihini izleyen on gün içinde de ihale üzerinde bırakılan isteklinin gerekli belgeleri vererek ve yasal yükümlülükleri yerine getirerek sözleşmeyi imzalaması gerekecektir. Sözleşme imzalanabilecek on günlük sürenin sonu da 07.01.2011 tarihi olmaktadır. Ancak, isteklinin sözleşmeye davet yazısını 30.12.2010 tarihinde tebellüğ ettiği anlaşılmıştır.
Ardından idarenin Çankaya Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yazılan ve başvuru sahibi istekli tarafından 06.01.2011 tarihinde elden tebellüğ edilen 06.01.2011 tarihli yazısında, ihale kararının 24.11.2010 tarihinde ihale yetkilisince onaylanarak kesinleştiği, kesinleşen ihale kararı bildirim yazısının istekliye 29.11.2010 tarihinde gönderildiği ve ihale kararının posta süresi dahil istekliye 07.12.2010 tarihinde tebliğ edildiği, buna göre karar pulunun yatırılması gereken son tarihin 22.12.2010 tarihi olduğu, bu süre içinde sözleşmenin imzalanabilmesi için yatırılması gereken karar pulu bedelinin yatırılmamış olması nedeniyle karar pulu ve vergi zayiatının alınması ve makbuz verilmesi talep edilmektedir.
Bunun üzerine başvuru sahibi istekli 07.01.2011 tarihli dilekçe ile idareye şikayet başvurusunda bulunarak, idarenin 21.12.2010 tarihli yazısı ile sözleşmeyi imzalamak için firmalarına 10 günlük sürenin verildiği, bu yazının 22.12.2010 tarihinde postaya verildiği, bu tarihi izleyen 7 nci gün tebliğ tarihi sayılacağından yazının firmalarına 29.12.2010 tarihinde tebliğ edilmiş sayılacağı, dolayısıyla sözleşme yapma süresinin bu tarihten itibaren 10 gün içinde yani 08.01.2011 tarihinde sona ereceği, bu tarihin de tatil günü olması nedeniyle takip eden iş günü 10.01.2011 tarihinde sürenin sona ereceği, bu yasal süre içinde 06.01.2011 tarihinde şirket yetkilisinin idareye başvurduğu ve idarenin 06.01.2011 tarihli ve Çankaya Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yazılmış yazının tebliğ edildiği ve vergi zayiatının ödenmesinin istenildiği, bu yazının haksız olduğu, düzeltilerek verilmesi halinde gereğini yapacakları ve sözleşmeyi imzalayacakları belirtilmiştir.
Başvuru sahibi istekli bu yazısında, sözleşmeyi imzalayacağını belirtmektedir. Ayrıca, Kamu İhale Kurumu’na sunduğu itirazen şikayet dilekçesi ekinde 31.12.2010 tarihinde ihale konusu iş için düzenlenen kesin teminat mektubu da bulunmaktadır.
Ancak, idare sehven yapılan sözleşmeye davet işlemini, sözleşme imzalanması için öngörülen son gün olan 07.01.2011 tarihinde istekliye yazdığı yazı ile geri aldığından bu yöndeki uyuşmazlık da ortadan kalkmıştır. İdarenin 07.01.2011 tarihli anılan yazısı ile başvuru sahibi istekliye, 09.11.2010 tarihli idarenin yazısının gereği olarak 26.11.2010 tarihine kadar teklif süresinin uzatıldığına dair cevabın idareye ulaşmamış olması nedeniyle istekli ile sözleşme imzalanmayacağının bildirildiği ve bu yazının da istekli tarafından 07.01.2011 tarihinde elden tebellüğ edildiği görülmüştür.
İdarenin 10.01.2011 tarihli ve 2 nolu Yeterlilik Değerlendirme Sonucu Tutanağı’nda başvuru sahibi isteklinin “İdari şartnamenin 24 üncü maddesine göre teklif geçerlilik süresini uzatmadığından teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.” tespiti ile yeterli olmadığının belirlendiği görülmüştür.
Bunun üzerine başvuru sahibi istekli tarafından idarenin 07.01.2011 tarihli sözleşme imzalanmayacağı hususundaki yazısına ilişkin olarak 12.01.2011 tarihli dilekçe ile idareye şikayet başvurusunda bulunulmuştur.
13.01.2011 tarihli 47/A nolu düzeltici ihale komisyonu kararı ile “devam eden ihale süreci içinde ihale komisyonunun yaptığı incelemede, başvuru sahibi isteklinin teklif geçerlilik süresini uzattığına dair yazılı beyanının olmadığının tespit edilmesi üzerine, istekli ile sözleşmeye devam edilmesinin mevzuata aykırı olacağına ve 05.05.2008 tarih ve 2008/UM.Z-1814 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında da belirtilen “İdarelerce mevzuata aykırı kararlar dava açma süresi içerisinde her zaman geri alınabilir, değiştirilebilir, kaldırılabilir veya iptal edilebilir.” tespiti gereği 47 nolu ihale komisyonu kararının düzeltilmesine karar verildiği, bu aşamada teklif geçerlilik süresini uzatmayan başvuru sahibi ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci isteklinin tekliflerinin geçersiz olduğunun değerlendirildiği ve başvuru sahibi istekli ile sözleşme yapılmayacağının bildirildiği, geçerli teklifler arasından teklif geçerlilik süresini mevzuata uygun şekilde uzatan Alp Tic. Ltd Şti. üzerinde ihalenin bırakılmasına ve Metron Tic. A.Ş.’nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli olarak belirlenmesine” karar verilmiştir.
Ardından idarenin 17.01.2011 tarihli yazısı ile başvuru sahibi isteklinin 12.01.2011 tarihli şikayetinin reddedildiği bildirilmiştir.
Yine idarenin 17.01.2011 tarihli bir diğer yazısı ile de başvuru sahibi istekliye, karar pulu gecikme bedelinin ödenmesi işlemine ilişkin olarak isteklinin 07.01.2011 tarihli yazı ile yaptığı başvurunun, isteklinin teklif geçerlilik süresinin uzatılmamış olması nedeniyle sözleşme imzalanmayacağından uygun görülmediği bildirilmiştir.
Bu işlemlerin ardından başvuru sahibi istekli, 26.01.2011 tarihli itirazen şikayet dilekçesi ile idarenin 17.01.2011 tarihli şikayet başvurusunun reddi kararına ilişkin olarak Kuruma başvuruda bulunarak firmaları ile sözleşme yapılması yönünde düzeltici işlem kararı verilmesini talep etmiştir.
Böylece uyuşmazlığın teklif geçerlik süresinin uzatılmaması nedeniyle sözleşme imzalanmaması yönündeki idare işleminin mevzuata uygun olup olmadığı hususuna ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanun’un “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32 nci maddesinde;
“Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.”,
“Geçici teminat” başlıklı 33 üncü maddesinde;
“İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.”
Hükümleri öngörülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 55 inci maddesinde;
“(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.”,
“Teminatlar” başlıklı 56 ncı maddesinde,
“(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.
(4) İstekli veya yüklenici tarafından, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi halinde, bu teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlara uygun olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez.
(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.”
hükümleri öngörülmüştür.
Açık İhale Usulü ile İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24 üncü maddesinde,
“24.1. (Değişik: 03/07/2009-27277 R.G./17 md.)Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren................... (rakam ve yazıyla)......................takvim günüdür. Bu süreden daha kısa süreli teklif mektupları değerlendirmeye alınmayacaktır.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak yapılır.”,
“Geçici teminat” başlıklı 26 ncı maddesinde,
“26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ..../...../.......... tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, İdare tarafından istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılacaktır.”,
Düzenlemeleri yapılmıştır.
İhaleye ait idari şartnamenin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24 üncü maddesinde,
“24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 (Yüzyirmi) takvim günüdür. Bu süreden daha kısa süreli teklif mektupları değerlendirmeye alınmayacaktır.” düzenlemesi yapılmış olup maddenin 2, 3 ve 4 nolu alt maddeleri de Tip İdari Şartname’ye uygun şekilde düzenlenmiştir.
İdari şartnamenin “Geçici teminat” başlıklı 26 ncı maddesinde ise, “26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, …./…./….tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.” düzenlemesi yapılmış ve tip idari şartnamede ilgili düzenlemenin 2 nolu dipnotunda “İdare, 4734 sayılı Kanunun 35 inci maddesini esas alarak, teklif geçerlilik süresinin bitimi tarihine 30 gün ekleyerek bulduğu tarihi buraya yazacaktır.” şeklinde açıklama olduğu halde tarih yazılmamıştır. Anılan maddenin 1, 2 ve 4 nolu alt maddeleri de Tip İdari Şartname’ye uygun şekilde düzenlenmiştir.
Ancak, incelenen başvuru bu konuda dokümana itiraz niteliğinde bir başvuru olmayıp, boş bırakılan tarih de ihale tarihinden itibaren 120+30 gün olmak üzere belirlenebilir nitelikte olduğundan, düzenlemedeki boşluğun incelemeyi etkileyecek bir aykırılık olmadığı değerlendirilmiştir.
Bu verilerden, ihaleye katılım aşamasında teklif geçerlilik süresinin 30.07.2010 tarihinden itibaren 26.11.2010 tarihinde dolduğu ve geçici teminat mektuplarının da en az 26.12.2010 tarihine kadar geçerli olması gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi isteklinin teklif mektubunun 1 inci maddesinde, “Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz.” ibaresi mevcuttur.
Başvuru sahibi istekli tarafından ihaleye katılım aşamasında sunulan geçici teminat mektubu da 30.12.2010 tarihine kadar geçerlidir. Bu haliyle ihale katılım aşamasında verilen süreler idari şartnamede belirlenen sürelere uygundur.
Ancak, ihale tarihi 30.07.2010 olup ihale teklif geçerlilik süresi içinde sonuçlandırılamamıştır. İdarenin 09.11.2010 tarihli yazısı ile teklif geçerlilik süresinin uzatılması talep edilmiştir. Mevzuat uyarınca bu yazılı talebe, yazılı şekilde cevap verilmesi gerekmektedir.
İdareden gönderilen belgelerden başvuru sahibi isteklinin teklif geçerlilik süresini yazılı olarak uzatmadığı (buna ilişkin herhangi bir belge sunmadığı) anlaşılmıştır. Bu noktada idarenin kesinleşen ihale kararını ve sözleşmeye davet yazısını göndermesi hatalı olmakla birlikte istekli de kabul beyanını yazılı şekilde idareye sunmayarak mevzuatın kendisi için öngördüğü yükümlülüğe aykırı hareket etmiştir.
Başvuru sahibi isteklinin itirazen şikayet dilekçesinde, sözleşmenin imzalanması için yaptığı hazırlıklar kapsamında idareye verdiğini belirttiği belgeler isteklinin sözleşmeye hazırlık içinde olduğunu gösterse de, teklif geçerlilik süresinin uzatılması yönündeki talebin istekli tarafından kabul edilmesi için özel olarak yazılı şekil şartı mevzuatta öngörülmüş ve öngörülen şekil koşulunu yerine getirmeyerek bu talebi reddeden isteklinin geçici teminatının iade edileceği idari şartnamenin 24.2 nci maddesinde belirtilmiş olduğundan, idarenin istekliye ait yazılı kabul beyanının bulunmaması nedeniyle mevzuatın öngördüğü müeyyideyi uyguladığı görülmektedir.
Dolayısıyla, teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin kabul beyanını yazılı olarak sunmayan ve geçici teminat mektubu süresini uzatmayan başvuru sahibi isteklinin idari şartnamenin 24.2 nci maddesindeki “İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.” düzenlemesi uyarınca değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir. Bu noktada, idarenin istekliyi idari şartnamenin 24.4 üncü maddesi uyarınca değerlendirme dışı bıraktığını belirtmesi hatalı olup işlemin dayanağı 24.2 maddesi olmalıdır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7. maddesinde,
“Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.”
Şeklinde açıklama yapılmıştır.
Başvuru sahibi firmanın bu açıklama kapsamında sözleşme imzalanabileceği iddiasına ilişkin olarak da değerlendirme yapılmıştır.
İhale kararı, 24.11.2010 tarihinde onaylanarak kesinleşmiş; teklif geçerlilik süresi, 26.11.2010 tarihinde sona ermiştir. Başvuru sahibi istekliye, ihalenin üzerinde kaldığına dair 29.11.2010 tarihli yazı ile kesinleşen ihale kararı yazısının gönderildiği görülmüştür.
Görüldüğü üzere incelenen ihalede, teklif geçerlilik süresi, kesinleşen ihale kararının bildiriminden sonra değil, önce sona ermiştir. Teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar ve öngörülen şekilde uzatılması söz konusu olmamıştır. Dolayısıyla sürenin uzatıldığı ve uzatılan sürenin de açıklamada belirtilen gerekçelerle dolduğu ve buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı bir durum bulunmamaktadır. Bu nedenle belirtilen bu duruma özgü olarak Tebliğ hükmü ile getirilen isteklinin kabulü şartıyla sözleşmenin imzalanabileceği ve ihalenin iptal edilmeyeceği şeklindeki çözümün bu uyuşmazlıkta uygulanabilirliğinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Kaldı ki bu istisnai durumda dahi isteklinin kabulü şartı aranmaktadır. İncelenen ihalede isteklinin kabulü mevcut değildir.
Bu nedenlerle firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönündeki idare işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış ve iddia yerinde görülmemiştir.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiş olup yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir:
Düzeltici ihale komisyonu kararı ile ihale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin durumu incelendiğinde,
- Alp Tic. Ltd. Şti.’ne ait 25.11.2010 tarihli yazıda, teklif mektubunun geçerlilik süresinin 27.11.2010 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatıldığı ve geçici teminat mektubu süresinin de 30.04.2011 tarihine kadar uzatıldığı belirtilmiştir.
- Metron Tic. A.Ş.’ne ait 24.11.2010 tarihli yazıda, teklif mektubunun geçerlilik süresinin 27.11.2010 tarihi dahil olmak üzere 120 gün süreyle uzatıldığı ve geçici teminat mektubu süresinin de 30.06.2011 tarihine kadar uzatıldığı belirtilmektedir.
Teklifi yeterli görülüp de teklif geçerlilik süresini uzatmadığı için değerlendirme dışı bırakılan diğer isteklilerin durumları incelendiğinde;
- İlk ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlenen Özkan Tic. Ltd. Şti. 24.11.2010 tarihli yazısı ile teklif geçerlilik süresinin uzatılmadığını idareye bildirmiştir. Bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde görülmüştür. İdarenin başvuru sahibi istekliye yazdığı 29.11.2010 tarihli kesinleşen ihale kararı yazısında bu firma hala ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirtilmektedir. Bu da idarenin hatalı işlem yaptığını göstermektedir.
- Argüp-N.Doğuş Ortak Girişimi’nin 23.11.2010 tarihli yazısında teklif geçerlilik süresinin 27.11.2010 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatıldığı ve geçici teminat mektubunun yeniden düzenlendiği belirtilmiş olup sunulan yeni geçici teminat mektubu, 20.02.2011 tarihine kadar geçerlidir. Ancak geçici teminat mektubunun süresi teklif geçerlilik süresinin bitimi tarihine 30 gün eklenerek ulaşılan tarihi kapsamadığından bu isteklinin idare tarafından “Geçici teminat mektubunun süresi uygun hale getirilmediğinden” değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde görülmüştür.
- Fema İnş. Tic. A.Ş.’nin 23.11.2010 tarihli yazısında teklif geçerlilik süresinin uzatılmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde görülmüştür.
- Hasal Ltd. Şti.’nin 26.11.2010 tarihli yazısında teklif geçerlilik süresinin uzatılmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde görülmüştür.
- Ali Faik Kobal Tic. Ltd. Şti.’nin teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin belge sunmadığı anlaşıldığından değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede başvuru sahibi istekli Altınkaya İnş. Elektirik Taah. Ve Tic. Şti.’nden, idarenin 09.11.2010 tarihli yazısı ile teklif geçerlilik süresinin uzatılması istenilmiştir. Teklif geçerlilik süresi 26.11.2010 tarihinde dolmuş ve istekli bu tarihe kadar idareye teklif geçerlilik süresini uzattığını bildirmemiştir. Buna rağmen, 24.11.2010 tarihinde kesinleşen ihale kararı idarenin 29.11.2010 tarihli yazısı ile istekliye bildirilmiş ve ardından idarenin 21.12.2010 tarihli yazısı ile istekli sözleşme imzalamaya davet edilmiştir. Bunun ardından istekli 06.01.2011 tarihinde idareye başvurmuş; ancak 07.01.2011 tarihli yazısında idarenin sehven yaptığı işlemleri geri aldığı ve teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin yazılı cevap vermediği gerekçesiyle istekli ile sözleşme imzalanmayacağının belirtildiği anlaşılmıştır.
İdarenin yürüttüğü işlemler itibariyle ihale sürecinde gelinen aşamada idarenin işlemini geri alamayacağı ve isteklinin hazırlık işlemlerinden isteklinin teklifi ile bağlı olma iradesinin devam ettiği anlaşıldığından, idare ile istekli arasında sözleşmenin imzalanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenle ihalede düzeltici işlem belirlenmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle “itirazen şikayet başvurusunun reddine” ilişkin karara katılmıyoruz. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy