(4857 S. K. m. 66) (5174 S. K. m. 51) (4734 S. K. m. 21, 30, 37, 38, 54, 55, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9, 56, 59) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8, 78, 79) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 3)
Toplantı No: 2012/039
Gündem No: 11
Karar Tarihi: 04.07.2012
Karar No: 2012/UH.III-2717.1
Şikayetçi: Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri Ltd. Şti., VEKİLİ: Av. Engin KARAMAN, Galyum Blok ZK2 ODTÜ Yerleşkesi Teknokent 06531 ANKARA
İhaleyi yapan idare: Aksaray Devlet Hastanesi Baştabipliği, Zafer Mahallesi Nevşehir Caddesi 117 68100 AKSARAY
Başvuru tarih ve sayısı: 14.06.2012 / 21692
Başvuruya Konu İhale: 2012/40307 İhale Kayıt Numaralı “10 İşçili 6 Aylık HBYS Hizmeti Alımı” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 02.07.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H.(2283).(0026)./2012-43 E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Aksaray Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 30.04.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “10 İşçili 6 Aylık HBYS Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri Ltd. Şti.’nin 28.05.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.05.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 14.06.2012 tarih ve 21692 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) Firmalarına bildirilen kesinleşen ihale kararının ekinde ihale komisyonu kararının bulunmamasının Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 66 ncı maddesine aykırı olduğu, bu nedenle ihalenin iptalinin gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif bedelinin aşırı düşük olduğu ve bu bedel ile ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dâhil olan giderlerin karşılanamayacağı, bu nedenle ilgili firmaya aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihalenin sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğu,
3) İhaleye ait teknik şartnamenin 7.15.6, 13.2.4, 14.1.1, 17 ve 19.6.4.2 nci maddelerinde teklif dosyalarında sunulması istenen belgelerin isteklilerce sunulup sunulmadığının kontrol edilmediği,
4) İhaleye ait teknik şartnamenin 7.15.6, 13.2.4, 14.1.1, 17 ve 19.6.4.2 nci maddelerinde yeterlik kriteri olarak belirlenen ve teklif dosyalarında sunulması istenen belgelerin, ihale ilanı ile idari şartnamede istenilmemesi nedeniyle ihalenin iptalinin gerektiği,
5) Firmalarının teklif bedelini oluştururken ihaleye ait teknik şartnamenin 2.1, 6.1 ve 6.8 inci maddelerindeki belirsizlikler nedeniyle tereddüde düştüğü, bu nedenle teklif bedellerinin yüksek hesaplandığı, ihale üzerinde bırakılan firmanın anılan maddelerdeki ek maliyet kalemlerini teklif bedeline eklemediğinin düşünüldüğü, anılan maddelerdeki belirsizlikler nedeniyle firmalarının hak kaybına uğradığı ve ihalenin iptalinin gerektiği,
6) İhaleye ait teknik şartnamenin 7.2 nci maddesinde demonstrasyonun bir yeterlik kriteri olarak belirlenmesi mevzuata aykırı olduğundan ihalenin iptalinin gerektiği,
7) İhaleye ait teknik şartnamenin 12 nci maddesinde istenen eğitim hizmetlerinin önemli bir maliyet bileşeni olması nedeniyle, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.25 inci maddesi uyarınca idari şartnamede teklif fiyata dahil giderler içerisinde belirtilmemesi ve birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir iş kalemi olarak öngörülmemesi mevzuata aykırı olduğundan ihalenin iptalinin gerektiği,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru sahibine gönderilen idarenin 17.05.2012 tarihli ve 984 sayılı “Kesinleşen ihale kararı” konulu yazısında, başvuru konusu ihalenin 126.000,00 TL bedelle Fonet Bilgi Tekn. A.Ş. firmasında kaldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin 179.700,00 TL bedelle Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti. olduğu, BMBSOFT Bilg. Yaz. İlt. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ise idarece istenilen tarihte demonstrasyona gelmemiş olması nedeniyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı belirtilmekle birlikte, yazının ekinde ihale komisyonu kararının gönderilmediği anlaşılmıştır.
4734 saylı Kanunun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40 ıncı maddesinin beşinci fıkrasında “İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.” hükmü,
“Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” başlıklı 41 inci maddesinde;
“İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” başlıklı 66 ncı maddesinde ise;
“(1) Kesinleşen ihale kararı, ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil, ihaleye teklif veren bütün isteklilere 65 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca alınan ihale komisyonu kararı ile birlikte bildirilir.
(2) İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
(3) İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü bulunmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki “İhale Komisyon Kararı” başlıklı KİK018.0/H nolu standart form uyarınca, ihale komisyonu kararında ihale komisyonunun çalışmasının başından itibaren yapılan işlemler ile kararın gerekçesinin ayrıntılı bir şekilde açıklanması ve anılan Yönetmeliğin eki KİK019.1/H nolu standart form uyarınca ise, kesinleşen ihale kararının bildirilmesine ilişkin yazıda, ihalenin hangi istekli üzerinde kaldığının ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin kim olduğunun belirtilmesi ve yazının ekinde ihale yetkilisince onaylanan ihale kararının gönderilmesi gerekmektedir.
17.05.2012 tarihli ihale komisyonu kararında ise, 30.04.2012 tarihinde yapılan ihaleye Fonet Bilgi Tekn. A.Ş., Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti. ve BMBSOFT Bilg. Yaz. İlt. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif verildiği, tüm isteklilerden demonstrasyon yapılmasının istenildiği, BMBSOFT Bilg. Yaz. İlt. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’nin idarece istenilen tarihte demonstrasyona gelmemiş olması nedeniyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 126.000,00 TL bedelle Fonet Bilgi Tekn. A.Ş.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, 179.700,00 TL bedelle Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti.’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu bilgilerine yer verildiği görülmüştür.
Anılan hükümler uyarınca, isteklilere bildirilen kesinleşen ihale kararının ekinde ihale komisyonu kararının bulunması gerekmekteyse de, başvuru sahibine gönderilen kesinleşen ihale kararının bildirilmesine ilişkin yazıda, tekliflerin değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de dahil ihale komisyonu kararındaki tüm bilgilere yer verildiği anlaşıldığından, bu nedenle ihalenin iptalinin gerektiği iddiası yerinde görülmemiştir.
Diğer taraftan, ihale komisyonu kararında tekliflerin anılan Kanunun 37 nci ve 38 inci maddelerine göre değerlendirilmesine ilişkin hiçbir bilginin yer almadığı, oysa ihalede bir isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve ilgili istekli tarafından yapılan açıklamaların ihale komisyonu tarafından uygun bulunduğu, bu yönüyle ihale komisyonu kararının isteklilerin şikâyet hakkını kullanmasına imkan verecek ölçüde bilgi içermediği anlaşılmakla birlikte, başvuru sahibinin tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, dolayısıyla idarenin kesinleşen ihale kararının bildirilmesine ilişkin yazısının ekinde ihale komisyonu kararının bulunmaması ve ihale komisyonu kararında tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin bilgilerin yer almaması sebebiyle şikâyet ve itirazen şikâyet hakkından mahrum kalmadığı görülmüştür. Bu nedenle şikâyet ve itirazen şikâyet bakımından hak kaybı olmayan başvuru sahibine gönderilen kesinleşen ihale kararının bildirilmesine ilişkin yazının ekinde, ihale komisyon kararına yer verilmemesinin esasa etkili bir aykırılık olmadığı sonucuna varıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
İhale komisyonunun 30.04.2012 tarihli ara kararı ile, ihaleye katılan isteklilerden teklif fiyatı en düşük olan Fonet Bilgi Tek. A.Ş.’nin teklifinin aşırı düşük bulunması nedeniyle, bu istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına karar verildiği, ihale komisyonunun 07.05.2012 tarihli ara kararı ile de, söz konusu isteklinin açıklamalarının uygun bulunduğu anlaşılmıştır.
İdarece aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan istekliye gönderilen açıklama isteme yazısında, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59 uncu maddesi gereği teklif bileşenlerinin açıklanması talep edilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli Fonet Bilgi Tek. A.Ş.’nin’nin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde;
İşçilik maliyeti 102.419,40 TL, hastane bilgi yönetim sistemi maliyeti ise 23.580,60 TL olmak üzere toplam teklif bedelinin 126.000 TL olarak hesaplandığı,
İşçilik maliyetinin KİK İşçilik Modülü kullanılarak hesaplanması nedeniyle % 3 oranında yüksek hesaplandığı, işçilik maliyetinin 6 ay süresince 10 işçinin alacağı asgari ücretin % 40 fazlası ücret ile ayda 26 gün üzerinden ödenecek olan günlük 4,20 TL yol bedeli ve ayni olarak verilecek kıyafet giderinden oluştuğu, işçilik maliyetinin yaklaşık maliyet içindeki giyim bedeli hariç teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetine eşit olduğu,
Her işçiye sözleşme süresince pantolon, gömlek, süveter ve kravattan oluşan bir takım kıyafet verileceği öngörülerek hesaplanan 10 işçinin kıyafet giderinin 1.000,00 TL olduğu ve kıyafet giderinin tevsik edilmesi amacıyla, Altınyıldız Classics Giyim - Ömer Faruk Satik’den alınan proforma faturanın sunulduğu, proforma faturanın üzerinde SMMM’ye ait kaşe, imza ve TÜRMOB kaşesi ile, “Birim maliyet/satış tutarlarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımızca onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet/satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” açıklamasının bulunduğu, giyim giderinin mevzuata uygun olarak tevsik edildiği,
İhalede teklif edilen “FONET HBYS (Fonet Hastane Bilgi Yönetim Sistemi)” uygulama yazılımının istekli adına tescil edilmiş olduğunu gösteren Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğünce düzenlenmiş bilgisayar programları ve veri tabanlarına ilişkin kayıt tescil belgesinin sunulduğu, aylık HBYS Otomasyon bedelinin tevsik edilmesi amacıyla, istekli tarafından Düzce Atatürk Devlet Hastanesi Başhekimliğine düzenlenmiş 31.03.2112 tarihli ve 341380 numaralı satış faturasının sunulduğu, faturada HBYS aylık bedelinin 2.866,90 TL olduğu, aylık HBYS Otomasyon bedelinin, isteklinin kendi ürettiği veya sattığı mallara dayandırılması ve sunulan satış faturası ile son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki bir idareye açıklama konusu mala ilişkin satış yapıldığının tevsik edilmesi nedeniyle “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulması gerekmediğinden, mevzuata uygun olarak tevsik edildiği görülmüştür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59 uncu maddesinde;
“(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale komisyonu;
a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.
(4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde;
“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.” açıklaması,
“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde ise;
“79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
79.4.2. İhale komisyonu tarafından yapılacak aşırı düşük teklif değerlendirmesinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…..
79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.
İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
…..
79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.
…..
79.4.2.25. Personele, çalışma saatleri dışında ihale konusu işle ilgili eğitim verilmesi, işçiler açısından 4857 sayılı Kanunun 66 ncı maddesinin (d) bendine göre fazla çalışmaya yol açacağından, bunun teklif fiyata dahil olacağının ve mesai dışında işçinin kaç saat işle ilgili meşgul edileceğinin idari şartnamede belirtilmesi ve aşırı düşük teklif sorgulamasında dikkate alınması gerekmektedir. Ayrıca, oryantasyon eğitimi dışında, silahlı atış eğitimi, uçuş eğitimi gibi önemli maliyet gerektiren eğitim giderlerinin, teklif fiyata dahil giderler içinde değerlendirilmesi ve bu giderlerin idari şartnamede açıkça belirtilmesi, birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilecek ihalelerde ise birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir iş kalemi olarak öngörülmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bu tür eğitim giderleri % 3 oranının içerisinde bulunan bir genel gider olarak kabul edilmeyecek ve teklifin önemli bir bileşeni sayılarak aşırı düşük teklif sorgulamasında dikkate alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İhaleye ait teknik şartname incelendiğinde, teklif fiyata dahil olan maliyet bileşenlerinin hastane bilgi yönetim sistemi otomasyonu, 10 adet işçi çalıştırılması ve eğitim verilmesi olduğu görülmüştür. İdari şartnamenin 25.3.1 inci maddesinde, çalıştırılacak personele aylık brüt asgari ücretin % 40 fazlası ücret ile ayda 26 gün üzerinden günlük brüt 4,20 TL yol ücreti ödeneceği ve gömlek, süveter ve kravat veya fulardan oluşan bir takım kıyafet verileceği, teknik şartnamenin 12 nci maddesinde ise, eğitim konularının, süresinin ve eğitilecek kişi sayısının;
Eğitilecek Personelin En Düşük Eğitilecek Kişi
Eğitim Programının Adı Genel Tanımı Eğitim Süresi Sayısı
(Saat)
Temel Bilgisayar Kullanım Eğitimi Hastane Personeli 8 500
İletişim Altyapısı Bakım ve İşletimi
Eğitimi İşletmen 4 8
Çok Kullanıcılı İşletim Sistemi
Eğitimi İşletmen 4 8
VTYS Eğitimi İşletmen 4 3
Sistem Bakım-Onarım Eğitimi İşletmen 4 8
Yazılım Kullanıcı Eğitimi Hastane Personeli 8 500
Olarak belirlendiği, hastane personeline verilecek olan eğitim programlarının yerinin idarece belirleneceği, diğer eğitimler içinse (Yerel Ağ İşletim Sistemi Eğitimi, Çok Kullanıcılı İşletim Sistemi, VTYS Eğitimi, Sistem Bakım ve Onarım Eğitimi) eğitim yerinin yüklenici tarafından önerileceği, eğitim materyalleri, eğitimde kullanılacak sarf malzemeleri ve eğitilecek personel sayısı kadar çoğaltılacak eğitim dokümanlarının yüklenici tarafından temin edileceği belirtilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.1 inci maddesindeki açıklama dikkate alındığında, ihale konusu işte 10 adet işçi çalıştırılması öngörülmekle birlikte, işçilik maliyetinin yaklaşık maliyet tutarı içerisindeki ağırlığı dikkate alındığında başvuru konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu sonucuna varılmıştır.
İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet içerisinde yüklenici kârının gerek oran gerekse tutar olarak belirlenmediği ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9 uncu maddesine göre yaklaşık maliyetin hesaplanmasında öngörülebilecek yüklenici kârının % 20 oranını geçemeyeceği hususları birlikte değerlendirildiğinde, idarece 230.211,00 TL olarak belirlenen yaklaşık maliyetten % 20 oranında yüklenici kârının çıkarılması ile bulunan 191.842,50 TL’nin altında teklif veren isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği, bu durumda ihaleye katılan tüm isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği halde, BMPSOFTM Bilg.Yaz. İlt. Sis. San. Tic. Ltd. Şti. ile Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti.’den açıklama istenmemesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, BMPSOFTM Bilg.Yaz. İlt. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’nin idarece belirlenen tarihte demonstrasyona gelmemesi sebebiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde olduğundan, bu aşamada anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesine gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
Fonet Bilgi Tek. A.Ş. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması aktarılan mevzuat çerçevesinde değerlendirildiğinde, istekli tarafından HBYS otomasyonu, işçilik ve giyim giderlerinin teklif fiyata dahil edildiği ve bu giderlere ilişkin mevzuuata uygun olarak açıklama sunulduğu görülmekle birlikte, mevzuat gereği açıklanması gereken sözleşme giderlerinin teklif fiyata dahil edilmemesi ve bu gidere ilişkin açıklama sunulmaması nedeniyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekteyse de, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4 üncü maddesinin “...4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.” açıklaması uyarınca, isteklilerden yalnızca önemli teklif bileşenlerine ilişkin açıklama istenmesi, bu bileşenlerin ihale komisyonunca belirlenmesi ve açıklama istenmesine ilişkin yazıda açıklama istenen önemli teklif bileşenlerinin belirtilmesi gerektiği halde, idarece aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan istekliye gönderilen açıklama isteme yazısında, açıklama istenilen önemli teklif bileşenleri belirtilmeden genel bir ifade kullanılarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59 uncu maddesi gereği teklif bileşenlerinin açıklanmasının talep edildiği göz önüne alındığında, idarenin istekliden açıklama isteme yazısında önemli teklif bileşenlerinin belirtilmemesinin mevzuata aykırı olduğu ve bu durumda isteklinin idarece açıklama istenilen önemli teklif bileşenlerini açıklamadığından bahsedilemeyeceği, ayrıca sözleşme gideri mevzuat gereği açıklanması gereken önemli bir maliyet bileşeni olmakla birlikte, eğitim gideri için idarece hazırlanan yaklaşık maliyet içinde de bir bedel öngörülmediği, hastane personeline verilecek eğitimlerde eğitim yerlerinin idarece karşılanacağı, yüklenici tarafından yalnızca eğitim materyali, sarf malzemesi ve eğitim dokümanlarının basım maliyetlerinin karşılanacağı ve eğitmenlerin yükleniciye ek bir maliyetinin olmayacağı dikkate alındığında, eğitim giderinin açıklanması gereken önemli teklif bileşeni olmadığı sonucuna varılmıştır.
İsteklinin sözleşme giderlerini açıklamamasının idarenin açıklama isteme yazısında açıklanması istenilen önemli teklif bileşenlerinin belirtilmemesinden kaynaklandığı göz önüne alındığında, idarenin anılan istekliden açıklama isteme yazısında önemli teklif bileşenlerini belirtmek suretiyle tekrar açıklama istemesi gerekmektedir.
Sonuç olarak Fonet Bilgi Tek. A.Ş. ile Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti.’den yukarıda belirtilen açıklamalara uygun olarak aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiğinden, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.
3) Başvuru sahibinin 3 ncü iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait teknik şartnamenin 7.15.6 ncı maddesinde;
“İstekliler teklif ettikleri uygulama yazılımının % 100 uyumlu olduğu Veri Tabanı Yönetim Sistemi ve İşletim Sistemlerinin ismini ve sürüm (versiyon) bilgilerini bir belge halinde tekliflerinde sunacaktır.” düzenlemesi,
“Kullanıcı Arayüzü” başlıklı 13.2.4 üncü maddesinde;
“Tüm yazılımlar grafik ara yüzlü olmadır. Dördüncü ve/veya gerekli olursa beşinci kuşak (4GL ve 5GL) programlama dilleri ile geliştirilmiş olmalıdır. Firma/firmalar yazılım geliştirme araçlarını teklifinde belirtmelidir.” düzenlemesi,
Veri Tabanı Yönetim Sistemine ilişkin “Genel Özellikler” başlıklı 14.1.1 inci maddesinde;
“İstekli, projede teklif edilen VTYS lisansını tüm uygulama geliştirme ve çalıştırma hakları ile (İdare’nin diğer projelerde veya kendisinin geliştireceği uygulamalarda da bütün hakları ile kullanılmak üzere) temin etmelidir.” düzenlemesi,
“Olağanüstü Durumlar” başlıklı 17 nci maddesinde;
“İstekliler olağanüstü durumlarda, önerdikleri çözümlerin (Yangın, Sel, Deprem, vb) nasıl bir teknolojik önlem ile sürekliliğini sağlayacaklarını ve sistemdeki bilginin nasıl kurtarılacağına dair planlarını ayrıca belirtmelidir. İlgili planın idarece onaylanmasından sonra bu plan doğrultusunda İdare gerekli donanım ve yazılımları temin edecektir.” düzenlemesi,
“Tetkik Sonuç Girişi” başlıklı 19.6.4.2 nci maddesinde ise;
“Tetkik sonuçlarını otomatik olarak verebilen cihazlar ile uyum içinde çalışmalıdır. Bu özellik için cihazlardan hangi yeteneklerin istendiği teklif ile beraber belirtilmelidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasında “Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.” hükmü, üçüncü fıkrasında ise “Başvuru veya teklif zarfları, alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu, Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.” hükmü yer almaktadır.
İhaleye ait teknik şartnamenin anılan maddelerinde istenilen belgelere ihale komisyonunca düzenlenen zarf açma ve belge kontrol tutanağında yer verilmemekle birlikte, teklif dosyaları incelendiğinde istenilen belgelerin tüm isteklilerce sunulduğu ve anılan düzenlemeler nedeniyle isteklilerin ihalede sunacakları belgeler yönünden tereddüde düşmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
4) Başvuru sahibinin 4 üncü, 5 inci, 6 ncı ve 7 nci iddialarına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanununun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesinde;
“Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “Şikâyet başvurusunda bulunabilecekler” başlıklı 3 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasında ise; “İlan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyet başvuruları, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilmekte ise de bu tarihten önce ön yeterlik/yeterlik başvurusunda bulunulması veya teklif verilmesi halinde, Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca "Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, zorunludur.” hükmü uyarınca, ihaleye teklif veren isteklilerin teklif mektuplarında, ihale dokümanı içeriğini tamamen okuyup kabul ettiklerine dair beyanda bulunmaları ve tekliflerini buna göre vermiş olmaları nedeniyle, bu aşamadan sonra ihale ilanı veya ihale dokümanının içeriğine yönelik şikâyet başvurusunda bulunulamaz.” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının 12.04.2012 tarihinde satın alındığı, ihale dokümanına yönelik şikâyetlerin teklif sunulmadan önce yapılması gerekmesine rağmen 30.04.2012 tarihinde ihaleye teklif verildiği, teklif mektuplarında ihale dokümanının içeriğinin tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi nedeniyle teklif verildikten sonra ihale dokümanının içeriğine yönelik şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı, dolayısıyla ihale dokümanının kesinleşmiş olduğu ve mevcut düzenleme üzerinden tekliflerin değerlendirilmesi ve ihalenin buna göre sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibince mevzuatta öngörülen 10 günlük süre geçtikten ve teklif verildikten sonra 28.05.2012 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması nedeniyle söz konusu iddiaya ilişkin olarak başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Fonet Bilgi Tek. A.Ş. ile Sisoft Sağ. Bil. Sis. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy