(4734 S. K. m. 40) (4735 S. K. m. 7) (Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 37, 46)
Toplantı No: 2013/036
Gündem No: 48
Karar Tarihi: 13.05.2013
Karar No: 2013/UM.III-2099
Şikayetçi: Agron Su Arıtma Teknolojileri Ve Kimyasalları Pazarlama San. Ve Tic. Ltd. Şti., 1145/11 Sok. N:1 C BLOK YENİŞEHİR/ İZMİR
İhaleyi Yapan Daire: Balıkesir İl Özel İdaresi Yatırım Ve İnşaat Müdürlüğü, Eski Kuyumcular Mah. Mekik Sk. (Özmerkez) Kat:1 10100 BALIKESİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 26.04.2013/14758
Başvuruya Konu İhale: 2013/19653 İhale Kayıt Numaralı "Klorlama Cihazı Ve Cihazlara Uygun Sıvı Klor Alımı İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Balıkesir İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü tarafından 19.03.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Klorlama Cihazı ve Cihazlara Uygun Sıvı Klor Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak, Ünsal İlaç ve Kimya Makina Tıbbi Malzeme İnşaat Tarım Ürünleri İthalat İhracat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 04.04.2013 tarihinde idareye yaptığı şikâyet başvurusu sonrasında idarenin 16.04.2013 tarihli işlemi ile şikâyet uygun bulunarak ihalenin iptaline karar verilmesi üzerine, Agron Su Arıtma Teknolojileri ve Kimyasalları Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 26.04.2013 tarih ve 14758 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.04.2013 tarihli dilekçe ile ihalenin iptaline karşı itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/1616 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu kararıyla ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendikleri, aynı komisyon kararında teklifi değerlendirme dışı bırakılan isteklinin, ikinci avantajlı teklif sahibi ile kendilerinin ihalede sunmuş oldukları özel sektörden alınan iş bitime belgelerinin uygun olmadığı iddiası ile şikayet başvurusunda bulunması üzerine iddiaları uygun görülerek ihalenin iptaline karar verildiği, ancak teklifleri kapsamında kamuya yapılan işlerle ilgili olarak düzenlenmiş iş bitirme belgelerinin sunulduğu,  ihalenin iptal gerekçesinin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale komisyonu kararıyla teklifi değerlendirme dışı bırakılan Ünsal İlaç ve Kimya Makina Tıbbi Malzeme İnşaat Tarım Ürünleri İthalat İhracat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 04.04.2013 tarihinde idarenin kayıtlarına alınan dilekçesinde yer alan “Agron Su Arıtma Teknolojileri ve Kimyasalları Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi … Turka Alternatif Enerji Sistemleri İnşaat Tarım Optik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi … nin ihalede kullanmış oldukları özel iş bitirme belgeleri … detaylı incelendiğinde eksik olduğu görüleceği ve teklifleri değerlendirme dışı kalacağı, şöyle ki,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 37. maddesi …, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 46. maddesi …, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 7. maddesi … ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre, söz konusu 2 firma kendi aralarında yapmış oldukları özel sektörün iş deneyim belgelerinin damga vergilerini yatırdıklarına dair herhangi bir bilgi ve belgeyi ihalede sunmadıkları,
Ayrıca her iki firmanın da ihalede teknik şartnamede belirtilen; dozaj pompası (12 volt – 220 volt - elektriksiz vakumlu), prob, klor tankı, panel, şarj kontrol ünitesi, akümülatör, klor (ürün msds belgesi, bakanlık ruhsatı, sıvı klora ait analiz sertifikası) malzemelere ait standartların her birinin ayrı ayrı olmak şartı ile ihalede yeterlik kriteri olarak vermesi gerekirken vermedikleri halde tekliflerinin geçerli olarak kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu” iddialarıyla şikayet başvurusunda bulunduğu
İdarenin söz konusu şikayet başvurusu hakkında aldığı 16.04.2013 tarihli kararında “Yapılan değerlendirmelerde aşağıda belirtilen hukuki sebepler ve gerekçeler sonucunda ileri sürülen iddialar uygun görülmüştür” denilerek, kararın dayandığı hukuki sebepler ve gerekçeler olarak sadece “4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 54 ve 55. maddesi, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 7. maddesinin 2. bendinin (a) fıkrası, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 37 ve 46. maddesi, 4735 sayılı Kanunun 7. maddesi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu” gösterilmiş ve “ihalenin iptaline” karar verilmiştir.
Anılan idare kararından, ihale komisyonunca teklifleri geçerli olarak belirlenen iki isteklinin (ihale üzerinde bırakılan Agron Su Arıtma Teknolojileri ve Kimyasalları Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Turka Alternatif Enerji Sistemleri İnşaat Tarım Optik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi), Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 37 ve “Özel sektöre ve yurtdışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesi” başlıklı 46’ncı maddeleri ile 4735 sayılı Kanun’un “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre, ihalede sundukları iş deneyim belgeleri ile ilgili olarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine yönelik idareye yapılan şikâyet başvurusunun uygun bulunduğu ve bu şekilde geçerli teklif kalmayan ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 37’nci maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
…
istenilmesi zorunludur.
…
(6) İş deneyimini gösteren belgeler; adayın veya isteklinin ihale konusu mal veya benzer işlerdeki deneyimini ortaya koyan iş bitirme belgesi ile gerçek kişilere veya iş bitirme belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa gerçekleştirilen işlere ilişkin olarak Yönetmeliğin 46 ncı maddesinde belirtilen belgelerdir.
…”
“İdare ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından iş bitirme belgesinin düzenlenmesi” başlıklı 44’üncü maddesinde “(1) Bu Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç), bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen ve kesin kabulü yapılarak tamamlanan mal alımları için yükleniciye bu Yönetmelik ekinde yer alan standart form esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenir. Bu belge, idarenin ilgili birimi tarafından hazırlanır ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.
…”
“Özel sektöre ve yurtdışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesi” başlıklı 46’ncı maddesinde “(1) Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki hususlar esas alınır:
a) Özel sektöre gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerde; işe ilişkin sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına yönelik olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile serbest meslek makbuzu nüshaları veya bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifleriyle birlikte sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş bitirme belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınmaz.
…
c) Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin kabulünün, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yılda yapılmış olması durumunda sözleşme tutarı tam olarak değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen fatura tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır. Kesin kabul tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerde de sözleşme tutarı tam olarak değerlendirilir.
…” hükümleri bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesi “2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: Klorlama cihazı ve cihazlara uygun sıvı klor alımı işi
…”
“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesi “…
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler
7.5.1. İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %30 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
7.6.1. İstenilen özellikteki klorlama üniteleri alım satım ve yerine montaj işi
…” şeklinde düzenlenmiştir.
Agron Su Arıtma Teknolojileri ve Kimyasalları Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından İdari Şartname’nin 7.5.1 maddesi gereği olarak teklifi kapsamında,
İnceleme konusu ihaleyi yapan Balıkesir İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü’nün 2011/86288 İKN’li “Klorlama Ünitesi Alımı” (59 adet tam otomatik ölçümlü klorlama ünitesi 221 adet güneş enerjili tam otomatik ölçümlü klorlama ünitesi; sözleşme tarihi 15.08.2011; kabul tarihi 25.10.2011; sözleşme bedeli 459.400,00 TL) ile ilgili olarak düzenlenmiş belge tutarı 459.400,00 TL olan 01.03.2013 tarihli iş bitirme belgesinin,
İzmir İl Özel İdaresi Altyapı ve Çevre Daire Başkanlığının “Köylerin içme suyu tesislerinde kullanılmak üzere otomatik klorlama cihazı alımı” (120 adet 12 bar otomatik klorlama cihazı, 80 adet 16 bar otomatik klorlama cihazı, 20 adet 20 bar otomatik klorlama cihazı, 1 adet 25 bar otomatik klorlama cihazı; sözleşme tarihi 15.09.2009; kabul tarihi 02.12.2009; sözleşme bedeli 101.835,00 TL) ile ilgili olarak düzenlenmiş belge tutarı 101.835,00 TL olan 17.03.2010 tarihli iş bitirme belgesinin,
Muğla İl Özel İdaresi Su Kanal hizmetleri Müdürlüğünün 2010/33057 İKN’li “Muğla İline bağlı muhtelif köylerde yapılacak olan içmesuyu tesisinde kullanılmak üzere elektriksiz oransal klor dozlama pompası alımı” (74 adet; sözleşme tarihi 07.06.2010; kabul tarihi 03.08.2010; sözleşme bedeli 63.240,00 TL) ile ilgili olarak düzenlenmiş belge tutarı (%20 iş artışı dahil) 75.480,00 TL olan 25.11.2010 tarihli iş bitirme belgesinin sunulduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda belirtilen Balıkesir İl Özel İdaresi ve İzmir İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen iş bitirme belgelerinin ilgili olduğu işlerin ihale konusu iş veya benzer iş ile uyumlu olduğu, belge tutarlarının ve güncellenmiş halinin başvuru sahibinin teklif fiyatı üzerinden karşılaması gereken tutarı (104.490,00 TL) karşıladığı ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 37 ve 44’üncü maddelerine uygun olarak Kanun kapsamındaki idareler tarafından düzenlendiği tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iş deneyim belgesi nedeniyle değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan Turka Alternatif Enerji Sistemleri İnşaat Tarım Optik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından İdari Şartname’nin 7.5.1 maddesi gereği olarak teklif kapsamında,
İnceleme konusu ihaleyi yapan Balıkesir İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğünün 2011/86288 İKN’li “Klorlama Ünitesi Alımı” (59 adet tam otomatik ölçümlü klorlama ünitesi 221 adet güneş enerjili tam otomatik ölçümlü klorlama ünitesi) işi ile ilgili olarak belirtilen klorlama ünitelerinin 429.000,00 TL bedelle satışı ve montajının yapılmasına yönelik, başvuru konusu ihalede ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olan istekli (Turka Alternatif Enerji Sistemleri İnşaat Tarım Optik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi) ile ihale üzerinde kalan istekli (Agron Su Arıtma Teknolojileri ve Kimyasalları Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi) arasında 28.07.2011 tarihinde imzalanmış sözleşme ile anılan sözleşme ile ilgili olarak düzenlenmiş 429.000,00 TL (KDV hariç) tutarında 01.11.2011 tarihli fatura örneğinin sunulduğu tespit edilmiştir.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 46’ncı maddesine göre, özel sektöre gerçekleştirilen işler ile ilgili iş deneyiminin belgelendirilmesi amacıyla sunulması gereken belgeler, anılan istekli tarafından sunulan sözleşme ve faturadan ibarettir.
İstekli tarafından sunulan fatura, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesinde belirtilen fatura tarifine, 230’uncu maddesinde belirtilen fatura şekline ve 231’inci maddesinde belirtilen fatura nizamına uygun olarak düzenlenmiş olup, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin belirtilen maddesinde sözleşme ve fatura dışında “damga vergilerinin yatırıldığına dair herhangi bir bilgi ve belge” sunulması öngörülmemiştir.
Dolayısıyla Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 46’ncı maddesine uygun olarak iş deneyimini gösteren, ihale konusu iş veya benzer iş ile uyumlu, sözleşme ve fatura tutarının anılan isteklinin teklif fiyatı üzerinden karşılaması gereken tutarı (104.850,00 TL) karşılayan belgeleri sunan isteklinin teklifinin, iş deneyimine ilişkin olarak sunduğu belgeler nedeniyle değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda idarenin 16.04.2013 tarihli kararında belirtilen nedenlerle geçerli teklif olmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde "… İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır." hükmü bulunmaktadır
Başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca ihale yetkilisi tarafından 16.04.2013 tarihinde iptal edildiği, ancak tespit edilen aykırılıklar nedeniyle idarenin iptal işlemi 4734 sayılı Kanun’a uygun olmadığından, idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline karar verilmesi gerekmektedir. 
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy