(4734 S. K. m. 5, 10, 21, 39, 54, 56, 62, 65) 
Toplantı No: 2015/021
Gündem No: 10
Karar Tarihi: 25.03.2015
Karar No: 2015/UY.III-879  
Şikayetçi: Deta Yol İnşaat Taah. Tic. A.Ş. - Yetimoğlu Madencilik Yağ İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Baran Mühendislik İnş. Turz. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İhaleyi Yapan Daire: Eyyübiye Belediye Başkanlığı (Fen İşleri Müdürlüğü)
Başvuru Tarih ve Sayısı: 05.03.2015 / 20510
Başvuruya Konu İhale: 2015/6991 İhale Kayıt Numaralı "İlçe Sınırları İçerisinde Mahallelerde Mahalle İçi Stabilize Yol, Asfalt Ve Beton Parke Yol Yapılması Yapım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ
BAŞVURU SAHİBİ:
Deta Yol İnşaat Taah. Tic. A.Ş. - Yetimoğlu Madencilik Yağ İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Baran Mühendislik İnş. Turz. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
Kadıkendi İpekyol Bulvarı No: 334 Eyyübiye/ ŞANLIURFA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Eyyübiye Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
Paşabağı Mah. Adalet Cad. Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Binası 63100 ŞANLIURFA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/6991İhale Kayıt Numaralı “İlçe Sınırları İçerisinde Mahallelerde Mahalle İçi Stabilize Yol, Asfalt ve Beton Parke Yol Yapılması Yapım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Eyyübiye Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 19.02.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İlçe Sınırları İçerisinde Mahallelerde Mahalle İçi Stabilize Yol, Asfalt ve Beton Parke Yol Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Deta Yol İnşaat Taah. Tic. A.Ş. - Yetimoğlu Madencilik Yağ İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Baran Mühendislik İnş. Turz. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 05.03.2015 tarih ve 20510 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.03.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/620 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; dört geçerli teklifin sunulduğu ve sunulan tüm tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olduğu söz konusu ihalenin önce İş Ortaklıkları üzerine bırakıldığı, daha sonra ise ihale yetkilisince ihalenin iptal edildiği, iptal kararında yer alan “Büyükşehir Belediyesinin aldığı meclis kararında 15 metre ve üzeri yolların kendi yetkilerinde olduğunun belirtilmesi nedeniyle ilçe belediyesi sınırlarında asfaltlı yolların miktarlarında önemli düşüş olacağı ve bu nedenle kurumun zarara uğratılmaması” şeklinde belirtilen gerekçenin hukuka uygun olmadığı, Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediye Kanunu’nda belediyelerin görev ve sorumluluklarının tanımlandığı, 15 metre ve üzeri yolların kimin görev alanında olduğunun ihale aşamasından önce belli olduğu dikkate alındığında iptal gerekçesinin makul bir sebebe dayanmadığı, yine iptal kararında yer alan “Kırsal mahallerdeki yolların çamur ve daha kötü durumda olması nedeniyle stabilize yol ve kilitli parke imalatlarının artacağı” yönündeki gerekçenin ihale konusu işin birim fiyatlı olması ve gerektiğinde % 20 oranında iş artışı veya iş eksilişi yapılabilmesi nedeniyle geçerli bir iptal sebebi olamayacağı, yine iptal kararında belirtilen “Belediyenin yeni kurulması nedeniyle araç parkı oluşturmak üzere iş makinaları alımına gidildiğinden bütçenin yetersiz kalabileceği” yönündeki gerekçenin makine parkına ilişkin ihtiyacın ihale öncesinde de idarece bilinmesi ve bu aşamadan sonra beklenmeyen bir ihtiyacın aniden ortaya çıkmaması nedeniyle yerinde olmadığı, gerekli rekabet ortamı oluştuğu halde yersiz gerekçelerin öne sürülerek ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, idarenin ihaleyi iptal etme yetkisinin sınırsız olmadığı, iptal kararının işin istenen firmaya ihale edilememesi nedeniyle alındığı, ihale yetkilisinin kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, şeffaflığın, rekabetin, eşit muamelenin, güvenirliğin sağlanması ilkelerini ihlal ettiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İncelemeye konu ihalenin Eyyübiye Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “İlçe Sınırları İçerisinde Mahallelerde Mahalle İçi Stabilize Yol, Asfalt ve Beton Parke Yol Yapılması Yapım İşi” olduğu, işin süresinin 1005 takvim günü olduğu, ihalenin açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
24.02.2015 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından ihaleye 4 isteklinin geçerli teklif sunduğu ve ihalenin en avantajlı teklifi sunan Deta Yol İnşaat Taah. Tic. A.Ş. - Yetimoğlu Madencilik Yağ İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Baran Mühendislik İnş. Turz. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmaktadır. İhale işlem dosyasında bulunan bilgi ve belgelerden Öztimur Müteahhitlik İnşaat Madencilik Asfalt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının bir adet kurulu asfalt plentine ilişkin olan İdari Şartname’nin 7.5.4.’üncü maddesindeki yeterlik kriterini karşılamadığı yönündeki şikâyet başvurusu sonucunda alınan karar ile ihalenin iptal edildiği, ancak söz konusu kararda Öztimur Müteahhitlik İnşaat Madencilik Asfalt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin şikâyet başvurusunda belirttiği hususa ilişkin olarak herhangi bir tespit yada değerlendirmenin yer almadığı anlaşılmıştır.
İhale iptal kararında “2015/6991 ihale kayıt nolu ilçe sınırları içerisindeki mahallerde mahalle içi stabilize yol, asfalt ve beton parke yol yapılması işine ait gerek ihale ilanıyla, gerekse ihale kararından sonra yapılan şikayetler olsun idari şartnamenin 7.5.4. maddesine itirazlar göz önüne alındığında;
1. Büyükşehir Belediyesinin aldığı meclis kararında "15 metre ve üzeri yolların kendi yetkilerinde olduğu" belirtildiğinden ilçe belediyemiz sınırlarında asfaltlı yolların miktarında önemli düşüş olacağı ve bu nedenle kurumun zarara uğratılmaması,
2. Kırsal mahallerdeki yolların çamur ve daha kötü durumda olduğundan stabilize yol ve kilitli parke imalatlarının artacağı,
3. Belediyemizin yeni kurulması nedeniyle araç parkı oluşturmak üzere iş makinaları alımına gidildiğinden bütçenin yetersiz kalabileceği
Yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı ihale iptal edilmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,
Yine aynı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ıncı maddesinde “…Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü yer almaktadır.
İhale iptal kararında “Büyükşehir Belediyesinin aldığı meclis kararında 15 metre ve üzeri yolların kendi yetkilerinde olduğunun belirtilmesi nedeniyle ilçe belediyesi sınırlarında asfaltlı yolların miktarlarında önemli düşüş olacağı ve bu nedenle kurumun zarara uğratılmaması” şeklinde belirtilen gerekçeye yönelik yapılan incelemede, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanlığı sınırları içerisinde bulunan tüm ilçelerdeki eni 15 metre ve üstü imar yollarının cadde olarak tanımlanması ve bu caddelerin yapım, bakım ve onarımlarının Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülmesine ilişkin meclis kararının 13.05.2014 tarihinde alındığı tespit edilmiştir. İncelemeye konu ihalenin ise 26.01.2015 tarihinde ilan edildiği göz önüne alındığında, ihale iptal gerekçesinde belirtilen belediyelerin görev ve sorumluluk alanlarına ilişkin değişikliğin ihalenin ilan edildiği tarihten yaklaşık sekiz buçuk ay önceki bir tarihte meydana geldiği tespit edilmiştir. Söz konusu yaklaşık sekiz buçuk aylık süre nedeniyle ihaleye konu olan iş miktarının belirlenmesi, bunlara ilişkin bütçe tahsisi ve maliyet hesaplamalarının anılan meclis kararı sonrasında geçerlilik kazanan Eyyübiye Belediyesi sorumluluğuna düşen mahallere yönelik yapılması beklenmektedir. Bu çerçevede Eyyübiye Belediye Başkanlığı’nın ihale kapsamında yaptıracağı iş miktarında belirttiği düşüşün Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından alınan 13.05.2014 tarihli kararda belirtilen görev ve sorumluluk alanları değişiminden kaynaklanamayacağı ve ihale konusu iş miktarında düşüş olsa bile idarelerin iş eksilişi yapmaya yetkili olduğu dikkate alındığında, söz konusu iptal gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
İhale iptal kararında “Kırsal mahallerdeki yolların çamur ve daha kötü durumda olduğundan stabilize yol ve kilitli parke imalatlarının artacağı” hususu ikinci iptal gerekçesi olarak belirtilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde“Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Stabilize yol ve kilitli parke imalatlarında meydana gelebilecek maliyet artışlarının sözleşme bedelinin % 20’sine kadar aynı sözleşme kapsamında yaptırılabilmesi ve ihale onay belgesinden anlaşıldığı üzere yaklaşık maliyetin %120’sinden fazla tutarda kullanılabilir ödeneğin bulunması hususları göz önüne alındığında, stabilize yol ve kilitli parke imalatlarında meydana çıkma olasılığı bulunan imalat artışlarının anılan hüküm çerçevesinde iş artışı yapılarak karşılanabileceği anlaşılmış olup, anılan iptal gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
İhale iptal kararında “Belediyemizin yeni kurulması nedeniyle araç parkı oluşturmak üzere iş makinaları alımına gidildiğinden bütçenin yetersiz kalabileceği” hususu üçüncü iptal gerekçesi olarak belirtilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “…Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz.” hükmü yer almakta olup, anılan kanun hükmünden ihaleye çıkılmadan önce ödenek tahsis işlemlerinin tamamlanmış olması gerektiği anlaşılmaktadır. İhaleye ilişkin ihale onay belgesinden de söz konusu ödeneğin ihale konusu işin gerçekleştirilmesi için tahsis edildiği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede ihale konusu iş için ayrılan ödenek, bu ihale kapsamında gerçekleştirilecek olan iş kalemleri için kullanılabilecek olup, makine parkı oluşmak amacıyla iş makinesi alımı vb. gibi işler için yapılacak harcamalar sonucunda bütçenin anılan ihalede yapılabilecek harcamalar için yetersiz kalacağı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin hukuka uygun olmadığı anlaşıldığından, anılan iptal gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarenin ihalenin iptali kararının iptal edilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy