(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2012/058
Gündem No: 37
Karar Tarihi: 01.10.2012
Karar No: 2012/UH.I-3832
Şikayetçi: Hüsnü Tabancalıoğlu, Saz Yemek Sanayii Çakmak Mah. Yeni San. Sit. B Blok No: 14 BALIKESİR
İhaleyi Yapan Daire: Dursunbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Dursunbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü (Bozyokuş Mahallesi İsmail Dayı Cad. No:44 Hükümet Konağı Zemin Kat) Dursunbey/Balıkesir) 10800 BALIKESİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 03.09.2012/30046
Başvuruya Konu İhale: 2012/83064 İhale Kayıt Numaralı "Taşımalı Kapsamındaki İlkokul Ve Ortaokul Öğrencileri İçin Hazır Sıcak Öğle Yemeği" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Dursunbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 26.07.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Taşımalı Kapsamındaki İlkokul Ve Ortaokul Öğrencileri İçin Hazır Sıcak Öğle Yemeği” ihalesine ilişkin olarak Hüsnü Tabancalıoğlu’nun 23.08.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.08.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.09.2012 tarih ve 30046 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.08.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/3281 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhaleye katıldıkları, ihalenin Tuncer Kılıç İlke Tab. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı, firmalarının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, bu karar üzerine idareye şikayet başvurusunda bulundukları, ihale konusu işin birim yaklaşık maliyetinin 2,44 TL olarak açıklandığı, yaklaşık maliyet içerisindeki kar oranının ise belirtilmediği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği uyarınca idarece belirlenebilecek en yüksek kar oranının % 20 olduğu, bu durumda karsız yaklaşık maliyet tutarının 2,03 TL olduğu, ihale üzerinde bırakılan Tuncer Kılıç İlke Tab. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. nin bu tutarın altında fiyat teklifi verdiği, Kamu İhale Kurulunun istikrar kazanmış kararları çerçevesinde karsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeden ihalenin sonuçlandırılmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesinde teklifinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerden sadece teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili açıklama istenilmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı, yemek sektöründe maliyeti etkileyen birbirinden bağımsız bir çok parametre bulunması, girdi maliyetlerinde yerel ve mevsimsel koşullara göre yaşanan dalgalanmalar ve belirsizlikler, standart bir ürün tarifinin yapılamaması, çıktı ürünün kalitesinin belirlenmesinde objektif bir değerlendirme yapılmasının zorluğu, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde teklifte önemli olan bileşenlerin somut bir şekilde belirlenmesini zorunlu hale getirdiği, ihalede karsız yaklaşık maliyetin altında teklif veren Tuncer Kılıç İlke Tab. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. den aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinin zorunlu olduğu, ihale komisyonunun aşırı düşük teklif sorgulaması yapmadan ihaleyi sonuçlandırmasının ihale mevzuatına aykırı olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekliden Kamu İhale Kanunun 38’inci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesi gereğince aşırı düşük fiyat açıklaması istenilmesi gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan Tuncer Kılıç İlke Tab. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. nin özel sektörde gerçekleştirilen işlere ait iş deneyim belgesi sunduğu, ancak bu isteklinin sunduğu iş deneyim belgesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne uygun olmadığı, fiyat içeren sözleşme ekinde faturalar ve SGK bildirgelerinin tam ve mevzuata uygun olarak sunulup sunulmadığı konusunda ciddi şüpheleri bulunduğu, sunulan SGK belgelerinin SGK internet sayfası üzerinden teyidinin yapılarak primlerinin ödenip ödenmediğinin kontrol edilmesinin Yönetmelik gereğince zorunlu olduğu, iş deneyimini tevsik edici olarak sunulan belgelerin teyitlerinin yapılması ve sunulan belgelerin Yönetmeliğe uygun olmadığının tespit edilmesi halinde isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) İhale dokümanı ekinde bulunan birim fiyat teklif cetvelinin Yönetmelik ekinde bulunan Standart Form KİK 015.3/H nolu örneğe ve Kamu İhale Genel Tebliğinde bulunan örneğe uygun olarak hazırlanmadığı, idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveline göre 1191 öğün x birim fiyat= Toplam fiyat şeklinde teklif verilmesi gerektiği, 180 gün olarak belirtilen gün sayısının ise hiçbir şekilde çarpıma girmediği, bu nedenle toplam ihale bedeline ulaşılmasının mümkün olmadığı, bu şekliyle ihaleye teklif veren tüm firmaların aritmetik hatadan değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, zira ihale miktarının 1191 öğün/adet olmadığı, miktarın 214.380 öğün/adet olması gerektiği, basit bir sağlama yapılarak toplam ihale bedeli birim fiyata bölündüğünde ihale miktarına ulaşılamayacağı, toplam ihale bedeli ihale miktarına bölündüğünde ise birim fiyata ulaşılamayacağı, teklifler alındığından dolayı yapılan hatanın bu aşamada düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu, bu nedenle daha büyük hatalara yol açmadan ihalenin iptal edilmesi gerektiği, ihalenin bu şekilde sonuçlandırılmasının hukuken mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihale, “Dursunbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Taşıma Merkezleri, Taşıma Merkezi 125. Yıl İMKB İlk ve Yatılı Ortaokul'undaki 133, Neziah Bal İlk ve Ortaokulundaki 276, Fuat Onat İlk ve Ortaokulundaki 196, Selimağa İlk ve Ortaokulundaki 72, Kavacık İlk ve Ortaokulundaki 169, Gökçedağ İlk ve Ortaokulundaki 177, Akbaşlar İlk ve Ortaokulundaki 49, Odaköy Hasan Şen İlk ve Ortaokulundaki 80 ve Göbül İlk ve Ortaokulundaki 39 öğrenciye öğle yemeği verilmesi” işidir.
Bahse konu ihalede 11 adet ihale dokümanı satın alınmış olup, 26.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye 3 istekli katılmıştır.
İstekliler ihaleye, İlke Tabldot Tuncer Kılıç 398.746,80 TL, Gülbeyaz Yemekhane İşletmeciliği Ltd. Şti. 435.907,43 TL ve Hüsnü Tabancalıoğlu 463.060,00 TL fiyat teklifi vermiştir.
İhale komisyonu ihaleye en düşük fiyat teklifi veren İlke Tabldot Tuncer Kılıç’ın teklifini aşırı düşük fiyat olarak değerlendirip, 30.07.2012 tarihli yazı ile istekliden açıklama istemiştir.
İlke Tabldot Tuncer Kılıç 02.08.2012 tarihli açıklama yazısı ve eki belgeleri idareye sunmuştur.
İhale komisyonu İlke Tabldot Tuncer Kılıç’ın açıklamalarını uygun bularak ihalenin bu istekli üzerine bırakılmasına karar vermiştir.
Başvuruya konu ihalede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği ve açıklama istenildiği, isteklinin açıklama yazısı ve eki belgeleri idareye sunduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin “ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan karara bağlanmasının mevzuata uygun olmadığı” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde; “7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 40'dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Her türlü yemek yapım ve dağıtım işi benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdari şartnamede yer alan düzenleme uyarınca istekliler tarafından teklif edilen bedelin % 40’ı oranında ihale konusu iş veya benzer işe uygun iş deneyim belgesi sunulması gerekmektedir.
İhale üzerinde bırakılan İlke Tabldot Tuncer Kılıç iş deneyim belgesi olarak Efes Blok Tuğla Kiremit Fab. ve Petrol Ürünleri A.Ş. ile imzalanmış 28.02.2011 tarihli ve “…sabah kahvaltısı ve akşam yemeğinin işveren mutfağında hazırlanması ve sunumu…” konulu sözleşme ve eki fatura döküm listesi, Sosyal Güvenlik Kurumu Sigortalı Hizmet Listesi bilgisayar çıktıları ile 35 adet fatura sunmuştur. Sözleşme ve eki belgeler SMMM Ali Kurum kaşe ve imzası ile onaylı olup, sözleşmenin 5’inci maddesinde “sözleşme bedelinin sabah kahvaltısı 7,00 TL, öğle yemeği 14,00 TL, akşam yemeği 14,00 TL” olarak belirtildiği, sözleşmenin 4’üncü maddesinde işin tanımının “günlük 55 +- %30 sabah kahvaltısı, 55+- %30 akşam yemeğinin işveren mutfağında malzemeli olarak hazırlanması ve sunumu..” şeklinde ifade edildiği, sözleşmenin 9’uncu maddesinde sözleşme süresinin “işe başlama tarihi 01.03.2011 işi bitirme tarihi 31.10.2011” olarak belirtildiği, sözleşme eki faturaların toplamının 361.850,00 TL tutarında olduğu anlaşılmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47 nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) (Değişik 16/3/2011–27876 R.G./11.md.) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.” hükmü bulunmakta olup ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan belgenin belirtilen mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesi olarak sunduğu belgelerin uygun olmadığı” yönündeki iddiası idarece, İlke Tabldot Tuncer Kılıç tarafından iş deneyim belgesini tevsik amacıyla sunulan belgelerin 28.05.2012 tarih 2012/UH.II-2246 sayılı Kurul kararı ile uygun görüldüğü gerekçesiyle reddedilmiş olup, anılan Kurul kararında “ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyim belgesi olarak sunulan belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 47’nci maddesine uygun olduğuna” karar verilmiştir.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihalenin ilanı 03.07.2012 tarihli Kamu İhale Bülteninde yayınlanmış, istekli tarafından 03.07.2012 tarihinde ihale dokümanı satın alınmış/indirilmiş ve herhangi bir şikayet başvurusunda bulunulmadan 26.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye teklif vermiştir.
4734 sayılı Kanunun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Aynı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5.1’inci maddesinde,
“İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü,
Anılan Yönetmeliğin “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu ihalede, ihale ilanının 03.07.2012 tarihinde Kamu İhale Bülteninde yayınlandığı, başvuru sahibinin 03.07.2012 tarihinde ihale dokümanını satın aldığı/indirdiği ve 26.07.2012 tarihinde yapılan ihaleye teklif verdiği/katıldığı, isteklinin yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde öngörülen süre içerisinde ihale dokümanına ilişkin olarak idareye şikayet başvurusunda bulunmadığı, ihaleye ilişkin ihale kararı alınıp, kesinleşen ihale kararının bildiriminden sonra 13.08.2012 tarihinde idareye başvurduğu, bu haliyle başvurusunun süresinde olmadığı gibi teklif verildikten sonra ihale dokümanına yönelik başvuruda bulunmasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5.1.(c) maddesinde yer alan “İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmüne de uygun olmadığı, dikkate alındığında iddiasının reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede;
Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik itirazen şikayet başvuru dilekçesinin iddiası hakkında Kurulca, ihale üzerinde bırakılan İlke Tabldot Tuncer Kılıç’ın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi huşularına yönelik olarak “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasına yönelik yapılan incelemede;
Dursunbey İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Taşımalı Kapsamındaki İlkokul Ve Ortaokul Öğrencileri İçin Hazır Sıcak öğle Yemeği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin, 180 gün süre ile 214.380 öğünde 1191 öğrenci için 2,144 TL birim fiyat üzerinden toplam 523.087,20 TL olarak hesaplandığı;
Bahse konu ihalede 11 adet ihale dokümanı satın alındığı, 26.07.2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 3 istekli tarafından teklif verildiği,
İdarenin teklif değerlendirmesine göre, tüm tekliflerin geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu teklif bedellerinin;
İsteklinin Adı                                             Teklif Bedeli (TL)
İlke Tabldot Tuncer Kılıç                              398.746.80
Gülbeyaz Yemekhane İşletmeciliği Ltd.       435.907,43
Hüsnü Tabancalıoğlu                                  463.060,80
Şeklinde verildiği, idarece, ihaleye en düşük fiyat teklifi veren İlke Tabldot Tuncer Kılıç’ın teklifinin aşırı düşük fiyat olarak değerlendirildiği, bu istekliden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, İlke Tabldot Tuncer Kılıç’ın açıklamalarının ihale komisyonunca uygun bulunarak uygun bularak ihalenin bu istekli üzerine bırakılmasına karar verildiği,
Anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak, şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılması yönünde idarece gerçekleştirilen işlemlerin mevzuata aykırı olduğu düşünülmektedir.
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tüm teklif bedelleri yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece, yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuruya konu ihalede, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan geçerli tekliflerin değerlendirilmesi sonucuna göre ihalenin sonuçlandırılması gerektiği hususlarına yönelik “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususa ilişkin Kurulca verilen “Düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki karara katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy