(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2012/033
Gündem No: 8
Karar Tarihi: 04.06.2012
Karar No: 2012/UY.I-2356
Şikayetçi: Fıratoğlu İnşaat Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti., K.Bakkalköy Mahallesi Dilek Sabancı Cad. Tasarımkent Sitesi No:19 E Blok D:2 İSTANBUL
İhaleyi yapan idare: Ataşehir Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü, Atatürk Mahallesi Meriç Caddesi 2/11 34758 İSTANBUL
Başvuru tarih ve sayısı: 02.04.2012 / 12765
Başvuruya Konu İhale: 2012/4807 İhale Kayıt Numaralı "2012 Yılı Ataşehir İlçesi Dahilindeki Cadde Ve Sokaklarda Bordür Ve Tretuar Yapılması Yol Yapım İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 30.05.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.Y.(1318).(0197)./2012-28 E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Ataşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından 10.02.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2012 Yılı Ataşehir İlçesi Dahilindeki Cadde ve Sokaklarda Bordür ve Tretuar Yapılması Yol Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Fıratoğlu İnşaat Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 26.03.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.03.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.04.2012 tarih ve 12765 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.03.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
1) 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi uyarınca itirazen şikayet başvurusunun reddine,
2) Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen yasaklamaya ilişkin işlemlerin başlatılması için idareye bildirimde bulunulmasına,
3) Konu hakkında gerekli incelemenin yapılmasını teminen, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirimde bulunulmasına,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; kesinleşen ihale kararının ekindeki ihale komisyon kararındaki gerekçelere istinaden 7 isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak ihale sonucunun etkilendiği, aşırı düşük sınır değerin aşağıya çekildiği, ihale komisyon kararından iki isteklinin teklifinin şartnamede istenen iş deneyim belgesine uygun olmadığından dolayı, dört isteklinin teklifinin ise iş deneyim belgelerinde ayrıştırma yapılarak yeterli olmadıkları gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının görüldüğü, bu isteklilerin iş deneyim belgelerinin hangi sınıfa girdiği ve ne tür bir ayrıştırma yapıldığı, şikayet başvurusuna cevaptan idarenin sunulan belgeler üzerinden yaptığı değerlendirme ile Öz Burak İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti'yi, iş deneyim belgelerini düzenleyen idarelerden aldığı belgeler üzerinden ise üç istekliyi değerlendirme dışı bıraktığının anlaşıldığı, iş deneyim belgeleri ayrıştırılırken nelerin göz önünde alındığının bilinmediği, ayrıştırma yapılırken A/V grubu iş kalemleri mi yoksa ihale konusu işteki bordür ve tretuar imalatlarının mı dikkate alındığı, sadece bordür ve tretuar imalatları değerlendirildi ise bunun işin niteliğine uygun ve rekabeti sağlayacak şekilde benzer iş belirlenmesi ilkesine aykırı düştüğü, iş deneyim belgelerinden dolayı değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin bu kapsama göre tekrar değerlendirilmesi gerektiğini düşündükleri, ihale komisyon kararında İzka İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti'nin birim fiyat teklif cetvelinin idari şartnamedeki formata uygun olmadığı ve toplam tutarın yazılmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının belirtildiği, ihale dokümanındaki birim fiyat teklif cetvelinde toplam tutar satırı bulunmaması nedeniyle idarenin formata uymadığı gerekçesinin doğru olmadığı, ihale günü bu istekli ile ilgili bir uygunsuzluk dile getirilmediği, toplam tutarın teklif mektubunda belirtildiği, aritmetik hata yoksa ve toplam teklif bedeli doğru ise teklifin geçerli olduğu kanaatinde oldukları, ihale komisyon kararında Öz Burak İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti'nin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine yer verildiği, ancak tabloda teklifi geçerli olarak gözüktüğü, raporun başında 12 geçerli teklif var denilmesine rağmen 11 geçerli teklif olduğu, bu durumda sınır değerin neye göre belirlendiğinin muamma olduğu, ihale kararının geçerliliğinin tartışmaya açık olduğu, sonuç itibariyle idare tarafından ihalede bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılarak rekabetin engellendiği, sınır değerin düşürülerek ihale sonucuna etki edildiği kanaatinde oldukları, normal şartlarda sınır değerin altında kalması gereken isteklinin bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle sınır değerin üzerinde kalması sağlanarak aşırı düşük yapılmadan ihalenin üzerinde bırakıldığı iddia edilerek değerlendirme dışı bırakılan tekliflerin yeniden incelenmesi ve ihale kararının tekrar değerlendirilmesi talep edilmektedir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale komisyon kararının incelenmesinden; 19 isteklinin teklif verdiği söz konusu ihalede Ağaoğlu İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Eren İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş., Ahmet Karadeniz, Gistaş Gazi Oğulları İnşaat San.ve Tic. A.Ş. – Orkun İnşaat – Cihangir Girgin Ortak girişimi, Akçağ İnş. Elk. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti - Sarılar İnş. ve Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Salih Özbulut – Özyapı Müh. Peyz. Müt. Hiz. Ortak Girişimi ve Öz Burak İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti’nin iş deneyim belgesi ile ilgili olarak, İzka İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.'nin birim fiyat teklif cetveli ile ilgili olarak, A Altyapı ve Yol Hizmetleri İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi – İmkar Yapı San. Tic. Ltd. Şti Ortak Girişiminin ise ortaklık durum belgesi ile ilgili olarak değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli 11 teklif üzerinden belirlenen sınır değerin (8.043.084,14) altında kalan isteklinin olmadığı ihalede sınır değer üzerindeki teklif sahibi Baran İnş. Otom.Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde ihalenin bırakıldığı, başvuru sahibi Fıratoğlu İnşaat Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39 uncu maddesinde;
“(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) (Değişik:03/07/2009-27277 R.G./6 md.) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.
(3) Geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.
……
(6) (Değişik:16/07/2011-27996 R.G./6 md.)İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda; yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri, kısa listenin oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz…..” hükmüne,
Anılan Yönetmeliğin “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48 inci maddesinin sekizinci fıkrasında; “Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;
a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,
b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar, benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır.” hükmüne,
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin “(A) Altyapı İşleri” başlığı altında;
“V. Grup: Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı)
1. Otoyollar
2. Devlet, il ve köy yolları
3. Cadde ve sokak yapım işleri” açıklamasına yer verilmiştir.
Bahse konu işe ait idari şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2 nci maddesinde ihale konusu işin adının “2012 yılı Ataşehir İlçesi Dahilindeki Cadde ve Sokaklarda Bordür ve Tretuar Yapılması Yol Yapım İşi” olduğu belirtilerek, kabul edilecek benzer işler ve iş deneyim belgeleri ile ilgili olarak şartnamenin 7.6. ncı maddesinde;
"Kamu İhale Kurumunun 17.06.2011 gün 27967 sayılı resmi gazetede yayınlanan "Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği"nin (A) Alt Yapı İşleri V. Grup: Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı) düzenlemesine,
7.6.1 inci maddesinde;
“Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisi, Mimar, Harita Mühendisi, Peyzaj Mimarı” düzenlemesine,
7.1 inci maddesinin (h) bendinde;“Tüzel kişi tarafından iş deneyimi göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.
Aynı şartnamenin 7.5.1. inci maddesi uyarınca istekli tarafından teklif edilen bedelin % 100'ünden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekmektedir.
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin 2.5 inci ve 2.8 inci maddesinde,
“2.5. (Ek-1)’de yer alan listedeki işlerin bünyesinde olan ancak, yapının bir parçası olarak tek başına ihale edilecek olan işler için benzer iş belirlemesi yapılırken, ihale konusu iş ve/veya işlere ilişkin iş deneyim belgeleri sunulabileceği gibi ihale konusu işi de içeren iş deneyim belgelerinin de sunulabileceğinin belirtilmesi gerekmektedir. İhale konusu işe ilişkin iş deneyim belgesi yerine ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi sunulduğu ve ihale konusu iş tutarının iş deneyim belgesi üzerinden tespit edilemediği hallerde, ihale konusu iş tutarının tespit edilebileceği bilgi ve belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. Örneğin; bir binanın sadece sıhhi tesisat yapımına ilişkin bir ihaleye CI grubuna ait iş deneyim belgesi sunan aday veya istekliler katılabileceği gibi kapsamında sıhhi tesisat işleri olan BIII grubu bir binaya ilişkin iş deneyim belgesi sahibi aday veya istekli de katılabilecektir. Benzer şekilde bir tünel yapım işi ihalesine AII grubu iş deneyim belgesi sahibi aday veya istekli katılabileceği gibi örneğin kapsamında tünel yapım işi olan AVIII grubu iş deneyim belgesi ile de aynı ihaleye katılmak mümkündür.
…
2.8. Birden fazla gruptan işleri içeren iş deneyim belgelerinde, ihale konusu işe benzer nitelikteki işler değerlendirmeye alınır. Örneğin; bir rekreasyon alanı yapım işinde, iş kapsamında BIII grubuna giren bir bina inşasının da gerçekleştirilmesi durumunda; iş deneyim belgesi sahibi, BIII grubu işleri ayrıştırılmak suretiyle BIII grubu iş deneyimi istenen bir ihaleye katılabilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Söz konusu Tebliğ düzenlemesi ile isteklilere yüklenen bu ödev, benzer iş grupları listesindeki işlerin bünyesinde olup da, yapının bir parçası olarak tek başına ihale edilecek olan işleri içeren iş deneyim belgelerinin sunulması durumuna hasredilmiştir. İstekliler tarafından birden fazla gruptan işleri içeren iş deneyim belgesi sunulması halinde, mezkur Tebliğin 2.8 inci maddesi açıklamasının uygulanması uygun düşecektir. Başka bir anlatımla, ihale komisyonunca, sunulan iş deneyim belgesine esas olan iş gruplarından ihale konusu işe benzer olanları tespit edilerek bu imalatların güncellenmiş toplam tutarı üzerinden değerlendirme yapılması gerekmektedir.
İş deneyim belgesi ile ilgili olarak değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin iş deneyim belgeleri incelendiğinde;
1) A Altyapı ve Yol Hizmetleri İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi – İmkar Yapı San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin özel ortağı İmkar Yapı San. Tic. Ltd. Şti tarafından iş deneyimini tevsik için şirket ortağı İbrahim Hamdi Karapınar’a ait 20.08.2010 tarih ve 6145 sayılı iş denetleme belgesinin sunulduğu, idari şartnamenin 7.1 inci maddesinin (h) bendi kapsamında sunulması gereken KİK031.2/Y nolu iş denetleme belgesinin kullanılmasına ilişkin ortaklık durum belgesinin ise sunulmadığı anlaşıldığından ortak girişimin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin uygun olduğu anlaşılmıştır.
2) Ağaoğlu İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik için İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “İstanbul (8) Müteferrik Kolektör Temizliği, Tamiratı ve Kum Tutucu İnşaatı” işine ait iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgedeki işin ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında olmadığı anlaşıldığından isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin uygun olduğu anlaşılmıştır.
3) Eren İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik için İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen “Avcılar Kuruçeşme E-5 Altgeçidi ve Ortak Altyapı İnşaatı” işine ait iş bitirme belgesinin sunulduğu, idare tarafından söz konusu işin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin (A) Alt Yapı İşleri I. Grup: Köprü ve Viyadük işleri kapsamında olduğu tespiti yapılarak isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür. Bununla birlikte, söz konusu belgedeki işin ihale konusu iş veya benzer iş kapsamındaki imalat ve tutarlarının Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğ açıklamaları gereğince idare tarafından araştırılması ve bu araştırma neticesinde değerlendirme yapılması gerektiği anlaşılmıştır.
4) Gistaş Gazi Oğulları İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Cihangir Girgin Ortak Girişiminin özel ortağı Cihangir Girgin tarafından iş deneyimini tevsik için 1989 yılında verilen Cihangir Girgin’e ait inşaat mühendisliği diplomasının sunulduğu, ekinde iş deneyim belgesinin yer almadığı, dolayısıyla Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin sekizinci fıkrasının (a) bendi gereğince 15 yıl üzerinden hesaplama yapılması gerekmekte olup, bu sayının ihale tarihi (10.02.2012) dikkate alındığında Kanunun 62 inci maddesinin (h) bendindeki 01.02.2012 tarihinden itibaren geçerli olan 159.957 TL’lik tutar ile çarpımı sonucu (2.399.355,00 TL) bulunan tutarın özel ortak tarafından karşılanması gereken asgari iş deneyim tutarını (teklif edilen bedelinin % 20’si =(11.036.913,26*0,20=2.207.382,65 TL)) karşıladığı anlaşıldığından idarenin özel ortak ile ilgili ilan tarihini (19.01.2012) esas alarak yaptığı tespitin (15*141.143=2.117.145,00 TL) uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, ortak girişimin pilot ortağı Gistaş Gazi Oğulları İnşaat San. ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik için Akhisar Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı tarafından düzenlenen “Manisa – Akhisar Organize Sanayi Bölgesi Altyapı İkmal İnşaatı” işine ait 18.02.2010 tarih ve bila sayılı iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi olduğu anlaşılmakla birlikte ihale konusu iş tutarının iş deneyim belgesi üzerinden tespit edilemediği, bu kapsamda idare tarafından iş deneyim belgesini düzenleyen idareden alınan belgeler üzerinden ayrıştırma yapılarak değerlendirme yapıldığı anlaşılmıştır.
İdarenin gönderdiği belgeler ve Kurumun talebi üzerine iş deneyim belgesini düzenleyen idareden gönderilen belgeler incelendiğinde; benzer işe uygun imalatların yol imalatı ve nakliye iş kalemleri olduğu, bu kalemlerin toplamının 1.636.681,67 TL, bu imalatların toplamından ihale tenzilatı olan % 53,95 düşüldüğünde toplam bedelin 2000 yılı birim fiyatlarına göre 753.691,91 TL, bu tutarın güncellenmiş halinin 5.195.299,03 TL olduğu, bulunan tutarın pilot ortak tarafından karşılanması gereken asgari iş deneyim tutarını (teklif edilen bedelin % 80’i =(11.036.913,26*0,80=8.829.530,61 TL)) karşılamadığı anlaşıldığından isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin bu yönüyle uygun olduğu anlaşılmıştır.
5) Ahmet Karadeniz tarafından iş deneyimini tevsik için Bahçeşehir Kademe Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen “Altyapı İkmal İnşaatı” işine ait 11.04.2006 tarih ve 2006/04-156-123 sayılı iş denetleme belgesinin sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi olduğu anlaşılmakla birlikte ihale konusu iş tutarının iş deneyim belgesi üzerinden tespit edilemediği, bu kapsamda idare tarafından iş deneyim belgesini düzenleyen idareden alınan belgeler üzerinden ayrıştırma yapılarak değerlendirme yapıldığı anlaşılmıştır. İhale komisyon kararı incelendiğinde anılan isteklinin istenen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Ahmet Karadeniz’in şikâyet başvurusunun ise idare tarafından Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin 2.5 inci maddesi uyarınca reddedildiği görülmüştür. Ahmet Karadeniz tarafından birden fazla gruptan işleri içeren iş deneyim belgesinin sunulduğu, mezkur Tebliğin 2.8 inci maddesi uyarınca sunulan iş deneyim belgesine esas olan iş gruplarından ihale konusu işe benzer olanları tespit edilerek bu imalatların güncellenmiş toplam tutarı üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda idarenin gönderdiği belgeler ve Kurumun talebi üzerine iş deneyim belgesini düzenleyen idareden gönderilen belgeler incelendiğinde; benzer işe uygun imalat ve nakliyelerin yollar ikmal inşaatı işi ve giriş yolu inşaatı işi kalemleri olduğu, bu kalemlerin toplamının 944.616,85 TL, bu imalatların toplamından ihale tenzilatı olan % 6,5 düşüldüğünde toplam bedelin 1998 yılı birim fiyatlarına göre 883.216,75 TL, bu tutarın güncellenmiş halinin 15.299.549,90 TL olduğu, bulunan tutarın istekli tarafından karşılanması gereken asgari iş deneyim tutarını (teklif edilen bedelin % 100’ü (13.961.661,94 TL) karşıladığı tespit edildiğinden idarenin değerlendirmesinin mevzuata uygun olmadığı, isteklinin teklifinin değerlendirilmeye alınması gerektiği anlaşılmıştır.
6) Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti - Sarılar İnş. ve Elekt San. ve Tic. Ltd. Şti.- Salih Özbulut Ortak Girişiminin pilot ortağı Akçağ İnş. Elek. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik için şirket ortağı Erhan Çokal adına İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen “Avcılar Köprülü Kavşağı ve Üniversite Önü Altgeçit inşaatı” işine ait 27.07.2007 tarih ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi olduğu anlaşılmakla birlikte ihale konusu iş tutarının iş deneyim belgesi üzerinden tespit edilemediği, bu kapsamda bu kapsamda idare tarafından iş deneyim belgesini düzenleyen idareden alınan belgeler üzerinden ayrıştırma yapılarak değerlendirme yapıldığı, ihale komisyon kararı incelendiğinde anılan isteklinin pilot ortağının istenen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Bu kapsamda idarenin gönderdiği belgeler ve Kurumun talebi üzerine iş deneyim belgesini düzenleyen idareden gönderilen belgeler incelendiğinde;
27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin tutarının 8.941.897,00 TL, güncellenmiş tutarın 46.462.988,94 TL, ortaklık durum belgesindeki 1 yıllık süreye göre belge tutarının 5/1’nin ise 9.292.597,79 TL olduğu, ayrıştırma yapılmadan bu haliyle istenen asgari iş deneyim tutarını (9.138.062,60*0,80=7.310.450,08 TL) karşıladığı, idare tarafından iş deneyim belgesini düzenleyen idareden alınan belgeler üzerinden ayrıştırma yapılarak pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı gerekçesiyle ortak girişimin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.
Ayrıştırmaya dayanak eden belgelerin, ilgilinin talebi üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesi yerine düzenlenen 25.11.2011 tarihli ve 5670 sayılı iş denetleme belgesine ilişkin olduğu, bu yönüyle değerlendirmenin yerinde olmadığı anlaşılmakla birlikte 25.11.2011 tarihli ve 5670 sayılı iş denetleme belgesinin tutarının 6.624.018,62 TL, güncellenmiş tutarının 34.419.061,63 TL olduğu, ortaklık durum belgesindeki 1 yıllık süreye göre belge tutarının 5/1 oranında dikkate alınması halinde değerlendirmeye esas tutarın ise 6.883.812,33 TL olduğu, bu haliyle ayrıştırma dahi yapılmadan istenen asgari iş deneyim tutarını (9.138.062,60*0,80=7.310.450,08 TL) pilot ortağın karşılamadığı, bu yönüyle idarenin işleminin yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Ancak, Kurumun talebi üzerine gönderilen belgeler incelendiğinde; iş denetleme belgesi sahibi Erhan Çokal tarafından imza altına alınan 05.04.2011 tarihli ve bila sayılı yazıda iş deneyim belgesini düzenleyen idarenin 25.03.2011 tarihli ve 1706 sayılı yazısı ilgi tutularak “Ortağı bulunduğum Akçağ İnş.Elek.Teks.San ve Tic.Ltd.Şti’ne ulaşan yazınızda iş bitirme belgesi olarak kullandığım Avcılar Köprülü Kavşağı işinden aldığım iş bitirme belgemde sehven bir hata olduğunu ve bu iş bitirme belgesini ihalelerde kullanmamamı ve aslını iade etmemi istemişsiniz.Buna göre yeni iş bitirme belgemin (Standart Form – KİK028/1/Y)’a göre düzenlenerek tarafıma verilmesini saygılarımla arz ederim” ifadesine yer verilerek yeni formatlı iş deneyim belgesi talep edildiği, idarenin bu talep üzerine 25.11.2011 tarihli ve 5670 sayılı iş denetleme belgesini düzenlediği, 10.02.2012 tarihinde yapılan ihalede ise 27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin 08.06.2009 tarihli ve 13827 yevmiye nolu noter onaylı nüshasının sunulduğu görülmüştür.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının 26.04.2012 tarihli ve 2219 sayılı yazısı ile 24.05.2012 tarihli ve 2739 sayılı yazısında 25.11.2011 tarihli ve 5670 sayılı iş denetleme belgesi düzenlendiğinden 27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin geçerliliğinin kalmadığı, geçerliliği kalmayan iş denetleme belgesinin aslının idarelerince alıkonulduğu ifade edilmiştir.
4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur …” hükmü,
Anılan Kanunun 4 üncü maddesinde; “Teklif; Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade eder.” hükmü yer almaktadır.
4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde, ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak yasak fiil ve davranışlar arasında sayılmış ve bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanunun Dördüncü Kısmında yer alan 58 inci ve 59 uncu maddelerinde, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği, taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacağı, hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58 inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanacağı hüküm altına alınmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinde “Ortak girişimi oluşturan ortaklardan birinin yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun ortaya çıkması halinde izlenecek yöntem” başlıklı 28.1.7 nci maddesinde;
“Ortak girişimi oluşturan ortaklardan birinin yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun ortaya çıkması halinde izlenecek yöntem konusunda ikili bir ayrım yapmak gerekmektedir:
1) Yasak fiil veya davranış ihale süreci içinde, sözleşme imzalanmadan önce gerçekleşmiş ise:
Ortak girişim ortaklarından bir veya birden fazla ortağın yasak fiil veya davranışa iştirak etmesi halinde yasak fiil veya davranışı işleyen ve iştirak eden ortaklar hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanacak, yasak fiil veya davranışa iştirakin bulunmaması halinde yalnızca fiil veya davranışı işleyen ortak veya ortaklar hakkında 58 inci madde hükümleri uygulanacaktır….”açıklaması yer almaktadır.
Yukarıdaki hususlar birlikte değerlendirildiğinde; isteklilerin ihale sürecinde kullandıkları belgelerin ve belgelerdeki bilgilerin gerçekliğinden sorumlu oldukları, bu sorumluluklarını yerine getirmemeleri halinde yasaklanmalarının anılan Kanun hükümlerinin gereği olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti - Sarılar İnş. ve Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Salih Özbulut Ortak Girişiminin pilot ortağı Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti’nin % 55 hissesine sahip ortağı Erhan Çokal adına düzenlenen 27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin 08.06.2009 tarihli ve 13827 yevmiye nolu noter onaylı nüshasının incelemeye konu ihalede değerlendirilmek için sunulduğu, ayrıştırma yoluna gidilmeden aslı idarece alıkonulan 27.07.2007 tarihli ve 58425 sayılı iş denetleme belgesinin istenen asgari iş deneyim tutarını sağladığı ancak yeni düzenlenen belgenin bu tutarı sağlamadığı, Erhan Çokal’ın yukarıda ifade edilen yazısının söz konusu iş denetleme belgesinin geçersizliliğini bildiğine delalet ettiği, ortak girişimin teklifi değerlendirilme dışı bırakılsa da teklif zarfı kapsamında geçersizliği bilinen iş deneyim belgesi sunulmak suretiyle 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (b) bendinde “ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak” şeklinde ifade edilen yasak fiil ve davranışın maddi unsurunun oluştuğu, söz konusu fiilin 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan saydamlık ve güvenilirlik ilkelerini zedeleyen bir davranış olarak nitelendirilebileceği anlaşılmıştır. Dolayısıyla söz konusu fiilinin 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (b) bendinde yer alan; “ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak” fiili kapsamında bulunduğu ve ihale işlem dosyası kapsamında diğer ortakların anılan Tebliğin 28.1.7 nci maddesi kapsamında yasak fiil veya davranışa iştirak fiilinin tespitinin mümkün olmadığı sonucuna varıldığından pilot ortak Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen yasaklamaya ilişkin işlemlerin başlatılması için idareye, konu hakkında gerekli incelemenin yapılmasını teminen, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirimde bulunulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
7) Öz Burak İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik için İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Avrupa Yakası 9. Kısım Atıksu Kanalı, Yağmursuyu Kanalı ve Dere Islahı” işine ait 12.01.2010 tarih ve 32653 sayılı iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi olduğu, bu kapsamda istekli tarafından belge konusu işin ihale konusu işe veya benzer iş tanımına uygun olan kısımlarına ilişkin bilgi ve belgelerin teklif ile birlikte sunulduğu, söz konusu belgenin 05.04.2008 tarih ve 19 nolu “Yapım İşleri Hakediş Raporu” olduğu, idare tarafından söz konusu belge üzerinden yapılan ayrıştırma sonucunda bulunan tutarın (4.665.026,61 TL) güncellenmiş halinin (7.641.740,06 TL) teklif bedeli dikkate alındığında (10.526.131,82 TL) istenen asgari iş deneyim belgesi tutarını sağlamadığı gerekçesiyle isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Kurumun talebi üzerine iş deneyim belgesini düzenleyen idareden gönderilen belgeler incelendiğinde; iş deneyim belgesi kapsamında benzer işe uygun imalatların toplam bedelinin 5.446.890,81 TL olduğunun bildirildiği, bu tutar dikkate alındığında güncellenmiş tutarın 8.922.505,10 TL olduğu, bu haliyle de isteklinin istenen asgari iş deneyim belgesi tutarını sağlamadığı anlaşıldığından isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin uygun olduğu anlaşılmıştır.
Birim fiyat teklif cetveli ile ilgili olarak değerlendirme dışı bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde;
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54 üncü maddesinde;
“(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Yazılı olması.
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.
(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.
(4) Konsorsiyumlarda, konsorsiyum ortakları teklif mektubunu işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedeli ayrı ayrı yazmak suretiyle imzalarlar. Konsorsiyum ortaklarının işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedellerin toplamı, konsorsiyumun toplam teklif bedelini oluşturur.
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.
Birim fiyat teklif cetveli ise teklif mektubunun eki olup, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 6 ncı maddesi uyarınca; her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatlar ve bunların çarpımı sonucu bulunan toplam tutarları göstermek amacıyla düzenlenir. Bu nedenle, birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde, hem teklif mektubunda teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, hem de teklif bedeli ile birim fiyat teklif cetvelinde yer alan toplam tutarın birbirine uygun olması gerekmektedir.
İzka İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.'nin birim fiyat teklif cetvelinin idari şartnamedeki formata uygun olmadığı ve toplam tutarın yazılmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır. EKAP’ta yer alan zeyilname ile değişik birim fiyat teklif cetvelinde idarece toplam tutarı satırına yer verilmediği görülmüştür.
İzka İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.'nin teklif mektubunun Yönetmelikte öngörülen şartları taşıdığı, yazı ile rakam arasında her hangi bir uyumsuzluğun bulunmadığı, teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, tekliflerin “birim, miktar, teklif edilen birim fiyat ve tutar” kısımlarının içeriğinin yazıldığı, toplam tutarın ise yazılmadığı görülmüştür. Anılan isteklinin 11.849.002,60 TL teklif verdiği, birim fiyatlar toplamının teklif mektubunda yer alan teklif ile uyumlu olduğu, birim fiyat teklif cetvelinde toplam tutar kısmının yazılmamasının idareden kaynaklandığı dikkate alındığında bunun esası etkileyen bir eksiklik olmadığı değerlendirilmiş olup, teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
Semak İnşaat Taah. Tic.- Semih Atik’in teklif zarfında sunmuş olduğu 5.101.632,50 TL (güncelleme ile 26.508.591,46 TL) tutarındaki iş denetleme belgesine konu işin geçici kabul tarihinin 31.12.2007 olduğu ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin altıncı fıkrasının (b) bendinde ifade edilen “Gerçek kişilerce denetim faaliyetleri nedeniyle alınan iş denetleme belgesi tutarları; belgeye hak kazanma tarihinden itibaren ilk beş yıl beşte bir oranında, daha sonraki yıllarda tam olarak,… dikkate alınır” hükmü ile aynı maddenin yedinci fıkrasının (a) bendinde ifade edilen “İş denetleme belge tutarının değerlendirilmesinde altıncı fıkrada belirtilen belgeye hak kazanma tarihi olarak; a) Biten işlerde geçici kabul tarihi,…esas alınır” hükmü gereğince, söz konusu iş denetleme belgesinin belgeye hak kazanma tarihi olan 31.12.2007 tarihinden itibaren ilk beş yıl beşte bir oranında dikkate alınarak bulunan 26.508.591,46 TL/5=5.301.718,29 TL tutarının, 11.920.954,68 TL olan teklif bedelinin % 100’ünü karşılamadığı, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Ahmet Karadeniz ile İzka İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.'nin tekliflerinin geçerli kabul edilmesi, Semak İnşaat Taah. Tic.- Semih Atik’in teklifinin ise değerlendirme dışı bırakılması, Eren İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işte ihale konu iş veya benzer işe ilişkin imalat ve tutarlarının Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğ açıklamaları gereğince idare tarafından araştırılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
1) Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Akçağ İnş. Elek. Teks. San ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen yasaklamaya ilişkin işlemlerin başlatılması için idareye bildirimde bulunulmasına,
3) Konu hakkında gerekli incelemenin yapılmasını teminen, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirimde bulunulmasına,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy