(4734 S. K. m. 65)
Toplantı No : 2019/022
Gündem No : 30
Karar Tarihi : 26.04.2019
Karar No : 2019/UH.I-533
BAŞVURU SAHİBİ: Etimesgut Seyahat İnşaat Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. - Özçelikbir Tur. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2019/29597 İhale Kayıt Numaralı “2019-2020 Yılı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Personel Servisi Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından 25.02.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2019-2020 Yılı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Personel Servisi Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Etimesgut Seyahat İnşaat Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. - Özçelikbir Tur. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 20.03.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 09.04.2019 tarih ve 15363 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.04.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/389 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdari Şartname’nin 47’nci maddesinde yer alan düzenlemeye göre iş ortaklığının her iki ortağına ait serbest muhasebeci mali müşavir raporlarının ihale dosyası içerisinde idareye sunulduğu, iş ortaklığının sahip olduğu araçların ihalede talep edilen %15 sınırını aşacak sayıda olduğu, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde söz konusu mali müşavir raporlarının teklif kapsamında idareye sunulduğu, idare tarafından sunulan raporlar yok sayılarak işlem tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğu, aynı idare tarafından 2019/129211 ihale kayıt numaralı pazarlık ihalesinde özmal araç düzenlemesi karşısında aynı mali müşavir raporlarının kabul edildiği,
İdarenin hukuka aykırı olarak tekliflerini değerlendirme dışı bırakması neticesinde ihalede tek geçerli teklif kaldığı, idare tarafından kamu yararı ve hizmet gerekliliğinden dolayı ihalenin iptaline karar verildiği, tekliflerinin geçerli teklif konumda bulunduğu ve ihalede iki geçerli teklif bulunduğu, ihalenin iptali kararının da hukuka aykırı olacağı, Yeni Metkan -Demirhan turizm İş Ortaklığı ile tekliflerinin geçerli teklif konumunda olduğu, rekabet şartlarının oluştuğu ve katılımın sağlandığı, iptal gerekçelerinin yerinde olmadığı, hizmet gerekliliği gerekçesiyle iptal kararının yerinde olmadığı iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.
…
(4) İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Konsorsiyumda, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler, her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak, ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2019-2020 Yılı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Personel Servisi Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü: 1 Kalem (95 Araç 438 gün) 2019-2020 Yılı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Personel Servisi Hizmet Alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Refik Saydam Yerleşkesi, Çubuk Aşı Deposu, Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Deney Hayvanları Yetiştirme Laboratuvarı, Kahramankazan Ek Bina” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. İstekliler teklileri ile birlikte teklif ettikleri araçların %15 inin öz malı olduğuna dair belgeleri idareye sunacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Araçlarda Aranan Teknik ve Diğer Özellikler” başlıklı 5’inci maddesinde “5.7. Araçlarda Otobüsler için 2013 model ve üstü en az 29 yolcu taşıma kapasiteli ve küçük otobüslerde 2013 model ve üstü en az 19 yolcu taşıma kapasiteli ve yan yana en fazla ikili koltuklar şeklinde ve en az 110 kw ve üzeri motorlu (C) servis plakalı araçlar olacaktır. Yükleniciden istenilen toplam 95 aracın %15 i en az 14 (Ondört) adedi kendi adına kayıtlı (Öz malı) olacaktır. Öz malı olan bu 14 (Ondört) araç söz konusu iste çalıştırılacaktır. İstekliler, Öz mal olarak istenilen araçların kendi malı olduğunu gösteren belgeleri ihale komisyonuna ihale dosyası ile birlikte teklif ekinde teslim edecektir. İş ortaklığı halinde aranılan şartları, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için isteklilerin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine yer verileceği, isteklilerin de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edecekleri, tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, Çağdaş Güven Yer Hiz. Tur. Sey. Nak. Taş. İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti.nin öz malı olan araçların sayısının %15’in (en az 14) altında olduğu, Ac Turizm Taşı. İnş. ve San. Tic. Ltd. Şti. ile Güldenler Turizm Taşımacılık Nak. Dağ. Tic. Ltd. Şti. - Öz Üstün Tur. Taş. Oto. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. - Olguntur Taşıma. Oto. İnş. Tur. Pet. Tar. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, başvuru sahibi Etimesgut Sey. İnş. Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. - Özçelikbir Tur. Taş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının öz malı araç belgesi sunmadığı, Özyaren Turizm Taş. Pet. Ür. İn. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Yeni Nesil Taşımacılık Turizm Oto. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Ülger Taş. Tur. Em. İnş. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının öz malı araçların bir kısmının Teknik Şartname’de belirtilen özellikleri karşılamadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, tek geçerli teklif sahibi olarak Yeni Metkan Tur. Taş. Oto. İnş. Taah. Emlak Gıda Tem. Hiz. Kuyum. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Demirhan Tur. San. ve Taş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının kalması üzerine ihalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği açılarından ihalenin iptal edildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi iş ortaklığının pilot ortağı Etimesgut Sey. İnş. Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. tarafından “Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Gıda Ltd. Şti.ye Ait Envanterinde Kayıtlı Araçların Demirbaş Listesi” başlıklı belge ile özel ortak Özçelikbir Tur. Taş. Tic. Ltd. Şti. tarafından “Özçelikbir Turizm Ltd. Şti. Araç Listesi” başlıklı belgenin teklif dosyası kapsamında kendi malını tevsik edici belgeler olarak sunulduğu görülmüştür. Söz konusu belgelerin SMMM tarafından imzalanıp, kaşelendiği görülmekle birlikte, bu belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde belirtilen serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu şeklinde düzenlenmediği ve araçların ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair herhangi bir bilginin yer almadığı görülmüş olup, bu bakımdan anılan belgelerin kendi malını tevsik edici belgeler olarak değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.
Kaldı ki iş ortaklığının pilot ortağı Etimesgut Sey. İnş. Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan “Etimesgut Seyahat İnş. Tur. Gıda Ltd. Şti.ye Ait Envanterinde Kayıtlı Araçların Demirbaş Listesi” başlıklı belgenin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde belirtilen serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu olduğu değerlendirmesi yapılsa dahi, söz konusu belge üzerinde yapılan incelemede Teknik Şartname’nin “Araçlarda Aranan Teknik ve Diğer Özellikler” başlıklı 5’inci maddesinde yer verilen araçların “…en az 110 kw ve üzeri motorlu” olması özelliğine yönelik herhangi bir bilgi içermediği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı, dolayısıyla idare tarafından başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri belirleyen 5’inci maddesinde, idarelerin anılan Kanun’a göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş olup, anılan Kanun’un 39’uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idare tarafından ihalenin iptali düzenlenmiştir. Bu çerçevede, idarelere ihalenin iptali konusunda takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız bir yetki niteliği taşımayıp, bu yetkinin anılan Kanun’un 5’inci maddesinde sayma suretiyle belirtilen temel ilkeler ile kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde hareket edilerek kullanılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, başvuru sahibinin teklifinin geçerli olduğu ve bu durumda ihalede iki geçerli teklif olacağı, bu nedenle ihalenin iptali kararının gerekçesiz kalacağı iddia edilmekle birlikte, yukarıda yer verilen inceleme ve değerlendirme neticesinde başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi uygun görülmüş olduğundan ihalede tek geçerli teklif kalması durumunun değişmediği, idare tarafından tek geçerli teklif sahibi kalması üzerine ihalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesine yönelik komisyon kararında da herhangi bir aykırılık bulunmadığı, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğuna ilişkin tespit ve değerlendirmelere katılmakla birlikte iptal gerekçesiyle sınırlı yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından 25.02.2019 tarihinde yapılan “2019-2020 Yılı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Personel Servisi Hizmet Alımı” işi olup, ihalede 27 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 6 isteklinin katıldığı, başvuru sahibi Etimesgut Seyahat İnşaat Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. - Özçelikbir Tur. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin öz malı araç belgesi sunulmadığı, AC Turizm Taşı. İnş ve San. Tic. Ltd. Şti. ile Güldenler Turizm Taşımacılık Nak. Dağ. Tic. Ltd .Şti.- Öz Üstün Tur.Taş. Oto. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti - Olguntur Taşıma. Oto. İnş. Tur. Pet. Tar. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması yapmadıkları, Özyaren Turizm Taş. Pet. Ür. İn. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Yeni Nesil Taşımacılık Turizm Oto. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Ülger Taş. Tur. Em. İnş. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin öz malı araçlardan bir kısmının Teknik Şartname’nin 5.7’nci maddesini karşılamadığı, Çağdaş Güven Yer Hiz. Tur. Sey. Nak. Taş. İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise öz malı olan araçlar, %15’in altında olduğu gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede tek geçerli teklif kaldığı, 08.03.2019 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalede tek geçerli teklif kalması üzerine ihalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği açılarından ihalenin iptal edildiği, başvuru sahibi Etimesgut Seyahat İnşaat Tur. Eml. Gıda ve Tic. Ltd. Şti. - Özçelikbir Tur. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 20.03.2019 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin şikâyete cevap vermediği bunun üzerine başvuru sahibinin 09.04.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Öte yandan anılan Kanun’un 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesinden idarelerin, ihaleye verilen tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması ya da Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye ihaleyi iptal etme yetkisi verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 5, 39 ve 40’ıncı maddelerinde yer alan hükümlerden, ihale komisyonlarının bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme yetkisine sahip oldukları, söz konusu işlem nedeniyle her hangi bir yükümlülük altına girmeyecekleri, anılan kararın ihale yetkilisi tarafından en geç beş iş günü içerisinde onaylanması gerektiği ifade edilmiş olup, idarenin ihaleyi iptal etme yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlandırıldığı, teklifin neden avantajlı teklif olmadığı ile kamu yararı ve hizmet gerekliliğine ilişkin değerlendirmelerin somutlaştırılması ve bilgi/belgelere dayandırılması gerektiği, soyut gerekçelerle ihalenin iptal edilemeyeceği, idarenin ihalenin iptalinde bir gerekçesinin olması, bu gerekçenin de somut ve hukuka uygun bir gerekçe olması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunun 08.03.2019 tarihli iptal gerekçesine bakıldığında, ihalenin “tek geçerli teklif sahibi kalması üzerine ihalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği gerekçesiyle” iptal edildiği anlaşılmıştır.
Başvuruya konu ihale 4734 sayılı Kanunda “bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür” şeklinde tanımlanan açık ihale usulü ile gerçekleştirilmiştir. İhalede 27 adet ihale dokümanının satın alındığı ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği dikkate alındığında ihaleye katılım aşamasında rekabetin sağlandığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki ihale sürecindeki değerlendirmeler sonucunda tek teklif kalması rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği gibi sadece geçerli teklif sayısına bakılarak ihalede rekabet koşullarının sağlanmadığı da ileri sürülemez. Ayrıca incelenen ihalenin yaklaşık maliyetinin 15.637.484,21 TL olduğu, bütün tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olduğu, ihalede tek geçerli teklif kalan isteklinin teklif bedelinin ise sınır değerin hemen üzerinde 12.524.610,00 TL olduğu, ayrıca ihalede geçerli tek teklifin neden avantajlı teklif olmadığına ve kamu yararı ve hizmet gerekliliğine ilişkin değerlendirmelerinin somutlaştırılmadığı ve bilgi/belgelere dayandırılmadığı dikkate alındığında, idare tarafından başvuru sahibi ve diğer isteklilerin teklif bedelleri arasında yapılan kıyaslama ile ihalede tek geçerli teklif kaldığından teklifin avantajlı teklif olmadığı ve kamu yararı ve hizmet gerekliliği gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verilmesi işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptali kararının iptal edilmesine karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddi” kararına katılmıyoruz. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy