(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 14)
Toplantı No: 2015/048
Gündem No: 41
Karar Tarihi: 12.08.2015
Karar No: 2015/UY.II-2225
Şikayetçi: Yazıcıoğlu Nak.İnş.A.Ş.
İhaleyi Yapan Daire: Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı: 13.07.2015/59255
Başvuruya Konu İhale: 2015/48706 İhale Kayıt Numaralı "(Kütahya-Gediz)Ayr Örencik -(Tavşanlı-Emet) Ayr İl Yolu Km:0+000-34+256 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üstyapı İşleri Yapımı İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ: Yazıcıoğlu Nak. İnş. A. Ş.,
VEKİLİ: Av. Erol YAZICI
Cinnah Cad. No: 35/17 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü,
152 Evler Mah. Ankara Yolu Cad. No: 286 16330 Yıldırım/BURSA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/48706İhale Kayıt Numaralı “(Kütahya-Gediz) Ayr Örencik - (Tavşanlı-Emet) Ayr İl Yolu Km: 0+000-34+256 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İşleri Yapımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.05.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Kütahya-Gediz) Ayr Örencik - (Tavşanlı-Emet) Ayr İl Yolu Km: 0+000-34+256 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İşleri Yapımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Yazıcıoğlu Nak. İnş. A. Ş.nin 03.07.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.07.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.07.2015 tarih ve 59255 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.07.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/1831 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, yaklaşık maliyet çalışmasının söz konusu ihaleden 7 gün önce aynı idare tarafından gerçekleştirilen 2015/47741 İKN’li işin baz alınması suretiyle yapıldığı, her ne kadar miktarlar itibariyle farklılıklar olsa da yapılacak işlerin niteliği ve dolayısıyla birim fiyatlarının aynı olduğu, ortak hareket edildiği iddia edilen istekli tarafından da bu şekilde bir çalışma yapılmış olma ihtimalinin olduğu, bu itibarla istekliler tarafından yaklaşık maliyete ve birim fiyat teklif cetvelindeki her bir iş kalemine aynı yüzde oranında tenzilat uygulanması durumunda birden fazla eşit teklif çıkmasının mümkün olduğu, bu ihtimale yönelik olarak Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 64’üncü maddesinde bir hükme yer verildiği, idarece burada yapılması gereken işlemin tekliflerinin geçerli olarak belirlenip, sınır değerin altında olması sebebiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği, kaldı ki iki firma arasında anlaşma olduğu varsayılsa dahi söz konusu firmalar tarafından farklı tekliflerin verilmesi gerektiği, idarece şikâyete verilen cevap dilekçesinde “…üçüncü şahısların bu iki firmayla ayrı ayrı anlaşma yaparak teklif oluşturdukları ihtimalini güçlendirmektedir.” hususlarına yer verildiği, söz konusu hususun hukuki dayanaktan yoksun olduğu, teklif bedellerinin yaklaşık maliyet ve sınır değerin altında bir teklif olduğu, bu itibarla anılan cevap dilekçesinde belirtilen Danıştay 13. Dairesinin E:2008/10796, K:2010/4769 sayılı kararının mevcut durumla bir benzerlik taşımadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru konusu ihalenin 28.05.2015 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihalede 39 doküman satın alındığı/indirildiği, toplam teklif sayısının 30, geçerli teklif sayısının 19 olduğu, 25.06.2015 tarihli ihale komisyonu kararından başvuru sahibi ile diğer bir istekli olan Doğusan İnşaat Ticaret Anonim Şirketi tarafından aynı teklif bedelinin verilmesi sonucu ortak hareket edildiği ve rekabeti engelleyici davranışta bulunulduğu gerekçesiyle anılan iki isteklinin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece yapılan değerlendirme neticesinde Sistem Elektromekanik Tesisler Sanayi ve Ticaret A.Ş - Gündüz İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ABM Yol İnşaat Turizm Petrol Nakliyat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi - Adnan Gökalp İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin eşit olması” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sadece fiyat esasına göre belirlendiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat olması durumunda; ekonomik açıdan en avantajlı teklif, isteklilerin tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belge tutarları dikkate alınmak suretiyle belirlenir. İş ortaklığında, pilot ortağın hisse oranına bakılmaksızın tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belge tutarı, konsorsiyumda ise koordinatör ortağın tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belge tutarı dikkate alınır.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlendiği ihalelerde, tekliflerin birbirine eşit olması durumunda fiyat teklifi düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenir. Fiyat tekliflerinin de eşit olması durumunda idari şartnamede yer alan fiyat dışı unsurların öncelik sıralaması esas alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında yer alan anılan iki istekliye ait teklif dosyaları incelendiğinde,
Başvuru sahibi tarafından sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde, Ankara Ticaret Odası tarafından düzenlenen 08.05.2015 tarihli oda kayıt sicil suretinde ticaret sicil numarasının 297538 ve adres bilgisinin “Öveçler mahallesi 1065. Cadde No: 32/8 Çankaya/ANKARA” olarak belirtildiği, aynı adresin tebligat adresi olarak birim fiyat teklif mektubunda da yer aldığı, ayrıca 24.05.2011 tarihli ve 7821 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin 4’üncü sayfasında “ticaret merkezi” adresinin aynı adres olarak belirtildiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetveli üzerindeki firma kaşesinde de aynı adresin yer aldığı,
Birim fiyat teklif mektubunda telefon numarasının 0 (312) 472 93 53 olarak, faks numarasının ise 0 (312) 472 93 57 olarak belirtildiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetveli üzerindeki firma kaşesinde de aynı telefon ve faks numaralarının yer aldığı,
Anılan isteklinin anonim şirket olduğu, teklif dosyasında mevcut bulunan imza sirkülerine göre şirketin yönetim kurulu başkanı olan Şükrü Yazıcıoğlu ile yönetim kurulu başkan yardımcısı olan Maşallah Yazıcıoğlu’nun münferiden temsile yetkili kişiler olarak belirlendiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki olan birim fiyat teklif cetvelinin ise vekil Ercan Yazıcı tarafından imzalandığı,
Diğer istekli olan Doğusan İnşaat Ticaret Anonim Şirketi tarafından sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde, İstanbul Ticaret Odası tarafından düzenlenen 26.05.2015 tarihli faaliyet belgesinde ticaret sicil numarasının 284599 ve adres bilgisinin “Altıntepe, Bağdat Cad. No: 50/6 Küçükyalı/Maltepe” olarak belirtildiği, aynı adresin tebligat adresi olarak birim fiyat teklif mektubunda da yer aldığı, ayrıca 11.12.2014 tarihli ve 8713 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin 424’üncü sayfasında “ticaret merkezi” adresinin aynı adres olarak belirtildiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetveli üzerindeki firma kaşesinde de aynı adresin yer aldığı,
Birim fiyat teklif mektubunda telefon numarasının 0 (216) 388 09 92 olarak, faks numarasının ise 0 (216) 417 15 90 olarak belirtildiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetveli üzerindeki firma kaşesinde de aynı telefon ve faks numaralarının yer aldığı,
Anılan isteklinin anonim şirket olduğu, teklif dosyasında mevcut bulunan imza sirkülerine göre şirketin yönetim kurulu başkanı olan Beşir Göngör ile yönetim kurulu üyesi olan Alişer Göngör’ün münferiden temsile yetkili kişiler olarak belirlendiği, birim fiyat teklif mektubu ve eki birim fiyat teklif cetvelinin de Alişer Göngör tarafından imzalandığı,
Bununla birlikte, söz konusu isteklilere ait birim fiyat teklif cetvelleri incelendiğinde, şikâyete konu işe ait birim fiyat teklif cetvelinin 23 iş kaleminden oluştuğu, anılan isteklilerce her bir iş kalemine ait teklif edilen birim fiyatların aynı olduğu, toplam tutar olarak da 22.758.415,00 TL teklif verildiği görülmüştür.
Diğer taraftan, 25.06.2015 tarihli ihale komisyonu kararında “…ihaleye teklif veren iki adet istekliden teklif sırasının 22. sırasında Doğusan İnş. Tic. A.Ş. ile teklif sırasının 28. sırasında Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş. firmalarının ihalede aynı teklif olan 22.758.415,00 TL fiyat verdikleri tespit edilmiştir. İhale komisyonunca yapılan incelemede; her iki isteklinin de birim fiyat teklif mektuplarının eki olan birim fiyat teklif cetvellerindeki 23 adet iş kalemine ait miktarların ve birim fiyatların aynı olduğu tespit edilmiştir. Her iki isteklinin de birim fiyat teklif cetvelinde 23 adet poza ait birim fiyatların kuruş bazında dahi aynı olması ve genel toplamda aynı teklifin verilmesi, ortak bir elden oluşturulduğu ve ihale öncesi ortak hareket edilerek ihalede rekabeti engelleyici davranışlarda bulundukları anlaşılmıştır.
…
Doğusan İnş. Tic. A.Ş. ve Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş. firmalarının tekliflerinin ve birim fiyat teklif cetvelindeki 23 adet iş kaleminin kuruş bazında dahi birim fiyatlarının aynı olup teklif vermelerinin Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen davranışlarda bulunulduğunun tespit edilmesi, söz konusu fiili işleyen ilgililer hakkında, fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği görülmektedir.” hususlarına yer verildiği, 
Anılan komisyon kararı üzerine başvuru sahibi tarafından 03.07.2015 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin şikâyete cevap yazısında “…bu iki firma arasında organik bir bağın olmadığı aşikârdır. Ancak, tüm pozların kuruş bazında ve genel toplamda aynı olması, bu iki firmanın aralarında organik bir bağ olmadığını iddia etseler de üçüncü şahısların bu iki firmayla ayrı ayrı anlaşma yaparak teklif oluşturdukları ihtimalini güçlendirmektedir…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Verilen bilgiler ışığında, idare tarafından yapılan değerlendirme neticesinde, söz konusu istekliler arasında organik bir bağ olmadığının kabulü ile birlikte üçüncü şahıslar tarafından bu isteklilerle ayrı ayrı anlaşma yapıldığı ihtimalinin var olduğu iddiasına yer verildiği, buradan hareketle anılan iki isteklinin ortak hareket ettikleri sonucuna varıldığı, her iki istekli tarafından da her bir kalem için teklif edilen birim fiyatlar ile toplam teklif bedelinin aynı tutarda olmasının bahsi geçen durumun gerekçesi olarak belirtildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, teklif dosyası kapsamında başvuru sahibi ile diğer isteklinin ortak hareket ettiklerini gösterir bir tespitin yapılamadığı, dolayısıyla sadece teklif edilen birim fiyatların ve toplam teklif bedelinin aynı tutarda olmasının söz konusu durumu kanıtlayan bir husus olmadığı, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 64’üncü maddesinde tekliflerin eşit çıkması durumuna ilişkin hükme yer verildiği, buradan hareketle bahsi geçen tekliflerin eşit çıkması durumunun mevzuat hükmünce ihtimal dâhilinde olduğu,
Ayrıca, söz konusu teklif bedelinin yaklaşık maliyet ve sınır değerin altında olduğu, iki istekli tarafından da aynı teklif fiyatı verilmesinin mevcut durumda anılan isteklilere herhangi bir avantaj sağlamasının mümkün olmadığının anlaşıldığı, bu itibarla sadece teklif edilen birim fiyatların ve toplam teklif bedelinin aynı olmasının bu isteklilerin ortak hareket ettikleri ve rekabeti engellediklerine ilişkin bir karine oluşturmayacağı, dolayısıyla idarece sadece bu gerekçe ile söz konusu isteklilerin değerlendirme dışı bırakılarak haklarında yasaklama kararı verilmesine yönelik işlem tesis edilmesinin hukukun genel ilkelerine uygun olmayacağı belirlenmiştir.
Belirtilen gerekçeler doğrultusunda başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda, başvuru sahibi ile ortak hareket edildiği gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan Doğusan İnşaat Ticaret Anonim Şirketinin sadece anılan gerekçe ile değerlendirme dışı bırakıldığının görüldüğü, bu itibarla açıklanan nedenler doğrultusunda söz konusu isteklinin de idarece değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı belirlenmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Yazıcıoğlu Nak. İnş. A. Ş. ile Doğusan İnşaat Ticaret A. Ş.nin tekliflerinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy