(4734 S. K. m. 5, 37, 38, 54, 56) 
Toplantı No: 2012/016 
Gündem No: 31
Karar Tarihi: 05.03.2012
Karar No: 2012/UH.I-1181   
Şikayetçi: 3K İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Olimpiyat İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. (14.02.2012 tarih ve 2012/M.K.-34 sayılı karar), Levent Mah. Lale Sok. No:19/B K: 1-2 İSTANBUL
İhaleyi yapan idare: Sultangazi Belediyesi Park Ve Bahçeler Müdürlüğü, Cumhuriyet Mahallesi Hilal Caddesi No:23 İSTANBUL
Başvuru tarih ve sayısı: 15.09.2011 / 41361 
Başvuruya konu ihale: 2011/94602 İhale Kayıt Numaralı "Sultangazi İlçesi Dahilindeki Park, Yeşil Alanlar, Ağaçlandırma Alanları, Mesire Alanı, Kent Ormanı Ve Diğer Yeşil Alanların Bakımı (1064 Gün) Hizmet İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 27.02.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.(3084-01).(0227)./2012-20E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Sultangazi Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından 26.07.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Sultangazi İlçesi Dahilindeki Park, Yeşil Alanlar, Ağaçlandırma Alanları,  Mesire Alanı, Kent Ormanı ve Diğer Yeşil Alanların Bakımı (1064 Gün) Hizmet İşi” ihalesine ilişkin olarak 3K İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Olimpiyat İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ortak girişiminin 26.08.2011 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.09.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 15.09.2011 tarih ve 41361 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.09.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar: Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihaleye 4 isteklinin katıldığı, yapılan değerlendirme sonucunda 3 isteklinin teklifinin geçerli bulunduğu, kendilerinin de aralarında bulunduğu 2 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, iki açıklamanın da uygun görülmediği, geriye tek teklif kaldığı ve rekabetin oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği,  ihalenin iptal kararının mevzuata uygun olmadığı, ayrıca kendi tekliflerinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük bulunması işleminin de uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
14.02.2012 tarih ve 2012/012 sayılı Kurul toplantısında, 42 gündem numarasıyla görüşülen gündemde, 2012/MK-34 sayılı Karar ile 10.10.2011 tarih ve 2011/UH.I-3397 sayılı Kurul kararının iptaline ve söz konusu kararla süre yönünden reddedilen 3K İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Olimpiyat İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin başvurusunun esasının incelenmesine geçilmesine karar verilmiş olup, başvuru sahibinin iddialarının esastan incelenmesi sonucunda yapılan hukuki açıklama aşağıda yer almaktadır.
16.08.2011 tarihli ihale komisyon kararının incelenmesi neticesinde, şikâyete konu ihaleye 4 isteklinin katıldığı, isteklilerden Kar-Tem Temz. İnş. Taah. Nak. Pey. Pet. Danş. Hizm. San. Ltd. Şti.’nin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata tespit edildiğinden teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi ve Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ortak girişimi tarafından teklif edilen bedellerin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük bulunduğu, söz konusu isteklilerden teklif bileşenlerine ilişkin olarak açıklama istenildiği, sunulan açıklamaların idare tarafından uygun görülmeyerek iki teklifinde reddedildiği ve geriye değerlendirmeye alınabilecek tek teklifin kaldığı, ihale komisyonu tarafından söz konusu teklif sahibi olan Yaprak Peyzaj İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir. Ancak ihale yetkilisi anılan kararı uygun görmemiş, 17.08.2011 tarihinde 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan rekabet ortamının tek geçerli teklif ile sağlanamayacağı gerekçesiyle ihaleyi iptal kararı almıştır.
Söz konusu iptal kararının 23.08.2011 tarihinde başvuru sahibine iletildiği, başvuru sahibince 26.08.2011 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 05.09.2011 tarihli kararı ile şikâyeti uygun bulmadığı, anılan kararın 08.09.2011 tarihinde postaya verildiği ve 13.09.2011 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği tespit edilmiş olup başvuru sahibinin 15.09.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte, ihale işlem dosyasının incelenmesinden, şikâyete konu ihaleye ilişkin olarak Dicle Temz. Eğt. Tur. Yem. Piş. ve Dağ. Eml. İlaç. İnş. ve İnş. Malz. Tic. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 20.07.2011 tarihinde idareye, 01.08.2011 tarihinde ise Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır. 
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 2 nci maddesinin  üçüncü fıkrasında; “(3) İhalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle veya ihalede geçerli teklif olmakla birlikte bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve/veya kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin idare tarafından iptal edildiği durumlarda, aday veya istekliler tarafından başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına veya ihalenin iptali ile birlikte başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına karşı yapılan başvurular, ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılan başvuru olarak değerlendirilmez. Bu başvurular ihalenin iptaline yönelik bir başvuru olarak değerlendirilmediğinden, başvuruların öncelikle idareye yapılması, idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya on günlük süre içerisinde idare tarafından bir karar alınmaması hallerinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Ancak ihalenin iptali işleminden önce bir şikayet başvurusunun olduğu hallerde, başvuru veya teklifi değerlendirme dışı bırakılan aday veya isteklinin, teklifinin geçerli olduğuna ve bu nedenle ihalenin iptal edilmemesi gerektiğine yönelik olarak 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrasında öngörülen beş günlük süre içerisinde doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunması da mümkündür.” Açıklaması,
14 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; “2 nci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları kapsamında ihalenin iptali işlemi ile birlikte başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılması işlemine karşı yapılan başvurular, idarenin iptal gerekçesi ve bu gerekçeye dayanak teşkil eden ve başvuruya konu edilen değerlendirme işlemi yönünden incelenir.” açıklaması yer almaktadır. Başvuruya ilişkin inceleme yapılırken anılan Tebliğ maddeleri uyarınca, başvuru dilekçesinde ihalenin iptali işleminin de mevzuata uygun olmadığı iddia edildiğinden, idarenin iptal gerekçesi ve başvuru sahibinin değerlendirme dışı bırakılması işlemlerine ilişkin incelemenin yapılması gerekmektedir.
İhalenin iptal gerekçesinin tek geçerli teklif kaldığından rekabet ortamının sağlanamaması olduğu, iptal kararından önce idareye şikayet başvurusunun bulunduğu ve başvuru dilekçesinde ihalenin iptali kararının da mevzuata uygun olmadığı yönünde iddiaların bulunduğu hususları göz önüne alındığında başvuru sahibinin iddiası dışında ve 16.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile teklifi değerlendirme dışı bırakılan ve reddedilen isteklilerin tekliflerinin ve açıklamalarının da incelenmesi gerekmektedir.
İhaleye teklif vermiş olan isteklilerden Kar-Tem Temz. İnş. Taah. Nak. Pey. Pet. Danş. Hizm. San. Ltd. Şti. tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinin incelenmesi sonucunda, işçilik kalemlerinde yer alan 7 nolu “sürveyan çalıştırılması” iş kalemine ilişkin olarak 100,00 TL birim fiyat teklif edildiği, işçi sayısının 2, toplam gün sayısın 1064 olduğu, söz konusu kaleme ilişkin olarak toplam teklif fiyatının 2*1064*100,00 TL=212.800,00 TL olması gerekirken, istekli tarafından 106.400,00 TL yazıldığı, Kanunun 37 nci maddesi gereğince teklif fiyatlarında aritmetik hata bulunan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği göz önüne alındığında söz konusu isteklinin teklifinin idare tarafından değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
İdare tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin 40.758.115,80 TL, başvuru sahibinin teklifinin 24.992.802,70 TL, Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin teklifinin 26.988.839,06 TL ve Yaprak Peyzaj İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin 34.061.506,55 TL olduğu tespit edilmiş olup, idarenin kendi hesapladığı yaklaşık maliyet ve Yaprak Peyzaj İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.’nin teklif bedeline göre düşük bulduğu başvuru sahibi ve Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminden teklif bileşenlerine ilişkin açıklama istediği anlaşılmıştır.
İdare 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin kendisine vermiş olduğu takdir yetkisi dahilinde aşırı düşük teklifleri, yaklaşık maliyet ve diğer geçerli teklifleri göz önünde bulundurarak tespit etmiş olup, anılan işlemde mevzuata herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Ayrıca, başvuru sahibine aşırı düşük sorgu yazısının 02.08.2011 tarihinde tebliğ edildiği ve başvuru sahibine 10 günlük süre içerisinde idareye aşırı düşük teklif olarak belirlenmelerinin uygun olmadığına ilişkin olarak herhangi bir başvuruda bulunmadığı da tespit edilmiştir. Ancak, anılan Tebliğ maddeleri gereğince idarenin iptal gerekçelerinin incelenmesi gerektiğinden anılan konuya ilişkin hukuki yorum yukarıda yapılmıştır.
Ayrıca başvuru sahibince dilekçede, idarenin personele ilişkin olarak açıklama istemesi gerektiği anılan kalemlerin önemli bileşen olduğu, idarenin aşırı düşük belirlediği kalemlerin gereksiz olduğu belirtilmiştir. Ancak idarece hazırlanan ve isteklilerce doldurulan birim fiyat teklif cetvellerinde personel giderleri ve diğer iş kalemleri ayrılmış olup idarece personel giderlerine ilişkin bedellerin görüldüğü ve işçiler için belirlenmiş asgari ücretlerin teklif edilip edilmediğinin anlaşılabildiği sonucuna ulaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerine bulunmamıştır.
İdare 28.07.2011 tarihli yazıları ile başvuru sahibi ve Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimine tekliflerinin aşırı düşük bulunduğunu, yazı ekinde yer alan iş kalemlerine ilişkin açıklamalarının mevzuata uygun bir biçimde hazırlanarak tebliğ tarihini izleyen 5 gün içinde sunulması gerektiğini ifade etmişlerdir.
Başvuru sahibi tarafından sunulan açıklama incelendiğinde, açıklamada yer alan malzeme bedellerinin piyasada faaliyet gösteren şirketlerden alınan proforma faturalara dayandırıldığı, ancak proforma faturaların SMMM veya YMM tarafından onaylanmadığı, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.4 üncü maddesinde belirtilen  “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” Veya “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadelerinin yer almadığı tespit edilmiş olup idare tarafından açıklamanın uygun görülmemesi işleminin yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ortak girişiminin açıklaması incelendiğinde; yazı ekinde istenilen tüm kalemlere ilişkin analizlerin sunulduğu, analizlerdeki fiyatları destekleyen proforma faturaların sunulduğu, anılan faturaların SMMM tarafından onaylandığı, tüm proforma faturaların alt kısmına Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.4 üncü maddesinde yer alan “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadesinin eklendiğitespit edilmiştir.
İdarenin başvuru sahibinin açıklamasını “çeşitli kuturlarda serbest boylu ahşap kütüklerin hazırlanması ve yerine döşenmesi” kalemine ilişkin proforma faturanın SMMM veya YMM tarafından değil serbest muhasebeci tarafından imzalandığı gerekçesiyle uygun görmediği tespit edilmiştir.
Söz konusu isteklinin açıklaması incelendiğinde, “çeşitli kuturlarda serbest boylu ahşap kütüklerin hazırlanması ve yerine döşenmesi” işine ilişkin olarak iki adet proforma fatura sunulduğu, bir tanesinin SMMM Halil Haluk Serdaroğlu tarafından kaşelenip imzalandığı, diğer proforma faturanın serbest muhasebeci Serap Selda Kurt tarafından imzalandığı, iki proforma faturada da yer alan bedellerin aynı olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde idarenin SMMM onaylı proforma faturayı da kabul edebileceği sonucuna varılmış ve açıklamayı uygun bulmama gerekçesi yerinde görülmemiştir.
Ayrıca söz konusu isteklinin 34 nolu iş kalemi olan çift kabin pick up günlük analizine bakıldığında, proforma faturada yer alan günlük 90,00 TL giderin analizde kullanıldığı, giderin %10 kârın eklenerek toplam 99,00 TL bulunması gerekirken, toplam 11,00 TL hesaplandığı görülmüştür. Ancak birim fiyat teklif cetvelinde anılan iş kalemine ilişkin olarak isteklinin 100,00 TL teklif ettiği ve anılan proforma faturada yer alan bedelin birim fiyat teklif cetvelindeki bedelin altında olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde analizde yapılan hatanın da esasa etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Ancak, idari şartnamenin 7.5.2 nci maddesinde ihalede kullanılacak araçlardan hangilerinin isteklinin kendi malı olması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılmış olup, anılan araçlardan 1 adet su tankeri, bir adet kamyon (7 ton), 1 adet kamyon 25 ton, 1 adet kazıyıcı yükleyici ve 1 adet sepetli aracın isteklinin kendi malı olması gerektiği ifade edilmiştir.
İdarenin açıklama istediği analizlerin içerisinde yukarıda sayılan araçlara ilişkin de gider kalemlerinin bulunduğu, isteklilerin bu araçların maliyetlerine ilişkin açıklamalarını da kendi malları niteliğinde yapmaları gerektiği anlaşılmış olup, Tebliğin 79.4.2.12 nci maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde Ek:O-7 ye göre belgelendirme yapabilecekleri gibi, araçların kendi malı olduğuna ilişkin onaylı demirbaş defterinin ve araçların giderlerine ilişkin hesaplamalarının sunulması yöntemiyle açıklama yapabilecekleri tespit edilmiştir.
Söz konusu isteklinin açıklamasında yer alan “tanker çalıştırılması”, “Kamyon(7 ton) çalıştırılması”, “kamyon (25 ton) çalıştırılması”, “kazıcı yükleyici çalıştırılması”, “sepetli araç çalıştırılması” işlerine ilişkin analizlerde kullanılacak araçların “kendi malı” olduğunun belirtildiği, açıklama ekinde makine ve şoför giderleri dahil proforma fatura sunulduğu tespit edilmiş olup, açıklamaya onaysız demirbaş muavin defter özetinin de eklendiği görülmüştür.
Öncelikle, analizlerde belirtilen ve kendi malı olarak ifade edilen araçların maliyetlerini başka firmalardan alınmış proforma faturalarla açıklanması durumu kendi içerisinde çelişkili olup, anılan maliyetlerin yukarıda belirtilen yollardan biri kullanılarak açıklanmaması hususu da göz önünde bulundurulduğunda söz konusu isteklinin açıklamasının uygun görülmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır. İdarenin açıklamayı uygun görmeme gerekçesi yerinde olmamakla beraber, açıklamanın yukarıda anılan gerekçelerle uygun görülmemesi gerekeceğinden, idarenin hatalı gerekçesi esasa etkili bulunmamıştır.
Sonuç olarak idare tarafından Kar-Tem Temz. İnş. Taah. Nak. Pey. Pet. Danış. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında, başvuru sahibi ve Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin açıklamalarının uygun görülmemesi işleminde esasa etkili herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
İhale yetkilisinin 17.08.2011 tarihli iptal gerekçesine bakıldığında, tek uygun teklif kaldığından rekabet ortamının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, ihale yetkilisinin Kanunun 40 ıncı maddesi gereğince böyle bir hakka sahip olduğu, ihalede tek geçerli teklif kalması durumunun ihale yetkilisince rekabetin oluşmadığı şeklinde yorumlanması işleminde mevzuata aykırılık tespit edilmemiştir. Bu nedenle başvuru sahibinin iptal gerekçesine ilişkin başvurusu uygun bulunmamıştır.
Bununla birlikte, idare şikâyet başvurusuna cevabında Kanunun 37 ve 38 inci maddelerine göre yapılan değerlendirme sonucunda geriye kalan tek uygun teklif bedelinin yaklaşık maliyetin %84’ü oranında olduğu, daha önceki yıllarda yapılan ihalelerde indirim oranlarının %16’dan fazla olduğu ve anılan teklifin bu nedenle de ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmediği ifade edilmiştir.
Öncelikle idareler işin yapılabilirliğini ve ödenekleri dahilinde şartname düzenlemelerinin tümünün sorunsuz şekilde yerine getirilmesini göz önünde bulundurarak Yönetmeliğin 9 uncu maddesine uygun olarak yaklaşık maliyeti hesaplamaları gerekmektedir. Hesaplanan yaklaşık maliyet idarece işin bedeli olup, bu bedelin altında verilen tekliflerinde idarece uygun sayılması gerekmektedir. Aksi takdirde idare kendi hesapladığı yaklaşık maliyetin gerçekçi olmadığı ve fiyatın şişirildiğini kabul etmiş sayılacaktır. Bu nedenle, idarenin yaklaşık maliyete oranla az indirim yapıldığı gerekçesini de iptal gerekçelerine eklemesi mevzuata uygun bulunmamıştır. Söz konusu durumun ihaleyi yapan idareye bildirilmesinin de uygun olacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Karşı Oy: 
KARŞI OY
Başvuru sahibinin, ihalenin idarece iptal edilmesi işlemine yönelik Kurul çoğunluğunca alınan Karar ile; “….. İhale yetkilisinin 17.08.2011 tarihli iptal gerekçesine bakıldığında, tek uygun teklif kaldığından rekabet ortamının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, ihale yetkilisinin Kanunun 40 ıncı maddesi gereğince böyle bir hakka sahip olduğu, ihalede tek geçerli teklif kalması durumunun ihale yetkilisince rekabetin oluşmadığı şeklinde yorumlanması işleminde mevzuata aykırılık tespit edilmemiştir.” gerekçesine dayanılarak, başvuru sahibinin iptal gerekçesine ilişkin “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Sultangazi Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından, “Sultangazi İlçesi Dahilindeki Park, Yeşil Alanlar, Ağaçlandırma Alanları, Mesire Alanı, Kent Ormanı ve Diğer Yeşil Alanların Bakımı (1064 Gün) Hizmet Alımı” işine ilişkin yaklaşık maliyetin (m1) (m1) Bayındırlık birim fiyatları ve piyasa rayiçleri esas alınarak; peyzaj 26.228.036,48 TL, inşaat 8.449.322,29 TL, elektrik 3.107.496,50 TL, makine 1.786.130,94 TL ve genel gider 1.187.129,59 TL bileşenleri üzerinden olmak üzere toplam 40.758.115,80 TL olarak hesaplandığı, söz konusu ihaleye 4 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden, 24.992.802,70 TL teklif bedelli 3K İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Olimpiyat İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ortak girişimi ile 26.988.839,06 TL teklif bedelli Norm İnş. Elek. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Sarılar İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Vizyon Pez. Sera. Nak. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ortak girişiminin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı gerekçesi ile, 36.061.506,65 TL teklif bedelli Kar-Tem Temz. İnş. Taah. Nak. Pey. Pet. Danış. Hizm. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılmaları sonucunda, ihalede tek geçerli teklif olarak 34.061.506,65 TL teklif bedelli Yaprak Peyzaj İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin kalması üzerine ihale komisyonun 16.08.2011 tarihli kararı ile Yaprak Peyzaj İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmesine rağmen, ihale yetkilisi tarafından bu kararın uygun görülmeyerek ihaleyi 17.08.2011 tarihinde iptal ettiği anlaşılmıştır.
İhale yetkilisi tarafından “4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan rekabet ortamının tek geçerli teklif ile sağlanamayacağı” gerekçesiyle ihalenin iptal kararının alındığı anlaşılmıştır.
İhalenin iptaline dair kararın alınış şekli ve zamanı dikkate alındığında, iptal kararının 4734 sayılı Kanunun 40. maddesi hükmü doğrultusunda alındığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun 40. maddesinin altıncı fıkrasındaki; “İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder” hükmü uyarınca, idarenin ihalenin iptali konusunda takdir yetkisi bulunmaktadır.
4734 sayılı Kanunun temel ilkeleri belirleyen 5. maddesine göre, idarelerin bu kanuna göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla, idarelerin ihale sürecindeki bütün idari işlemleri anılan maddede belirtilen ilkelere uygun biçimde tesis edilmelidir. Nitekim anılan Kanun gerek ihale dokümanı hazırlanması gerekse teklif değerlendirmesi aşamasında temel ilkelerin sağlanması amacıyla idarelere belli bir takdir yetkisi tanımıştır.
İhalenin iptali durumunda, geçmişe yönelik olarak ihale işlemleri geçersiz sayılmış olmakta ve artık ortada bir ihaleden ve ihaleye ilişkin bir süreçten bahsetme olanağı kalmamaktadır. Bu durumda anılan işlemin ancak idari işlemin unsurları açısından hukuka aykırı olduğu iddiasıyla incelenmesi mümkün bulunmakta olup, bu tür uyuşmazlıklarda takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereği ölçüsü dikkate alınarak kullanılıp kullanılmadığının incelenmesi ve irdelenmesi gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede, 4 istekli tarafından teklif verildiği ve tek teklifin geçerli kabul edildiği ihaledeki, geçerli teklif bedelinin yaklaşık maliyetin % 83,57 sini oluşturduğu göz önüne alındığında; ihaleden önce mevzuata ve ihale şartnamesine uygun bir şekilde hesaplanmış olan ve piyasa fiyatlarını yansıtan yaklaşık maliyetin, 4734 sayılı Kanunun 5. maddesinde belirtilen kaynakların verimli kullanılması ilkesinin, bir ihalede sağlanıp sağlanmadığının tespitindeki en önemli veri olduğu, çünkü idarenin ihtiyacına karşılık harcama bütçesinde ayırması gereken mali kaynak tutarını (ödenek), yaklaşık maliyet tutarına göre belirlemekte olduğu, dolayısıyla, ihalede verilen geçerli teklifin yaklaşık maliyet tutarı ile mukayese edilerek kaynakların verimli kullanılması ilkesinin, ihalede tesis edilip edilmediğinin belirlenmesi ve idarece usulüne uygun bir şekilde hesaplanmış, yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklifin bulunması halinde bile, ihale işlemlerine devam edilerek ihalenin sonuçlandırılabileceği değerlendirilmektedir.
Ayrıca, ihaleye konu her işin niteliği itibariyle kendine has özellikleri bulunabileceğinden, sunulan teklif sayısına ve teklif edilen bedellerin yaklaşık maliyete oranına bakılarak ihalede yeterli "rekabet" ilkesinin sağlanıp sağlanmadığına karar verilmesi, çoğu zaman objektif bir değerlendirmeye konu edilebilecek bir husus değildir. Kaldı ki verilen tek geçerli teklif bedeli de yaklaşık maliyetin % 16,43 altındadır.
Bir ihalede, "rekabet" ilkesinin yeterli düzeyde sağlanıp sağlanmadığı hususu, sadece ihaleye sunulan “teklif sayısı” kriteri ile belirlenmemesi gerekmektedir.
"Rekabet" ilkesinin sağlanmasının nihai amacının, ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak olduğundan, istenilen amacın yeterli düzeyde gerçekleştiği durumlarda, sadece ihaleye sunulan teklif sayısı göz önünde bulundurularak yapılacak bir değerlendirme sağlıklı olmayacaktır.
Anılan ihalede, tek geçerli teklif bedelinin yaklaşık maliyetin altında olması durumunda, ihalenin sonuçlandırılabileceği hususu göz önüne alındığında, idarece tesis edilen iptal işleminin, 4734 sayılı Kanunun 5. maddesinde sayılan ilkelerden “kaynakların verimli kullanılması” ilkesine uygun olmadığı, ihalede tek geçerli teklifin yaklaşık maliyetin makul düzeyde altında olması ile ihalede gerekli rekabet ortamının sağlandığı, dolayısıyla anılan Kurul kararında yer alan iptal gerekçesindeki “rekabetin oluşmadığı” iddiasının objektif olarak ortaya konulmadığı sonucuna varılmıştır.
Anılan Kurul kararında, ihalenin iptal edilmesine ilişkin olarak, belirtilen Kanunun 5. maddesinde belirtilen ilkelerden, rekabet ilkesinin çiğnendiğine dair, kuvvetli bir tespit yapılamadığı, aksine yukarıda açıklanan gerekçelere göre, söz konusu ihalede ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin ön planda çalıştığı düşünülmektedir.
Açıklanan nedenlerle; inceleme konusu ihalede, ihalenin iptali kararının iptaline karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle, “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” ilişkin karara katılmıyoruz.
(m1) Bu bölümde idarece yaklaşık maliyet hesabında esas alınan hesaplama yöntemi/yöntemleri belirtilecektir (piyasa rayiçleri, bayındırlık birim fiyatları baz alınarak, vb.). Yaklaşık maliyet hesabında esas alınan yöntemin tespit edilememesi halinde bu durum belirtilecektir.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy