(4734 S. K. m. 5, 10, 54, 65) (5996 S. K. m. 30) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 6, 7, 8, 10, 11, 12, 18) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 20, 38, 56) (Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik m. 4, 6) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 35, 36) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 7, 12)
Toplantı No: 2022/011
Gündem No: 27
Karar Tarihi: 23.02.2022
Karar No: 2022/UH.I-285
BAŞVURU SAHİBİ:
.... Yemek Gıda A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sinop İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/616824 İhale Kayıt Numaralı “3 Kısım Malzemeli Yemek Pişirme Dağıtım ve Sonrası” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sinop İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 19.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “3 Kısım Malzemeli Yemek Pişirme Dağıtım ve Sonrası” ihalesine ilişkin olarak .... Yemek Gıda A.Ş.nin 31.12.2021 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 05.01.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.01.2022 tarih ve 2141 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.01.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/63 sayılı itirazen şikayet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle,
1) İdare tarafından verilen şikayete cevap yazısında iddia edilen hususlara ilişkin olarak hiçbir inceleme ve araştırma yapılmadan ve hiçbir gerekçe belirtilmeden reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, idarece alınan gerekçesiz karar nedeniyle somut delillere dayalı olarak şikayet başvurusu yapılamayacağı, bu durumun İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 7/2 maddesine ve Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden "saydamlık", "güvenirlilik", "ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması" ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, şikayet başvurusunda belirtilen "uygun bulunmamıştır" gerekçesine yönelik olarak somut bir değerlendirme yapılmaması nedeniyle somut delillere dayalı olarak itirazen şikayet başvurusu yapılamayacağı,
2) Hizmet alımı olan başvuru konusu ihalede Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yayımlanan "KİK018.0/H numaralı İhale Komisyonu Kararı standart Form" üzerinde ihale komisyonu kararı alınması gerekirken Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yayımlanan "Standart Form -KİK019/M İhale Komisyonu Kararı" üzerinden alınmasının mevzuata aykırı olduğu, diğer yandan ihale komisyonu kararında "Yaklaşık Maliyet" , "Sınır Değer " ve "Aşırı Düşük Teklif” satırlarının bulunmadığı, bu durumda ihale komisyonu kararının sağlıklı değerlendirilmesi ve somut iddialar ile delillerle şikayet başvurusunda bulunma imkanının ortadan kalktığı, şöyle ki; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne ilişkin olarak 19.06.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan "MADDE 8-Aynı Yönetmeliğin eki Ek-l'de yer alan KİK018.0/H numaralı İhale Komisyonu Kararı standart formunda yer alan "İhale usulü ibareli satırdan sonra gelmek üzere "Yaklaşık maliyet ve "Sınır değer ibareli satırlar, "Toplam teklif sayısı ibareli satırdan sonra gelmek üzere "Varsa aşırı düşük teklif sayısı ibareli satır eklenmiştir." şeklindeki düzenleme ile Yönetmelik’in eki Ek- l'de yer alan “KİK018.0/H numaralı İhale Komisyonu Kararı Standart Formu”nda yer alan ihale usulü ibareli satırdan sonra gelmek üzere "Yaklaşık maliyet ve "Sınır değer” ibareli, toplam teklif sayısı ibareli satırdan sonra gelmek üzere "Varsa aşırı düşük teklif sayısı" ibareli satırların eklendiği, ancak idare tarafından bildirilen ihale komisyon kararında “Yaklaşık Maliyet ve sınır değer” satırlarının bulunmaması nedeniyle ihalenin yaklaşık maliyeti ve sınır değerinin istekliler açısından hesaplanamayacağı, ayrıca “Toplam Teklif Sayısı” ibareli satırdan sonra gelmek üzere “Varsa Aşırı Düşük Teklif Sayısı” satırı açılarak gerekli bilgilendirmenin buradan yapılması gerekirken, bu düzenlemelerin hiç birinin yapılmamış olması nedeniyle “İhale Komisyon Kararı”nın mevzuata aykırı olduğu,
3) İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından sunulan İşletme Kayıt Belgeleri’nin İdari Şartname'nin 7.1.h maddesinde belirtilen kriterleri karşılamadığı, söz konusu madde içeriğine göre İşletme Kayıt Belgesi’nin faaliyet konusunun "gıda üretimi yapan işletmeler" şeklinde belirtilmesinin istendiği, ancak anılan istekliler tarafından sunulan belgelerde bu ifadenin yer almadığı, ayrıca İşletme Kayıt Belgeleri’nin Bakanlığın (<https://ggbs.tarim.gov.tr/>) adresinde yapılan sorgulamada pasif olduğunun anlaşılacağı, bu itibarla anılan belge için gerekli inceleme ve araştırma yapılması halinde adı geçen isteklinin ihale dışı bırakılması gerektiği, diğer yandan, daha önce yaşanan sel felaketi sonucu Ayancık Devlet Hastanesi’nin kullanılamaz hale geldiği ve halen gerekli tamirat ve tadilatının sonuçlandırılmadığı göz önünde bulundurulduğunda, bu hastanenin yemeklerinin Türkeli Devlet Hastanesi’nin mutfağında hazırlanarak taşıma suretiyle Ayancık Devlet Hastanesi’ne getirildiği ve dağıtıldığı dikkate alındığında İş Ortaklığı tarafından sunulan İşletme Kayıt Belgeleri’nden birisinin faaliyet konusunun taşımalı yemek hizmetine uygun iken diğerinin uygun olmaması nedeniyle anılan istekli tarafından sunulan İşletme Kayıt Belgeleri’nin ihale konusu işi kapsamadığı, bu nedenle de hizmetin taşımalı olarak yerine getirilmesinin mümkün olmadığı,
4) İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından beyan edilen/sunulan yılsonu bilanço veya eşdeğer belgeler ile toplam ciroyu gösteren gelir tablolarının İdari Şartname’nin 7.4'üncü maddesinde belirtilen kriterleri sağlamadığı, ayrıca yeterlik bilgileri tablosunda bilanço bilgilerinin yer aldığı kısımda, bilanço yılının boş bırakıldığı, bu nedenle de anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
5) İhalede geçerli teklif olan Eren Grup Kurumsal Hizmetler Tarım Ürünleri Sanayi ve Tic. A.Ş tarafından sunulan İşletme Kayıt Belgesine rastlanılmadığı veya sunulduysa da aktif olmadığı, öte yandan anılan istekli tarafından pay defterinin sunulmadığı, anılan isteklinin İşletme Kayıt Belgesi incelendiğinde taşımalı yemek vermek için uygun bir belge olmadığından teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Şikayet başvurusu üzerine inceleme” başlıklı 10’uncu maddesinin 4’üncü fıkrasında “İnceleme, ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. Bu inceleme sonucunda, ihale yetkilisi tarafından gerekçeli bir karar alınır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Alınacak kararlar” başlıklı 11’inci maddesinde “(1) Şikayet üzerine idare tarafından yapılan inceleme sonucunda gerekçeli olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,
b) Düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşmenin imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılığın tespit edilememesi hallerinde başvurunun reddine,
karar verilir.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “Kararlarda bulunacak hususlar” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınacak kararlarda aşağıdaki hususlar gösterilir:
a) İhalenin adı ve ihale kayıt numarası,
b) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi
c) Başvurunun idare kayıtlarına alındığı tarih ve sayı,
ç) Başvuru üzerine alınan diğer kararlar ve yapılan işlemlerin özeti,
d) İleri sürülen iddiaların, olayların ve hukuki dayanaklarının özeti,
e) İddiaların ve olayların değerlendirilmesi,
f) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçeleri ve karar sonucu,
g) Şikayetin kısmen veya tamamen haklı bulunması halinde, yapılması gereken düzeltici işlemler,
ğ) Karar tarihi ile kararı alanların adı ve soyadı ile imzası.
h) Kararın tebliğ ediliş şekline göre; iadeli taahhütlü mektupla gönderilme, imza karşılığı elden teslim edilme, faksla gönderilme veya elektronik postayla gönderilme tarihi,
ı) Karara karşı başvuru yapılabilecek itiraz mercii ve başvuru süresi.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayetin sonuçlandırılması” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları üzerine idare tarafından yapılacak inceleme ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. İhale komisyonu üyeleri de raportör olarak görevlendirilebilir. Yapılacak inceleme sonucunda, ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli olarak ikinci fıkrada belirtilen kararlardan biri alınır…” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından idareye 31.12.2021 tarihinde yapılan şikayet başvurusuna karşılık idarece 05.01.2022 tarihinde “Müdürlüğümüz ve bağlı sağlık tesislerinin ihtiyacı için alımına çıkılan 2021/616824 ihale kayıt numaralı 3 kısım malzemeli yemek pişirme dağıtım ve sonrası hizmet alımı ihalesine sunmuş olduğunuz itiraz dilekçeniz incelenmiş olup, uygun bulunmayarak reddedilmiştir.” şeklinde cevap yazısı gönderildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen hükümlerden, idareye yapılan şikayet başvurularına ilişkin olarak ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli bir karar alınması ve kararda iddiaların ve olayların değerlendirilmesi, kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçeleri, karar sonucu, karara karşı başvuru yapılabilecek itiraz mercii ve başvuru süresinin de belirtilmesi gerektiği anlaşılmakta olup, anılan Yönetmelik’te şikayet başvurularının idare tarafından incelenmesine dair düzenlemelere yer verilmiş ve “Kararlarda bulunacak hususlar” başlıklı 12’nci maddesinde şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınacak kararlarda bulunması zorunlu hususların neler olduğu hükme bağlanmıştır.
İdarece şikayet başvurusu üzerine verilen kararda söz konusu Yönetmelik ile belirlenen hususlara yer verildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin idarece şikayet başvurusunun reddi üzerine 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatında belirtilen şekil ve süre şartlarını sağlayarak Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu da dikkate alındığında herhangi bir hak kaybına uğramadığı ve idare cevabında mevzuata bir aykırılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” başlıklı 20’nci maddesinde “(1) İdare, ihalesi yapılacak her iş için bir ihale işlem dosyası düzenler. Bu dosyada ihale sürecinin bulunduğu aşamaya göre EKAP üzerinden hazırlanarak çıktısı alınanlar dahil aşağıdaki belgeler yer alır:
…
ğ) İhale komisyonu tutanak ve kararları,
…” düzenlemesi,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı maddesinde “1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.
(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.
(3) Başvuru veya teklif zarfları, alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu, Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.
…
(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
İdari Şartname’nin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde “30.1. Teklifler, bu Şartnamede belirtilen ihale saatine kadar İdareye (tekliflerin sunulacağı yere) verilecektir.
30.2. İhale komisyonunca, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır:
30.2.1. İhale komisyonunca bu Şartnamede belirtilen ihale saatinde ihaleye başlanır ve bu saate kadar kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur.
30.2.2. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp kaşelenmesi veya mühürlenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.
30.2.3. İhale konusu işin yaklaşık maliyeti açıklandıktan sonra zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir. Ancak fiyat veya fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar üzerinden elektronik eksiltme yapılan ihalelerde; istekliler, teklif fiyatları ve eksiltmeye konu fiyat dışı unsurların değerleri yaklaşık maliyet ile birlikte, eksiltme tamamlandıktan sonra açıklanır ve düzenlenen tutanaklardan, yalnızca Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağının istekli isimleri kapatılarak ihale komisyonu başkanı tarafından onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilir.
30.2.4. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu itibarla, başvuruya konu ihalede kullanılacak olan “ihale komisyonu kararı” tutanağının, İhale Uygulama Yönetmelik’leri ekinde yer alan standart formlar dikkate alınarak hazırlanmasında mevzuata aykırı bir hususun ortaya çıkmayacağı, yapılan incelemede Mal ve Hizmet ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmelik’leri ekinde yer alan “İhale Komisyonu Kararı” isimli ve KİK019.0/M, KİK018.0/H ve KİK018.0/Y No’lu standart formların içeriklerinin aynı olduğu görülmektedir. Diğer yandan Resmi Gazete’de 16.06.2018 tarihli değişiklik ile söz konusu forma “Yaklaşık maliyet, Sınır değer” şeklinde iki satır eklendiği ve bu düzenlemenin 19.07.2018 tarihinde yürürlüğe girdiği görülmektedir.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası içerisinde yer alan 22.12.2021 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde; anılan formda “Yaklaşık maliyet, Sınır değer” başlıklı iki satırın da yer almadığı anlaşılmakla birlikte, ihalenin birinci oturumunda yaklaşık maliyetin açıklandığının ifade edildiği ve bu durumun isteklilere bildirildiği, tekliflerin değerlendirilme aşaması olan ikinci oturumda ise kısmi teklife açık ihalenin başvuruya konu 3’üncü kısmında bir isteklinin teklifinin sınır değerin altında olduğu ve bu istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu, ancak söz konusu isteklinin süresinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmaması sebebiyle teklifinin reddedildiği, söz konusu kararın ise 22.12.2021 tarihinde ihaleye katılan isteklilere EKAP üzerinden bildirildiği görülmüştür.
Bu itibarla, başvuruya konu ihalenin birinci oturumunda yaklaşık maliyetin isteklilere aktarıldığı ve idarece gönderilen ihale işlem dosyası içeriğinde üç kısma ait sınır değerin hesaplandığına ilişkin bilgi/belgelerin yer aldığı tespit edilmiştir.
Yapılan incelemede, söz konusu formda yer alan eksikliklerin ihalenin sağlıklı sonuçlandırılmasına engel olmayacağı, zira söz konusu ihale komisyonu kararındaki eksikliklerden yaklaşık maliyet bilgisinin isteklilere ihale tarihinde açıklandığı ve aşırı düşük teklif sahibi istekli bilgisinin ise kesinleşen ihale kararı ile isteklilere bildirildiği, istekliler açısından komisyon kararındaki eksikliklerin herhangi bir hak ve menfaat kaybına sebebiyet vermeyeceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “ İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
…
b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
1) İsteklinin, mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgeler, …” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “… (4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü,
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun “İşletmelerin kayıt ve onayı” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1) Bu Kanun kapsamındaki gıda ve yem işletmelerinden onaya veya kayıt işlemine tabi olanlar ile onay ve kayıt işlemlerine ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir. Onaya tabi işletmeler için, faaliyete geçmeden önce Bakanlıktan onay alınması zorunludur. Kayıt işlemine tabi işletmeler, faaliyetleri ile ilgili işletme kayıtlarını Bakanlığa yaptırmak zorundadır.
…
(4) Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.” hükmü,
11.06.2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “… (2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
b) Kanun: 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununu,
c) İşletme kayıt belgesi ve numarası: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış kayıt kapsamındaki gıda işletmelerine yetkili merci tarafından verilen belgeyi ve bu belge üzerinde yer alan, Ek-6’da belirtildiği şekilde kodlanacak olan harf ve rakamlardan oluşan belge üzerindeki numarayı,
…
f) Gıda işletmesi: Kar amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından işletilen, gıdaların üretildiği/işlendiği/muhafaza edildiği/depolandığı/dağıtıldığı/nakledildiği/ satıldığı/servis edildiği herhangi bir aşaması ile ilgili herhangi bir faaliyeti yürüten işletmeyi,
g) Tesis: Bir gıda işletmesindeki herhangi bir birimi,
ğ) Yetkili Merci: Bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemlerin yürütülmesinde Bakanlık İl Müdürlüğünü, İl Müdürlüğünce yetki verilmesi halinde Bakanlık İlçe Müdürlüğünü, bu iş ve işlemlerin tetkik ve denetiminde Bakanlığı,
h)Gıda üretim yeri: Gıda maddelerinin ham maddeden başlayarak; depolama, tasnif, işleme, değerlendirme, dayanıklı hale getirme, ambalajlama işlerinden bir veya birkaçının yapıldığı ve gıda maddeleri satış yerlerine gönderilmek üzere depolandığı tesisler ile bu tesislerin tamamlayıcısı sayılacak yerlerin tamamını,
ı) Gıda satış yeri: Her türlü ham, yarı mamul ve mamul gıda maddelerinin toptan veya perakende dağıtım ve satışının yapıldığı ve bunların satış için depolandığı yerleri,
i) Toplu tüketim yeri: Gıda maddelerinin tekniğine uygun şekilde işlendiği, üretildiği ve aynı mekanda tüketime sunulduğu yerleri,
ifade eder. ” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Kayıt usul ve esasları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Depo, perakende, toplu tüketim işletmecileri Ek-2’deki; gıda üreten işletmeciler Ek-3’teki bilgi ve belgeler ile birlikte yetkili merciye başvururlar.
(2) Yetkili merci tarafından başvuru on beş iş günü içerisinde incelenir. Bilgilerin ve belgelerin eksiksiz hazırlanmış olması durumunda, gıda işletmelerine yetkili merci tarafından Ek-5’te yer alan işletme kayıt belgesi, Ek-14’te yer alan kayıt kapsamındaki gıda işletmelerinin faaliyet konuları belirtilerek düzenlenir. Gıda Hijyeni Yönetmeliği hükümlerine uygunluğu açısından ekmek, ekmek çeşitleri, diğer ekmek çeşitleri ve sade pide üreten işletmeler yerinde resmi kontrole tabi tutulur. Yerinde yapılan resmi kontrol sonucunda işletmenin uygun bulunması halinde Ek-5’te yer alan işletme kayıt belgesi, Ek-14’te yer alan kayıt kapsamındaki gıda işletmelerinin faaliyet konuları belirtilerek düzenlenir.
…
(7) Bakanlık kayıtlı gıda işletmeleri için liste oluşturur ve bu listeleri güncel tutar.” hükmü yer almaktadır.
24.11.2016 tarihli ve 29898 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklik ile anılan Yönetmelik’in Ek-14’ünde belirtilen “Kayıt Kapsamındaki Gıda İşletmelerinin Faaliyet Konuları” 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki 6 grupta toplanmıştır.
“1- Gıda üretimi yapan işletmeler.
2- Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler.
3- Toplu tüketim işletmeleri.
4- Yerel marjinal ve sınırlı faaliyetler kapsamındaki işletmeler.
5- İstisnai hükümlere göre faaliyet gösteren işletmeler.
6- Ekmek, ekmek çeşitleri, sade pide üreten işletmeler.”
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…h) İstekliler yetkili mercilerden alınmış ihale tarihi itibari ile geçerli "İşletme Kayıt Belgesi" veya "Gıda Üretim İzin Belgesi’nin aslı, noter onaylı sureti veya aslı idarece görülmüş sureti teklif ekinde sunacaktır.
…
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur...” düzenlemesi,
Teknik Şartnamelerin “İşin Konusu” başlıklı (B) maddesinde “Sağlık tesislerinde; vardiyalı çalışma düzeni içinde verilen sağlık hizmetlerinin 24 saat boyunca devamlılığı ve kesintisizliği esas alınarak bu şartlarda personel bulundurmak ve malzeme dahil her türlü yemek pişirme, servis ve servis sonrası hizmetlerin (yemek dağıtılan bütün birimlerden kalan yemeklerin ve yemek sonrası yemekle ilgili oluşabilecek her türlü atıkların toplanması ve evsel atığa nakledilmesi) zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirilmesine ait teknik özellikleri, hizmetin ifasını muayene metotlarını ve ilgili diğer hususları kapsar.” düzenlemesi,
Aynı Şartnameler’in “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı (J) maddesinde “...27)Yüklenici firma tarafından, herhangi bir sebepten dolayı ihale konusu hizmetin sağlanamaması durumunda diğer sağlık tesislerinden uygun olan birinin yemekhanesi kullanılarak taşımalı olarak yemek hizmeti yerine getirilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde isteklilerin teklifleri ile birlikte “İşletme Kayıt Belgesi" veya "Gıda Üretim İzin Belgesi’ni sunmalarının istendiği, ancak bu belgelerde yer alması gerekli faaliyet konulara ilişkin olarak belirleme yapılmadığı, dolayısıyla ihaleye katılan isteklilerin ihale konusu iş için sunacakları “İşletme Kayıt Belgesi” ya da "Gıda Üretim İzin Belgesi”nin faaliyet konularına ilişkin olarak anılan Şartname’de düzenleme yapılmaması sebebiyle, ihaleye katılan isteklilerin söz konusu belgeleri teklifleri ekinde sunmalarının yeterli olduğu, diğer yandan İş Ortaklığı olarak ihaleye katılımda bulunulması durumunda ortakların her biri tarafından söz konusu belgelerin ayrı ayrı sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede, kısmi teklife açık ihalenin üçüncü kısmında ekonomik açından en avantajlı istekli olan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda / Orhan Sipahi İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin “Keçiören Kaymakamlığı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü” tarafından düzenlenen 27.11.2019 tarihli “TR-06-K-060241” kayıt numaralı işletme kayıt belgesini sunduğu, söz konusu belgenin faaliyet konusunun “Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler” olduğu,
Diğer yandan anılan İş Ortaklığı’nın özel ortağı Naz Gıda / Orhan Sipahi’nin “Keçiören Kaymakamlığı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü” tarafından düzenlenen 25.10.2017 tarihli “TR-06-K-046683” kayıt numaralı işletme kayıt belgesini sunduğu, söz konusu belgenin faaliyet konusunun “Toplu Tüketim İşletmeleri” olduğu görülmüştür.
Söz konusu belgelerin “http://ggbs.tarim.gov.tr” internet adresi üzerinden yapılan teyidinde “TR-06-K-060241” ile “TR-06-K-046683” kayıt numaralı işletme kayıt belgelerinin söz konusu istekliler adına kayıtlı olmadığı görülmüş, bu noktada, başvuru sahibinin iddiasının açıklığa kavuşturulması amacıyla 08.02.2022 tarih ve 2390 sayılı Kurum yazısı ile “İncelenmekte olan bir ihalede, Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda- Orhan Sipahi İş Ortaklığı’nın pilot ortağı Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, idareniz tarafından hazırlanan “TR-06-K-060241” kayıt numaralı İşletme Kayıt Belgesi’nin sunulduğu, söz konusu belgede, belgenin ilk veriliş tarihinin 27.11.2019 ve işletmenin faaliyet konusunun “Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler” olarak belirtildiği, diğer yandan söz konusu İş Ortaklığı’nın özel ortağı Naz Gıda- Orhan Sipahi tarafından ise, idareniz tarafından hazırlanan “TR-06-K-046683” kayıt numaralı İşletme Kayıt Belgesi’nin sunulduğu, söz konusu belgede, belgenin ilk veriliş tarihinin 25.10.2017 ve işletmenin faaliyet konusunun “Toplu Tüketim İşletmeleri” olarak belirtildiği, ancak Bakanlığınız resmi internet sitesindeki Kayıtlı/Onaylı Gıda İşletmeleri Listesi’ne ilişkin sorgulamada söz konusu belgelere ulaşılamadığı, bu sebeple anılan belgelerin idareniz tarafından düzenlenip düzenlenmediği, düzenlenmiş ise belgenin geçerliliğinin devam edip etmediği, belgenin geçerliliğinin sona ermiş olması halinde belgenin 19.11.2021 tarihinde geçerli olup olmadığı hususuna ilişkin bilgilere ve varsa ilgili belgelere ihtiyaç duyulmaktadır.” hususlarında Keçiören İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden bilgi ve belge talep edilmiştir.
16.02.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan Keçiören İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce gönderilen cevap yazısında “İlgi sayılı yazınızda bilgi ve belgeleri istenen işletmeler incelenmiş olup faaliyet süreçleri aşağıda sunulmuştur;
1) Özdemir Kurumsal Hizmetleri Yemek Gıda Temizlik İnşaat Hayvancılık Ticaret Limited Şirketi (TR-06-K-060241) 27.11.2019 tarihinde kurumumuzca düzenlenen İşletme Kayıt Belgesi ile kayıt altına alınmış ve 23.12.2021 tarihinde kurumumuza verdiği dilekçe ile faaliyetini sonlandırdığını beyan etmiştir. Müdürlüğümüz 31.12.2021 tarih ve 201 sayılı olur'u ile işletme pasif hale getirilmiştir. Özdemir Kur. Hiz. Yem. Gıda Tem. İnş. Hay. Tic. Ltd. Şti. firması 19.11.2021 tarihinde aktif durumdadır.
2) Naz Gıda Orhan SİPAHİ (TR-06-K-046683) 25.10.2017 tarihinde kurumumuzca düzenlenen İşletme Kayıt Belgesi ile kayıt altına alınmış ve 22.12.2021 tarihinde kurumumuza verdiği dilekçe ile kayıt belgesinin iptal edilmesini istemiştir. 23.12.2021 tarihinde müdürlüğümüz gıda kontrollerince yapılan resmi kontrolde işletmenin kapalı olduğu tespit edilmiş, tutanak altına alınmıştır. İşletme Kayıt Belgesi müdürlüğümüz 31.12.2021 tarih ve 201 sayılı oluru ile pasif hale getirilmiştir. Naz Gıda Orhan SİPAHİ firması 19.11.2021 tarihinde aktif durumdadır.” ifadelerine yer verilmiştir.
Söz konusu yazı incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan Özdemir Kurumsal Hizmetleri Yemek Gıda Temizlik İnş. Hay. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda / Orhan Sipahi İş Ortaklığı tarafından ayrı ayrı teklifi kapsamında sunulan “TR-06-K-060241” ve “TR-06-K-046683” kayıt numaralı işletme kayıt belgelerinin ihale tarihi itibariyle aktif olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla, adı geçen iş ortaklığı tarafından sunulan işletme kayıt belgelerinin, İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan maddesine uygun olduğu anlaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;
…
2) İsteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu veya bilançosunun gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeleri,
3) İsteklinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya ihale konusu iş ile ilgili cirosunu gösteren belgeler…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunar.
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
(4)Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır.
(7)Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgenin, her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir. Serbest meslek erbabının iş hacmi serbest meslek kazanç defteri özeti ile belgelendirilir.
(3) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.
(4) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.
(5) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.
(6) İş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
…
(8) Altıncı ve yedinci fıkralardaki kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
(10) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.
(11) Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
(12) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.
…
(14) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak gerçekleştirdiği hizmet işleri ile ilgili ciro tutarı; iş ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt ettikleri iş kısımları üzerinden hesaplanır.
(15) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
…
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK025.1/H)
sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi
gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur…
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.
7.4.3. İstekli tarafından;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,
birinin sunulması yeterlidir.
Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.
Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 20'sinden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 12'sinden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur...
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.
İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemelerinden, isteklilerin ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri kapsamında ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin sunacakları bilanço veya eşdeğer belgelerde olan cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması gerektiği, diğer yandan, bilançonun veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olmasının zorunlu olduğu, ayrıca ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanların, iki önceki yıla ait belgelerini sunabileceği, bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanların ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabileceği, bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacağı, diğer yandan İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlamasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli olan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda / Orhan Sipahi İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2020 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi ile “Bilanço Bilgileri Tablosu”nda 2020 yılına ilişkin bilanço tutarlarını (dönen varlıklar, kısa vadeli borçlar, öz kaynaklar, toplam aktif ve kısa vadeli banka borçları) gösterir belgenin sunulduğu, sunulan bilanço bilgilerinin EKAP verileriyle uyumlu olduğu; 2020 yılına ilişkin tutarlar esas alınarak hesaplanmış bilanço oranlarının “cari oran: 1,771, özkaynak oranı: 0,233, kısa vadeli banka borçları/öz kaynaklar: 0” şeklinde olduğunun anlaşıldığı,
Diğer yandan söz konusu İş Ortaklığı’nın özel ortağı olan Naz Gıda / Orhan Sipahi tarafından teklif dosyası kapsamında, 31.12.2020 tarihli ayrıntılı bilanço ile “Bilanço Bilgileri Tablosu” başlıklı, 2020 yıllına ilişkin bilanço tutarlarını (dönen varlıklar, kısa vadeli borçlar, öz kaynaklar, toplam aktif ve kısa vadeli banka borçları) gösterir belgenin sunulduğu, sunulan bilanço bilgilerinin EKAP verileriyle uyumlu olduğu; 2020 yılına ilişkin tutarlar esas alınarak hesaplanmış bilanço oranlarının “cari oran: 1,03, özkaynak oranı: 0,24, kısa vadeli banka borçları/öz kaynaklar: 0,32” şeklinde olduğunun anlaşıldığı,
Yukarıda yer verilen tespitler ve ihale dokümanı düzenlemeleri bir arada değerlendirildiğinde, 2020 yılına ilişkin bilanço bilgileri esas alındığında, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı’na ait “cari oran, öz kaynak oranı ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının” ihale dokümanında belirtilen oranları karşıladığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, başvuru sahibinin, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin toplam ciroyu gösteren gelir tablolarının İdari Şartname’nin 7.4'üncü maddesinde belirtilen kriterleri sağlamadığı iddiasının incelenmesi neticesinde;
İhale uhdesinde bırakılan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda / Orhan Sipahi İş Ortaklığı’nın pilot ortağı olan Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, iş hacmini tevsik etmek üzere serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenen ve anılan isteklinin 2019 ve 2020 yılları ile ilgili ciro tutarını gösteren ayrıntılı gelir tablosunun sunulduğu, söz konusu ciro tutarını gösteren belgelerde yer alan toplam tutarların İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi uyarınca sağlaması gereken orana tekabül eden tutarı (6.480.000,00 TL x % 20 x %51 = 660.960,00 TL) sağladığı,
Diğer yandan, yukarıda aktarılan mevzuat ve düzenlemelerinden, İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun sunulmasının gerektiği, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanmasının zorunlu olduğu anlaşılmakta, bu çerçevede, anılan İş Ortaklığı’nın özel ortağı olan Naz Gıda / Orhan Sipahi tarafından iş hacmini tevsik etmek üzere gelir tablosunun sunulmadığı, dolayısıyla anılan isteklinin toplam cirosuna ilişkin olarak herhangi bir veriye ulaşılmadığı ve İdari Şartname’de istenen asgari yeterlik kriterini karşılamadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması bulunmaktadır.
Başvuru sahibinin yukarıda aktarılan iddiasının 31.12.2021 tarihli idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddiaların ilk kez 14.01.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikayet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasını uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 22.12.2021 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 14.01.2022 tarihinde itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin şikayete konu 3’üncü kısmında Özdemir Kurumsal Hiz. Yemek Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - Naz Gıda / Orhan Sipahi İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy