(4734 S. K. m. 21) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 10) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 25)
Toplantı No: 2008/076
Gündem No: 115
Karar Tarihi: 01.12.2008
Karar No: 2008/UH.I-4850
Şikayetçi:
Başkanlık İstemi,
İhaleyi yapan idare:
İ.E.T.T. İşletmeleri Genel Müdürlüğü,Erkan-ı Harp Sokak Metrohan No: 4 34420 Tünel Beyoğlu/İSTANBUL
Başvuru tarih ve sayısı:
21.10.2008 / 631
Başvuruya konu ihale:
2008/147940 İhale Kayıt Numaralı “Ekspres Otobüs Kiralama Hizmeti” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
21.11.2008 tarih ve I.H.44.03.0105/2008-81E sayılı İddiaların İncelenmesi Esas Raporunda;
İ.E.T.T. İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 09.09.2008 tarihinde pazarlık (21/b) usulü ile yapılan “Ekspres Otobüs Kiralama Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak 21.10.2008 tarih ve 631 sayılı Başkanlık İstemi üzerine idare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;
Tespit edilen aykırılıklara ilişkin olarak idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına bildirilmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
İddiaların İncelenmesi Esas Raporu ve ekleri incelendi:
Başkanlık İstemine konu olan gazete haberlerinde özetle;
26.09.2008 tarihli Günlük Evrensel Gazetesi haber yazısında;
“2000 yılından bu yana özel halk otobüsleri ihalesini Albayraklara vermek için uğraşan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 4 kez ihale yapılmasına rağmen bir türlü veremediği,
Önceki gün ise Kamu İhale Kanununun 21-b maddesine göre ‘doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması’ durumunu kullanarak, 25 otobüslük hattı ihale yapmadan Albayraklara verdiği,
Zarar ettiği gerekçesiyle 25 otobüslük hattı özelleştiren İETT’nin bu otobüslerin benzin ve bakım-onarım masraflarını da karşılayacağı, yani daha da fazla zarar edeceği, Tüm Bel-Sen İstanbul 4 No’lu Şube Başkanı Saadet Yeğin’in kimseye ihale yapılacağını duyurmadan direkt Albayraklara ait Express isimli şirkete hattın verilmesinin açıkça kaynakları yandaşlara aktarmak olduğunu vurguladığı, Yeğin’in özelleştirmenin iptali için dava açacaklarını söylediği,
İETT İşletmeleri İdare Encümeninin 6 Ağustos 2008 tarihinde aldığı bir kararla, 200 otobüs ve şoförünü kiralama konusunda ihaleye çıkmayı öngördüğü, bununla ilgili şartname hazırlıkları hızla tamamlanırken, yine tek bir firmaya verilmesinin uygun görüldüğü, iddialara göre ise söz konusu hizmetin 4734 sayılı Kanunun 21-b maddesine göre ihale edileceğinin söylendiği,
Hızla hazırlanan ihale şartnamesinin VIP otobüs hizmeti adı altında düzenlendiği, sadece 3 firmaya daveti içerdiği, köprü geçişli verimli hatları kapsadığının anlaşıldığı, öte yandan son dakikada yapılan bir değişiklikle başlangıçta 200 araç kiralaması olarak düşünülen bu ihalenin deneme amacıyla 25 araçla sınırlandırıldığı, ayrıca ilk adımda alçak tabanlı ve sıfır yaş araç olarak öngörülen tercihin son dakika 0-3 yaş ve normal otobüs şeklinde değiştirildiği, 8 Eylül 2008 tarihinde 3 firmadan teklif alınmasıyla başlayan sürecin 23 Eylül 2008 günü kesinleştiği ve 25 otobüsün özelleştirilmesinin Albayraklara verildiği, Boğaz transit geçişini kapsayan İETT’nin en verimli hatlarında çalışacak olan Albayraklara ait otobüslerin ücret olarak 3 bilet bedeli alacağı,
İETT tarafından otobüslerin şoförleriyle birlikte aylık ücret karşılığı kiralanacağı, otobüslerin işletmesini yani bakım-onarım, kaza en önemlisi ise akaryakıt teminini İETT’nin gerçekleştireceği, kamuoyuna karşı İETT yatırım külfetinden kurtulmuş olacakken işletme kimliğini ise sürdüreceği, İETT mevcut veya tek tarife ile yolcu taşımacılığını yürüteceği için işletme zararının değişmeyeceği, ihale verilen firmanın ise alacağı aylık bedelle araç yatırım bedelini, personel giderlerini karşılayacağı, üzerine kazanç elde edeceği, işletme zararlarının yine İETT’nin üzerinde kalacağı,
Albayraklarla ilk ciddi sözleşme arayışının 2000 yılı Ağustos ayında UKOME kararıyla başladığı, ihale şartnamesinde sadece tüzel kişiliklere 100 otobüsün tahsis edilmesinin gündeme geldiği, o dönemde basına da yansıyan ihalenin tek bir gruba verileceğinin söylentilerinin ardından teklif olmadığı gerekçesiyle iptal edildiği, daha sonra aynı ihalenin bireysel taşımacılara açıldığı, ve 2000 Aralık, 2001 Ocak ve Nisan aylarında 72 araç tahsisi ile özel halk otobüsü statüsünde sonuçlandığı,
İkinci özelleştirme ihalesi girişiminin Ağustos 2005 tarihinde olduğu ve 500 adet otobüs kiralanmasının amaçlandığı, bu ihaleye şartnamenin uygunsuzluğu nedeniyle Güneş-Albayrak ortaklığıyla tek bir firmanın teklif verdiği ve idare tarafından ihalenin iptal edildiği,
Üçüncü özelleştirme denemesinin 2006 yılı başlarında İETT Kanununda yapılan ‘işletir, işlettirir’ değişikliğinin hemen ardından gündeme geldiği, Ayazağa garajı ve bu garajdan servise verilen 500 otobüsün 10 yıl süre ile kiralanması için ihaleye çıkıldığı, 4 Aralık 2006 yılındaki ihaleye 17 firma şartname aldığı halde teklif gelmediği, 20 Aralık’a ertelenen ihaleye de Güneş-Albayrak-Reysaş ortaklığı ile tek firmanın teklif verdiği, ihaleden günler önce basında ve kamuoyunda yer alan ihaleyi kazanacak firmanın belli olduğu söylentileri üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın ihaleyi tek firmanın katılmış olması ve rekabet oluşmadığı gerekçesi ile iptal ettiklerini bir sonraki ihalede tek firma da katılsa ihaleyi bitireceklerini ve herkesi davet ettiklerini açıkladığı,
Yenilenen ihaleye 4 teklif verildiği, saatler süren açık pazarlık sonrasında 56 milyon 780 bin YTL teklifle ihaleyi özel halk otobüsü şirketlerinin de yer aldığı ve şartnamenin öngördüğü yüzde 70 yabancı ortaklı konsorsiyumun kazandığı, ‘tek firma da katılsa veririm’ diyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ihaleden sonra tek kelime bile görüş ifade etmekten kaçınırken sadece ‘İnceliyoruz’ diyebildiği, 1 Mart’ta sonuçlanan ihalenin 3 Eylül 2007 tarihinde hiçbir geçerli gerekçeye dayanmadan iptal edildiği,
İhalenin iptalinin altında ise arzulanan hedefin gerçekleşmemesi, yani istenen gruba bu işin kalmamış olması nedeninin yattığının söylendiği, ihaleyle ilgili yanıtlanamayan pek çok sorunun da cevaplanmayı beklediği,
İETT’nin özelleştirilmesiyle ilgili olarak daha önce Ayazağa Garajı ihalesiyle ilgili dava açtıklarını ve ihalenin iptal edilmesini sağladıklarını belirten Tüm Bel Sen 4 No’lu Şube Başkanı Saadet Yeğin’in Albayraklara verilen özelleştirmenin iptali için de dava açacaklarını söylediği,” ve benzeri iddiaların yer aldığı,
17.10.2008 tarihli Milliyet Gazetesi haber yazısında özetle;
“İETT’nin ‘acil ihtiyaç’ gerekçesiyle ilan etmeden davet usulüyle 25 adet VIP otobüs kiraladığı, boğaz geçişli hatlarda çalışacak otobüslerin Albayrak Holding Yönetim Kurulu Başkan yardımcısı Nuri Albayrak’ın damadının sahip olduğu Platform Turizm Taşımacılık’tan kiralandığı,
İETT’nin ilk kez, boğaz geçişli hatlarda çalıştırılmak üzere 25 VIP otobüs kiraladığı, İETT İdare Encümeninin 2 Eylül 2008’de ‘Ekspres Otobüs Kiralama Hizmeti’ adı altında, Boğaz geçişli hatlarda çalıştırılmak üzere otobüs kiralama kararı aldığı,
‘Acil ihtiyaç’ gerekçesiyle de kiralama işini ilan etmeden, davet usulüyle ihale ettiği, ihaleye 6 firma davet edildiği, ihaleye Efe Tur, Platform Turizm ve SGS Turizm firmalarının teklif verdiği, en iyi teklifi veren Platform Turizm taşımacılık Gıda İnşaat temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile 25 Eylül 2008 tarihinde sözleşme imzalandığı,
Acil ihtiyaç nedeniyle ihalenin davet usulüne göre yapıldığını belirten yetkililerin otobüslerin yakıt giderlerinin İETT tarafından karşılanacağını, otobüslerin sürücüleriyle birlikte kiralandığını açıkladığı, yetkililerin verdiği bilgiye göre her bir otobüs için firmaya günlük 499 YTL ödeneceği ve otobüslerin yolcu yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde çalışacağı,
İETT’nin otobüs kiralayacağı duyumunu alan İstanbul’daki özel halk otobüsü işletmecilerinin 12 Eylül 2008’de İETT’ye yazılı başvuruda bulunduğu, özel halk otobüsçülerinin ihalenin hangi tarihte yapılacağını sorarak kendilerine de ihale şartnamesi verilmesini istedikleri, ancak yanıt alamadıkları,
Özel halk otobüsü yetkililerinin, yazılı başvuruları olmasına karşın bir yanıt almadan ihalenin sonuçlandırıldığını öğrendiklerini söylediği, yetkililerin ihaleyi avukata incelettirdiklerini, avukatın yapacağı değerlendirmeden sonra gerekirse dava açabileceklerini söylediği,
Otobüs kiralayan firmaların internet sitelerinde yer alan fiyat listelerinde 46 kişilik otobüslerin yakıt dahil günlük kira ücretinin 320 ile 530 YTL arasında değiştiği, ancak İETT’nin yaptığı bu kiralamada otobüslerin yakıt giderlerinin İETT tarafından karşılanacağı, ayrıca kiralanan otobüslerin 38 kişilik olduğu,
Özel halk otobüsü işletenlerin fiyatla ilgili olarak ‘Otobüslerin kaç saat çalışacağı ve kaç kilometre yapacağı önemli. Bu kriterlere göre yapılacak hesapta günlük 499 YTL çok yüksek veya normal kabul edilebilir. Asıl önemlisi, eğer açık yapılsaydı rekabet ortamında fiyat çok daha aşağıya düşebilir, İETT daha karlı sözleşme imzalayabilirdi.’ yorumunu yaptığı,” ve benzeri iddiaların yer aldığı,
18.10.2008 tarihli Radikal Gazetesi ve 18.10.2008 tarihli Sözcü Gazetesi haber yazılarında da yukarıda yer verilen haberlerle aynı yönde iddialara yer verildiği, bahse konu haberlerde ayrıca;
“İETT Genel müdürlüğü’nün ilk kez Boğaz geçişli hatlarda çalıştırılmak üzere 25 VIP otobüs kiralanması için açılan ihale ile şehir içi kıtalararası yolculuk yapanlara çay, kahve, gazete, dergi servisinin yapılacağı, internet bağlantısı olan ‘lüks seyahat’ imkanına kavuşacağı, bu ihalede Kanunun 21-b maddesinin kötü niyetli kullanıldığı, yakınlara iş imkanı yaratıldığı, Belediye’nin Meclis üyelerinden CHP’li Can Özyedierler’in Meclise bu konuda soru önergesi vereceğini belirttiği, iki sürücü ve bir servis elemanı olan otobüslere 5 tam biletle binileceği,
Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliğine üye özel halk otobüslerinin dahil olduğu 7 kuruluş olduğu, 7 kuruluş adına ihale şartnamesini alabilmek için 12 Eylül’de Büyükşehir Belediyesine dilekçe verildiği, 9 Ekim tarihli yazı ile gelen cevapta ‘İhale şartnamesini 100 YTL karşılığında alabilirsiniz’ denildiği, ancak gidildiğinde ‘ihale yapıldı’ denildiği,
İhaleyi alan firmanın daha önceden deneyimi olmadığı,” ve benzeri iddiaların yer aldığı görülmüştür.
Kurulun 27.10.2008 tarih ve 2008/AKH.I-4403.1 sayılı kararı ile, “İhale usulü ile ilgili olarak iddiaların incelenmesine geçilmesine” karar verilmesi üzerine, incelenmesine geçilen iddialar ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İddia konusu ihalenin 09.09.2008 tarihinde 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre gerçekleştirildiği, 6 firmaya davet yazısının gönderildiği (Platform Turizm Taşımacılık Gıda İnş. Tem. Hizm. Tic. A.Ş., Efa Turizm, SGS Turizm, Güneş Albayrak A.Ş., Mimtur Turizm, Metropol Turizm) 5 adet ihale dokümanı satın alındığı, 09.09.2008 tarihinde yapılan ihaleye 3 isteklinin katıldığı, sözkonusu ihalenin 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendi ile yapılmasına ilişkin gerekçede;
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezince (UKOME) 08.09.2008 tarihi itibariyle doğabilecek ulaşım problemlerinin çözümlenmesi için bir dizi karar alınmıştır. İdaremizce uygulanması için azami gayret gösterilen karar arasında trafik problemlerinin çözümü için 800 adet aracın ilave olarak hizmete sunulması da yer almaktadır.
Mevcut otobüsler ile yapılan seferleri çoğaltabilecek çözüm arayışlarına girilmiş olup özellikle Ekspres otobüs hizmetlerinin hayata geçirilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Bu çerçevede ulaşımda geçen zamanı ofis hizmeti şeklinde değerlendirmeye imkan tanıması nedeniyle özel araç sahibi iş adamlarının toplu taşımacılığa çekilmesini teminen; bilgisayarlı, internet erişimli, faks hizmetleri verebilen, her türlü konfora haiz ilk aşamada deneme mahiyetinde 25 araçlık 7 ay süreli Ekspres otobüs hizmetinin kiralama yoluyla satın alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Bu itibarla söz konusu hizmetin satın alınması işinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin “b” bendi hükmüne istinaden “Pazarlık Usulü” yolu ile yaptırılmasının uygun olacağı mütalaa edilmektedir.” hususlarına yer verilmiştir.
Gerekçede belirtilen UKOME’nin kararı ihale dosyasında olmadığı görülmüş olup 13.11.2008 tarih ve 862 sayılı yazı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğünden söz konusu kararın bir örneğinin gönderilmesi istenilmiş ancak raporun gündeme alınması tarihi itibariyle herhangi bir belge gönderilmemiştir.
4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde;
“Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:
a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması.
b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
d) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması.
e) İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.
f) İdarelerin yaklaşık maliyeti elli milyar Türk Lirasına kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.
(b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. Ancak, bu bentlere göre yapılacak ihalelere en az üç istekli davet edilmelidir.
İlân yapılacak hallerde, ilânda ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve idarece yeterliği tespit edilen adaylar ile görüşme yapılacağı belirtilir. Gerek ilân yapılan gerekse ilân yapılmayan hallerde, sadece idare tarafından 10 uncu maddeye uygun olarak belirlenen ve ihale dokümanında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre yeterliği tespit edilenler ile görüşme yapılır.
(a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılacak ihalelerde istekliler, öncelikle ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hususlarda fiyatı içermeyen ilk tekliflerini sunar. İdarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerine ihale komisyonu her bir istekli ile görüşür. Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde son tekliflerini vermeleri istenir.
(a), (b) ve (c) bentlerine göre yapılacak ihalelerde, verilen son teklifler üzerinde fiyat görüşmesi yapılarak ihale sonuçlandırılır.
(a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılacak ihalelerde teklif veren istekli sayısının üçten az olması halinde ihale iptal edilir.
(f) bendi kapsamında yapılan mal alımlarında, malın sözleşme yapma süresi içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir. “ hükmü yer almaktadır.
Anılan hükmün (b) bendine göre ihale yapılabilmesi için iki farklı durumun ortaya çıkması gereği öngörülmüştür. Bunlardan birincisi, “doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması”. İkincisi ise, “idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” dır. Birinci durumun tespiti açısından herhangi bir zorluk bulunmamaktadır. İkinci durumda “idare tarafından önceden öngörülemeyen olay” kavramının ise açıklanması gerekmektedir. İdarece önceden öngörülememe, idarenin sürekliliği ilkesiyle yakından ilişkilidir. İdarenin sürekliliği ya da diğer bir ifadeyle kamu hizmetinin devamlılığı, hizmetlerin sürekli ve aksamaya uğramadan bir düzen içerisinde yürütülmesidir. Bu ilke ışığında “idarece önceden öngörülemeyen olay” kavramını “devam eden idari faaliyetin sürekliliğini kesintiye uğratan ve önceden tahmini mümkün olmayan olay veya nedenler” olarak görülmesi mümkündür. Buna istinaden ihale yapılması, devam eden idari faaliyetin sürekliliğini kesintiye uğratan ve önceden tahmini mümkün olmayan olay veya nedenlerin ortaya çıkması üzerine ihalenin yapılmasının ivedi olarak gerekmesi durumunda mümkün olacaktır.
Yukarıda yer verilen Kanun hükmü ile açıklamalar çerçevesinde idarenin gerekçesi incelendiğinde;
Gerekçede yer alan UKOME Kararı ihale dosyasında bulunmaması ve yukarıda yer verilen yazıya karşılık olarak raporun gündeme alınması tarihi itibariyle gönderilmemesi nedeniyle incelenememiştir. İhalenin yapıldığı tarih ve sözleşmenin imzalandığı tarih dikkate alındığında 08.09.2008 tarihi itibariyle doğabilecek sorunların giderilmesinin mümkün olmadığı,
Gerekçenin ikinci paragrafında “deneme” mahiyetinde otobüsün kiralandığının belirtildiği, bu haliyle söz konusu ulaşım faaliyetinin önünde varsa engel olan durumun giderilmesinden uzak olduğu, dolayısıyla ihtiyacın giderilmesine yönelik olarak bir ihale gerekçesi oluşturmadığı,
İşin süresi dikkate alındığında diğer ihale usulleriyle söz konusu ihtiyacın karşılanmasının mümkün olduğu dikkate alındığında, 4734 sayılı Kanunun 21/b maddesinde öngörülen “ihalenin yapılmasının ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” hükmüne uygun olmadığı,
Gerekçenin ikinci paragrafının son cümlesinde, gerekçede belirtilen hususlar nedeniyle otobüs hizmetinin kiralama yoluyla satın alınmasının “faydalı” olacağının belirtildiği, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre ihale yapılması için ortaya çıkan olaylar nedeniyle ihale yapılmasının “zorunlu” olması gerektiği, bu nedenle gerekçenin anılan hükme uygun olmadığı,
08.09.2008 tarihinde okulların açılacağının önceden belli olduğu, dolayısıyla idarece bu durumun önceden öngörülememesinin geçerli kabul edilemeyeceği değerlendirildiğinde söz konusu ihaleyi 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre gerçekleştirmesinin hukuki dayanağının bulunmadığı,
Anlaşılmıştır.
Öte yandan incelenen ihalede, yaklaşık maliyet Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin (d) bendine göre tespit edilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Yaklaşık maliyet hesabında esas alınacak fiyatlar” başlıklı 10 uncu maddesinde;
“Yaklaşık maliyetin tespitinde;
a) Kamu idare ve müesseselerince hizmetin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer hizmetlerdeki fiyatlar ve ücretler,
c) İlgili meslek odalarınca belirlenmiş fiyatlar,
d) İhale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerine ilişkin fiyatların (a), (b) ve (c) bentlerine göre tespit edilememesi halinde, yapılacak fiyat araştırması kapsamında; o hizmete ilişkin alınacak fiyat tekliflerinin ortalaması alınmak suretiyle veyahut konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulacak fiyatlar,
esas alınır.
İdareler yaklaşık maliyet hesabında (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen fiyatları herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.”
Hükmü yer almaktadır.
Oysa incelenen ihalede, yaklaşık maliyetin anılan Yönetmelik maddesinin (a) (b) ve (c) bentlerine göre tespit edilmesinin mümkün olduğu, bu haliyle yaklaşık maliyet mevzuata aykırı olarak hesaplanmıştır.
İncelenen ihale 09.09.2008 tarihinde yapılmış, 15.09.2008 tarihinde onaylanmış ve 25.09.2008 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.
4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre yapılan bu ihaleye davet edilmemiş olan muhtelif firmalar ile İstanbul Otobüs, Özel Halk Otobüsü Sahipleri ve İşletmecileri Esnaf Odası ve Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği Derneği tarafından, böyle bir ihalenin yapılacağını öğrendikleri ve ihale şartnamenin taraflarına verilmesini talep eden dilekçelerin ihale tarihi ile onay tarihi arasındaki süreçte idarenin kayıtlarına girdiği görülmüştür.
Bu dilekçeleri idarenin söz konusu işe ait sözleşme de imzalandıktan sonra, 08.10.2008 tarihinde, söz konusu ihaleye ait şartnamenin 100 YTL karşılığında İdarenin İç Alım Satım Kısım Şefliğinden temin edilebileceği şeklinde yazılı olarak cevaplandırdığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar anılan Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre yapılan ihalelerde 3 isteklinin davet edilmesi yeterli ise de, ihalede rekabetin oluşması, idareye güvenirliğin sağlanması ve ihtiyaçların uygun koşullarla sağlanabilmesi amacıyla ihaleye katılmak için idareye başvuran isteklilere doküman satılmasının kanunun amacına daha uygun olduğu değerlendirilmekte olup, ihalenin henüz sonuçlanmadığı dönemde idareye ulaşan söz konusu taleplerin sözleşme imza tarihinden sonra dokümanı satın alabilecekleri şeklinde cevaplandırılması anlaşılamamıştır.
19.12.2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 25 nci maddesinin ikinci fıkrası;
“(2) Kurul, iddiaların incelenmesi sonucunda;
a) İddiaların yerinde bulunmadığı,
b) Tespit edilen mevzuata aykırılıkların değerlendirilerek gereği yapılmak üzere ihaleyi yapan idareye bildirilmesi,
kararlarından birini verir.
(3) Ayrıca Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, tespit edilen aykırılıklara ilişkin olarak idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere ilgili idarelere bildirilmesine ve/veya yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemler, düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olup ihale işlemleri ile ihale kararının iptaline karar verilmesini gerektirmekte ise de, iddiaların incelenmesi kapsamında yapılan inceleme sonucunda iptal kararı verilmesi mümkün bulunmadığından tespit edilen mevzuata aykırılığın ve bu aykırılığı yapan kamu görevlileri hakkında gerekli inceleme ve değerlendirmenin yapılması hususunun İçişleri Bakanlığına bildirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle;
Mevzuata aykırı olduğu belirtilen ihale işlemlerinin değerlendirilmek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesinde sorumluluğu olanlar hakkında gerekiyorsa inceleme ve/veya soruşturma başlatılmak üzere konunun İçişleri Bakanlığı´na bildirilmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy