(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliği m. 18) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 78, 79)
Toplantı No: 2012/033
Gündem No: 26
Karar Tarihi: 04.06.2012
Karar No: 2012/UH.I-2353
Şikayetçi: Öğün Yemekhane Ve Tem. Hiz.Tic. A.Ş. - Dem Yemek Sanayi / Şerafettin Erekinci, Orta Mahallesi Türk Ocağı Sokak No:29 TRABZON
İhaleyi yapan idare: Haseki Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Adnan Adıvar Cd. İSTANBUL
Başvuru tarih ve sayısı: 16.05.2012 / 18393
Başvuruya Konu İhale: 2012/3837 İhale Kayıt Numaralı "2012-2013 Yılı 22 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım Ve Sonrası Hizmet Alımı İhalesi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 30.05.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.(1938).(G027)./2012-36 E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 14.02.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2012-2013 Yılı 22 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Öğün Yemekhane ve Tem. Hiz.Tic. A.Ş. & Dem Yemek Sanayi / Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın 24.04.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.04.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin  16.05.2012 tarih ve 18393 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.05.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar: Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği fiyatın hayatın olağan akışına aykırı olduğu, Kamu İhale Genel Tebliğine uygun olarak aşırı düşük teklif açıklaması yapmasının mümkün olmadığı, açıklamalarının mevzuata aykırılık teşkil eden tevsik edici belge ve bilgilerden oluştuğu kanaatinde oldukları, ihalenin söz konusu istekli üzerinde bırakılmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İnceleme konusu ihalede yaklaşık maliyetin 6.526.267,26 TL olduğu, yaklaşık maliyet içinde 289.383,41 TL kâr öngörüldüğü, kâr hariç yaklaşık maliyetin 6.236.883,85 TL olduğu, ihale komisyonunun kâr hariç yaklaşık maliyet (6.236.883,85) ve halen yürütülen idare bünyesindeki aynı konulu işe ait sözleşme fiyatlarının ortalamasını (5.631.210,10) almak suretiyle aşırı düşük teklif sınırını 5.934.046,97 TL olarak belirlediği, 5.934.046,97 TL’nin altında kalan tekliflerin aşırı düşük olarak değerlendirildiği, bu doğrultuda Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti., Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında; “…hükmü gereğince, vermiş bulunduğunuz teklifin aşağıda ayrıntılı olarak açıklanan önemli bileşenleri ile ilgili olarak bu bileşenlerin bedellerini Kamu İhale Genel Tebliğinde öngörülen tevsik edici belgeleri ile birlikte açıklamada bulunmanıza karar verilmiştir.
Açıklama istenen iş bileşenleri: İşçilik giderleri (meslek gruplarına göre ayrı ayrı olmak üzere, ulusal bayram ve genel tetil günleri ücretleri, giyim bedelleri, yol bedeli), yemek hazırlama ve malzeme giderleri, yemek dağıtımı ve sonrası hizmetlere ait giderler, elektrik, su, doğalgaz giderleri, ilaçlama giderleri ile firma karına dair gerekli açıklamaların ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 79 uncu maddesi gereğince istenilen belgelerin 15.03.2012 tarih mesai bitimine kadar satın alma komisyon başkanlığına iletilmesi…” ifadesine yer verilmek suretiyle önemli bileşenlerin belirtildiği, dört isteklinin de açıklama sunduğu, Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın açıklamasının ihale komisyonu tarafından uygun bulunmayarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.          
İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde; “… 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Hizmetin yürütülmesi için çalıştırılacak;
1 Yemekhane Müdürüne brüt asgari ücretin % 15 fazlası
1 Diyetisyen veya Gıda Mühendisi brüt asgari ücretin % 35 fazlası
1 Aşçıbaşına brüt asgari ücretin % 50 fazlası
1 Aşçıbaşı Yardımcısına brüt asgari ücretin % 35 fazlası
6 Aşçıya brüt asgari ücretin % 25 fazlası ve kalan diğer 45 işçinin aylık ücretleri her işçi için brüt asgari ücret üzerinden ödenecektir.
ihale süresi boyunca toplam 27,5 gün genel tatil günü olup bu günlerde çalışacak personel sayısı 27 kişidir. Unvanları ve çalışacakları toplam gün sayısı aşağıda belirtilmiştir.
1 Diyetisyen veya Gıda Mühendisi 27,5 gün
1 Aşçıbaşı 27,5 gün
3 Aşçı 27,5 er gün (toplam 27,5x3=82,5 gün asgari ücretin % 25 üzerinde ücret alan)
2 Aşçı yardımcısı, 4 Bulaşıkçı, 16 Garson (toplam asgari ücret üzerinden ücretlendirilen 22 kişi 27,5 er gün toplam 27,5x22=605 gün)
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Yüklenici firma çalıştıracağı personelin yol giderini İETT’den alacağı 26x2=52 adet bilet veya bunun bedeline eşdeğer Akbil ile ayni olarak karşılayacaktır.
Teknik şartnamede tanımlanan kıyafetler ayni olarak verilecektir.
25.3.3. Malzeme giderleri:
İşin yapılması için kullanılacak olan ve teknik şartnamede tanımlanan tüm malzemelerin bedelleri teklif fiyata dahildir.
25.3.4. Diğer giderler:
Yüklenici tarafından yaptırılacak ilaçlama giderleri teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
İşte çalışacak personelin kısa vadeli sigorta kolları prim oranı % 1,5 olarak hesaplanacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, yemek malzemeleri, yemek türleri, gramajları vb ayrıntıların teknik şartnamede düzenlendiği anlaşılmıştır.
Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin esaslar Kamu İhale Genel Tebliğinin 79’uncu maddesinde açıklanmıştır.
Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme;
İşçilik ücretinin 2012 yılı ilk altı aylık dönemi için yürürlükteki asgari ücret esas alınarak, idari şartnamedeki düzenleme doğrultusunda işçilik giderinin hesaplandığı, 01.07.2012-31.12.2012, 01.01.2013-30.06.2013 ve 01.07.2013-31.12.2013 dönemleri için, her döneme bir önceki dönem maliyetine % 4 zam ilave etmek suretiyle işçilik gideri hesaplandığı anlaşılmıştır.
30.12.2011 tarih ve 28158 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan rakamlara göre 01.01.2012-30.06.2012 dönemi için asgari ücret (16 yaşından büyükler için) günlük brüt 29,55 TL, 01.07.2012-31.12.2012 dönemi için günlük brüt 31,35 TL olarak belirlenmiştir.
İdari şartnamenin “Fiyat farkı” başlıklı 46 ncı maddesinde; “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır.” düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.
İdari şartnamenin 25 inci maddesinde, çalıştırılacak personelin sayısı ve ödenecek ücrete ilişkin düzenlemeye yer verildiği anlaşılmış olup, fiyat farkı verilmeyecek olan inceleme konusu ihalede personel ücretinin 2012 yılı için yayımlanmış asgari ücretin altında olmayacak şekilde, 2013 yılı içinde isteklinin öngörüsüne göre hesaplanması gerekmektedir. Bu doğrultuda, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 01.07.2012-31.12.2012 dönemi için % 3 sözleşme gideri ve diğer işçilik giderleri hariç personel ücretlerini asgari ücretten daha düşük ücret esas alarak hesapladığı anlaşılmış olup, söz konusu dönem için olması gereken ve anılan isteklinin öngördüğü ücret aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Görevi                        Olması gereken Ücret (TL)    Doruk Ltd. Şti.’nin açıklaması (TL)
(Ücret + İşveren sigorta primi)          (Ücret + İşveren sigorta primi)
Müdür                                    1.319,53                                             1.293,51
Diyetisyen-Gıda mühendisi      1.549,01                                             1.518,47
Aşçıbaşı                                  1.721,12                                             1.687,19
Aşçıbaşı yardımcısı                  1.549,01                                             1.518,47
Aşçı                                        1.434,27                                             1.405,99
Aşçı yardımcısı, bulaşıkçı,
Garson                                   1.147,41                                             1.124,79
Dağıtım gideri için, dağıtım noktalarının mesafesi belirlenmek suretiyle tahmini yakıt tüketimi esas alınmak suretiyle aylık ortalama yakıt giderinin hesaplandığı, ancak km’de yakıt tüketim miktarının belirlenmesinde esas alınan kaynağa ilişkin tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı anlaşılmıştır.
Belirtilen nedenlerden dolayı Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin 79’uncu maddesine uygun olmadığı görüldüğünden, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
        
1) 01.07.2012 tarihinden sonraki dönemler için 01.07.2012-31.12.2012 dönemi asgari ücretinden daha düşük olmayan bir ücret esas alınarak işçilik gideri hesaplanması gerekmektedir. Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın 01.07.2012-31.12.2012, 01.01.2013-30.06.2013 ve 01.07.2013-31.12.2013 dönemleri için, 01.01.2012-30.06.2012 dönemi asgari ücretini esas alarak işçilik giderleri hesapladığı anlaşılmış olup, söz konusu dönem için olması gereken ve anılan isteklinin öngördüğü ücret aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Görevi                        Olması gereken Ücret (TL)                Öğün A.Ş. & Dem Yemek San İş
(Ücret + İşveren sigorta primi)          Ortaklığı açıklaması (TL)
(Ücret + İşveren sigorta primi) 
Müdür                                    1.319,53                                             1.243,77
Diyetisyen-Gıda mühendisi       1.549,01                                             1.460,07
Aşçıbaşı                                  1.721,12                                             1.622,30
Aşçıbaşı yardımcısı                   1.549,01                                             1.460,07
Aşçı                                        1.434,27                                             1.351,92
Aşçı yardımcısı, bulaşıkçı,
Garson                                   1.147,41                                             1.081,53
İlaçlama gideri için sadece ilaç fiyatına ilişkin proforma fatura sunulduğu, ilaçlamanın nasıl ve kim tarafından yapılacağı, genel olarak ilaçlama giderinin ne kadar olduğuna dair tevsik edici belge sunulmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın dağıtım giderine ilişkin tevsik edici herhangi bir belge sunmadığı anlaşılmıştır.
Belirtilen nedenlerden dolayı Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin 79’uncu maddesine uygun olmadığı anlaşıldığından, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde olduğu anlaşılmış olup, ayrıca tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
01.07.2012-31.12.2012 dönemi asgari ücretinin, 01.01.2012-30.06.2012 dönemi asgari ücretine göre % 6,09 oranında fazla olduğu, ancak Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 01.07.2012 tarihinden sonraki dönem için 01.01.2012-30.06.2012 dönemi asgari ücretini % 3 artırmak suretiyle işçilik gideri hesapladığı ve anılan dönem için asgari ücretten daha düşük ücret öngördüğü anlaşılmıştır.
3) Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde olduğu anlaşılmış olup, ayrıca tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
Dağıtım gideri için, araç yakıtına ilişkin bayi satış fiyat bülteni ve tahmini yakıt tüketimi esas alınmak suretiyle aylık ortalama yakıt giderinin hesaplandığı, ancak km’de yakıt tüketim miktarının belirlenmesinde esas alınan kaynağa ilişkin tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde; “…79.4.2.8 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.).” açıklaması yer almakta olup, ihale ilan tarihinin 16.01.2012, ihale tarihinin 14.02.2012 olduğu, ancak araç yakıtına ilişkin sunulan bayi satış fiyat bülteni tarihinin 14.03.2012 olduğu anlaşılmıştır.
          
4) İnceleme konusu ihalede yaklaşık maliyetin 6.526.267,26 TL olduğu, yaklaşık maliyet içinde 289.383,41 TL kâr öngörüldüğü, kâr hariç yaklaşık maliyetin 6.236.883,85 TL olduğu, ihale komisyonunun kâr hariç yaklaşık maliyet (6.236.883,85) ve halen yürütülen idare bünyesindeki aynı konulu işe ait sözleşme fiyatlarının ortalamasını (5.631.210,10) almak suretiyle aşırı düşük teklif sınırını 5.934.046,97 TL olarak belirlediği, 5.934.046,97 TL’nin altında kalan tekliflerin aşırı düşük olarak değerlendirildiği anlaşılmıştır. 
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu hizmetin adı; “2012-2013 yılı 22 aylık malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmet alımı ihalesi” düzenlemesine yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinin 79.4 üncü fıkrasında; “…Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklaması,
Anılan Tebliğin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinin 78.3 üncü fıkrasında; “Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir…” açıklaması,
Yer almaktadır.
Personel çalıştırmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerine yönelik olarak, aşırı düşük tekliflerin tespitine ilişkin Kurum tarafından belirlenmiş bir kriter bulunmamaktadır. Ancak yerleşik Kurul kararlarına göre kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan teklif fiyatları aşırı düşük olarak kabul edilmektedir.
İdarenin aşırı düşük teklif sınır değerini tespit ederken kullandığı yöntemin mevzuatta yer almadığı, personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı olmayan inceleme konusu ihalede, aşırı düşük tekliflerin tespitinde kâr hariç yaklaşık maliyetin esas alınması gerektiği, teklif fiyatı kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti., Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, ancak teklif fiyatı kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Apaydın Gıda Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., Öz Emre Yemek Üretim Gıda Temz. İnş. Tic. Ltd. Şti. & Es İkram Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Azık Yemek San. ve Tic. A.Ş., Uygar Yem. Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti., Emiroğulları Yemek Fab. Gıda İnş. Temz. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Alakart Gıda Yemek Üretim İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Beyaz Saray İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı anlaşılmış olup, anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmek suretiyle ihalenin sonuçlandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.       
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, teklif fiyatı kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Apaydın Gıda Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., Öz Emre Yemek Üretim Gıda Temz. İnş. Tic. Ltd. Şti. & Es İkram Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Azık Yemek San. ve Tic. A.Ş., Uygar Yem. Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti., Emiroğulları Yemek Fab. Gıda İnş. Temz. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Alakart Gıda Yemek Üretim İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Beyaz Saray İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KISMEN KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede;
Başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği fiyatın hayatın olağan akışına aykırı olduğu, Kamu İhale Genel Tebliğine uygun olarak aşırı düşük teklif açıklaması yapmasının mümkün olmadığı, açıklamalarının mevzuata aykırılık teşkil eden tevsik edici belge ve bilgilerden oluştuğu kanaatinde oldukları, ihalenin söz konusu istekli üzerinde bırakılmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı” yönündeki iddialarına ilişkin verilen Karada belirtilen; “İdarenin aşırı düşük teklif sınır değer tespitini yaptığı yöntemin mevzuatta yer almadığı, personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı olmayan inceleme konusu ihalede, aşırı düşük tekliflerin tespitinde kar hariç yaklaşık maliyetin esas alınması gerektiği, teklif fiyatı kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti., Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, ancak teklif fiyatı kar hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Apaydın Gıda Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., Öz Emre Yemek Üretim Gıda Temz. İnş. Tic. Ltd. Şti. & Es İkram Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Azık Yemek San. ve Tic. A.Ş., Uygar Yem. Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti., Emiroğulları Yemek Fab. Gıda İnş. Temz. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Alakart Gıda Yemek Üretim İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Beyaz Saray İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı anlaşılmış olup, anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmek suretiyle ihalenin sonuçlandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.”gerekçelerine dayanılarak “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından gerçekleştirilen “2012-2013 Yılı 22 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasa araştırması ve KİK işçilik modülü esas alınarak; 236.896 öğün normal kahvaltı için 1,042729 TL üzerinden 247.018,33 TL, 136.235 öğün gece kahvaltısı için 1,042729 TL üzerinden 142.056,19 TL, 1.111.031 öğün normal öğle ve akşam yemeği için 2,65152 TL üzerinden 2.945.923,57 TL, 254.382 öğün diyet öğle ve akşam yemeği için 2,512231 TL üzerinden 639.066,35 TL, 63.071 öğün ara öğünler için 1,918 TL üzerinden 120.970,18 TL, 127.191 öğün diyet kahvaltı için 1,042729 TL üzerinden 132.625,74 TL, işçilik gideri için 1.560.007,91 TL öngörülerek bulunan 5.787.668,27 TL lik bedele,289.383,41 TL % 5 kâr, 226.270,00TL temizlik malzeme gideri ve 222.945,58 TL su, elektrik, doğalgaz gideri eklenmek suretiyle genel toplam 6.526.267,26 TL olarak hesaplandığı;
26 adet ihale dokümanı satılan ve 14.02.2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 18 isteklinin katıldığı,
İsteklilerin tekliflerinin,
İsteklinin Adı                                                                                     Teklif Bedeli (TL)
Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.         5.457.402,14
Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş.
Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı                                                      5.544.151,10
Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.                                  5.789.433,61
Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San –
Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı                                                                    5.838.981,33
Apaydın Gıda Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti.                                                  5.954.189,30
Öz Emre Yemek Üretim Gıda Temz. İnş. Tic. Ltd. Şti. & Es İkram Hizm.
San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı                                                                 5.972.662,76
Azık Yemek San. ve Tic. A.Ş.                                                                     5.982.011,92
Uygar Yem. Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.                           6.075.020,78
Emiroğulları Yemek Fab. Gıda İnş. Temz. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.      6.096.359,66
Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.              6.176.741,52
Alakart Gıda Yemek Üretim İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.                     6.199.102,45
Beyaz Saray İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.                                                    6.217.607,84
On İlaçlama sağlık Hizm. İnş. Elekt. Gıda Ürün. Bilg. Tem. Hizm. İnş.
Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.                                                                  6.396.692,51
Avşaroğulları Yemek Hizm. San. Tic. Ltd. Şti.                                           6.525.371,00
Şeklinde verildiği, isteklilerden birinin ciro oranı yetersiz olduğu gerekçesi ile, isteklilerden üçünün teklif fiyatlarının yaklaşık maliyetin üzerinde verilmesi nedeni ile değerlendirme dışı bırakılmaları sonucunda, geriye 14 adet geçerli teklifin kaldığı, ihale komisyonu tarafından, kâr hariç yaklaşık maliyet (6.236.883,85 TL) ve halen yürütülen idare bünyesindeki aynı konulu işe ait sözleşme fiyatlarının ortalaması (5.631.210,10 TL) alınarak aşırı düşük teklif sınırını 5.934.046,97 TL olarak belirlenmesi sonucunda bu bedeli altında teklif veren isteklilerden teklif bedeli 5.457.402,14 TL olan Erdoğan Yemek Üretim Gıda İnş. İletişim Oto San. ve Tic. Ltd. Şti. ile teklif bedeli 5.544.151,10 TL olan Sedir Yemekçilik Gıda Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. & Tekten Yemekçilik Taş. Tem. Tar. ve hay. İnş. Plas. Oto. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı nezdinde aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, iki istekli tarafından sunulan aşırı düşük açıklamaların idarece uygun görülmeyerek anılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması sonucunda ihalenin teklif bedeli 5.789.433,61 TL olan Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak teklif bedeli 5.838.981,33 TL olan Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı olarak belirlenerek ihalenin sonuçlandırıldığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.    
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük bir kısmını yemek giderinin oluşturduğu “malzeme dahil pişirme, dağıtım ve sonrası hizmeti” ihalesinde geçerli 14 teklif de yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanması gerekirken, teklifin tüm bileşenleri üzerinden aşırı düşük sorgulama yapılarak ihalenin karara bağlanması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.
Diğer yandan; başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin yapılan hukuki değerlendirmeye göre;
İstekli, Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında haşere ilacı giderinin tevsiki kapsamında Murat Mühendislik - Murat Adıyaman’dan alınan 10.02.2012 tarihli proforma faturanın sunulduğu, anılan proforma faturanın serbest muhasebeci Sakine BEKTAŞ tarafından imzalandığı ve kaşelendiği tespit edilmiştir.
3568 sayılı Kanunun “Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu” başlığı altında düzenlenen 2. maddesinin (A) fıkrasında;
“Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.
b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak.
c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
 Yukarıda sayılan işleri; bir işyerine bağlı olmaksızın yapanlara serbest muhasebeci mali müşavir denir.” hükmü yer almaktadır.
13.06.1989 tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3568 sayılı “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu” incelendiğinde; Kanun metinlerinde geçen “serbest muhasebeci” ibarelerinin 10.07.2008 tarih ve 5786 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Kanunla yapılan değişiklik neticesinde metinlerden çıkarıldığı, “serbest muhasebeci” sıfatını haiz meslek mensubuna ilişkin 2008 yılında yapılan değişiklikle, Kanunun Geçici 11. maddesinde bir takım hükümlere yer verilmiştir.
Bu bağlamda, 3568 sayılı Kanunun Geçici 11. maddesinin 1. fıkrasında, bu maddenin (10.07.2008 tarih ve 5786 sayılı Kanunla getirilen madde) yürürlüğe girdiği tarihten önce serbest muhasebeci unvanını almış olanlar ile serbest muhasebecilik stajına devam edenlerden, başarılı olanların altı ayı geçmemek üzere, TÜRMOB tarafından verilen mesleki uyum eğitimine katılarak, bu eğitimi tamamladıkları tarihten itibaren 5 yıl içinde yapılacak, özel serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavlarına, beş defa girebilecekleri ve bu sınavlarda başarılı olanların, serbest muhasebeci mali müşavir unvanını almaya hak kazanacakları hükme bağlanmıştır.
Söz konusu maddenin 2. fıkrasında ise, bahse konu sınavlarda başarılı olamayanların veya sınava katılmayanların, sadece serbest muhasebeci unvanı ile çalışabileceği, serbest muhasebeci mali müşavir unvanını kullanamayacakları, ayrıca bu durumda olanların Kanunun 2. maddesinin (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işleri yapamayacakları hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve açıklamaları uyarınca, serbest muhasebeci unvanını taşıyan bir meslek mensubunun, kanunen yukarıda maddeler halinde sayılmış işlerden sadece (a) bendinde ifade edilen muhasebe prensipleri doğrultusunda defter tutma, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri düzenleme ve buna benzer işleri yapmaya yetkili kılındığı, ancak bu belgelere dayanarak inceleme, tahlil, denetim yapma, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş verme, rapor ve benzerlerini düzenleme, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapma yetkisinin bulunmadığı, kamu ihale mevzuatı gereği, aşırı düşük teklif açıklamalarında, teklif edilen fiyatları tevsik etmek amacıyla hazırlanan belgelerin ve üzerinde bulanan beyanların mükellefin, yasal defter ve belgelerinin belli bir tahlilini ve incelenmesini gerekli kılması nedeniyle, “serbest muhasebeci” tarafından bu belgelerin hazırlanmasının ve onaylanmasının mümkün olmadığı, bu yetkiyi sadece SMMM veya YMM sıfatını taşıyan meslek mensuplarının kullanabileceği değerlendirildiğinden, serbest muhasebecinin beyanı ile imzalanarak ve kaşelenerek sunulan, proforma faturanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; inceleme konusu ihalede, yemek alımı sorgulaması dışında yapılan Kurul kararı değerlendirmesine katılmakla birlikte, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif yapılmadan geçerli tekliflerin değerlendirilerek ihalenin sonuçlandırılmasına karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemin yanı sıra, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında haşere ilacı giderinin tevsiki için sunduğu proforma fatura onayının, “serbest muhasebeci” tarafından yapılmasının mevzuata uygun olmadığı gerekçesi ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  hususunun da anılan Kurul kararında yer alması gerektiği yönündeki düşüncem ile, “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin karara katılıyorum.
EK GEREKÇE
İnceleme konusu ihalede;
Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde dile getirdiği iddialara yönelik verilen Kurul kararında;“ Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Doruk Toplu Yemek ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, teklif fiyatı kâr hariç yaklaşık maliyetin altında kalan Apaydın Gıda Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., Öz Emre Yemek Üretim Gıda Temz. İnş. Tic. Ltd. Şti. & Es İkram Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Azık Yemek San. ve Tic. A.Ş., Uygar Yem. Güv. Turz. Tem. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti., Emiroğulları Yemek Fab. Gıda İnş. Temz. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Alakart Gıda Yemek Üretim İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Beyaz Saray İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.…” denilerek “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının (A) bölümü ile (B) bölümünde yer alan tespit ve değerlendirmelere katılmakla beraber;
İdarece, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak, ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi olarak belirlenen, başvuru sahibi Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci iş ortaklığı tarafından, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, haşere ilacı giderini tevsik için sunulan, proforma faturanın serbest muhasebeci tarafından imzalanıp onaylandığı,
Ayrıca, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak, idarece teklifi değerlendirme dışı bırakılmış olan, Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığı’nın, aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde olduğu görülmüş olup, ayrıca ekmek kadayıfı için Camuzoğlu Baklava Börek Unlu Mamüller Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden aldığı 10.02.2012 tarihli proforma fatura, Balbir Tarım Ürün. Gıda Nak. Oto. Turz. Emlak İnş. Pet. Ürün. ve Hayv. San. Tic. Ltd. Şti.’nden aldığı 01.02.2012 tarihli proforma fatura ve Ünal Asansör-Eyyüp Ünal’dan aldığı 12.03.2012 tarihli proforma faturanın serbest muhasebeci tarafından imzalandığı ve kaşelendiği,
Anlaşılmıştır.
3568 sayılı Kanunun “Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu” başlığı altında düzenlenen 2. maddesinin (A) fıkrasında;
“Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.
b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak.
c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
Yukarıda sayılan işleri; bir işyerine bağlı olmaksızın yapanlara serbest muhasebeci mali müşavir denir.” hükmü yer almaktadır.
13.06.1989 tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3568 sayılı “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu” incelendiğinde; Kanun metinlerinde geçen “serbest muhasebeci” ibarelerinin 10.07.2008 tarih ve 5786 sayılı Kanunun 19. maddesi uyarınca metinden çıkarıldığı, Kanuna eklenen geçici 11. maddede de geçiş hükümlerine yer verildiği görülmektedir.
3568 sayılı Kanunun geçici 11. maddesinin 1. fıkrasında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce serbest muhasebeci unvanını almış olanlar ile serbest muhasebecilik stajına devam edenlerden başarılı olanların; altı ayı geçmemek üzere, TÜRMOB tarafından verilen mesleki uyum eğitimine katılarak bu eğitimi tamamladıkları tarihten itibaren 5 yıl içinde yapılacak, özel serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavlarına beş defa girebilecekleri ve bu sınavlarda başarılı olanların, serbest muhasebeci mali müşavir unvanını almaya hak kazanacakları hükme bağlanmıştır.
Söz konusu maddenin 2. fıkrasında ise, bahse konu sınavlarda başarılı olamayanların veya sınava katılmayanların, sadece serbest muhasebeci unvanı ile çalışabileceği, serbest muhasebeci mali müşavir unvanını kullanamayacakları, ayrıca bu durumda olanların Kanunun 2. maddesinin (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işleri yapamayacakları hükmüne yer verilmiştir.
Anılan hükümlerin birlikte incelenmesinden, serbest muhasebeci unvanını taşıyan bir meslek mensubunun, yukarıda maddeler halinde sayılmış işlerden sadece (a) bendinde ifade edilen muhasebe prensipleri doğrultusunda defter tutma, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri düzenleme ve buna benzer işleri yapmaya yetkili kılındığı, ancak bu belgelere dayanarak inceleme, tahlil, denetim yapma, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş verme, rapor ve benzerlerini düzenleme, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapma yetkisinin bulunmadığı, Kanunda belirtilen mesleki uyum eğitimini tamamlayıp, sınavda da başarılı olanların “serbest muhasebeci mali müşavir” unvanını almaya hak kazanacağı ve bu tarihten sonra Kanunun 2. maddesinin (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işleri yapabilecekleri, bu nedenle de geçiş dönemi içerisinde de serbest muhasebeci olanların, serbest muhasebeci mali müşavirlerin yetkilerini kullanamayacağı anlaşılmaktadır.
Bir başka ifadeyle, Kanun değişikliğinin serbest muhasebecilerin şuanda sahip olduğu yetkiyi kısıtlamadığı, zaten sahip olmadıkları yetkiyi, sınavı kazanmaları halinde unvan değişikliği ile birlikte tanıdığı görülmektedir.
Kamu ihale mevzuatı gereği, aşırı düşük teklif açıklamalarında, teklif edilen fiyatları tevsik etmek amacıyla hazırlanan belgelerin ve üzerinde bulanan beyanların, mükellefin yasal defter ve belgelerinin tahlilini ve incelemesini yapma ve sonucunda, kimi zaman rapor düzenlenmesini gerekli kılması nedeniyle, “serbest muhasebeci” tarafından bu belgelerin hazırlanmasının ve onaylanmasının mümkün olmadığı, bu yetkiyi sadece SMMM veya YMM sıfatını taşıyan meslek mensuplarının kullanabileceği değerlendirildiğinden, serbest muhasebecinin beyanı ile imzalanarak ve kaşelenerek sunulan proforma faturanın, mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, anılan Kurul kararının (B) bölümünün 1. maddesinde; aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak, teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilen, başvuru sahibi Öğün Yemekhane ve Temz. Hizm. Tic. A.Ş. & Dem Yemek San - Şerafettin Erekinci iş ortaklığının, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında haşere ilacı giderini tevsik için sunduğu, proforma faturanın serbest muhasebeci tarafından imzalanıp onaylanması mevzuata uygun olmadığından, anılan isteklinin teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması, 2. maddesinde ise; idarece aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması uygun bulunan, Hasad Gıda San. Tic. Ltd. Şti. & Günay Yemek Hizm. Gıda Temz. İnş. Hay. Kuy. Dış Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığı’nın, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu, ekmek kadayıfı için Camuzoğlu Baklava Börek Unlu Mamüller Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden aldığı 10.02.2012 tarihli proforma fatura, Balbir Tarım Ürün. Gıda Nak. Oto. Turz. Emlak İnş. Pet. Ürün. ve Hayv. San. Tic. Ltd. Şti.’nden aldığı 01.02.2012 tarihli proforma fatura ve Ünal Asansör-Eyyüp Ünal’dan aldığı 12.03.2012 tarihli proforma faturanın serbest muhasebeci tarafından onaylanması mevzuata uygun olmadığından, anılan isteklinin teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği hususlarının da anılan Kurul kararında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemizle, “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin karara katılıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy