(4734 S. K. m. 2, 3, 17, 37, 38, 54, 58, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9, 43, 47) (Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği m. 9)
Toplantı No: 2012/062
Gündem No: 24
Karar Tarihi: 22.10.2012
Karar No: 2012/UH.III-4038 
Şikayetçi: İda Taşımacılık Turizm Petrol Ürünleri Otomotiv İnş. Taah. Bilgisayar İletişim Telekominasyon Temizlik Gıda Tarım Hayvancılık San. Ve Tic. Ltd. Şti., Hürriyet Meydanı Geniş İş Merkezi Kat: 1 BALIKESİR
İhaleyi Yapan Daire: Milli Eğitim Bakanlığı Burhaniye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Kocacami Mahallesi Hürriyet Caddesi 7 10700 BALIKESİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 03.09.2012/30058
Başvuruya Konu İhale: 2012/89136 İhale Kayıt Numaralı "Balıkesir İli Burhaniye İlçesi, Milli Eğitim Müdürlüğü 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı Taşımalı İlköğretim Öğrenci Taşıma İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Burhaniye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 01.08.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Balıkesir İli Burhaniye İlçesi, Milli Eğitim Müdürlüğü 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı Taşımalı İlköğretim Öğrenci Taşıma İşi” ihalesine ilişkin olarak İda Taşımacılık Turizm Petrol Ürünleri Otomotiv İnş. Taah. Bilgisayar İletişim Telekominasyon Temizlik Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 13.08.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.08.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.09.2012 tarih ve 30058 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.08.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/3283 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif fiyatı hakkında açıklama istenmemesinin mevzuata aykırı olduğu,
2) Aynı istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olmadığı,
3) Ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli olarak belirlenen isteklinin aşırı düşük teklif fiyatı hakkında açıklama istenmemesinin mevzuata aykırı olduğu,
4) Aynı isteklinin özel sektöre yaptığı iş ile ilgili olarak iş deneyim belgesi yerine geçen belgelerin mevzuata uygun olmadığı, kaldı ki, söz konusu işin anılan istekli tarafından gerçekleştirilmediği, iş deneyimi elde etmek amacıyla muvazaalı olarak sözleşme yapıldığı,
5) İhaleye en düşük üçüncü fiyatı teklif eden isteklinin İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 2011/106117 İKN’li ihalesi ile ilgili olarak düzenlenen 88.920,00TL tutarındaki iş deneyim belgesini sunduğu, aynı isteklinin aynı idare tarafından düzenlenen başka bir iş deneyim belgesine ilişkin olarak Kamu İhale Kurulunun 26.12.2011 tarih ve 2011/UH.I-4338 sayılı kararıyla birden fazla sözleşmeye ilişkin olarak Yönetmeliğe aykırı şekilde düzenlendiğinin tespit edildiği ve iptaline karar verildiği, ancak söz konusu isteklinin (2011/106117 İKN’li) ihalede de Kurul Kararı ile iptal edilen belgeyi kullandığı, 2011/106117 İKN’li ihalenin sözleşmesinin uygulanması aşamasında ihalede sunulan belgenin iptaline Kurulca karar verilmiş olmasına rağmen İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün işin devamına karar verdiği ve bu işin tamamlanması ile başvuru konusu ihalede sunulan iş deneyim belgesini düzenlediği, ayrıca 2011/106117 İKN’li ihale ile ilgili olarak İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü hakkında İvrindi Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan şikayet üzerine düzenlenen bilirkişi inceleme raporunda söz konusu isteklinin ihaleye sunmuş olduğu evrakın hatalı olduğunun ortaya çıktığı; sonuç olarak iptal olması gereken bir hizmet işinin iptal edilmeyerek tamamlatılması sonucunda düzenlenen iş deneyim belgesinin başvuru konusu ihale kapsamında da geçersiz sayılması gerektiği,
6) Bütün isteklilerin birim fiyat teklif mektupları ile eki cetvellerin standart forma uygun olup olmadığının ve aritmetik hata bulunup bulunmadığının incelenmesi gerektiği,
7) Bütün isteklilerin geçici teminat mektuplarının standart forma uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiği,
8) Ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen istekli ile ihaleye en düşük üçüncü fiyatı teklif eden isteklinin iş ortaklığı beyannamesi ve ortaklık durum belgelerini ne amaçla verdiği, firmaların kimlerle iş ortaklığı yaptığı ve bu belgelerin ne şekilde değerlendirmeye alınıp alınmayacağı hususunda kendilerine bilgi verilmesi gerektiği,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında: “… Kamu İhale Kurumunun Kamu İhale Kanunda, Uygulama Yönetmeliğinde ve Kamu İhale Genel Tebliğinde, hizmet alımları ihalelerinde tekliflerin nasıl belirleneceğine dair net bir hüküm (personel çalıştırılacak işler hariç) bulunmamakta ve aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi komisyonun takdirine bırakılmıştır. Komisyonumuz teklifi değerlendirmiş ve aşırı düşük olmadığı kanaatine varmıştır” denilmiştir
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
 (Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.) İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.”
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “…
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur” hükümleri bulunmaktadır.
İhale komisyonu kararıyla ihale üzerinde bırakılan İpek Halı Yık. Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin 248.949,00 TL teklif fiyatının, diğer tekliflerin ortalamasının (293.112,00 TL) %84,93’ü, yaklaşık maliyetin %77,35’i olduğu anlaşılmıştır.
Diğer taraftan aynı isteklinin teklif fiyatının, Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğünün örnek yaklaşık maliyet tespit formülleri esas alınarak belirlenen yaklaşık maliyet tutarında öngörülen yüklenici kârına ilişkin olarak herhangi bir oran belirtilmemiş olmakla birlikte, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9’uncu maddesinde belirtilen kâr oranı hariç yaklaşık maliyet tutarından (321.831,54 / 1,2 = 268.192,95 TL) daha düşük olduğu tespit edilmiştir.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif fiyatların belirlenmesine yönelik mevzuatta yapılmış bir düzenleme bulunmamakla birlikte, Kamu İhale Kurulunun istikrar kazanmış kararlarına göre bu tür ihalelerde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarından daha düşük fiyat teklif eden isteklilerin teklif fiyatları hakkında aşırı düşük açıklaması istenmesi gerekmektedir.
Bu durumda anılan isteklinin teklif fiyatı idarece belirlenen yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğundan teklif fiyatı hakkından 4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesine göre açıklama istenmeden ihalenin üzerinde bırakılması mevzuata aykırı bulunmuştur.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında: “… İş deneyim belgesinin alındığı Dursunbey Devlet Hastanesi yetkilileri ile telefon görüşmesi yapılarak diyaliz hastalarının şirket tarafından evlerinden alınıp tedavi sonrasında evlerine taşındığı ilgili firmanın bu işi yaptığı teyit ettirilmiş, komisyonumuz da bunu benzer iş olarak değerlendirmiştir” denilmiştir.
İdari Şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde,
“2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Balıkesir İli Burhaniye İlçesi, Milli Eğitim Müdürlüğü 2012-2013 eğitim öğretim yılı taşımalı ilköğretim öğrenci taşıma işi
b) Miktarı ve türü: 16 Yerleşim biriminden 20 araçla 6 taşıma merkezi okuluna 180 gün süre ile öğrenci taşınması
…”
“Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
…”
“Benzer iş olarak kabul edilecek işler” başlıklı 7.6’ncı maddesinde, “Bu ihalede, benzer iş olarak, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında veya özel sektörde Öğrenci Taşımacılığı, Personel Taşımacılığı, Şehiriçi Yolcu Taşımacılığı, Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı işi ayrı ayrı kabul edilecektir” düzenlemeleri yapılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan İpek Halı Yık. Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin İdari Şartnamenin 7.5.1’inci maddesi gereği olarak Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından “2011/17115 İKN’li Diyaliz Hastaları için Araç Kiralama Hizmet Alımı” işi ile ilgili olarak düzenlenmiş iş deneyim bitirme belgesinin sunulduğu tespit edilmiştir. Söz konusu belge üzerinde işin türü ve miktarı “diyaliz hastalarının nakli için 6+1 koltuklu 2 adet araç toplam 100.000 km araç kiralama işi” olarak belirtilmiştir.
Bu durumda söz konusu işin İdari Şartnamenin 7.6’ncı maddesinde düzenlenen benzer işler arasında sayılan “Şehiriçi Yolcu Taşımacılığı” kapsamında olduğu, dolayısıyla yapılan benzer iş tanımına uygun olduğu anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında: “… Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.’nin verdiği teklif te aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmemiştir” denilmiştir.
Ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli olarak belirlenen Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.’nin ihaleye 272.160,00 TL fiyat teklif ettiği anlaşılmış olup Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9’uncu maddesinde belirtilen kâr oranı hariç yaklaşık maliyet tutarından daha yüksek olan bu fiyatın, aşırı düşük teklif fiyatı olarak değerlendirilmemesinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında: “… Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.’nin iş bitirme belgesi ile ilgili olarak şirketin sunmuş olduğu belgelerin Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin iş deneyim belgesi düzenlenmesi kriterleri ile ilgili 47/a maddesine uygun olduğu değerlendirilmiştir” denilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde, “(1) İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.
…”
“İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde, “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) (Değişik: 16/3/2011-27876 R.G./11 md.) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.
…” hükümleri bulunmaktadır.
İdarece ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.’nin İdari Şartnamenin 7.5.1’inci maddesi gereği olarak Jale Denizcilik Taşımacılık Tur. Gıda Dış. Tic. San. ve Tic. Ltd. Şti ile “Burhaniye Merkez, Burhaniye Ören, Burhaniye İskele ve Pelitköy sahilinden Ayvalık Limanına yolcu taşıma işi” ile ilgili olarak düzenlenmiş 05.05.2011 tarihli sözleşme ile sözleşmenin uygulanmasına ilişkin KDV hariç toplam 74.000 TL tutarında faturaların sunulduğu tespit edilmiştir. Anılan isteklinin idarece Kuruma gönderilen teklif dosyası kapsamında Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin yukarıda yer verilen 47’nci maddesinin (a) bendinde belirtilen “sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin” yer almadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan özel sektör tüzel kişisi ile imzalanan sözleşme kapsamında yapılan yolcu taşıma işi ile ilgili olarak sunulması gereken iş deneyimini gösteren belgeleri tam olarak sunmayan Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirmeye alınması Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 47’nci maddesinin (a) bendine aykırıdır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak idarenin cevabında: “… belgeyi veren İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne 22.08.2012 tarih ve 140/3668 sayılı yazımız ile belgenin geçerli olup olmadığı ve belge ile ilgili herhangi bir sıkıntı olup olmadığı sorulmuş ve İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 22.08.2012 tarih ve 140/2367 sayılı yazısı ile ilgili tarihler arasında işin yapıldığı, bitirildiği ve verilen iş deneyim belgesi ile ilgili bir problemin olmadığı teyit edilmiştir” denilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “…
 Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.
…” hükmü,
Anılan Kanunun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:
a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar…
…
Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,
Aynı Kanunun “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
…
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
…
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Anılan Kanunun “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. …
…
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
…” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” hükmü,
Anılan Kanunun “Sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle fesih” başlıklı 21’inci maddesinde “Yüklenicinin, ihale sürecinde Kamu İhale Kanununa göre yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
Ancak, taahhüdün en az % 80’inin tamamlanmış olması ve taahhüdün tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması kaydıyla;
a) İvediliği nedeniyle taahhüdün kalan kısmının yeniden ihale edilmesi için yeterli sürenin bulunmaması,
b) Taahhüdün başka bir yükleniciye yaptırılmasının mümkün olmaması,
c) Yüklenicinin yasak fiil veya davranışının taahhüdünü tamamlamasını engelleyecek nitelikte olmaması,
Hallerinde, idare sözleşmeyi feshetmeksizin yükleniciden taahhüdünü tamamlamasını isteyebilir ve bu takdirde yüklenici taahhüdünü tamamlamak zorundadır. Ancak bu durumda, yüklenici hakkında 26 ncı madde hükmüne göre işlem yapılır ve yükleniciden kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı kadar ceza tahsil edilir. Bu ceza hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de tahsil edilebilir.”hükmü,
Bulunmaktadır.
Diğer taraftan 19’uncu Motorlu Piyade Tugay Komutanlığının 2011/157046 İhale Kayıt Numaralı “1 Adet Midibüs (27 Kişilik), 1 Adet Minibüs (14 Kişilik) Araç Kiralanması” ihalesi ile ilgili olarak alınan 26.12.2011 tarih ve 2011/UH.I-4338 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararında, “…İhale üzerinde bırakılan Kılcıoğulları Tur. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini gösterir belge olarak İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 2010/2011 taşıma işi için düzenlenen 09.08.2011/2385 tarih/sayılı ve 102.090,00 TL tutarlı iş bitirme belgesinin sunulduğu, anılan belgede sözleşme tarihi olarak 20.09.2010-17.06.2011 tarihlerinin belirtildiği, ayrıca söz konusu belgenin ‘Açıklama’ kısmında;
‘2010-2011 yılı ilköğretim 180 gün hizmet alımı öğrenci taşıma işi
2010-2011 yılı ortaöğretim 147 gün hizmet alımı öğrenci taşıma işi’
İfadelerinin bulunduğu belirlenmiştir.
Başvuru sahibince idareye yapılan şikayet başvurusu kapsamında Kılcıoğulları Tur. Ltd. Şti.’nin iş deneyim belgesinin uygun olmadığının iddia edilmesi üzerine, idarece bahse konu iş deneyim belgesini düzenleyen İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden tevsik edici ilgili belgelerin istendiği, söz konusu belgeyi düzenleyen idare tarafından belge sahibine ait 7 ayrı sözleşme ile her bir sözleşme için ayrı ayrı düzenlenmiş olan 7 adet iş deneyim belgesinin gönderildiği, her biri ayrı ihalelerin konusu olan 7 farklı işin iş deneyim belge tutarlarının toplanması suretiyle, başvuruya konu ihalede sunulan 102.090,00 TL tutarındaki iş deneyim belgesinin düzenlendiği tespit edilmiştir.
Bunun üzerine, idarece, Kılcıoğulları Tur. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, belgeyi düzenleyen idarenin bilgi eksikliğinden kaynaklanan hata sebebiyle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 43 üncü maddesine uygun düzenlenmediği değerlendirmesiyle, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gönderilen 7 ayrı iş deneyim belgesinden 20.09.2010 tarihli sözleşme kapsamında gerçekleştirilen işe ait 21.369,00 TL tutarındaki iş deneyim belgesinin dikkate alındığı ve bahse konu isteklinin iş deneyimi yeterlik kriterini sağladığı şeklinde karar alındığı belirlenmiştir.
Bahsi geçen Yönetmeliğin 43 üncü maddesinde, iş deneyim belgelerinin; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenleneceği ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanacağı belirtilmiş olmakla birlikte, bu hüküm, belge almaya hak kazanan yüklenicilerin ilgili idarelerce iş deneyim belgelerinin mevzuata uygun olarak düzenlenmesi hususundaki sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.
Bu kapsamda, başvuruya konu ihalede, mevzuata açıkça aykırı olan 7 farklı sözleşmeye ilişkin olarak tek bir iş deneyim belgesi düzenlenmesi ve/veya bu şekilde düzenlenmiş bir iş deneyim belgesinin kamu ihalelerinde kullanılması hususunda belge sahibinin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığının kabul edilmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, iş deneyimi yeterlik kriterini sağlamak amacıyla sunduğu belgenin mevzuata aykırı olarak düzenlendiği anlaşılan Kılcıoğulları Tur. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Kılcıoğulları Tur. Ltd. Şti. adına düzenlenen 09.08.2011/2385 tarih/sayılı iş deneyim belgesinin iptal edilmesi hususunun bu idareye bildirilmesi gerekmektedir.
…” hususlarına yer verilmiştir.
Kılcıoğulları Tur. Sey. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin inceleme konusu ihaleye İdari Şartnamenin 7.5.1’inci maddesi gereği olarak, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 2011/106117 İKN’li Öğrenci Taşıması” işi ile ilgili olarak düzenlenmiş 23.07.2012 tarih ve 715/2068 sayılı iş bitirme belgesi sunduğu tespit edilmiştir. Söz konusu belge üzerinde, işin tanımının “hizmet alımı (19.09.2011 ile 19.09.2011 tarihi arasında resmi bayram tatilleri hariç 6 araç ile günü birlik) öğrenci taşıması işi”, sözleşme tarihinin “19.09.2011”, ilk sözleşme bedelinin “88.920,00 TL”, gerçekleşen iş tutarının “%100”, toplam sözleşme bedeli “88.920,00 TL”, kabul tarihinin “19.09.2011 tarihinden 08.06.2012 tarihine kadar günü birlik taşıma”, yüklenicinin gerçekleştirdiği iş tutarının “%100’ü tamamlanmış olup toplam: 78.256,80 TL hakediş ödenmiştir” ve belge tutarının “88.920,00 TL” şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır.
İdarece söz konusu iş deneyim belgesini düzenleyen İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderilen 22.08.2012 tarihli yazıya cevaben, belgeyi düzenleyen idarenin aynı tarihli yazısında“2011/106117 sayılı ihalemize katılarak 19.09.2011 – 19.08.2012 tarihleri arasında 6 araç ile öğrenci taşıması yapmak üzere sözleşme imzalanan Kılcıoğulları Tur Sey. Oto. Kır. Elekt. Gıda İnş. Taah. Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti’ne müdürlüğümüzce düzenlenerek verilen 7015/2068 sayılı iş bitirme belgesi geçerlidir” denildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin idareye şikâyet başvuru dilekçesi ekinde yer verdiği 2011/106117 İKN’li ihale ile ilgili olarak İvrindi Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan şikâyet üzerine düzenlenen bilirkişi inceleme raporunda başvuru sahibinin iddiasının aksine “Kılıçoğlu Ltd.Şti.’nin iş deneyim belgesinde usulsüzlük görülmediğinin” belirtildiği anlaşılmakla birlikte, anılan belgenin iptal edilmesi gereken hizmet işi kapsamında (2011/106117 İKN’li ihale sonucunda adı geçen istekli ile imzalanan sözleşmenin uygulanması üzerine) düzenlenmiş olmasından dolayı geçerli olmadığı iddiası bağlamında değerlendirme yapmak üzere İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden bilgi ve belge talebiyle gönderilen 27.09.2012 tarihli yazımıza cevaben İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Kurumumuz kayıtlarına 05.10.2012 tarihinde giren yazısı ve eklerinden, Kılcıoğulları Tur. Sey. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin inceleme konusu ihaleye sunduğu iş deneyim belgesinin ait olduğu İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 16.08.2011 tarihinde yapılan “2011/106117 İKN’li 62 Yerleşim Biriminden 1256 Öğrencinin 10 Taşıma Merkezi Okuluna 180 Gün Taşınması” hizmet alımını ihalesine, Kurulun yukarıda yer verilen 26.12.2011 tarih ve 2011/UH.I-4338 sayılı kararı ile iptal edilen 09.08.2011 tarih ve 2385 sayılı iş bitirme belgesini sunduğu anlaşılmıştır.
4735 sayılı Kanunun yukarıda yer verilen ilgili maddelerinden idarenin yüklenici ile yürüttüğü sözleşmeyi feshetmesini gerektiren durumlar arasında yüklenicinin 4735 ve 4734 sayılı Kanunlarda belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi de sayılmıştır.
Kamu İhale Kurulunun 26.12.2011 tarih ve 2011/UH.I-4338 sayılı kararında, 19’uncu Motorlu Piyade Tugay Komutanlığının 2011/157046 İhale Kayıt Numaralı ihalesine mevzuata uygun olarak düzenlenmemiş 09.08.2011 tarih ve 2385 sayılı iş bitirme belgesini sunan Kılcıoğulları Tur. Sey. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve söz konusu belgenin iptal edilmesi hususunun belgeyi düzenleyen idareye (İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne) bildirilmesine karar verilmiş olmakla birlikte, anılan isteklinin mevzuata açıkça aykırı olarak düzenlenmiş iş deneyim belgesini ihaleye sunmasının 4734 sayılı Kanununun 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlardan olduğuna ilişkin herhangi bir tespite yer verilmediği hususu dikkate alındığında, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün adı geçen isteklinin aynı iş deneyim belgesini sunduğu 2011/106117 İKN’li ihale kapsamında bu istekli ile yürüttüğü 21.10.2011 tarihli sözleşmeyi feshetmemiş olmasında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun yukarıda yer verilen “Sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle fesih” başlıklı 21’inci maddesine aykırılık bulunmamaktadır.
Ayrıca söz konusu iş deneyim belgesinin başvuru sahibinin 2’nci iddia konusuna ilişkin olarak yapılan inceleme kapsamında yer verilen isteklilerin mesleki ve teknik yeterliğini tevsik amacıyla sunulması istenen iş deneyim belgelerine ilişkin kriterlerin yer aldığı İdari Şartnamenin 7.5.1’inci maddesine göre değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin “Kabul tutanağının düzenlenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “Muayene ve kabul komisyonu işyerine giderek Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 44-49 uncu maddelerinde yazılı hükümlere göre işi inceler, muayene eder ve gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapar.
Temizlik, yemek, taşıma gibi aynı hizmetin belli periyotlarla tekrarlanması suretiyle ifa edilen sürekli nitelikli işlerde kontrol teşkilatının, işin yürütülmesi sırasında tuttuğu kayıtlar esas alınarak Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 44 üncü maddesinin (b) fıkrasındaki hükümlere göre kabul işlemleri gerçekleştirilir.
Muayene ve kabul komisyonu, yaptığı inceleme ve muayene sonunda işi kabule hazır bulduğu takdirde, ‘Kabul Tutanağı’nı (standart form KİK57.0/H) yeterli sayıda düzenler. Bu tutanak yüklenici tarafından imzalanır.” hükmü,
“Kabul tutanağının onayı” başlıklı 11’inci maddesinde “Kabul tutanağı yetkili makam tarafından onaylandıktan sonra geçerli olur ve kabul işlemi tamamlanmış sayılır.
…” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin “Hizmetin kabulü” başlıklı 44 üncü maddesinde “…
b) Sürekli Nitelikteki İşlerde:
Kontrol teşkilatının Genel Şartname gereğince tuttuğu kayıtlar ile yükleniciye yapılan ödemelere ilişkin belge ve kayıtlar idarece (a) fıkrasında öngörüldüğü şekilde kurulan kabul komisyonu tarafından esas alınır. Kabul komisyonu, yüklenicinin yapılan iş nedeniyle idareye karşı herhangi bir yükümlülüğünün kalmadığına karar verirse, üç nüshalı bir kabul belgesi düzenler ve bir nüshasını yükleniciye verir. Eğer yüklenicinin idareye karşı olan yükümlülüklerinden herhangi birini yerine getirmediği tespit edilirse, buna ilişkin sözleşmesinde belirtilen ceza ve kesintiler uygulanır ve kabul belgesi bundan sonra verilir” hükmü bulunmaktadır.
İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Kurumumuz kayıtlarına 05.10.2012 tarihinde giren yazısı ve eklerinden, Kılcıoğulları Tur. Sey. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin inceleme konusu ihaleye sunduğu 23.07.2012 tarihli yüklenici iş bitirme belgesinin, kısmi teklife açık 2011/106117 İKN’li hizmet alımı ihalesi sonucunda ihale konusu işin altı kısmı ile ilgili olarak anılan istekli ile 21.10.2011 tarihinde imzalanmış istekli tarafından KDV hariç teklif edilmiş birim fiyatların toplamı 88.920,00 TL tutarında tek sözleşmeye ilişkin olarak düzenlendiği, söz konusu sözleşmede işe başlama tarihinin 01.11.2011, iş bitirme tarihinin 08.06.2012 olarak belirlendiği,
04.07.2012 tarihli son hakediş raporuna göre 08.06.2012 tarihine kadar yapılan işler kapsamında bir önceki hakediş toplam tutarının 79.285,36 TL, bu hakediş ile ödenen tutarın KDV hariç 13.910,00 TL olduğu tespit edilmiştir.
Diğer taraftan Kılcıoğulları Tur. Sey. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin inceleme konusu ihaleye sunduğu iş deneyim belgesi üzerinde kabul tarihinin “19.09.2011 tarihinden 08.06.2012 tarihine kadar günü birlik taşıma” şeklinde belirtilmiş olmasından dolayı, Kurumuzca gönderilmesi istenen kabul tutanağı ile ilgili olarak, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Kurumumuz kayıtlarına 05.10.2012 tarihinde giren yazısında “öğrenci taşıması yapılması nedeniyle kabul tutanağı tanzim edilmemiş olup taşıma merkezi okul müdürlüğüne öğrenci taşıması yaptığı günleri gösterir takip çizelgesi sonucu ödenek dahilinde ödeme yapılmıştır” denilmiş olmakla birlikte,
04.07.2012 tarihli son hakedişte belirtilen ve aynı tarihli ödeme emri ile ödenen tutarın hesaplandığı 02.05.2012 ile 08.06.2012 tarihleri arasındaki 29 günlük taşıma puantajının idarenin yetkililerince tanzim ve kontrol edilerek İlçe Milli Eğitim Müdürü tarafından tasdik edildiği dikkate alındığında, belgenin ait olduğu sürekli nitelikteki öğrenci taşınması işinde, Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin 9’uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 44’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde belirtilen yükleniciye yapılan ödemelere ilişkin belge ve kayıtların onaylanmış olması nedeniyle Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin 11’inci maddesine göre kabul işlemlerinin tamamlanmış sayılması gerekmektedir.
Bu durumda inceleme konusu ihaleye sunulan iş deneyim belgesi üzerinde belirtilen belge tutarına göre İdari Şartnamede belirlenen oran üzerinden teklif fiyatına göre karşılanması gereken tutarı karşılayan, İvrindi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün ihale konusu iş ile aynı nitelikte “2011/106117 İKN’li 62 Yerleşim Biriminden 1256 Öğrencinin 10 Taşıma Merkezi Okuluna 180 Gün Taşınması” hizmet alımı ihalesi sonucunda 21.10.2011 tarihinde imzalanan 88.920,00 TL tutarında tek sözleşmeye ilişkin olarak düzenlenmiş iş deneyim belgesinin değerlendirmeye alınmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
6) Başvuru sahibinin 6, 7 ve 8’inci iddialarının, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin 8’inci fıkrasında açıklandığı üzere, başvuruda bulunulan hususların somut bir biçimde mevzuata aykırı bulunma sebeplerine, işlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğuna ilişkin herhangi bir bilgi içermediği, bu haliyle soyut ve mesnetsiz olduğu anlaşıldığından bu iddialarla ilgili olarak başvurunun reddedilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, iş deneyim belgesi mevzuata uygun olmayan Sali Tur. İnş. Nak. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve İpek Halı Yık. Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olan teklif fiyatı hakkında açıklama istenmesi suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy