(6328 S. K. m. 5) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 27, 33/A)
SAYI: 53878609-101.07.07-E.2004
BAŞVURU NO: 2017/11149
KARAR TARİHİ: 13/02/2018
DOSTANE ÇÖZÜM KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Başvuranın, öğrenci olduğu döneme ilişkin borç çıkarılan yetim aylığı tutarının iade edilmesi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 24.8.2017
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1) Kurumumuza 24/8/2017 tarihinde e-başvuru yoluyla yapılan başvuruda, başvuran, 12/08/2016 tarihinde İstanbul Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesine kayıt olduğu halde Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Bağımsız ve Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığınca yersiz ödenen yetim aylığı nedeniyle adına 1.313,96 TL borç çıkarıldığını, adına gelen bildirimde 23/01/2017-22/06/2017 dönemine ait yetim aylığını yersiz olarak çektiğinin belirtildiği ancak söz edilen tarihler arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğrencisi olduğunu, Kurumunuza yaptığı itirazının ret olunacağını, borcunun maaşından dörtte bir oranında kesileceğini şifahen öğrendiğini, ayrıca maaşının kesildiği tarihten sonra toplu olarak yatmadığını sadece bu ay maaşının yatırıldığını ve zor durumda olduğunu belirterek mağduriyetinin giderilmesini ve aylıklarının ödenmesini talep etmektedir.
II. BAŞVURUNUN İNCELENMESİ VE DOSTANE ÇÖZÜM SÜRECİ
2) 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, Kamu Denetçiliği Kurumunun, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevli olduğu düzenlenmiştir.
28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Şikâyete konu talebin idarece yerine getirilmesi” başlıklı 27 nci maddesinin birinci fıkrasında inceleme ve araştırma devam ederken Kamu Denetçiliği Kurumunun tarafları dostane çözüme davet edebileceği, ikinci fıkrasında şikâyete konu talebin ilgili idare tarafından yerine getirilmesi hâlinde dostane çözüm kararı vererek inceleme ve araştırmasını sonlandıracağı, “Dostane çözüm kararı” başlıklı 33/A maddesinde şikâyet konusu talebin ilgili idare tarafından yerine getirilmesi veya şikâyetin çözüme kavuşturulduğunun taraflarca Kuruma bildirilmesi hâlinde dostane çözüm kararı verileceği hükmüne yer verilmiştir.
3) Başvurunun inceleme ve araştırma aşamasında gerek dostane çözüm yoluna gidilebilmesi gerekse başvurunun incelenebilmesini teminen 12/9/2017 tarihli ve E.10691 sayılı yazımız ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’ndan şikâyete ilişkin bilgi, belge ve açıklamalar istenmiştir. SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden alınan 5/10/2017 tarihli ve E.4999624 sayılı yazıda özetle, şikâyete konu işlemlerin 5510 sayılı Kanunun 35 inci maddesi hükümleri doğrultusunda yapıldığı ifade edilmiştir.
4) Diğer taraftan, konuya ilişkin inceleme devam etmekteyken 5/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 28 inci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemeleri Yönetmeliği’ne eklenen “Aylık almakta iken çalışmanın sonradan tespit edilmesi” başlıklı Ek 10 uncu maddede; malullük, yaşlılık, ölüm aylığı veya ölüm geliri almakta iken, gelir veya aylıkları Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan süreler esas alınarak Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacağı, bunlardan işten ayrılmış olanların malullük veya yaşlılık aylıklarının, sigortalılığın sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, bu tarihi takip eden ödeme dönemi itibarıyla Kanunun 27 veya 30 uncu maddesine göre yeniden hesaplanarak bağlanacağı, hak sahiplerinin aylıklarının ise işten ayrıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenmeye devam edileceği düzenlenmiştir.
5) Çalışmaya başlamaları nedeniyle aylığı kesilen hak sahiplerine, çalışmaları sona erdiğinde yeniden talepte bulunmalarına gerek kalmaksızın yeniden aylık bağlanmasına imkân veren anılan değişiklik sonrası, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’na gönderilen 8/12/2017 tarihli ve E.15412 sayılı ikinci bir yazımız ile başvuranın durumunun dostane çözüm kapsamında bir kez daha anılan yönetmelik hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi istenmiştir.
6) Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınan 23/1/2018 tarihli ve E.489602 sayılı yazıda; başvurunun dostane çözüm kapsamında yeniden değerlendirildiğinin, 1.313,96 TL borç tutarının, yalnızca orta öğrenimden mezun olduğu 4/1/2016 tarihi ile yükseköğrenime kayıt yaptırdığı 12/8/2016 tarihleri arasını kapsayacak şekilde yeniden hesaplandığının, borcunun güncellenerek 754,73 TL’ye düşürüldüğünün, yapılan mahsuplaşma işlemi sonrası kalan borç tutarının 25,89 TL olduğunun bildirilmesi üzerine başvuran, Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yapılan işlem hakkında telefon görüşmesi yoluyla bilgilendirilmiştir.
7) Kurumumuzca gerçekleştirilen dostane çözüm girişimleri ve Sosyal Güvenlik Kurumunun başvuranın durumunu değişen mevzuat hükümleri çerçevesinde süratle değerlendirmesi neticesinde şikâyet konusu çözüme kavuşturulabilmiştir. Bu nedenle Sosyal Güvenlik Kurumunun Ombudsmanlık ile yaptığı işbirliği memnuniyetle karşılanmaktadır.
III. KARAR
Yukarıda belirtilen açıklamalar çerçevesinde; başvuranın talebinin ilgili idare tarafından yerine getirilmesi üzerine Yönetmeliğin 33/A maddesi gereğince DOSTANE ÇÖZÜM kararı verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy