(2709 S. K. m. 74) (5018 S. K. m. 3) (6328 S. K. m. 5, 17)
SAYI: 94019529-101.07.06-E.761
BAŞVURU NO: 2018/9029
KARAR TARİHİ: 11/01/2019
KISMEN TAVSİYE KISMEN RET KARARI
BAŞVURAN
BAŞVURU VEKİLİ / TEMSİLCİSİ
BAŞVURUYA KONU İDARE: İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi
Adalet Komisyonu Başkanlığı
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı
İstanbul Barosu Başkanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Pembe dava dosyalarının sağlık sorunlarına sebep olduğundan bahisle bu dosyaların kullanımının yasaklanması talebi hk.
BAŞVURU TARİHİ: 11.7.2018
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran özetle; adliyede mübaşir olarak çalıştığını, adliyelerde kullanılan sağlığa zararlı pembe tozlu dosyalar nedeniyle akciğer hastası olduğunu, Adalet Bakanlığınca üretilen yeşil beyaz modern dosyalarının kullanımı projesinin, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ve İstanbul Barosu Başkanlığı tarafından rant yüzünden engellendiğini, tozlu dosyalara mahkum edildiklerini, Adalet Teşkilatında son on yıllık süreçte, kiralık adliye binalarından yeni ve modern adalet saraylarına geçilmesi, daktilodan UYAP bilişim sistemine geçilmesi, Osmanlıca olan HMUK’tan öz Türkçe HMK’ya geçilmesi, arabuluculuk, uzlaştırıcılık gibi modern çözüm sistemlerine geçilmesi, binlerce yeni personel istihdam edilmesi gibi birçok olumlu gelişme yaşandığını, tüm bu süreçte değişmeyen tek şeyin pembe tozlu dosyalar olduğunu, bu süreçte Adalet Bakanlığı’nın pembe tozlu dosyaların yerine, kağıdın kalitesi olarak yüksek kalitede, görsel olarak modern dosyalar üretmek için bir proje başlattığını, (Strateji Geliştirme Başkanlığı ve İşyurtları Genel Müdürlüğünce) bu projeye göre Ankara Açık Cezaevinde yatırım yapıldığını, hükümlü ve tutukluların meslek sahibi olması içinde matbaada üretim bandı oluşturulduğunu ve kağıdı kaliteli modern yeşil beyaz dosyaların üretilmeye başlandığını, İşyurtları Genel Müdürlüğü’nün Türkiye’deki tüm Adliyelere bu modern dosyaların kullanımı için yazı gönderdiğini, pembe dosyalardaki tozun, astım, bronşit, alerji gibi kronik hastalıkları tetiklediğini, pembe dosyaların bilgisayarların kullanım ömrünü kısaltarak kurum zararı oluşturduğunu, kaliteli, yeni ve modern dosyaların 0,75 kuruş, tozlu pembe dosyaların 1 TL olduğunu, pembe dosyaların çok kolay tutuşabilen saman kağıttan üretildikleri için yangına sebebiyet verebileceğini ancak modern yeşil beyaz dosyaların üzeri ayrı bir maddeyle kaplı olması nedeniyle yanması ve tutuşmasının pembe dosyalara göre daha zor olduğunu, Türkiye’deki adliyelerin büyük bir çoğunluğunun pembe dosya kullanımı yerine yeşil-beyaz dosya kullandığını, İstanbul Adliyesi ve İstanbul Barosunun inat ve ısrarla bu projeye karşı çıktığını, gerek İstanbul Adalet Komisyonundan, gerek İstanbul Başsavcılığından, gerek İstanbul Barosundan defalarca dilekçe ile talep etmesine rağmen reddedildiğini iddia ve ifade ederek vatandaşa faydalı, ucuz, memur ve hakimlerin sağlığına zararlı olmayan, bilgisayarların bozulmasına sebebiyet vermeyen, yangın ihtimalini ortadan kaldıran, infazın insanileştirilmesi kapsamında hükümlülere meslek edindirmeyi amaçlayan, özetle ülkeye, devlete, vatandaşa, çevreye faydalı olan devletin bu projesinin 0,25 kuruşluk rant yüzünden, Baronun karşı çıkması nedeniyle engellenmemesini, İstanbul Adalet Sarayının içerisinde bulunan, baro-fotokopi odaları olarak adlandırılan ve pembe tozlu dosya satışı yapılan yerlerde bu dosyaların satışının yasaklanmasını, İstanbul Adliyesi Hukuk Tevzi bürosunda pembe tozlu dosyalarla dava açılmasının yasaklanmasını, İstanbul Adliyesi İcra Tevzi bürosunda pembe tozlu dosyalarla takip açılmasının yasaklanmasını Kamu Denetçiliği Kurumundan talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. T.C. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı HSK Bürosunun 07.09.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısı ve eki belgelerde özetle,
2.1.Periyodik olarak kırtasiye ile bahse konu dosyaların temin edilme görevinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı İdari İşler Müdürlüğü’ne bağlı Levazım Bürosuna ait olduğu, ihtiyaç hasıl olduğunda taleplerin Başsavcılıkça açıldığı, Başsavcılığın onayından geçtikten sonra ilgili malzemeler için alınacak ürünlerin toplam tutarları göz önüne alınarak doğrudan temin ya da ihale yoluna gidilip fiyat teklifleri alındıktan sonra en avantajlı fiyat teklifi sunan firmadan malzemelerin temin edildiği,
2.2.İlgili personelin 05/10/2017 tarihinde … Başvuru Sayısı ile yaptığı ilk BİMER şikâyetinin, kendilerine 13/10/2017 tarihinde ulaştığı, 09/11/2017 tarihinde başvuranın talepleri göz önüne alınarak İhtiyaç Tespit ve Ödenek Talep Belgesi düzenlenerek hukuk dava dosyası (karton telli dosya) yaptırılması için Başsavcılıktan talepte bulunulduğu, alınan onay sonucunda gönderilen Teslim Alma ve Muayene Kabul Heyet Karar Tutanağında görüleceği üzere 10/04/2018 tarihinde 20.000 adet karton telli dosyanın teslim alındığı ve bugüne kadar dağıtımın büro personellerince sağlandığı,
2.3.Oysaki 01/06/2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelikte Başsavcılıklarda ve Ceza Mahkemelerinde kullanılacak dava dosyalarının Bakanlık tarafından belirlendiği ve bastırıldığının belirtildiği ancak Hukuk Mahkemeleri için böyle bir zorunluluk getirilmediği,
2.4.Bahse konu pembe kapaklı dosyaların taraflara satışının Adliyeleri bünyesinde bulunan doğudan İstanbul Barosuna bağlı baro odalarında yapıldığı,
2.5.Hukuk davalarında dosya masraflarının esas dosya masrafı adı altında mahkeme hesaplarına yatırıldığı bu nedenle dosyaların taraflarca mahkemesince temin edildiği, Başsavcılıklarının sadece resen adli yardımlı vesayet dosyaları ve UYAP üzerinden gelen talimat dosyaları olan kısmı için hukuk mahkemelerine yeşil beyaz kapaklı dosya verdiği,
2.6.Başvuranın İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığına 02/02/2018 tarihinde verdiği dilekçeye 07/02/2018 tarihinde verilen cevapta, söz konusu talebe ilişkin başvuruların Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’na yapılması gerektiğinin belirtildiği,
2.7.01/06/2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelikte dosya temin ve sorumluluğunun ilgili idareye bırakıldığı ve Hukuk Dava dosyalarının kalitesinin belirli bir standardı olmadığı belirtilmesine rağmen Başsavcılıklarının 10/04/2018 tarihinden itibaren, kaliteli malzemeden imal edilen dosyalardan temin edip bürolarınca dağıttığı, bu uygulamanın bir proje kapsamında olmayıp tamamen idarelerince alınan bir karar doğrultusunda yapıldığı,
2.8.Başvuranın talebi doğrultusunda, mevcut stoklardaki dosyalar tükenene kadar eski pembe kapaklı dosyaların dağıtımına devam edildiği, stokların tükenmesinden sonra ise açılan ilk talebin kaliteli malzemeden imal edilen yeşil beyaz kapaklı dosyalar olduğu,
2.9.Başvuranın iddia ettiği şekilde İşyurtları Genel Müdürlüğü’nün Türkiye'deki tüm Adliyelere bu modern dosyaların kullanımı için yazı göndermiş olduğundan bahsedilmiş ise de taraflarına böyle bir yazı ulaşmadığı, yeşil-beyaz dosyanın kullanımının proje kapsamında olmayıp tamamen Başsavcılıklarının takdiri olduğu ve bu konuda herhangi bir yazılı kural veya genelgenin söz konusu olmadığı,
2.10.Başvuranın, dosyaların birim fiyatları açısından (kaliteli, yeni ve modern dosyaların 0,75 kuruş, tozlu pembe dosyaların 1 TL olduğu) tamamen asılsız söylemine karşın, pembe sağlıksız kağıttan imal edilen dosyaların Baro odasından temin edilen fişten de görüleceği üzere birim fiyatı KDV Dahil 0,75.Krş iken, kaliteli yeni ve modern dosyaların birim fiyatı KDV Dahil 0,81.Krş olduğu, başvuranın iddialarının tamamen asılsız olduğu,
2.11.Yeşil-beyaz dosyaların pembe kapaklı dosyalara göre daha kaliteli olduğunun bir gerçek olduğu, gönderilen faturalarda görülen 0,81Krş’luk fiyatın piyasanın en uygun seviyesinde olduğu aslında yeşil-beyaz dosya fiyatının daha da yüksek olduğunun küçük bir araştırma ile tespit edilebileceği,
2.12.Başvuranın mağduriyetinin giderilmesine yönelik olarak Başsavcılıklarınca, 10/04/2018 tarihinde 20.000 adet karton telli dosya temini yapıldığı ve bugüne kadar dağıtımın büro personellerince sağlandığı açıklamalarına yer verilmiştir.
2.13.Başvuran tarafından 23/01/2017 tarihinde İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı’na şikayette bulunulduğu ve Başsavcılıklarına bağlı Levazım Bürosu Müdürlüğünce 22/02/2017 tarihinde başvurana “01/06/2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelikten de anlaşılacağı üzere Başsavcılıklarda ve Ceza Mahkemelerinde kullanılacak dava dosyalarının Bakanlık tarafından belirlendiği ve bastırıldığı belirtilmiş ancak Hukuk Mahkemeleri için böyle bir zorunluluk getirilmediği anlaşılmış olup, bu tarz taleplerin diğer Hukuk Mahkemeleri tarafından da yapılması halinde ilgili görüşmelerin yapılarak taleplerin yerine getirilebileceğinin ilgili personele tebliğ edilmesi…” cevabının verildiği tespit edilmiştir.
2. T.C. Adalet Bakanlığı İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığının 07.09.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısı ve eki belgelerde aynısıyla yukarıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
3. İstanbul Barosu Başkanlığının 08.08.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısında özetle;
4.1.Baroları ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı arasında dosya satışına ilişkin herhangi bir anlaşma ya da yeşil beyaz dosyaların kullanımının engellenmesine ilişkin bir girişim bulunmadığı,
4.2.Avukatlara yönelik Barolarınca temin edilen ve Temmuz 2018’den önce 65 kuruşa, Temmuz 2018’den sonra 75 kuruşa satılan, kullanımı zorunlu olmayan, Baroları dışında Adalet Bakanlığı’nca ve özel kuruluşlarca da bastırılıp kullanılabilen bu dosyalardan ötürü Barolarına yüklenilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığı ve başvuranın 30/05/2018 tarihinde Barolarına yaptığı incelemesi devam eden bir başvurusunun bulunduğu açıklamalarına yer verilmiştir.
4.3.Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 14.11.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısı ve eki belgelerde özetle;
5.1.Adli ve idari yargı birimleri ile icra-iflas müdürlüklerinde kullanılan dosyaların daha nitelikli ve kullanışlı olarak yeniden tasarlanması amacıyla 2012 yılında Başkanlıklarınca bir tasarım çalışması yürütüldüğü, bu çalışmanın daha sonraki aşamalarda Bakanlıkları İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığına devredilerek, Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda yeni dosya gömlekleri basımına başlanıldığı, bu kapsamda adli ve idari yargıda, icra ve iflas dairelerinde kullanılması planlanan yeni (Amerikan Bristol) tip kağıt ile eski klasik telli tip dosya gömleklerinin üretimine başlanıldığı,
5.2.Ancak İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığınca üretilen dosya gömlekleri haricinde; dava ve iş sahipleri ile avukatlar tarafından, adli ve idari yargı birimleri ile icra-iflas müdürlüklerine serbest piyasadan temin edilen (kırtasiye vs.) veya Baroların satışını yaptığı pembe tip dosya gömleklerinin getirildiği,
5.3.5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 3 üncü maddesinin (k) bendinde; “harcama birimi”nin, kamu idare bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim olarak tanımlandığı, aynı Kanunun “Harcama yetkisi ve yetkilisi” başlıklı 31 inci maddesinde ise bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisinin harcama yetkilisi olduğunun ifade edildiği, bu kapsamda; Bakanlıkları “Mahkemeler Bütçesi”nden ödenek tahsis edilen yargı birimlerinin (Cumhuriyet başsavcılıkları, Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve İdare Mahkemeleri) harcama birimi olduğu ve bu harcama birimlerinin en üst yöneticisinin (Cumhuriyet Başsavcıları, Kıdemli Cumhuriyet Başsavcıları, Bölge İdare Mahkemesi Başkanları, İdare Mahkemesi Başkanları) harcama yetkilisi görevini yerine getirdiği,
5.4.5018 sayılı Kanunda, giderin yapılmasından ödeme aşamasına kadar tüm işlemlerin harcama yetkilisinin gözetim ve denetimi altında, onun emir ve talimatı ile yürütülmesinin öngörüldüğü,
5.5.Adli ve idari yargı birimleri ile icra-iflas dairelerinde belgelerin dosyalamasında kullanılan dosya gömleklerinin nitelik, tip ve görünüşünün belirlendiği yasal bir düzenlemenin bulunmadığı,
5.6.Adliyelerde kullanılan dosya gömlekleriyle ilgili olarak Başkanlıklarınca yürütülen bir proje bulunmadığı, sadece dosya gömleklerinin tasarımına ilişkin olarak 2012 yılında İşyurtları Kurumuna teklif sunulduğu ve bu tarihten sonra yeni dosya gömleklerinin üretim, satış ve dağıtımının İşyurtları Kurumunca yapıldığı,
5.7.Piyasada dosya gömleği üretim ve satışının sadece İşyurtları Kurumunca yapılmadığı, vatandaşlar ve avukatlar tarafından barolar , kırtasiyeler, matbaalar vs. den satın alınarak getirilen dosyaların da kullanıldığı, İşyurtları Kurumunca üretilen dosya gömleklerinin kullanımının zorunlu olmadığı ve standartlara uygun olan diğer dosya gömleklerinin de kullanılabildiği açıklamalarına yer verilmiştir.
5.8.Başvuranın aynı taleple 18/10/2018 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonuna yaptığı başvuruya ilişkin olarak Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığınca 12/11/2018 tarih ve … sayılı yazı ile başvurana yukarıda yer verilen açıklamalara ek olarak “…5018 sayılı Kanunun “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32 nci maddesi gereği; ‘Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.’ Sayıştay Genel Kurulu Kararına göre; ‘bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten, ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten, maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin olduğu’ ifade edilmiştir. (Karar No: 5189/1 Karar Tarihi: 14/06/2007). Sonuç olarak; l-) Serbest piyasa koşulları göz önünde bulundurulduğunda; standartlara uygun, iş ve dava sahipleri tarafından dışarıdan temin edilmek suretiyle getirilen dosya gömleklerinin ortadan kaldırılmasına yönelik Bakanlığımız tarafından herhangi bir müdahalenin söz konusu olamayacağı, 2-) Harcama birimlerinin (Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve İdare Mahkemeleri) mal ve hizmet alımı ile yapım işleri harcama yetkilisinin harcama talimatıyla yerine getirilmekte olup; bu işlerin niteliğinin, türünün ve miktarının belirlenmesinde yetki ve sorumluluğun harcama yetkilisinde olduğu” cevabının verildiği tespit edilmiştir.
5.9.Başvuranın aynı taleple (pembe dosyaların kullanımının engellenerek yeni dosyaların tüm Adalet teşkilatında kullanımının sağlanması) 22/09/2016 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonuna yaptığı başvuruya ilişkin olarak Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığınca 25/11/2016 tarih ve … sayılı yazı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonuna “Başkanlığımız tarafından mahkemelerde ve savcılıklarda kullanılan dosyaların daha kaliteli ve içeriğinin daha İşlevsel olmasına yönelik çalışmanın tamamlanarak Bakanlığımız İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı’na devredildiği, İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan 08/05/2015 tarih ve …. sayılı yazı ile dosya yenileme işlemlerinin tamamlandığı belirtilerek tüm mahkeme ve başsavcılıklara bildirildiği ve dosya talep şekli ile fiyatının da anılan duyuruda yer aldığı, yapılan çalışma ile mahkeme ve başsavcılıklarda kullanılan dosyaların gerek görsel gerekse kağıt kalitesi yönünden (Tozlanmanın önüne geçmek ve uzun ömürlü olmasını sağlamak adına) değiştirildiği, değişikliğin gerçekleştirilmesinden sonra teşkilatımızdan gelen eleştiriler dikkate alınarak gerekli revizelerin yapıldığı, Hukuk mahkemelerinde ise maliyetin doğrudan vatandaşa yansıması nedeniyle gerekli düzenlemenin yapılmadığı ve önümüzdeki süreçte konunun tekrar ele alınacağı” cevabının verildiği tespit edilmiştir.
5.10.İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan ve tüm mahkeme ve başsavcılıklara bildirilen 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıda ise; “İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 03/04/2015 tarihli ve 2015/13 sayılı kararı uyarınca adli yargıda, asliye hukuk, sulh hukuk, kadastro, ticaret ve iş mahkemelerinde açılan davalarda, (icra ceza davaları hariç) olmak üzere icra tetkik mercilerince bakılan iş ve davalarda, idari yargıda, idari ve vergi mahkemelerinde açılan davalarda, icra İflas dairelerinde, talimat dahil her icra işinde, izalei-şüyu satış memurlukları ve tereke mümessilliklerinde kullanılacak dosya gömleklerinin; Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından adli yargı ve idari yargı mahkemelerinde kullanılmak üzere basımı yapılacak yeni dava dosyalarında hizmetin daha ekonomik yürütülmesi açısından kağıdı yeni (Amerikan Bristol) tip ile eski klasik telli tip olan dosya gömleklerinin üretimine karar verilmiştir. Söz konusu üretimi yapılacak olan, yeni model dosya gömleklerinin adli ve idari yargı mahkemelerinden gelecek ihtiyaç taleplerinin doğrudan Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğü tarafından karşılanmasını, satış bedelinin KDV dahil 0,75 kuruş olarak bilinmesini... Ayrıca halen Başkanlığımız adına satışı yapılmakta olan eski karton telli dosya gömleklerinin eldeki mevcut dosyalar bitene kadar satışına devam edilmesi satış bedelinin ise, İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığının 137/3 nolu genelgesinde belirtilen ilgili hesaplarına aktarılması ve mevcudunuzdaki eski dosya gömleklerinin bitimine müteakip yeni dosya gömleklerinin doğrudan Ankaıa Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğünden talep edilmesi hususunda gereğini,
Rica ederim.” denildiği tespit edilmiştir.
5.11.Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben yazdığı 27/10/2016 tarih ve … sayılı yazısından “Konu ile ilgili olarak Adalet Bakanlığı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı ile Türkiye Barolar Birliği arasında ‘Standart Dosya Gömleği Basımı, Dağıtımı ve Satışı esaslarına Dair Protokol’ imzalanmıştır. Protokolün Genel Hükümler başlıklı 3 üncü maddesinin 5 inci fıkrasının ‘Dosyaların adliyelerde dağıtımı ve satışı İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı ve Türkiye Barolar Birliğinin müşterek organizasyonu ile yapılacaktır.’ hükmü ile, dosya basım ve dağıtım işleminin, harcama birimlerinden gelen talepler doğrultusunda, İşyurtları Daire Başkanlığı ve Türkiye Barolar Birliğinin müşterek organizasyonu ile yapılması kararlaştırılmıştır. Buna göre, sözü edilen dosya talebi, harcama birimi olarak Başsavcılığınız tarafından İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığına yapılacak ve İşyurtlan Kurumu Daire Başkanlığı tarafından karşılanacaktır.” denildiği tespit edilmiştir.
5.12.Adalet Bakanlığı İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığının, Strateji Geliştirme Başkanlığına hitaben yazdığı 31/10/2016 tarih ve … sayılı yazıdan “08/05/2016 tarihli ve … sayılı yazımızdan da anlaşılacağı (yukarıda bahsedilen tüm mahkeme ve başsavcılıklara bildirilen 08/05/2015 tarih ve 19942684/R/1868/11146 sayılı yazı) üzere 08/05/2016 tarihi itibari ile Adli Yargı ve İdari Yargı Mahkemelerinde kullanılmak üzere yeni dosya basımı ve satışına başlanıldığı, konu ile ilgili tarafımıza daha evvel müracaatın ve yargıya intikalin söz konusu olmadığı hususlarını bilgilerinize arz ederim.” denildiği tespit edilmiştir.
5.13.Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının, İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığına hitaben yazdığı 04/09/2012 tarihli … sayılı ve Dosya Gömleği konulu yazısında; “Adli ve idari yargı mercilerinde yürütülen faaliyetlerde kullanılmakta olan dosya gömleklerinin güncel ihtiyaçlara cevap vermesi, modem görüntü, işlevsellik ve standardın sağlanması amacıyla dosya tasarımında değişikliğe gidilmesine karar verilmiş olup yeni dosyaların aşağıda belirtilen özellikleri taşıması uygun görülmekle, İşyurtlarında, belirtilen özelliklerdeki dosyaları basmak üzere gerekli hazırlıkların yapılması hususunda gereğini arz ederim. Basımı yapılacak dosyaların ana renkleri: Hukuk davası dosyası: Yeşil, Ceza Dava Dosyası: Kırmızı, İcra Dosyası: Mavi, İdari Dava Dosyası: Gri olmak üzere her bir dosya tek renk basılacaktır. Dosyalar hukuk, ceza, idari ve icra olmak üzere 4 tip basılacak olup, örnek dosya tipleri yazımız ekindedir. (Ek: 1 Örnek Hukuk Dava Dosyası, Ek:2 Örnek Ceza Dava Dosyası, Ek:3 Örnek İdari Dava Dosyası, Ek:4 Örnek İcra takip Dosyası)Dosya gömleğinin basımında kullanılacak kağıt Amerikan Bristol en az 325 gram beyaz kartondan olacaktır. Dosyanın önyüzü 14 mikron mat selefon kaplamalı olacaktır. Dosyanın katlanmış ebatı 24x34 cm olacaktır. Dosya gömleğinin evrak takılan kısmı yaylı ikili mekanizmalı olacaktır. Dosyanın alabileceği kapasite ortalama 150 sayfa A-4 birinci hamur kağıt takılabilir sayıda olacaktır. Dosya gömleğinin iç kısmına takip sağlayacak şekilde seri numarası (barkot) basılmış olacaktır.” denildiği tespit edilmiştir.
5. T.C. Adalet Bakanlığı Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumunun 15.11.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısı ve eki belgelerde özetle,
6.1.İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 03/04/2015 tarihli ve … sayılı kararı ile yeni dosya gömleklerinin Başkanlıklarınca Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından basımı ve satışının yapılacağına dair 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıları ile tüm adli teşkilata duyuru yapılarak kullanılabileceğinin belirtildiği,
6.2.Başkanlıkları tarafından söz konusu projenin geliştirilerek (pembe tozlu dosyaların yerine yüksek kalitede, görsel olarak modern dosyalar üretmek için bir proje) hayata geçirildiği, 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıları ile tüm adli teşkilata duyuru yapılarak kullanılabileceğinin belirtildiği, söz konusu yeni dosyaların İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 03/04/2015 tarihli ve … sayılı kararı uyarınca adli yargıda, asliye hukuk, sulh hukuk, kadastro, ticaret ve iş mahkemelerinde açılan davalarda, (icra ceza davaları hariç) olmak üzere icra tetkik mercilerince bakılan iş ve davalarda, idari yargıda, idari ve vergi mahkemelerinde açılan davalarda, icra iflas dairelerinde, talimat dahil her icra işinde, izalei-şüyu satış memurlukları ve tereke mümessilliklerinde kullanılmak üzere üretildiği ve aynı zamanda hükümlü ve tutukluların işyurdu faaliyetlerine katılımını sağlayarak meslek edindirmek ya da var olan mesleklerini geliştirmek suretiyle onları topluma yeniden kazandırmak amacıyla söz konusu projenin hayata geçirildiği,
6.3.Her ne kadar Başkanlıkları tarafından yeni dosya gömleklerinin basımının ve satışının yapıldığına dair tüm adli teşkilata duyuru yapılmış ise de belirtilen dosyaların serbest piyasadan teminini engel bir durumun bulunmadığı, Başkanlıklarının ürettiği yeni dava dosyalan haricinde serbest piyasadan temin edilen veya Baroların satışını yaptığı ve kullandığı dava dosyaları da bulunmakta olup; serbest piyasa koşulları dikkate alındığında eski dava dosyaları satışının ortadan kaldırılmasına yönelik Başkanlıkları tarafından herhangi bir müdahalenin söz konusu olamayacağı, ancak adli teşkilat ve barolarca talep ve tercih edilmesi halinde Başkanlıkları tarafından üretilen yeni dava dosyalarının gönderilebildiği,
6.4.İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 03/04/2015 tarihli ve 2015/13 sayılı kararı ile yeni dosya gömleklerinin Başkanlıklarınca Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda üretilip satışının yapılacağına dair 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıları ile tüm adli teşkilata duyuru yapılarak talep edilmesi halinde kullanılabileceğinin belirtildiği,
6.5.Başkanlıklarınca, modern dosyaların, Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda üretilip satışının yapılacağı yönündeki 08/05/2015 tarih ve … sayılı genel duyuruları sonrasında günümüze kadar Türkiye geneli tüm adli yargı ve idari yargı teşkilatı tarafından dosya talebinde bulunan kurumlara yeni dava dosyası gönderildiği, yeni dava dosyalarını kullanan veya kullanmayan kurumlar ile ilgili Başkanlıklarınca bir takip yapılmadığı ancak Başkanlıkları adına Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından yeni dosya satışının yapıldığı kurumlardan gelen dosya bedellerinin takibi ve muhasebesinin yapıldığı,
6.6.5018 sayılı Kanunda mal ve hizmet alımlarının harcama yetkilisinin harcama talimatı ile yerine getirildiği, niteliği, türü ve miktarına ilişkin tüm yetki ve sorumluluğun harcama yetkilisinde olduğunun belirtildiği, bu itibar ile Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğünden ancak talep edilmesi halinde yeni dava dosyalarının gönderildiği,
6.7.Başkanlıkları tarafından Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda üretilmekte olan (Amerikan Bristol tip) yeni dava dosyalarının üretilmeye başlandığı tarih itibari ile 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıları ile tüm teşkilata duyuru yapılarak, yeni dosya talebinde bulunmak isteyen adliyelerin, Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu ile iletişime geçerek yeni dava dosyalarım temin edebileceği ve satış bedelinin KDV dahil 0,75TL olduğunun bildirildiği, 25/04/2017 tarih ve … sayılı yazıları ile de tüm adli teşkilata İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 12/04/2017 tarihli ve … sayılı kararı uyarınca adli yargı ve idari yargı mahkemelerinde kullanılmak üzere basımı yapılan 0,75TL değerindeki (Amerikan Bristol) tip yeni dava dosya gömleklerinin maliyetinin artışı sebebiyle KDV dahil 1TL’ye yükseltilmesine karar verildiği yönünde duyuru yapıldığı, ancak geçen süre içerisinde maliyetlerin artması sebebiyle Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğü Yönetim Kurulu kararı ile fiyatların tekrar güncellendiği, 19/10/2018 tarihinde Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından Ceza İnfaz Kurumlarına satılacak yeni dava dosyalarının fiyatının KDV hariç 1,30 TL, İşyurdu ve Ceza İnfaz Kurumu kantinlerinde ise KDV Dahil 1,75 TL’den satışının yapılması hususunun Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından tüm adli teşkilata duyurulduğu, kaldı ki dosyaların adliyeler tarafından, daha önce belirtildiği gibi, serbest piyasadan teminini engelleyen bir düzenlemenin söz konusu olmadığı,
6. 8.Serbest piyasa koşulları düşünüldüğünde Başkanlıkları tarafından eski dava dosyalarının satışının yasaklanmasının mümkün olmadığı, ancak İstanbul Adliyesinin ve İstanbul Barosunun serbest piyasada üretilen ve kullanılan dava dosyalarının kullanımı yerine Başkanlıklarından yeni dava dosyası talep etmesi halinde başvuranın talebinin karşılanarak sorunun giderilebileceği düşünülmekle birlikte bu konuda serbest piyasa aktörlerinden farklarının bulunmadığı, alım yapan adliyeler üzerinde de bu konuda zorlama yetkilerinin de bulunmadığı hususunun değerlendirilmesi gerektiği açıklamalarına yer verilmiştir.
7. İstanbul Barosu Başkanlığının 19.11.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısında özetle;
7.1.Dava dosyalarının niteliği ve satışa sunulması ile ilgili bilinen bir mevzuat hükmü olmadığı, avukatlık mesleğinin ihtiyaçlarını gidermekle yükümlü olan Baroları Yönetim Kurulunun görevlerinin sayıldığı Avukatlık Kanunu’nun 95 inci maddesi uyarınca, Baro İktisadi İşletmesi üzerinden dosya satışının sağlandığı,
7.2.Barolarınca yeşil-beyaz dosyalara geçilmiş olup, bu dosyaların Barolarından alınması zorunluluğu bulunmadığı,
7.3.Başvurucunun iddia ettiği gibi, pembe dosyaların, yeşil-beyaz dosyalara göre ucuz olmadığı, maliyet hesabı ile pembe dosyanın 0,55TL, yeşil-beyaz dosyanın 0,90TL olduğu,
7. 4.Başvurucunun 30.05.2018 tarihinde aynı taleple Barolarına başvurduğu ve başvurucunun talebi doğrultusunda pembe dosya sağlanması uygulamasından vazgeçilerek yeşil-beyaz dosya sağlanması uygulamasına geçildiği açıklamalarına yer verilmiştir.
8. T.C. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün 19.12.2018 tarihli ve … sayılı cevabi yazısı ve eki belgelerde özetle;
8.1.Başvuranın adlandırdığı şekliyle pembe tozlu dosya ile modern yeşil beyaz dosya arasında insan sağlığını etkileyecek yönde bir bulgu olup olmadığı hakkında laboratuvar analizlerini de içinde barındıracak şekilde detaylı inceleme yapılması için Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından birer örneği gönderilen “Pembe Dosya” ve “Yeşil Beyaz Dosya” ürünlerinden Bakanlıkları Denetmenlerince alınan numunelerin, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik ve Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Risklerinin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ hükümleri doğrultusunda, … AŞ. bünyesinde teste tabi tutulduğu,
8.2.Test sonuçlarına ilişkin raporlarda, testlere tabi tutulan söz konusu iki ürünün de kimyasal yönden anılan mevzuatta yer alan hükümler doğrultusunda güvenli olduğunun tespit edildiği,
8. 3.Diğer taraftan, dosyaların tozlanması ve bu sebeple yol açtığı sorunlar hakkında; anılan durumun ortaya çıkmasına yol açacak, iş ortamı ve saklama koşullan gibi fiziksel etmenlerin ayrıca değerlendirilmesi gerektiği açıklamalarına yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
9. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında, “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”;
10. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”;
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ YAHYA AKMAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
11. Pembe dava dosyalarının tozlanması sebebiyle ortaya çıkabilecek sorunlar hakkında iş ortamı ve saklama koşulları gibi fiziksel şartların iyileştirilmesi hususunda Tavsiyede bulunulması ile başvuranın pembe dava dosyalarının kullanımının yasaklanmasına ilişkin talebinin reddinin uygun olacağı yönünde Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Karar Önerisinde bulunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
12. Yukarıda belirtildiği üzere İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı 2015 yılında, adli yargıda, asliye hukuk, sulh hukuk, kadastro, ticaret ve iş mahkemelerinde açılan davalarda, (icra ceza davaları hariç) olmak üzere icra tetkik mercilerince bakılan iş ve davalarda, idari yargıda, idari ve vergi mahkemelerinde açılan davalarda, icra iflas dairelerinde, talimat dahil her icra işinde, izalei-şüyu satış memurlukları ve tereke mümessilliklerinde kullanılmak üzere pembe dosyalar yerine yüksek kalitede, görsel olarak modern dosyalar üretmek ve aynı zamanda hükümlü ve tutukluların işyurdu faaliyetlerine katılımını sağlayarak meslek edindirmek ya da var olan mesleklerini geliştirmek suretiyle onları topluma yeniden kazandırmak amacıyla bir proje başlatarak bu projeyi tüm yargı teşkilatına duyurmuştur (6.1. ve 6.2. no.lu paragraflar).
13. Başvurucu ise pembe dosyalardaki tozun; astım, bronşit, alerji gibi kronik hastalıkları tetiklediğini, pembe dosyaların bilgisayarların kullanım ömrünü kısaltarak kurum zararı oluşturduğunu, kaliteli, yeni ve modern dosyaların 0,75 kuruş, tozlu pembe dosyaların 1 TL olduğunu, pembe dosyaların çok kolay tutuşabilen saman kağıttan üretildikleri için yangına sebebiyet verebileceğini ancak modern yeşil beyaz dosyaların üzeri ayrı bir maddeyle kaplı olması nedeniyle yanması ve tutuşmasının pembe dosyalara göre daha zor olduğunu belirterek pembe dosyaların kullanımının tamamen yasaklanmasını talep etmektedir.
14. Başvuran her ne kadar yeşil beyaz dosya kullanımına ilişkin talebinin Kurumu tarafından reddedildiğini iddia etse de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının başvuranın talebi doğrultusunda 10/04/2018 tarihinde 20.000 adet hukuk dava dosyası (karton telli dosya) alarak dağıtıma sunduğu (2.2. ve 2.8. no.lu paragraflar), bununla birlikte İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı her ne kadar İşyurtları Genel Müdürlüğü’nün Türkiye’deki tüm Adliyelere modern dosyaların kullanımı için yazı göndermediğini ya da taraflarına böyle bir yazı ulaşmadığını (2.9. no.lu paragraf) iddia etse de İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunun 03/04/2015 tarihli ve … sayılı kararı ile yeni dosya gömleklerinin Başkanlıklarınca Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından basımı ve satışının yapılacağına dair 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazıları ile tüm adli teşkilata duyuru yapıldığı tespit edilmiştir (6.1. no.lu paragraf) tespit edilmiştir.
15. Başvuran her ne kadar yeni ve modern dosyaların 0,75 kuruş, tozlu pembe dosyaların 1 TL olduğunu iddia etse de Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda üretilmekte olan (Amerikan Bristol tip) yeni dava dosyalarının satış bedelinin İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulunca 2015 yılı için KDV dahil 0,75TL; 2017 yılı için KDV dahil 1TL ve 2018 yılı için Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından Ceza İnfaz Kurumlarına satılacak yeni dava dosyalarının fiyatının KDV hariç 1,30 TL, İşyurdu ve Ceza İnfaz Kurumu kantinlerinde ise KDV Dahil 1,75 TL olduğu (6.7. no.lu paragraf) tespit edilmiştir.
16. Bununla birlikte ilgili İdarelerin yeşil-beyaz dosyaların pembe kapaklı dosyalara göre daha kaliteli olduğunu doğruladığı (2.11. no.lu paragraf) yapılan çalışma ile mahkeme ve başsavcılıklarda kullanılan dosyaların gerek görsel gerekse kâğıt kalitesi yönünden (tozlanmanın önüne geçmek ve uzun ömürlü olmasını sağlamak adına) değiştirildiği (5.9. no.lu paragraf) dosya gömleklerinin güncel ihtiyaçlara cevap vermesi, modern görüntü, işlevsellik ve standardın sağlanması amacıyla dosya tasarımında değişikliğe gidilmesi (5.13. no.lu paragraf) gerektiğini kabul ettiği görülmektedir. Bu kapsamda 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazı ile basımı yapılacak yeni dava dosyalarında hizmetin daha ekonomik yürütülmesi açısından kâğıdı yeni (Amerikan Bristol) tip ile eski klasik telli tip olan dosya gömleklerinin üretimine ve dağıtımına başlandığı tüm mahkeme ve başsavcılıklara bildirilmiştir (5.10. no.lu paragraf). Burada başvuranın göz ardı ettiği nokta söz konusu üretimi yapılacak olan, yeni model dosya gömleklerinin adli ve idari yargı mahkemelerinden gelecek ihtiyaç taleplerine göre yapılacağıdır. Yani bahse konu yazıda pembe dava dosyalarının kullanımı yasaklanmamaktadır.
17. Bununla beraber, adli ve idari yargı birimleri ile icra-iflas dairelerinde belgelerin dosyalamasında kullanılan dosya gömleklerinin nitelik, tip ve görünüşünün belirlendiği yasal bir düzenlemenin bulunmadığı (5.5 no.lu paragraf), ayrıca başvuranın pembe dosyaların insan sağlığına zarar verdiği yönündeki iddiası içinse “Pembe Dosya” ve “Yeşil Beyaz Dosya” ürünlerinden Ticaret Bakanlığı Denetmenlerince alınan numunelerin incelenmesi suretiyle yapılan analizde söz konusu iki ürünün de kimyasal yönden ilgili mevzuatta yer alan hükümler doğrultusunda güvenli olduğu görülmüştür. (8.1. ve 8.2 no.lu paragraflar).
18. 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay Genel Kurulu Kararına göre ise, harcama talimatı vererek sorumluluk altına girenin harcama yetkilisi olduğu belirtildiğinden harcama birimlerinin (Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve İdare Mahkemeleri) mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin harcama yetkilisinin harcama talimatıyla yerine getirildiği ve bu işlerin niteliğinin, türünün ve miktarının belirlenmesinde yetki ve sorumluluğun harcama yetkilisinde olduğu (5.8. no.lu paragraf) bir gerçektir.
19. Ayrıca ilgili mevzuat hükümlerine göre Başsavcılıklarda ve Ceza Mahkemelerinde kullanılacak dava dosyalarının Bakanlık tarafından belirlendiği ve bastırıldığı ancak Hukuk Mahkemeleri için böyle bir zorunluluk getirilmediği (2.3. no.lu paragraf) piyasada dosya gömleği üretim ve satışının sadece İşyurtları Kurumunca yapılmadığı, vatandaşlar ve avukatlar tarafından barolar, kırtasiyeler, matbaalar vs. den de dava dosyası satın almanın mümkün olduğu açıktır.
20. Yukarıdan beri anlatılan hususlar, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın adli ve idari yargı birimleri ile icra-iflas müdürlüklerinde kullanılan dosyaların daha nitelikli ve kullanışlı olarak yeniden tasarlanması ve infazın insanileştirilmesi amacıyla 2012 yılında bir tasarım çalışması yürütüp bu çalışmayı daha sonraki aşamalarda Adalet Bakanlığı İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığına devrederek; gerek görsel gerekse kâğıt kalitesi yönünden (tozlanmanın önüne geçmek ve dosyaların uzun ömürlü olmasını sağlamak adına) Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda yeni dosya gömlekleri (Amerikan Bristol tip) basımına başladığı ve (Amerikan Bristol tip) dosyaların; pembe kapaklı dosyalara göre daha kaliteli olduğu, güncel ihtiyaçlara cevap verdiği, modern görüntüye sahip ve işlevsel olduğu İlgili İdareler tarafından kabul edilmekle birlikte başvuran her ne kadar pembe dosyaların sağlığa zararlı olduğunu belirtse de söz konusu iki tip dosyanın da kimyasal yönden ilgili mevzuatta yer alan hükümler doğrultusunda güvenli olduğu ve insan sağlığına zarar vermediği, ayrıca 2018 yılı için Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından Ceza İnfaz Kurumlarına satılacak yeni dava dosyası fiyatının KDV hariç 1,30TL, İşyurdu ve Ceza İnfaz Kurumu kantinlerinde ise KDV Dahil 1,75TL olduğu (yani yeni dava dosyalarının pembe dava dosyalarına kıyasla ucuz olmadığı), bununla beraber 08/05/2015 tarih ve … sayılı yazı ile basımı yapılacak yeni model dosya gömleklerinin adli ve idari yargı mahkemelerinden gelecek ihtiyaç taleplerine göre yapılacağı, ayrıca ilgili mevzuat hükümlerine göre Başsavcılıklarda ve Ceza Mahkemelerinde kullanılacak dava dosyalarının Bakanlık tarafından belirlendiği ve bastırıldığı ancak Hukuk Mahkemeleri için böyle bir zorunluluk getirilmediği zira Hukuk davalarında dosya masraflarının esas dosya masrafı adı altında mahkeme hesaplarına yatırıldığı bu nedenle dosyaların taraflarca mahkemesince temin edildiği görüldüğünden pembe dava dosyalarının kullanımının yasaklanmasına yönelik talebin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı kanaati ve sonucuna varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
21. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarelerin Kurumumuzun bilgi ve belge talebine ilişkin cevabi yazıları incelendiğinde, Ticaret Bakanlığı’nın, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı’nın ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “makul sürede karar verme”, “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi”, “nezaket”, “dürüstlük”, “şeffaflık”, “bilgi edinme hakkı” ilkelerine uygun hareket ettiği değerlendirilmiştir. Ancak Adalet Bakanlığı Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu ile Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın cevabi yazısını 104 gün sonra göndererek “makul sürede karar verme”, “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ve “nezaket” ilkelerine uygun hareket etmediği değerlendirilmekle yine İstanbul Baro Başkanlığı’nın cevabi yazısını eksik gönderdiği tespit edildiğinden “makul sürede karar verme” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun hareket etmediği değerlendirilmekle bundan böyle bu ilkeye de uygun hareket etmesi beklenmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
22. 14/06/2012 tarih ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 17’nci maddesinin sekizinci fıkrasına göre Kamu Denetçiliği Kurumuna, dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmakta olup, anılan Kanunun “Dava açma süresinin yeniden işlemeye başlaması” başlıklı 21’inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarece tavsiye kararı üzerine 30 gün içerisinde herhangi bir işlem tesis edilmez veya eylemde bulunulmaz ise durmuş olan dava açma süresinden arta kalan sürede İstanbul İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle;
Şikâyetçinin pembe dava dosyalarının kullanımının yasaklanmasına ilişkin talebinin REDDİNE,
Dava dosyalarının tozlanması sebebiyle ortaya çıkabilecek sorunlar hakkında iş ortamı ve saklama koşulları gibi fiziksel şartların iyileştirilmesi hususunda ADALET BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Adalet Bakanlığınca bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın BAŞVURAN ile ADALET BAKANLIĞINA tebliğine, Kararın bilgileri için TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİNE tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy