(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21)
SAYI: 2021/1504-S.21.2532
BAŞVURU NO: 2020/97141
KARAR TARİHİ: 25/01/2021
RET KARARI
BAŞVURAN
BAŞVURUYA KONU İDARE: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU: Tarafına yapılan mobbingin tespiti talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 23/09/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran 21/06/2010 tarihinden beridir 10 yıldır Sosyal Güvenlik Kurumunda çalıştığını, 4 yıllık bir süre boyunca da sıhhıye sosyal güvenlik merkezinde çalıştığını, bu ana kadar hiçbir sorunla karşılaşmadığını ancak … geçtikten sonra … tarafına mobbing uyguladığını, … ile aralarında husumet olduğunu ve tarafının da ilgili şef tarafından bu husumetin içine çekilmeye çalışıldığını, kan tahlillerini almak için öğleden önce izin istediğini ve öğlen arasında çalışabileceğini belirtmesine rağmen hastane için izin verilmediğini, babası ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında mesai saatlerinde telefon ile meşgul olunmayacağını belirtir nitelikte bağırarak ve rencide edici sözler söyleyerek arkadaşları içinde küçük düşürüldüğünü, çalışmadığına yönelik imalı sözler söylendiği için istatistiklere bakılmasını talep ettiğini ancak ilgili şefi tarafından gene bağırılarak cevap verildiğini, hatalı dağıtılan birkaç evrak nedeniyle de şefi tarafından rencide edildiğini, kızının otizm tanısı olduğu için iş durumuna göre öğlen arasında da çalışmak suretiyle bir saat izin aldığını fakat ilgili şefin bu hususta tarafını başka bir yere göndereceğini belirterek tehdit ettiğini, pandemi döneminde diğer çalışanlar 2 haftada bir gün gelmesine rağmen tarafının haftada iki gün gelmeye zorlandığını bu nedenle izin ve hastalığı nedeniyle de rapor almak zorunda kaldığını, 4 Ağustos günü de Bahçelievler Kavaklıdere Sosyal Güvenlik Merkezine görevlendirildiğini, burasının evine ve kızının okuluna çok uzak olduğunu eşyalarını toplaması için bile tarafına süre verilmediğini, önceden iş yerinden 15:30 da çıkması yeterli iken şimdi kızını okuldan alabilmek için 15.00 da işyerinden çıkmak zorunda kaldığını bu durumun çalışma zamanının azalmasına neden olduğunu belirterek, tarafına mobbing yapan şefinin, bu durumu engellemeyen o dönemki il müdürü ile il müdür yardımcısının cezalandırılmasını talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Konuya ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından gönderilen 06/11/2020 tarihli cevabi yazıda özetle; Başvuranın Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezinden kendi talebi doğrultusunda İl Müdürlüğüne gönderildiği, ihtiyaç nedeniyle Evrak- Yazışma biriminde görevlendirildiği, bu serviste sorun yaşadığına dair herhangi bir şikayette bulunmadığı, ilgili birim şefinin de daha önce bir çalışanla husumet yaşadığına dair herhangi bir bilginin bulunmadığı, 26/03/2020 ila 01/06/2020 tarihleri arasında personelin dönüşümlü çalışma kapsamına alındığı, 30/03/2020 ila 16/04/2020 tarihleri arasında sadece iki gün göreve geldiği, şikayetçi olduğu birim personeli ile görüşüldüğünde de diğer personeller içinde birim şefinin başvuranı rencide edici herhangi bir davranışta bulunmadığı, başvuranla yapılan görüşme neticesinde de çocuğun sağlık durumu gözetilerek evine en yakın birime yer değişikliği çerçevesinde naklinin yapıldığı belirtilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”
4. 29/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrası; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”
5. 19.03.2011 tarihli ve 27879 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi konulu 2011/2 sayılı Başbakanlık Genelgesinde; “Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör işyerlerinde gerçekleşen psikolojik tacizin, çalışanların itibarını ve onurunu zedelediği, verimliliğini azalttığı ve sağlığını kaybetmesine neden olarak çalışma hayatını olumsuz etkilediği belirtilmiş, kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesinin gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemli olduğu vurgulanmış, bu doğrultuda çalışanların psikolojik tacizden korunması amacıyla birtakım tedbirler alınmıştır.”
Hükümleri mevcuttur.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
6. İlgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek, başvuru konusuna ilişkin “Ret Karar Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden
7. Başvuran, hakkında yapılan yer değişiklikleri ile personel şefinin tarafına kötü muamelede bulunduğundan bahisle hakkında mobbing uygulandığını iddia ederek ilgililerin cezalandırılmasını talep etmektedir.
8. Dosya kapsamındaki belgeler incelendiğinde başvuranın Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezinden İl Müdürlüğüne kendi talebi doğrultusunda görevlendirildiği, başvuranın şikayet ettiği birim şefliğinde çalışan personelle yapılan görüşme neticesinde ilgili şefin başvurana karşı kötü muamelede bulunduğuna dair her hangi somut bir delile rastlanmadığı, başvuranla yapılan görüşmede karşılıklı anlaşılarak çocuğunun rahatsızlığı da göz önünde bulundurularak evine yakın birime naklinin yapıldığı anlaşılmıştır.
9. Söz konusu olaylar değerlendirildiğinde yapılan görevlendirmelerden birinin başvuranın talebi doğrultusunda, diğerinin ise ihtiyaç kapsamında yapıldığı anlaşılmıştır. Birim amirleri tarafından kötü muamelede bulunulduğuna dair herhangi bir somut delile rastlanmamıştır.
10. Mobbing, idarenin yapmış olduğu eylemlerin en az altı aydır sürüyor olması ve sistematik bir şekilde ve ilgilisini yıldırma, pasifize etme gibi amaçlar taşıyan işlemler bütünü olarak değerlendirilmektedir. Başvuran hakkında idare tarafından yapılan görevlendirmeler ilgilinin talebi ve ihtiyaç kapsamında yapıldığı anlaşılmış olup, diğer iddialara ilişkin de somut bir delile rastlanmamıştır. Ayrıca idare tarafından personel ile görüşülmek suretiyle evine yakın bir birime nakil edilmiş olması da personelin motivasyonu arttırmak amacı taşıdığı da değerlendirilmiştir.
11. Yapılan değerlendirme neticesinde; İlgili işlemlerde mobbinge neden olacak somut bir delile rastlanmamış olup, idarenin personelin çalışma motivasyonunu arttıracak nitelikte uzlaşmaya çalıştığı da anlaşılmıştır. İdare tarafından başvuran yönelik mobbinge sebep olacak nitelikte işlemler yapılmadığı değerlendirilmiştir.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
12. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, yapmış olduğu işlemlerde bu ilkelere aykırılık saptanmamıştır.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması
13. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre, kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup, Ankara İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Bu Ret Kararının BAŞVURANA ve SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞINA
Tebliğine
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi’nce karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy