(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5) (657 S. K. Ek. m. 33)
SAYI: 2020/88990-S.20.97251
BAŞVURU NO: 2020/77325
KARAR TARİHİ: 03/12/2020
RET KARARI
BAŞVURAN:
BAŞVURUYA KONU İDARE: Düzce İl Sağlık Müdürlüğü
BAŞVURUNUN KONUSU: Konaklama ve nöbet ücreti ödemesine ilişkindir.
BAŞVURU TARİHİ: 25/06/2020
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1) Başvuran özetle; Düzce İl Sağlık Müdürlüğü 112 Acil biriminde paramedik kadrosunda görev yaptığını, 26/02/2020 - 15/03/2020 tarihleri arasında görevli gittiği Van ilinden yaklaşık yirmi saat (1500 km) süren mesafeden ambulans getirmelerinin yok sayıldığını, Van ilinde görevli olduğu sürenin ilk on günü için konaklama ücretinin tam verildiğini, devamında konaklama ücretinin yarısının kendisine ödendiğini ve yolda geçen yirmi saatlik sürenin fazla çalışma olarak değerlendirilmediğini belirterek konaklama ücretinin ödenmeyen yaklaşık 300TL tutarındaki kısmı ile Van-Düzce illeri arası yolda geçen yirmi saatlik sürenin fazla çalışma olarak değerlendirilerek nöbet ücretinin ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2) Kurumumuzun 09/07/2020 tarihli ve 2020/77325-S.20.69633 sayılı bilgi ve belge talebine istinaden Düzce Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Kurumumuza gönderilmiş olan 26/07/2020 tarihli ve … sayılı yazıda özetle;
2.1) Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09/06/2020 tarihli ve … sayılı görüş yazısında; “Müdürlüğünüze ait ambulansla Van ilinden ilinize gelmek için yolda geçirdiği süreler ambulans kullansa dahi nöbet hizmetine esas bir süre ya da 112 acil sağlık hizmetleri kapsamında sayılabilecek bir nöbet süresi değildir. Ancak görevlendirme kapsamında yol iznine denk gelen gün ya da günler için Cumartesi ve Pazar günleri hariç olmak üzere dönüş süresi, her bir gün için günlük mesai süresi olan 8 saat üzerinden değerlendirilmesi ve bu şekilde haftalık/aylık çalışma süresine dahil edilmesi gerekmektedir denildiği,
2.2) 657 sayılı Kanunun Ek 33 üncü maddesi, Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09/06/2020 tarihli görüş yazısı ve 6245 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin; “(b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin % 50 artırımlı (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerinin % 50 artırımlı miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin % 50 si, müteakip 90 gün için ise müstehak oldukları gündeliklerinin % 40'ı esas alınır.” hükümleri gereğince işlem yapılmış olduğu belirtilmiş,
2.3) Van İline görevlendirme yazısı, 6245 sayılı Kanun kapsamında yapılmış olan ödemeye ilişkin evraklar yazı ekinde gönderilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3) 2709 sayılı T.C. Anayasası'nın;
3.1) “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
3.2) “Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler” bölümünde yer alan “Genel ilkeler” başlıklı 128 inci maddesinde: “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010-5982/12 md.) Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.”,
4) 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
5) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
5.1) “Çalışma saatleri” başlıklı 99 uncu maddesinde “Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.
Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.
Ancak bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir...”,
5.2) “Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tesbiti” başlıklı 101 nci maddesinde “Günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir...”,
5.3) Ek 33 üncü maddesinde “Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz...”,
6) 6245 sayılı Harcırah Kanununun;
6.1) “Harcırahın unsurları” başlıklı 5 inci maddesinde “Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.”,
6.2) “Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14 üncü maddesinde “Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1) Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere”,
6.3) “Yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarı” başlıklı 33 üncü maddesinde “a. Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunur.
d) (Ek: 21/4/2005 - 5335/4 md.) Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç) yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir.”,
6.4) “Memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliği” başlıklı 39 uncu maddesinde
“Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13:00) ve akşam (saat 19:00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir.”,
7) 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu H Cetvelinde (6245 Sayılı Harcırah Kanunu Hükümleri Uyarınca Verilecek Gündelik ve Tazminatlar); Yurt İçinde Verilecek Gündelikler (Madde: 33) başlığı altında Memur ve Hizmetlilerden, Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar için gündelik miktarı 43,35TL olarak belirlenmiş ve “*6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50 si, müteakip 90 günü için ise müstehak oldukları gündeliklerinin %40’ı esas alınır.”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
8) Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan “Ret Karar Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9) Düzce İl Sağlık Müdürlüğü Ambulans Servisi Başhekimliğinde Ambulans ve Acil Bakım Teknikeri olan başvuran, 26/02/2020-15/03/2020 tarihleri arasında Van iline görevlendirildiğini belirterek konaklama ücretinin ödenmeyen yaklaşık 300TL tutarındaki kısmı ile Van - Düzce illeri arası dönüş için yolda geçen yirmi saatlik sürenin nöbet ücretinin ödenmesini talep etmektedir (§1).
10) Dosya kapsamından; Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine İran'da görülen COVID-19 vakaları nedeniyle sınır kapılarında alınacak sağlık tedbirleri kapsamında başvuranın; Düzce Valiliği'nin 03/03/2020 tarih ve … sayılı Oluru ile Van İl Sağlık Müdürlüğü emrine -26/02/2020 tarihinden itibaren Düzce İl Sağlık Müdürlüğüne ait ambulansla- görevlendirildiği, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 14/03/2020 tarihli yazısı gereği geçici görevlendirmesi 16/03/2020 tarihi itibariyle üzerinden alınarak 17/03/2020 tarihinde görevlendirme bitimi görevine başladığı, ayrıca; başvuranın 14/03/2020 tarihinde son nöbetini tutarak ambulansla 15/03/2020 (Pazar) tarihinde saat 09:00’da geri dönmek için yola çıktığı, 16/03/2020 (Pazartesi) tarihinde saat 05:00'da Düzce iline ulaştığı anlaşılmıştır.
11) Dosya kapsamında yer alan ve başvuran tarafından imzalanmış olan 18/03/2020 tarihli Yurtiçi/Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu Bildiriminin incelenmesinden; başvuranın aylık derece/kademesinin 2/2 olduğu, 27/02/2020- 08/03/2020 tarihleri arası geçici görevlendirmenin ilk 10 günü için 600TL (10x60TL), 08/03/2020-15/03/2020 tarihleri arası geçici görevlendirmenin ilk 10 günü sonrası 7 gün için 151,76TL (7x21,68TL) olmak üzere toplam 751,76TL konaklama yolluğu bildiriminde bulunduğu, başvuranın başvuruya konu görevlendirme süresi için konaklamaya dair toplam 1020TL (17 gün için) tutarındaki faturaları idareye ibraz ettiği anlaşılmış, 18/03/2020 tarihli Ödeme Emri Belgesinden de daha önce yapılmış olan avans ödemesi düşülerek ilgiliye ödeme yapılmış olduğu görülmüştür.
12) 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca verilecek gündelik ve tazminatları gösterir H Cetvelinde; memur ve hizmetlilerden aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar için yurt içinde verilecek gündelik miktarı 43,35TL olarak belirlenmiş ve “*6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50 si, müteakip 90 günü için ise müstehak oldukları gündeliklerinin %40’ı esas alınır.” ibaresine yer verilmiştir (§7).
13) Buna göre, yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında; görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliğinin (43,35TL) %50 artırımlı miktarı (43,35x1,5=65,025TL), takip eden günler için gündeliğinin %50 si (21,68TL) esas alınarak yurt içinde yatacak yer temini için ödediği ücretleri belgelendiren ve aylık derece/kademesi 2/2 olan başvurana, 6245 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi (d) bendi uyarınca belge bedelini (60TL) aşmamak üzere konaklama ücreti hesaplanarak ödemenin yapılmış olduğu ve dolayısıyla idare tarafından yapılan konaklama ücreti ödenmesi işleminin ilgili mevzuat kapsamında yapılmış olduğu değerlendirilmiştir.
14) 657 sayılı Kanunda; memurların haftalık çalışma süresinin genel olarak 40 saat olduğu, bu sürenin Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenleneceği, ancak kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma sürelerinin tespit olunabileceği, 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlara izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere) hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödeneceği, bu ücretin yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödeneceği düzenlenmiştir.
15) Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Düzce Valiliği İl sağlık Müdürlüğüne hitaplı, 09/06/2020 tarihli ve …. sayılı yazısında; anılan personelin geçici görev bitiminde Düzce İl Sağlık Müdürlüğüne ait ambulansla Van ilinden Düzce’ye gelmek için yolda geçirdiği sürelerin, ambulans kullansa dahi nöbet hizmetine esas bir süre ya da 112 acil sağlık hizmetleri kapsamında sayılabilecek bir nöbet süresi olmadığı, ancak görevlendirme kapsamında yol iznine denk gelen gün ya da günler için Cumartesi ve Pazar günleri hariç olmak üzere dönüş süresi, her bir gün için günlük mesai süresi olan 8 saat üzerinden değerlendirilmesi ve bu şekilde haftalık/aylık çalışma süresine dahil edilmesi gerektiği yönünde görüş belirtmiştir.
16) Bu kapsamda; dosyada yer alan Personel Puantaj Raporundan başvurana 14/03/2020 tarihinde 24 saat nöbet süresi yazıldığı, daha sonra 18/03/2020 tarihinde 24 saat nöbet süresi yazıldığı anlaşılmış olup başvuranın 14/03/2020 tarihinde son nöbetini tutarak ambulansla 15/03/2020 (Pazar) tarihinde saat 09:00’da geri dönmek için yola çıktığı, 16/03/2020 (Pazartesi) tarihinde saat 05:00'da Düzce iline ulaştığı, 15/03/2020 tarihi için yevmiye ödenmiş olduğu ve Van ilinden Düzce iline dönüş için yolda geçirilen sürenin, 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutulmuş bir süre olarak dikkate alınamayacağı hususları göz önünde bulundurularak başvurana dönüş yolunda geçen süre için nöbet ücreti ödenme imkanı olmadığı değerlendirilmektedir.
17) Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuruya konu edilen konaklama ücreti ödemesi ile Van - Düzce illeri arası dönüş için yolda geçen süre için nöbet ücreti ödenmemesi işlemlerinde hukuka ve hakkaniyete aykırılık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
18) İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde, idarenin başvurana verdiği cevapta hangi sürede ve hangi mercie başvurulabileceği gösterilmediğinden “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uyulmadığı tespitiyle idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
19) 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Zonguldak İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE,
Kararın BAŞVURANA ve DÜZCE VALİLİĞİNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy