(2709 S. K. m. 74) (6328 S. K. m. 5, 21) (Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği m. 42, 43) (Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 6)
SAYI: 2022/947-S.22.1455
BAŞVURU NO: 2021/12680
KARAR TARİHİ: 20/01/2022
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN: ….
BAŞVURUYA KONU İDARE: İgdaş İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü
BAŞVURUNUN KONUSU: Faturalandırmaya itiraz hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 24/07/2021
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran, 2 ay süre ile fatura gelmediğini, kendisinin yaptığı bildirim sonrasında sayaç değişikliği yapıldığını ve 1069 TL’lik faturalandırma yapıldığını, en son ödediği faturanın ilk ve son okuma tarihiyle şimdi gelen faturanın tarihlerinin de birbirini tutmadığını belirterek gereğinin yapılmasını talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. İstanbul Gaz Dağıtım San. Tic. A.Ş.’nin …. sayılı bilgi ve belge talebine yönelik cevabi yazısında, “...Sn. ….’ın …. numaralı sözleşme hesabına tahakkuk ettirilen 27.07.2021 son ödeme tarihli 1069,00 TL tutarlı fatura ile ilgili olarak Kurumunuza yapmış olduğu başvurusu kapsamında ilgi sayılı yazınız ile talep etmiş olduğunuz hususlara ilişkin açıklamalarımız aşağıda yer almaktadır.
3. İGDAŞ doğalgaz dağıtımı ile ilgili uygulamalarını 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’na ve bu kanuna dayanarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun yürürlüğe koyduğu doğal gaz piyasası ikincil mevzuata göre yürütmektedir.
4. Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin; Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapması başlıklı 42. maddesinde; " Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir: a)Mal üretim amaçlı doğal gaz kullanan müşteriler için; tüketim miktarının hesaplanmasında, öncelikle sözleşmelerinde bulunan sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı döneme denk gelen aylık kullanım miktarları esas alınır. Aylık kullanım miktarının sözleşmelerde belirtilmediği durumlarda ise sayacın test ve kontrol sonucunda belirlenen ölçüm toleransı dışındaki sapma yüzdesi esas alınarak sayacın doğru ölçüm yaptığı en son çeyrek döneme ilişkin tüketim değerleri ve üretim kapasitesindeki değişimler dikkate alınır. b) Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır." hükümleri yer almaktadır.
5. …. (TTCKN.:…..) …. numaralı tesisatın kayıtlı olduğu taşınmaza 15.10.2001 tarihinde sözleşme yaparak doğal gaz kullanımına başlamıştır.
6. Müşterimizin aylık okumalarında bir önceki okumalara göre sayaç göstergesinin daha düşük göstergede olduğu görüldüğünden 21.06.2021 tarihinde tesisatta takılı olan G4 Tipi …. Numaralı sayaç değiştirilmiş ve teknik inceleme yapılmak üzere ilgili birimimize sevk edilmiştir.
7. Müşterimize tüketimlerin çok düşük olduğu 19.10.2020-20.06.2021 dönemine ilişkin olarak benzer tüketim eğilimine sahip müşterilerin tüketim ortalaması ile müşterimizin son iki yıl aynı dönem tüketim ortalaması karşılaştırılmış ve daha düşük olan kendi tüketim ortalaması esas alınarak 571 m3 tüketim hesabı yapılmış ve bu tüketimden ilgili dönemde tüketmiş olduğu 34 m3 tüketim düşüldükten sonra kalan 537 m3 tüketim karşılığı 27.07.2021 son ödeme tarihli 1069,00 TL tutarındaki fatura tahakkuk ettirilmiştir. Faturanın ödemesi 04.10.2021 tarihinde yapılmıştır.
8. Müşterimizin faturasını son ödeme tarihinden sonra ödemesi sebebiyle 31,78 TL gecikme bedeli+KDV toplamı 01.11.2021 son ödeme tarihli 93,00 TL tutarındaki faturasına yansıtılmıştır. Bunun dışında herhangi bir sayaç muayene ve değişim bedeli tahsil edilmemiştir.
9. Şirket kayıtlarının tetkikinde müşterimizin dilekçe kaydına rastlanmamış olup, ilgi sayılı yazınız üzerine Ek'te sunduğumuz 11.10.2021 tarih ve …. sayılı yazımız adresine gönderilmiştir.
10. Müşterimizin tesisatında takılı olan sayaca müdahale edilerek sayaç göstergesini geri almak suretiyle doğal gaz kullanımı yaptığı değerlendirilmekte olup, sayaç raporunun şirketimize ulaşması akabinde kaçak kullanım bedeli tahakkuku söz konusu olabilecektir.
11. İlgili tesisata ait sayaç fotoğrafı, kıyas hesabı, fatura sureti ve hesap bilgileri dökümü Ek'te yer almaktadır. ” ifadelerine yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
12. Anayasanın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler”,
13. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir”,
14. 24925 sayılı ve 03.11.2002 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ‘Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapması’ başlıklı 42 nci maddesinde, “Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir: b) Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır. c) Sayacın ölçüm yapamadığı veya yanlış ölçüm yaptığı süre; kontrol, sayaç açma-kapama, mühürleme, pil değiştirme, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma ve abonelik sözleşmesi imzalanması işlemlerinden en son yapılan işlem tarihi ile sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığının tespit edildiği tarih arasındaki süre veya bu süreler bir yıldan uzun ise son bir yıllık süredir. ” ‘Sayaçların kontrol edilmesi’ başlıklı 43 üncü maddesinde, “Dağıtım şirketi, sayaçların sağlıklı işleyişini bir yılı geçmemek kaydıyla kontrol eder. Sayacın 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri doğrultusunda dağıtım şirketi tarafından, her türlü ayar ve bakımı için periyodik olarak muayene ettirilmesi esastır. Sayaçların arızalanması veya ölçme hassasiyetinden şüphe edilmesi halinde müşteri sayacın muayenesini talep edebilir. Bu talep, dağıtım şirketi tarafından 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri çerçevesinde karşılanır.”, hükümleri bulunmaktadır.
IV. KAMU DENETÇİSİ …..'İN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
15. Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelere göre başvuranın kıyas faturasında fazladan hesaplanan 27,405 m3 kullanıma yönelik tahsil edilen tutarın iade edilmesi hususunda tavsiyede bulunulması önerilmiştir.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden
16. Başvuran, doğalgaz faturalandırmasına itiraz etmektedir.
17. İlgili idare, mevzuat çerçevesinde işlem yapıldığını belirtmektedir.
18. Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelere göre, abonelik tarihinin 15/10/2001 olduğu, başvuranın sayacı hakkında düzenlenen 11/01/2021 tarihinde onaylanan teknik servis formunda ‘Sayaçta herhangi bir müdahale izine rastlanmamıştır. Sayaç çalışmıyor. Endeks yazmıyor. Tamir maliyeti yüksek. Hurda.’ ifadelerine yer verildiği, kıyas fatura hesabının 19/10/2020 ve 20/06/2021 tarihleri arasına yönelik yapıldığı, kıyas fatura hesabında benzer tüketim ortalamasının 871,28 m3 olarak hesaplandığı, başvuranın kendi kullanımının hesaplanmasında 1 yıl önceki tüketim: 401,10, 2 yıl önceki tüketim: 686,95, üç yıl önceki tüketim: 455,91 olarak gözüktüğü ve kıyas fatura hesabında 2 yıl ve 3 yıl önceki tüketimin seçilerek hesaplama yapıldığı, önceki tüketim ortalamasının 571,43 m3, dönem içi tüketim 34,71 m3 ve faturalandırılacak tüketimin 536,72 m3 olarak hesaplandığı, sayaç değişikliği sonrasında 1069 TL’lik kıyas fatura düzenlendiği anlaşılmıştır.
19. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, sayacın müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı durumlarda doğal gaz tüketim miktarının belirlenmesi gerektiği, bu kapsamda kural olarak son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalamasının benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanması sonucunda düşük olanın tercih edileceği, bununla birlikte müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamaların, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin verilerin dikkate alınarak yapılacağı,
20. Başvuranın aboneliği kapsamında geçmiş yıllara ait tüketim verisi bulunduğu, bu nedenle kıyas fatura hesabında geçmiş tüketim verilerinin dikkate alınacağı, bu hesaplamaların aynı çeyreğin temel alınarak bilgisayar programı aracılığı ile yapıldığının ilgili idare tarafından sözlü olarak belirtildiği,
21. Yine, ilgili idare tarafından benzer tüketim eğilimine sahip müşterilerin tüketim ortalaması ile müşterinin son iki yıl aynı dönem tüketim ortalaması karşılaştırıldığı ve daha düşük olan kendi tüketim ortalaması esas alındığının belirtildiği, ancak kıyas bilgilerine yönelik hesaplama ayrıntılarında hesaplamanın 2 ve 3 yıl önceki tüketimin esas alınarak yapıldığının görüldüğü, önceki tüketim ortalamasının 571,43 m3, dönem içi tüketim 34,71 m3 ve faturalandırılacak tüketimin 536,72 m3 olarak hesaplandığı, eğer mevzuata uygun olarak önceki iki yıl tüketimi temel alınsa idi önceki tüketim ortalamasının 544,025 m3 olacağı ve 34,71 m3 dönem içi tüketimin düşülmesi ile 509,315 m3 üzerinden hesaplama yapılacağı, böylelikle (536,72 m3-509,315 m3) 27,405 m3 fazladan faturalandırma yapıldığı,
22. İlgili mevzuatta kıyas fatura düzenlenmesinin usul ve esaslarının açıkça düzenlendiği, bu kapsamda son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalamasının esas alınması gerektiği, ilgili idarece mevzuata aykırı olarak hesaplamanın iki ve üç yıl önceki tüketimin esas alınarak yapıldığının görüldüğü hususları ile birlikte yukarıda yer verilen düzenlemeler ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde başvuranın faturalandırmaya yönelik itirazın ilgili idarece reddi işleminin hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden
23. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiştir.
24. İdarenin, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkeye uygun davranması ve bozuk sayaç üzerinden faturalandırma yapıldığı dikkate alındığında sayaçların sağlıklı işleyişini sıklıkla ve mümkünse her okuma periyodunda kontrol edilmesi önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
25. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Başvuranın kıyas faturasında fazladan hesaplanan 27,405 m3 kullanıma yönelik tahsil edilen tutarın iade edilmesi hususunda İSTANBUL GAZ DAĞITIM SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
Kararın BAŞVURANA ve İSTANBUL GAZ DAĞITIM SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİNE
tebliğ edilmesine,
6328 sayılı Kanunun 20 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, İdarece bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy